Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Apaga (Turkmalu)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Aragatsavan (Alagez, Aragats)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Arşalus
09-08-2024
Aras Hiso
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
08-08-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet
  530,106
Wêne
  107,386
Pirtûk PDF
  19,961
Faylên peywendîdar
  100,848
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,827
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,914
هەورامی 
65,832
عربي 
29,215
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,004
فارسی 
8,902
English 
7,400
Türkçe 
3,597
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
334
Nederlands 
130
Zazakî 
89
Svenska 
62
Հայերեն 
50
Español 
43
Italiano 
43
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
19
中国的 
15
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
Fins 
12
Polski 
5
Тоҷикӣ 
3
Ozbek 
3
Esperanto 
2
Português 
2
Srpski 
1
Kiswahili سَوَاحِلي 
1
ქართველი 
1
Cebuano 
1
Hrvatski 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,587
Kurtelêkolîn 
4,905
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,119
Pirtûkxane 
2,712
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,442
MP4 
2,394
IMG 
196,392
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
أتاتورك والأكراد: شعارات الدمج وسياسة التتريك القسري
Di cihê lêgerîna me de bi rastnivîsa rast bigerin, hûnê encamên xwestinê bibînin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0
أتاتورك والأكراد: شعارات الدمج وسياسة التتريك القسري
Kurtelêkolîn

أتاتورك والأكراد: شعارات الدمج وسياسة التتريك القسري
Kurtelêkolîn

د. عبدالحق الصنايبي


“عدد هائل من الجماهير المنفية لم يقاوم أبدًا هذا النفي، ويجهل السبب الحقيقي المشؤوم لهذا الإبعاد معتبرً إياه إجراء محتومًا لظروف الحرب، لقوا حتفهم جوعًا وبؤسًا في الطريق”

مقتطف من كتاب “قانون إبعاد وتشتيت الأكراد” ل “أمير جلادت بدرخان”

شكَّل وصول مصطفى كمال أتاتورك إلى السلطة قطيعة مع نمط الحكم وبنية النظام السياسي في الآستانة، خصوصًا بعد إعلان سقوط ما أطلق عليها “الخلافة الإسلامية” وإنهاء حكم سلالة آل عثمان. هذا التحول في بنية الحكم، تلقاه الأكراد بأمل كبير واستبشار أكبر بالنظر إلى مشاركتهم الفعلية في الدفاع عن الأراضي التركية إبان الحرب العالمية الأولى وأيضا الوعود التي قطعها لهم أتاتورك بالإضافة إلى الزخم الدولي حول القضية الكردية، الذي تجسد في عدة معاهدات أهمها #معاهدة سيفر# التي فتحت الآمال والمجال للأكراد للمطالبة باستقلالهم أو على الأقل بحكم ذاتي موسع في إطار السيادة التركية.

ويلاحظ، مرة أخرى، بأن الأكراد وقعوا ضحية سوء تقديرهم، وربما سذاجة بعضهم، عندما وثقوا في وعود أتاتورك التي وصلت إلى حد التلويح بمنحهم الاستقلال التام شريطة تأخير هذا المطلب إلى غاية التخلص ممن أطلق عليهم أعداء الداخل، مع ضرورة مساهمتهم في تمكين أتاتورك من جميع خيوط الحكم في تركيا. هذا المعطى يؤكد بأن الأكراد لم يحسنوا التعامل في استغلال اللحظة التاريخية وبذلك انطبق عليهم المثل الفرنسي القائل “عندما تُخلف الموعد مع الفرصة فإنك تخلف الموعد مع التاريخ” “Tu rate l’occasion tu rate l’histoire ».

في هذا الصدد، ناور أتاتورك على المستويين الداخلي والخارجي من أجل عزل الأكراد عن الحاضنة الدولية كمقدمة لعزل القضية الكردية والقضاء عليها عسكريًّا وهُوِياتيًّا من خلال بعض التدابير التي أعادت اجترار استراتيجية العثمانيين تجاه بقية الأعراق وخاصة العرب منهم، حين حاول باشوات الدولة العثمانية تغيير البنية الديموغرافية للعرب ولو تطلب الأمر تتريك هذه القبائل أو تهجيرها كما حدث في مسيرة الإبادة التي عرفت ب “سفر برلك”.

ويمكن القول بأن فكرة تتريك العرق الكردي، على خلاف التوجه الأتاتوركي، لم تكن على رأس أولويات حكام آل عثمان إلى غاية أواخر القرن 19م وبدايات القرن 20م، على اعتبار أن العثمانيين لم يكن أغلبهم يعترف بانتمائهم إلى العرق التركي، بل كان المصطلح يحيل على مرادفات التحقير والتنقيص. هذا التوجه سينقطع مع بدايات القرن العشرين عندما رأى العثمانيون في الترك الحاضنة العرقية والعصبية التي يمكن الانطلاق منها والبناء عليها في مواجهة باقي المجموعات العرقية التي سُميت ب “الأقليات”.

وإذا كان تركيز العثمانيين أكثر على البعد الديني في مسألة احتواء الأكراد أو قمعهم، باعتبارهم رعايا يدينون بالولاء للباب العالي وأي تمرد على السلطة المركزية يتم تكييفه “دينيًّا” على أنه خروج على الحاكم الشرعي، فإن أتاتورك قطع مع المرتكز الديني في تعامله مع باقي العرقيات وشدد على ضرورة الانتماء إلى الدولة التركية في رمزيتها السياسية وحاضنتها العرقية. وهو التوجه السياسي الذي انطلق منه أتاتورك لرسم طبيعة التعامل مع العرق الكردي من خلال العمل على تكريس منطق الدولة (بمفهوم الكاردينال ريشيليو) من جهة، ومن جهة أخرى قرر تفكيك الجبهة الكردية عن طريق محاولة إذابتها ضمن المجتمع التركي عبر محاولات تتريك العرق واللغة وإلغاء جدار الفصل المناطقي مع الأراضي الكردية الحدودية.

ويبدو أن أتاتورك، الذي ظل يدافع عن المبادئ الديمقراطية في الحكم، لجأ إلى أساليب دكتاتورية لمحو الهوية والثقافة الكرديتين من خلال استراتيجية “التتريك القسري” التي لجأ إليها عبر رزنامة من القوانين كان أهمها “خطة إصلاح الشرق” التي تم تبنيها من خلال مرسوم صادر عن رئاسة الجمهورية دون المرور عبر مؤسسة البرلمان. هذه الخطة، التي تضمنت 27 مادة، كان الهدف منها تغيير البنية الثقافية والتاريخية واللغوية للأكراد، وهي الأعمدة المشكلة للحضارة الكردية، كمقدمة لتذويب الأكراد وصهرهم في وعاء الثقافة التركية. وكان من مظاهر هذه الخطة ترحيل الأكراد من موطنهم الأصلي ومنع الحديث بالكردية في الأماكن العامة والتضييق على حق استعمال الأسماء الكردية.

واستنادًا إلى ما سبق، لم يقتنع أتاتورك بالاحتلال المادي للأراضي الكردية فقط بل عمل على وضع الخطط لإعادة صناعة تاريخ جديد ولغة جديدة للأكراد وكانت المنطلقات، حسب المؤرخ سادات أولوغانا، هي منع اللغة والثقافة الكردية، ليبدأ احتلال شمال كردستان من جميع النواحي. لقد سعت الترويكا (رئاسة الجمهورية، مجلس الوزراء ووزارة الداخلية) إلى القضاء على الطموحات الكردية في الاستقلال من خلال العمل على تفتيت الوحدة المجتمعية للأكراد وتشتيت تكتلاتها السكانية ومن ثم إنهاء جميع المحاولات والمساعي المستقبلية للحصول على الحرية والانعتاق من القبضة التركية.

وبالرجوع إلى أهم بنود “خطة إصلاح الشرق” نجدها تنص على تهجير الأكراد المشاركين في الثورات وتوطينهم في الغرب، أي في المناطق ذات الأغلبية التركية (المادة التاسعة)، كما منعت مجموعة من المواد (من 13 إلى 17) التحدث باللغة الكردية في الأماكن العامة، وتم حظر كل ما له علاقة بالثقافة الكردية من فنون وأدب وتاريخ تحت طائلة الغرامات المالية أو السجن.

خلاصة القول، ورغم النجاح النسبي لمثل هاته الإجراءات، الذي تتجسد في تراجع التداول باللغة الكردية بين الطبقات المتوسطة، بالإضافة إلى هيمنة اللغة التركية في التعاملات بين الأكراد في المناطق الحضرية، إلا أن رغبة تركيا في الانضمام إلى الاتحاد الأوروبي وخضوعها إلى الأصوات المطالبة باحترام المجموعات العرقية وحقها في تقرير مصيرها والنموذج السياسي الذي يحدد تعاقدها مع الحاكم بالإضافة إلى انتشار الأغاني الوطنية الكردية وحصول أكراد العراق على حكم ذاتي موسع، كل هذه العوامل وغيرها، أعطت الأمل للأكراد في إمكانية تحقيق حلم الاستقلال عن تركيا إما كُلِّيًّا أو في إطار الحكم الذاتي باختصاصات واسعة وهو النموذج المعترف به حاليًّا في الدول التي تضم مجتمعات عرقية ذات امتداد وثقل ديمغرافي مهم.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 583 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | whiteink.info
Gotarên Girêdayî: 7
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Mafî mirov
Welat- Herêm: Tirkiya
Welat- Herêm: Bakûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 88%
88%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 14-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 16-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 14-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 583 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Apaga (Turkmalu)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Aragatsavan (Alagez, Aragats)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Arşalus
09-08-2024
Aras Hiso
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
08-08-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet
  530,106
Wêne
  107,386
Pirtûk PDF
  19,961
Faylên peywendîdar
  100,848
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,827
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,914
هەورامی 
65,832
عربي 
29,215
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,004
فارسی 
8,902
English 
7,400
Türkçe 
3,597
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
334
Nederlands 
130
Zazakî 
89
Svenska 
62
Հայերեն 
50
Español 
43
Italiano 
43
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
19
中国的 
15
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
Fins 
12
Polski 
5
Тоҷикӣ 
3
Ozbek 
3
Esperanto 
2
Português 
2
Srpski 
1
Kiswahili سَوَاحِلي 
1
ქართველი 
1
Cebuano 
1
Hrvatski 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,587
Kurtelêkolîn 
4,905
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,119
Pirtûkxane 
2,712
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,442
MP4 
2,394
IMG 
196,392
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Dosya
Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pirtûkxane - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pirtûkxane - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Pirtûkxane - Bajêr - Qamişlo Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Perwerde Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Bernameya Perwerdehiyê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.594 çirke!