Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 521,671
Wêne 105,515
Pirtûk PDF 19,652
Faylên peywendîdar 98,441
Video 1,419
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQER...
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
المراثي وتجليات التراجيديا كُردياً - أغاني بيظوك وبهاريان أنموذجاً
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

المراثي وتجليات التراجيديا كُردياً

المراثي وتجليات التراجيديا كُردياً
المراثي وتجليات التراجيديا كُردياً – أغاني بيظوك وبهاريان أنموذجاً
وليد حاج عبدالقادر / دبي
بتصوري المتواضع وفي متابعةٍ شخصية – كهواية – لأسس بناء وتدوين ثقافات الشعوب، ومنها التي لاتزال تعيش بعيداً أو على أعتاب الحضارة المعاصرة، إن في إفريقيا أو غابات الأمازون واستراليا ، فقد وجد هناك من انتبه لأنماط حياتهم ، وسعوا كباحثين ،فرادى وجماعات، للبحث والتقصي ومن ثم تدوين عاداتهم وتقاليدهم ، لابل وحتى وضع ألفباء أو سبل أخرى للتدوين اللغوي خاصة بهم .
وهنا وبخاصية الشعب الكُردي ، وعلى الرغم من توفر آفاق ووسائل عديدة سواءً للتدوين من جهة أو التوثيق بمختلف الوسائل الممكنة والسهلة أيضاً نظراً لغزارة المواد و تنوعها الشفاهي ، إلا أنها و إلى الآن لم تحظَ – كأسس – التدوين والجمع وبالتالي التقصي الممنهج لتراثٍ يشهد كلّ مَن تابعها بغناها الهائل لغةً وفكراً وتسلسلاً ميثولوجياً يشي بالتناسق في تراكبية الوعي من جهة ، وتراتبية آفاق التشكّل المجتمعي وبنيانها الإنتاجي من جهة أخرى ، والصراع من خلال تلك المتوالية التي استندت في الأصل ومنذ بدايات الوعي البشري على أنماط الصراعات البينية مجتمعياً وأيضاً بانواع تشكلها – تخصصها المستقر الزراعي – ديمانا – و المتنقل الرعوي – الكوجر – ومن ثم ظاهرة التوسع وصولاً إلى المجتمع المديني لاحقاً ، هذه الأنماط المتشكّلة كنماذج مجتمعية بقيت كلها في الأساس ترتكز على ذاتها الأسس الرئيسة في جدلية النقيضين وكركيزةٍ لها كانت الحياة والموت ، الجفاف والغزارة ، القحط والوفر ، الخريف والربيع الفصلين اللذين ادمغا نمطيهما الفصلي في مجتمع سواده كانوا – رعاة او فلاحين – يعتمدون على الماء وبالتالي المطر ، حيث بوفرته يكثر الكلأ وقلّته يعني الشحّ وقلة الزرع والمرعى ، ولتجسّدت هذه الفصلية وتحدّد دورتين فصليتين متناقضتين ولكن مرتبطتين أيضاً بوشائج وسريالية وبقوةٍ أيضاً مع السيرورة الزمنية وتتابعها ، واختزلتها الشعوب في ثقافاتها العتيقة بأبعادٍ طغت عليها الطقسية وبقداسةٍ كانت تستمر بهالةٍ عبادية بمراكزها – معابدها بكهنتها وسدنتها إلى أن ينجلي عنها القداسة بظهور مطوب آخر – وكمثالٍ في الإرث الكُردي كجل او گوري – هذا التمظهر المتجدّد وكما في عشرات القصص الملحمية الكُردية تخوض صراعاً معرفياً ( بشكلٍ علني أو مخفي وسري ) لتبيان السيء السائد والتي قد تلازمها قوة أيضاً في الصراع إن مع ديو متعدد الرؤوس ( مثلاً ديوي حفت سري .. سي سري ) أو – بير عڤوك .. بيرا مروڤ خور – وليتطوّر الأمر لاحقاً ، وبشكلٍ خاص بعد انتشار الزرادشتية في كُردستان وليتجلى أيضاً في ارتكازه على قوة الخير أو الشر أي – اهورا مزدا و اهريمن – ومن جديد وكتجذير مكثف هي ذاتها الطقسية الرافدية ومناحة اينانا ودوموزي وظاهرة الموت الطقسي الخريفي والتجلي / الإحياء الربيعي والذي اتخذ تاريخياً كسمةٍ بُنيت عليها آفاق تشكّل الوعي والتراث الكُرديتين ، واللتين رافقتا بنيوياً وبسيادة طقسية – مناخية استقرّت في نواة كلّ تراث وفولكلور الشعب الكُردي ، وإلى الآن لاتزال صورها بمشاهداتها وأغانيها كما وفصول مناحاتها واحتفالات أفراحها تتجسّد فيها مرثيات الموت ومن خلال أغانيها التراجيدية وبعباراتٍ ذي مغزى عميق تمرّر عناوين لمراحل البؤس وردّة الفعل على الألم الشديد إن لواقعٍ مرير أو عبرة شخصانية وكأنموذج – أغنية مالامن – التي تسرد مظاهر قد تبدو لنا ساذجة الآن عكس السباق التأريخي الموغل في القدم وفقدان وسائل حديثة كالقول إنّ بعض أنواع الهواء تدلّ على أنّ المطر سيهطل ، أو أنّ من علائم الموت الحمى ،
إذن وببساطةٍ فإنّ أغاني الخريف – بيظوك – هي ليست فقط للندب والتاوهات المواجهة بقدر ماهي في الأصل حمّالة للأوجاع وسرديات المناحات المسببة لعظيم الآمال وايضاً نقل مايتوجب عبر ألغازٍ كانت مبهمة جداً حينها ، أو مغلّفة بقداسةٍ لا يجوز بالمطلق النطق بها علناً وإشهارها وكمثالٍ أيضاً ومن ذات الأغنية – شكر ونبات چ هندي نا ما كه سي ديتيا ماصيين دبن حفت آڤا دا بمري ژ تيهنا – .. ناهيك أيضاً عن المدلولات العديدة التي حوتها كثير من الصراعات تبدو لوهلتها الأولى لأنها فعلاً جرت – تجري بين شخوصٍ عاديين وتختلف في أحيانٍ مع شخصيةٍ تحمل ذات الاسم ولكن تختلف مهنته ، ولعلّ شخصية مم ممو ممي آلان .. ممي شڤان .. ممي گاڤان .. ممي جوتيار والأهم ستبقى ظاهرة كجل – گوري التي هيمنت على قصص كثيرة رويت شفاهاً كسردٍ أرفق بالغناء أحياناً و أشهرها في التراث الكُردي ممي آلان ، زمبيل فروش ، سيامند وخجي ، علو فاطمي وغيرها كثير جداً … وهنا لابدّ من التركيز على امرٍ جد حيوي ارتبط بظاهرة الرحيل الوقتي منه والأبدي ، وإن طغت عليها في الأصل ظاهرة ذات الرحيل الطقسي وايضاً بارتباط جذري في ذاته الرحيل ال – دوموزي – والموت الفصلي والعودة من جديد الى نسقية الحياة ببعدها الفصلي ..
أما في خاصية أغاني – بوهاريا – وطقوسها وطرائق أدائها والتي قد تتجسّد في أغاني الرعاة وبيئتهم أو ما يمكن تصنيفها بأغاني – بيريڤان – لابل وحتى – باله هي – مثلا ، والتي تشي أو تعبّر بأدائها وكلماتها بمرادفاتها ومعانيها ذلك العنوان والدفع بالهمة لإستحصال الكدّ والمنتوج ، لابل حتى أنّ إيقاعاتها بألحانها تبدو مفعمة بالحركية والنشاط عكس غاني الخريف الحزينة ومناحاتها المؤلمة .
وعود على بدء : إنّ العودة إلى هذا الموضوع من قبل المهتمّين والباحثين وتخصيص برامج بحثية أكاديمية للجمع والتدوين وإجراء التقاصّات والمقارنات عليها ومن ثم دراستها واستخلاص الأهم فيها لا تقلّ مطلقاً عن فتح أي تلةٍ مشهورة وإجراء التنقيبات عليها من جهة ، وتزيد عليها بأنّ حفظة هذه الأغاني بنقاوتها وتراتبيتها بأداءٍ يقارب الأصل يرحلون واحدهم تلو الآخر . وإنْ كان بعضهم يسعى لتوثيقها وبجهودٍ شخصية خوفاً من اندثارها .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 626 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 07-07-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Muzîk
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 96%
96%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 17-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 17-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 17-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 626 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya

Rast
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
03-07-2024
Burhan Sönmez
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Babetên nû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 521,671
Wêne 105,515
Pirtûk PDF 19,652
Faylên peywendîdar 98,441
Video 1,419
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Partî - KDP Enfalkirî - Dereceya partiyê - Endam Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Çalakwanê siyasî Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê Enfalkirî - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Enfalkirî - Cihê jidayikbûnê - Mêrgesûr

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.218 çirke!