Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,818
Wêne 106,003
Pirtûk PDF 19,738
Faylên peywendîdar 98,971
Video 1,424
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,520

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,125

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
العم أبو شفان وحكاية متحف ديريك
Kurdîpêdiya dîroka duh û îro ji bo nifşên siberojê arşîv dike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

العم أبو شفان

العم أبو شفان
العم أبو شفان وحكاية متحف ديريك
هي ميزوبوتاميا أرض المعارض وهي بوطان الإقليم وسهوب تسلسلت فيها سويات الحضارات سيما وقد راقت لها ظلال جبل الجودي وكحارس أبدي أضحت لها ، وهي ديريك المدينة الهادئة الوادعة وقد بسطت بأريحية على جانبي – جمها – وتتالت فيها السنين ، وهي البقاع التي تدفقت وتعددت فيها الموروثات وانماط الإنتاج والحرف وتنوعت ادواتها وكل اداة مع الإستخدام انتجت أفضلها بهمة ذات الأيادي التي ارتقت بإنتاجها من خلال صناعة ادواتها باحترافية ومهنية عالية ضاهت ان في سوية الإنتاج او النوعية ارقى المصانع ، تلك الحرفيات كانت ولم تزل تتناسق حيث الاقدم مصيرها كانت الطمر عبر الزمن ولتصبح عبارة عن متاحف مدفونة .. في مدينتنا الوادعة ديريك والثقلى بإرثها ورغم المئات من المختصين إن في التاريخ او الآثار وكذلك دارسي أنماط التطور البشري أضافة لعشرات المؤسسات الحكومية الا ان احدا منهم لم يفكر او يهتم بفتح مركز او دار او متحف يجمع فيها استخدامات الحياة اليومية ، هذا العمل الريادي قام به العم احمد طاهر ديرشوي الملقب بابوشفان وهو من مواليد قرية حيماطا – ديريك سنة 1958 ، هذا الرجل العصامي المكافح وبمبادرة شخصية ، حيث خصص لذلك جزءا من مسكنه الخاص ، إلا أن المكان مالبث ان ضاق بمحتوياته التي تتزايد باستمرار .
وفي جولة تفقدية للمتحف والذي يدهش حقيقة باناقة وتراتيبية محتوياته المصفوفة رغم ضيق المكان ، ووبالرغم من عدم تخصص العم ابوشفان في هذا المجال ! لابل وتأكيده بأنه لا يقرأ ولا يكتب ايضا وانما يحفظ اسماء الموجودات شفاها ، وقد بدا لنا بالفعل بانه يتمتع بذاكرة وذهن متقد وكأي راو او حافظ شفاهي تتالت اجوبته لتحوط المحتويات ومفردات القطعة حتى وصولها الى عنده ، وفي سؤالنا له عن سر هذا الإهتمام الكبير له بجمع هذه الادوات والقطع الأثرية المختلفة والدوافع التي ادت به لهذا الاهتمام وتجميع لهذا الزخم من الموجودات ؟ وهل هي من تأثير القصص والسير الشعبية ام رغبة للإحتفاظ بالاشياء العتيقة لإرتباطها بحدث او ذكريات عزيزة ؟ أجاب العم ابو شفان بان شعوب العالم اجمع ضحت كثيرا في سبيل الحفاظ على خصائصها القومية وتراثها الفولكلوري وشعبنا أسوة بشعوب العالم قدم ولازال يقدم التضحيات لحماية وحفظ ارثه ، وأضاف بأن معظم قدمائنا يؤكدون على أن النساء كن ولازلن من اهم حماة الفولكلور وحفظه من الضياع ، كما وممن انتجن ذلك ، ومع التطور المديني والدخول الى الحالة التنظيمية للطرق وتوفر الكهرباء والعلم ، ادار غالبية اجيالنا المتعلمين ظهورهم لتراثهم التاريخي وشكل تطور بيئاتهم حتى وصلنا الى هذه المرحلة ، واردف : في نظرة سريعة لكثير من الموجودات الحرفية هنا ستلاحظين بأن اغلبها صناعات نسوية من حياكة ونقش وتطريز والسلال المتعددة وايضا البسط المختلفة ، وايضا بعض من الحرف المجهدة التي بقيت مرتبطة بالرجال مثل الحدادة والنجارة والبناء وغيرها ، وللأسف الشديد في ايامنا هذه يوما بعد يوم تسقط من ذاكرة مجتمعنا قضايا تراثية كثيرة ، ولهذا ارى بان هكذا اهتمام تجميعي ولو انه عملي فردي ووفق امكاناتي الا انها تلقى صدى جيد ، فقد زارني هنا استراليون وايضا امريكيون برفقة جنسيات عربية ، ولقناعتي التامة بمدى اهمية هكذا عمل وبامكاناتي المتواضعة قمت في 1/3/2014 بافتتاح هذا المتحف ، وبالرغم من ان شهر آذار هو شهر الكثير من المصائب والويلات كرديا ألا انها تحمل ايضا ومضات عديدة للشعب الكردي ، وعليه فأن هذا الشهر هو خزان ارثي ونضالي كردستاني بامتياز وسترين هنا سجل متتال لهذه الأحداث المختلفة بصورها الدامية والتي يندى لها جبين البشرية مثل مجزرة حلبجة ، كما سريالية الانتصارات سواء ببيان 11 اذار 1970 واتفاقية الغدر في الجزائر (آذار 1975 ) ورحيل القائد مصطفى البارزاني وايضا الانتفاضة وتحرير مدن كردستان العراق ، ولن ننسى انتفاضة قامشلو وايضا يوم الزي الكردي وإيضا عيد تأسيس بيشمركة روچ ، وباختصار فأن شهر آذار حبلى بالمناسبات الكردية يتوجها يوم نوروز ، العيد القومي الكردي ، ويوميات هذا الشهر كلها حافلة بتاريخنا ، وعلى هذا السياق فان ما قمت به هو عمل متواضع احببت ان اخدم شعبي بطريقة مختلفة وعليه فأنني اتوجه بندائي الى كل فرد من ابناء شعبنا في العالم ممن لديهم اية قطعة فولكلورية ألا يهملوها ويتلفوها ، وهذا المتحف المتواضع هو للجميع وانا لا اعتبره متحفي الشخصي وهو ملك للجميع ، وعلى هذا الأساس وكما يقول المثل يد واحدة لا تصفق ، اقر بان لي طاقة وامكانات محددة ولهذا فأنني اتوسم من المجتمع ان تدعم وتساند متحفها ، وهذا المتحف شهد زيارات من الاخوة العرب والمسيحيين وكذلك الكرد ، وقد زرت عدة متاحف في هولير وشاهدت الاهتمام الراقي من قبل حكومة كردستان ، وحلمي الكبير هو بناء صالة كبيرة ومرفقة بغرف مساعدة تستوعب هذه الموجودات وان تفتح فيها دورات للغة الكردية وامسيات وندوات ومحاضرات ولدي هنا ما ينيف عن مائة كتاب باللغة الكردية وكذلك حوالي 60 طقم ملابس نسائية وكذلك حوالي 700 صورة تمثل مناسبات كردية عديدة . وفي نظرة على الموجودات المتنوعة من حجرية وفخارية وسلال مختلفة وادوات فلاحة وزراعة وحصاد وأدوات صيد قديمة وبسؤالنا للعم ابوشفان عنها ؟ وهل لديه جداول تفصيلية بالموجودات ؟ وكان رده بان هناك قطع يقدر عمرها نظريا الى اكثر من مائة سنة ( بتصورنا اكثر من ذلك بكثير ) ، وهناك فخاخ حجرية للحيوانات( عتيقة ) وكذلك ادوات لاستخدامات اخرى وهناك مناجل وادوات حفر ونقوش لتطريزات جميلة وهي اعمال نسوية تعود لاكثر من 70 سنة ، وكمثال للعدة سرد العم طرائق وحالات استعمال كثير من الأدوات التي كانت تستخدم قبل دخول المكننة عملية الزراعة والحصاد ، وللحق فان مجرد استطلاع الموجودات بالرغم من ضيق المكان وزخم الموجودات وتراكمها فوق بعضها والتي قد تؤدي الى اتلاف بعضها ، يمكن مشاهدة انواع عديدة من الجرار والبسط ومستلزمات الربيع وادوات الإنارة كاللمبات وغيرها ، ومما يلفت النظر اكثر هو – جاروخ – وتصورنا ان عمره اكثر من مائة سنة ودفعنا الفضول لنستفسر منه عن قصة هذا الجاروخ وعمره ومن اهداه للمتحف ، فشرح بداية آلية صناعتها التي هي في الأصل من جلد البقر والتي تملح وتنشف ومن ثم تقطع على مقاس القدم وتخاط ب – ريس – خاص من الصوف المغزول ونظرا لسرعة تلفها وعدم امكانية حصوله على قطعة قديمة خاط هو بنفسه القطعة هذه وكصورة طبق الأصل وبذات طريقة الصنع القديمة ، وطبعا الجاروخ كان يلبس معه جرابات صوفية سميكة وايضا كانت تحاك من – ريس الصوف يدويا – .. وفي الواقع ان تنوع محتويات متحف العم ابو شفان وضيق المكان وبالتضامن مع ندائه الموجه الى الاحزاب والمؤسسات المهتمة لمساعدته في توضيب وتوسيع مساحة البناء ، ليس فقط لمحتويات المعرض بقدر ما يبتغي ان يصبح مكانا يمكن احياء المناسبات واللقاءات وايضا القاء محاضرات وغيرها .
وفي عودة الى المتحف ومقتنياتها فأن شرح مفرداتها سيطول كثيرا ، ولهذا آثرنا ان ننحى الى مجال آخر فيما اذا كان العم قد تلقى اية مساعدة في توضيب ومتابعة هذا الجهد ، لكنه نفى بالمطلق وهنا اثار امرا آخر ! فهو لا يقرأ ولا يكتب وبكده وعمله علم اولاده وبعضهم تخرجوا ونالوا شهادات عالية مثل ولده المهندس هوزان وبعضهم نظرا لظروف سوريا توقفوا عن دراستهم ، وفي ختام اللقاء مع العم اكد بان محتوياته مصدرها يعود الى 64 مكانا تشمل حتى مدينة الحسكة وغالبية من اهدوا هن من النساء ، وأكد ابو شفان بان المتحف فيها ما يزيد عن ألف قطعة ومن 64 مكانا وتمنى من كل شخص لديه قطعة قديمة وان كانت خارج الخدمة ألا يرميها فليأت بها الى المتحف .
وفي الختام كلمة حق تجاه هذا الرجل العصامي والقومي الذي يرتكز على ذاكرة قوية وحاضرة وحافظة لسريالية نضالات شعبه الكردي في اجزائها الاربعة ، وايضا تراتيبية استخدام غالبية القطع الموجودة عنده ، اضف الى ذلك : التسلسل الطبيعي لادوات الإنتاج واستخدامات الإنسان البدئي للأدوات من اغصان الشجر والقصب والقش مرورا الى الفخار والحجر حتى المعدن ووصولا الى عصرنا الحالي .. ابو شفان المكافح الأمي وبمجهوداته الفردية انجز ما تعجز عنها وللآن كل الأطر السياسية والمدنية الكردية ! هلا تاملنا ما يقوم به هذا الجندي الحي والمجهول ؟ نأمل ذلك …
اعداد: ليلى قمر و وليد حاج عبدالقادر [1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 359 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 1
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 07-08-2020 (4 Sal)
Bajêr: Dêrik
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Raport
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 86%
86%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 18-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 18-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 18-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 359 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.19 KB 18-02-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
KUBRA XUDO

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,818
Wêne 106,003
Pirtûk PDF 19,738
Faylên peywendîdar 98,971
Video 1,424
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,520

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,125

فارسی 
8,292

English 
7,139

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Dosya
Navên Kurdî - Zayend - Nêr Şehîdan - Zayend - Nêr Navên Kurdî - Zayend - Bêl alî Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pirtûkxane - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.234 çirke!