Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Selah Hemo Hisên Lefo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Fîras Dexîl Elî Xelef
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Fîras Xwidêda Silêman
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Faris Miço Ibrahim
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Xezal Qasim Hemzo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eydan Şeref Xedir Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Omer Elo Abdullah Ebas
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Omer Ereb
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Efaf Ebas Hebo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eto Elî Heyder Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,201
Wêne
  110,426
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,559
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
الفيليون في العراق/1
Kurdîpêdiya derfetên (mafê gihandina agahiyên giştî) ji bo her mirovekî kurd vedike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi1
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

احمد الحمد المندلاوي

احمد الحمد المندلاوي
#احمد الحمد المندلاوي#

من مواضيع الأديب المرحوم حيدر الحيدر:

* الكورد الفيلييين ... من اوائل ضحايا النظام السابق ...
سُلبت حقوقهم ومورست ضدهم أبشع العمليات الوحشية التي لم يشهد لها
لها التاريخ المعاصر .
لنسلط الضوء على قضية هذه الشريحة العريقة من الشعب العراقي .

*موطن الكورد الفيليون ودورهم في التاريخ القديم :
الكورد الفيليون هم سكان شرقي نهر دجلة منذ أقدم العصور ..
بدليل ان الزعيم الراحل عبد الكريم قاسم عندما التقى بوفد من الكورد الفيليين
أوائل ثورة 14 تموز ، أكد في كلمة القاها فيهم بمبنى وزارة الفاع : ان الكورد الفيليون هم سكان شرقي دجلة الأصليون ...
فشرقي دجلة هو موطنهم الأصلي قبل الفتح الاسلامي للعراق.. وقد شيدوا أقدم الحضارات في التاريخ ..منها الدولة الميدية والدولة الإيلامية وغيرها من الدول .
وقد دخل الكورد الفيليون الدين الاسلامي منذ أيام الفتح الاسلامي وساهموا بشكل فعّال في إسناد الدولة الإسلامية .. واختلطوا بالوافدين الى العراق وتجانسوا معهم .
فها هو ميثم التمار أحد أصحاب الإمام علي كان واحداً منهم .. وذلك أبو مسلم الخراساني مؤسس الدولة العباسية كان من الكورد الفيليين ،
(رغم ان لقبه الخراساني الا انه لم يكن خراسانياً لكنه جيَّشَ الجيوش من هناك فسمي بالخراساني )

*المناطق التي ينتشر فيها الكورد الفيليون في الوقت الحاضر :
ينتشر الكورد الفيليون في مناطق عدة من العراق منها : خانقين وما حولها ،
ومندلي وبدره وزرباطيه وورمزيار وجلولاء والسعدية وشهربان ومناطق من الحي والصويرة والنعمانية والعماره وعلي الغربي والبصرة والحلة والديوانية
اضافة لإنتشارهم الواسع في بغداد .
* المحلات التي يسكنها الفيليون في بغداد :
يسكن الكورد الفيليون بشكل مكثف في بغداد في المحلات التالية :
باب الشيخ وعگد الاكراد محلة الصدرية وسراج الدين محلة الهيتاويين
محلة القشل محلات : الدهانة والشورجة وسوق الغزل وصبابيغ اللآل .
كذلك : العوينه والتسابيل وگهوة شكر وفضوة عرب ومناطق من الكاظمية ومدينة الحرية والعطيفية وحي الاكراد في مدينة الصدر .

* دورهم في الانتفاضات والحركات السياسية العراقية :
كان للكورد الفيليين دور بارز ومشهود في جميع الانتفاضات التي حدثت في العهد الملكي ، جنباً الى جنب مع اخوانهم العراقيين .. فخرجوا ضد معاهدة 1930 وضد معاهدة بورت سموث . وانتفاضة كانون .ووثبة الجسر. كذلك تأييداً لمصر في العدوان الثلاثي .ومساندة ثورة 14 تموز 1958 ...
كما كان لهم دورهم المشهود في مقاومة ردة شباط .. فتصدوا لتلك الردة الشباطية السوداء وقدموا التضحيات الجسام , اذكر على سبيل المثال الشهيد لطيف الحاج
ورفاق له في الاحزاب الوطنية . أن مقاومة عگد الاكراد لا يمكن ان تزول من الأذهان يسجلها لهم التاريخ بكل عزٍّ ...
وكان لهم دورهم الكبير في الاحزاب والحركات السياسية الوطنية .. في الحزب الشيوعي كان عزيز الحاج سكرتيراً للقيادة المركزية ( الكفاح المسلح ) وفي الحزب الديمقراطي الكوردستاني . كان الدكتور جعفر محمد كريم من المؤسسين مع الملا مصطفى البارزاني وكان حبيب محمد كريم سكرتيراً للحزب الديمقراطي الكوردستاني . كذلك يد الله كريم وياسين محمد كريم وزكيه اسماعيل حقي كان لهم دورهم المعروف .. اما في الإتحاد الوطني الكوردستاني فكان من المؤسسين مع مام جلال ، الاستاذ عادل مراد وعبد الرزاق الفيلي وممن أدوا نشاطاً ثوريأ في الاتحاد الشهيد سلمان داوود والشهيد جوامير والشهيد جبار فرمان والقائمة تطول اما في الحزب الديمقراطي الكوردستاني فالشهيدة ليلى قاسم ورفاقها
الذين أعدموا معها رموز شامخة يفتخر بهم الكورد في كل زمان ومكان .

* شخصيات أدبية وفنية وثقافية من الفيليين:
لو أردنا ان نتعرف على هذه الشخصيات لا نقف عند حد ولا نعلم بمن نبدأ
فمن الأدباء الكاتب الروائي الكبير غائب طعمة فرمان صاحب رواية المخاض وخمسة اصوات والنخلة والجيران . كان فرمان يسكن المربعة ويقوم بالتدرس في اعدادية الفيلية ببغداد .. كذلك الأديب الكبير كامل البصير والأديب ماجد الحيدر والشاعر عبد العزيز الحيدر.. ومن الفنانين الفنان الكبير سلمان شكر الذي كان علما من أعلام الموسيقى في العالم وتلميذه الفنان الكبير نصير شمه ومن الفنانين سليم البصري ( حجي راضي ) وزميله الفنان حسين علي حسين والفنانة الراحلة زينب ( فخرية عبد الكريم ) والفنان رضا علي ومطربة المقامات فريده والشاعر والإذاعي المعروف ( زاهد محمد ) صاحب مسلسل غيده وحمد والشاعر الغنائي ابراهيم احمد والمسرحي الراحل سالم شفيق وهنك عدد كبير من الفنانين مثل المطرب الكردي فرهاد حسن والفنان التشكيلي حسين مايخان والفنان المسرحي جبار نزاري والمخرج المسرحي حسين الحيدري والفنان طه درويش وآخرون .

* دورهم المميز في السوق البغدادي:
فيما مضى كان معظم تجار سوق الشورجه والاسواق البغدادية من الكورد الفيليين ،وكان بيدهم عصب الاقتصاد تقريباً يعملون بإخلاص وصدق في التعامل خدمةً لأبناء وطنهم العزيز .. ومن هنا جاء حقد وكراهية الرجل المريض صدام عليهم .
فقد قام بعملية خبيثة وجبانة حين دعا التجار الى اجتماع في غرفة تجارة بغداد
وعند حضورهم أمر بالقاء القبض على الكرد الفيليين منهم وقام على الفور
بتسفيرهم خارج العراق بتهمة التبعية الايرانية . وكانت تلك بداية لعملية تهجير كبرى ضد الكورد الفيليين . فنهب أموالهم واستولى على بيوتهم وممتلكاتهم ومحالهم التجارية .... اما عن سبب حقد صدام الدفين عليهم لأنهم كانوا في طليعة الممولين لحركات الشعب الكردي التحررية .. كما ان صداماً اراد أن يُشبع غريزته الشوفينيه. ويمهد لحربه على ايران ... لذلك عمد الى تسليم مفاتيح التجارة لأقربائه وأعوانه وما قيام أخيه وجلاوزته باعدام التجار في بغداد الا مكملاً لجريمته النكراء في اضطهاد الأبرياء .

* عملية التهجير الكبرى :
بدأت عمليات التهجير في أوائل نيسان من عام 1980
وكانت البداية بالتجار الفيليين كما ذكرنا .. ثم شملت الحملة جميع الكورد الفيليين
في مناطق العراق كافة وبأمر مباشر من الطاغية صدام ...
كان الناس نيامأ او كانوا على موائد الطعام في بيوتهم او كانوا في اعمالهم ووظائفهم .. حين هاجمتهم اجهزة النظام واقتادتهم الى خارج الحدود .. تاركين اموالهم وبيوتهم .. شملت هذه الجريمة اكثر من مليون كردي عراقي اصبحوا في العراء او في المخيمات الحدودية في ايران .. وكان الاعلام العربي والعالمي نائماً
عن هذه الجريمة الشنعاء .
اذكر مشهدا من هذه العملية : كنت واقفاً قرب احد مراكزالشرطة .. حين احضروا سيارة لوري لرمي احدى العوائل على الحدود حيث توفي رجل كبير من العائلة في
المركز نتيجة للصدمة . فما كان من ازلام النظام الا ورموا الجثة في السيارة باستهزاء وخبث وقالوا لهم اخذوا وياكم ادفنوا هناك وره الحدود .. وما كان نصيب الشباب من الكورد الفيليين لأبشع بكثير .
* مصير الشباب من الكورد الفيليين :
..........................................
عندما تم تهجير العوائل كان لهم أبناء يخدمون في الجيش العراقي ..
فتم حجزهم في وحداتهم ومن ثم زجهم في سجن نقرة السلمان ..
بعد ذلك تم تصفيتهم جسدياً عن طريق إجراء تجارب في السلاح الكيمياوي
عليهم او أعدموا ودفنوا في مقابر جماعية قرب صحراء السلمان ولم ينج منهم
الا شخصين او ثلاثة اشخاص وكان عددهم يفوق 900 انسان برئ .
هذه الجريمة الوحشية لم يرتكب مثلها في التاريخ أعتى الطغاة .
[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,024 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | www.ahewar.org
Gotarên Girêdayî: 26
1. Dîrok & bûyer 30-09-2021
22. Kurtelêkolîn الفيليون والحظ
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 30-09-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Êraq
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 08-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 08-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,024 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Jiyaname
Selah Hemo Hisên Lefo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Fîras Dexîl Elî Xelef
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Fîras Xwidêda Silêman
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Faris Miço Ibrahim
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Xezal Qasim Hemzo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eydan Şeref Xedir Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Omer Elo Abdullah Ebas
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Omer Ereb
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Efaf Ebas Hebo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eto Elî Heyder Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,201
Wêne
  110,426
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,559
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mîna Acer
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.36 çirke!