Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
08-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  529,608
Wêne
  107,235
Pirtûk PDF
  19,935
Faylên peywendîdar
  100,707
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,621
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,828
عربي 
29,191
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,920
فارسی 
8,920
English 
7,366
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,594
Kurtelêkolîn 
4,896
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,102
Pirtûkxane 
2,710
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
137
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,367
MP4 
2,389
IMG 
196,114
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
مساهمة في جدل حول التسميات الكردية في سورية، مدينة عفرين السورية
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عفرين

عفرين
مساهمة في جدل حول التسميات الكردية في سورية، مدينة عفرين السورية…
محمد عبدو علي*

تقع منطقة جبل الكرد أو الأكراد أو كرد داغ القديمة في أقصى الزاوية الشمالية من الساحل الشرقي للبحر المتوسط، وتشغل الزاوية الشمالية الغربية من قوس الهلال الخصيب وسورية، وتعتبر مرتفعاتها من النهايات الجنوبية الغربية لجبال طوروس. يبعد الجبل عن مدينة حلب نحو 60 كيلومتراً. ومساحة المنطقة حوالى 2075 كيلومتراً مربعاً.
وكانت المنطقة على مدى قرون، إحدى مناطق العبور الرئيسية من الأقسام العليا من بلاد الرافدين وبلاد الشام إلى ساحل البحر المتوسط وآسيا الصغرى، ومنها كانت تمر الطرق المؤدية إلى أنطاكية من جهتي الشمال والشرق. وهي منطقة غنية بالمياه، أراضيها خصبة الأمر الذي جعل منها عبر العصور منطقة استيطان مهمة، ومحل نزاع وتنافس بين دول وأقوام مختلفة عرقياً وحضارياً، ولذلك شهدت بعض أكبر الأحداث أهمية في تاريخ الشرق الأدنى.
يأخذ جبل الكرد اسمه من الجماعة القومية التي تقطن أرجاءه، وهم الكرد. وهي تسمية قديمة للجبل. وجاء في كتاب «ذكرياتي عن بلاد ألف ليلة وليلة» للملحق التجاري الفرنسي في حلب ما بين 1548-1556، ما يلي: «أنه وبحكم مهنتي في استيراد الحرير كنت أسافر إلى كلس وعنتاب وأعزاز وجبل الأكراد وما إليها». أي أن تسمية الجبل ب «جبل الأكراد» كانت معروفة منذ ذلك التاريخ على الأقل (هذا الكتاب مطبوع في مدينة ليون الفرنسية عام 1655، المصدر – موسوعة حلب المقارنة، خيرالدين الأسدي- الجزء الثالث- ص 240). كما ذكر القنصل الروسي في بيروت قسطنطين بازيلي 1809-1884، صفحة 182، حول أحداث نهاية احتلال إبراهيم باشا ابن محمد علي باشا لمناطق جبل الكرد ما يلي في كتابه «سورية وفلسطين تحت الحكم العثماني»: «بتحريض من السلطان العثماني، نزلت جماعات كثيرة من جبل الكرد وكافرداغ نحو ممتلكات القوات المصرية…»، وهذا يدل على أن هذا الاسم كان متداولاً منذ أوائل القرن التاسع عشر على الأقل. أما «كافرداغ» فهي تسمية تركية بمعنى جبل الكفار. والكرد يسمونه «جياي كه ور» بمعنى الجبل الأبيض لبقاء الثلوج على قمته حتى أواسط الصيف، ويعرف في كتب الجغرافيا ب «جبل الأمانوس» ويطلّ على خليج الاسكندرون من الشرق. ويفصله القسم الشمالي من سهل العمق عن جبل الكرد نحو 10 كيلومترات، ويسمى سهل ليجه «المستنقع» بالكردية.
ولا نعرف للجبل والمنطقة تسمية أخرى غيرها. ويسميه الأكراد «جبل الكورمانج»، والكورمانج اسم إحدى لهجات اللغة الكردية والناطقين بها. كما يطلق الاسم نفسه على كل كردي ليست له عشيرة، أو لا يعيش في منطقة عشيرته، أو الذين يمتهنون الزراعة ويستقرون في قرى ثابتة، ولا يرتحلون مع قطعان مواشيهم إلى المراعي الجبلية في فصول الرعي.
أما الرواية الدينية الإيزيدية عن اسم «كرمانج»، فتقول أنه مؤلف من كلمتين: Kur «الولد»، وmanc «الفاخر، الطاهر»، أي «الولد الطاهر، المختار، الفاخر»، وهو لقب «شيث بن آدم» الذي يعتبرونه جدهم الأول.
ويقول جميل رشيد أستاذ التاريخ في جامعة أربيل، إن اسم «كورمانج» مذكور في النصوص التاريخية في فترة ما قبل الميلاد على شكل «كوردماد». ويشار به إلى قبائل باسم «كورد» من شعب «ماد»، ثم أدمجت الكلمتان مع الزمن ولفظت بشكل «كورمانج».
ولكن في فترة الحكم العثماني، ترجم الاسم إلى التركية «كرد داغ» أي «جبل الكرد»، (داغ تعني الجبل بالتركية) واستخدم بتلك الصيغة في الوثائق العثمانية الرسمية.
وبعد الحرب العالمية الأولى واحتلال القوات الفرنسية سورية، قسمت منطقة جبل الأكراد إلى قسمين: شمالي ضم إلى تركيا، وجنوبي احتفظ به الفرنسيون، وبقيت تسمية «كرد داغ» في التداول الرسمي في العهد الفرنسي، وحتى نهاية العقد الأول من استقلال سورية. ثم ترجم من قبل السلطات السورية حينها إلى اللغة العربية وأصبح «جبل الأكراد أو جبل الكرد».
وبعد ذلك، في سنوات الوحدة بين مصر وسورية، أزيل اسم الأكراد من اسم المنطقة، وأصبحت تعرف بمنطقة عفرين وذلك على اسم النهر والمدينة. ولكن بقي اسم «جبل الكرد» كتسمية جغرافية متداولاً في الكتب المدرسية وغيرها.
وفي سبعينات القرن العشرين، قامت الحكومة السورية بتعريب الأسماء في المناطق الكردية، وأسقطت اسم الكرد من الجبل نهائياً، وسمي ب «جبل حلب»، علماً أنه يبعد عن مدينة حلب أكثر من 60 كيلومتراً، والمرتفع الجبلي الأقرب إلى مدينة حلب من جهة الشمال هو جبل ليلون أو سمعان، وهو يفصل مدينة حلب عن جبل الكرد (جبل حلب حالياً).
– تسمية عفرين:
هو اسم نهر عفرين، وأطلق على المدينة بعد تأسيسها في مطلع القرن العشرين. وقد وجدنا اسم «عفرين» بصيغته الحالية، في أربعة مصادر تاريخية من العهد الإسلامي، وهي: تاريخ حلب– للعظيمي، صفحة أحداث عام 1085. وصبح الأعشى للقلقشندي. والدر المنتخب لابن الشحنه. ومعجم البلدان لياقوت الحموي، القسم الثاني. وبذلك يكون أقدم ذكر لاسم «عفرين» بشكله الحالي يعود إلى عام 1085. إلا أن أي من تلك المصادر لم تتطرق إلى معنى اسم «عفرين» وأصله. وسنبحث هنا في أصل ومعنى (عفرين)، ونذكر بعض الآراء بصدده:
1- «عفرين» في المعاجم والمصادر العربية:
جاء في «القاموس الوسيط»، أن عَفِر وعَفّرَ: بمعنى خالطه بما يخالف لونه، واعتَفَرَ الشيء: أي خالطه بالتراب.
وجاء في معجم «لسان العرب»: عِفِرّين تعني «مأسدة»، وقيل هو الأسد. وقيل لكل قوي: ليث عِفِرّين.
أما مؤرخ حلب خير الدين الأسدي فيقول: إن كلمة عفرين تعني التراب. وينقل عن الأب شلحت أنها تعني الغبار، فيتساءل عبدالله الحلو حول ذلك ويقول: «هل كانت المنطقة مميزة بكثرة غبارها حتى سميت بذلك؟ الواقع أنه لا يوجد إلا هذا التفسير». ولكن يبدو أن الحلو لم يكن يعرف أن منطقة عفرين غنية بالمياه وحراجية ولا يثار فيها الغبار إلا نادراً جداً.
وتشير المصادر إلى أنه في العهد الروماني، كان يمر من موقع مدينة عفرين طريق روماني «سريع». وأظهرت حفريات البناء على جانبي شارع طريق جنديرس، حجارة مشذبة أثرية ضخمة، وجرار فخارية كبيرة، ما يدل على استيطان قديم في الموقع. كما كانت هناك مغاور وكهوف عدة شمال المبنى القديم لشركة الكهرباء، كانت تستخدم قديماً من قبل المسافرين، بدلالة القطع النقدية المعدنية القديمة التي كانت تظهر في أرضيتها.
ويجدر التمييز بين منطقتين تحملان التسمية نفسها في سورية، أما المنطقة الثانية المسماة «جبل الأكراد» فهي في ريف محافظة اللاذقية الشمالي، وتقع بين طريق حلب-اللاذقية من الشمال، ومن الغرب ناحية القساطل ومن الجنوب ناحية صلنفة ومن الشرق المنحدرات المطلة على سهل الغاب. وتضم المنطقة نحو خمسين قرية، ينتمي سكانها إلى عشائر كردية كبيرة ومعروفة في القسم الغربي من بلاد الأكراد، وتعود بدايات وجود الكرد في تلك الناحية إلى العهد الأيوبي.
* كاتب وباحث كردي سوري[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 662 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 20-09-2016 (8 Sal)
Bajêr: Efrîn
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 15-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 16-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 662 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman

Rast
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Babetên nû
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
08-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  529,608
Wêne
  107,235
Pirtûk PDF
  19,935
Faylên peywendîdar
  100,707
Video
  1,470
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,621
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,875
هەورامی 
65,828
عربي 
29,191
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,920
فارسی 
8,920
English 
7,366
Türkçe 
3,590
Deutsch 
1,477
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,594
Kurtelêkolîn 
4,896
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,102
Pirtûkxane 
2,710
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
137
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,367
MP4 
2,389
IMG 
196,114
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Zayend - Mê Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Cih - Cih - Gund Cih - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Cih - Bajêr - Mûş

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.312 çirke!