Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hunera kurd
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
BEREVOKA HELESTVANÊN KURD
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Li ser felsefeya rewistê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Destana Heme Zerê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,383
Wêne 105,075
Pirtûk PDF 19,491
Faylên peywendîdar 97,763
Video 1,412
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
مستر ريج (1787-1821) ورحلته الى السليمانية قبل 189 عاماً
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
مستر ريج (1787-1821) ورحلته الى السليمانية قبل 189 عاماً
Kurtelêkolîn

مستر ريج (1787-1821) ورحلته الى السليمانية قبل 189 عاماً
Kurtelêkolîn

عمر علي شريف
شغلت ارجاء كوردستان وخلال عقود واحقاب عدة خلت، اهتماماً ملفتاً من لدن الرحالة والباحثين الأجانب الذين زاروا بلادنا لدوافع ومقاصد شتى فدونوا عنها حصيلة مذكراتهم وبحوثهم واستنتاجهم التي ضمتها مؤلفاتهم المختلفة التي تعد اليوم مراجع علمية وتأريخية واركيولوجية قيمة عن وطننا. ويعد الباحث والرحالة المستر كلوديوس جيمس ريج،

المقيم البريطاني في العراق خلال الفترة 1808- 1821، أحد ألمع الرحالة والباحثين والمستشرقين الذين زاروا وتفقدوا كوردستان، فكتب عنها من ناحيته بمنتهى الصدق والأمانة، ولاسيما خلال رحلته الشهيرة عام 1820 (أي قبل وفاته بعام واحد) والتي زار خلالها ربوع امارتي بابان في كوردستان الجنوبية، واردلان في كوردستان الشرقية، فخرج عنهما بذكريات وانطباعات جديدة للغاية. وها نحن ندون هنا، وبقدر ما يسمح به المجال، جوانب مختارة من تفاصيل رحلته تلك الى حدود الأمارة البابانية في ذلك العام.
لقد غادر المستر ريج تصحبه زوجته وبطانة ضخمة من موظفي ومستخدمي وحراس المقيمية البريطانية في بغداد، مقر عملهم في شهر نيسان 1820 قاصدين السليمانية بناء على دعوة الأمير الباباني محمود باشا، كان الغرض المعلن من سفرهم هو للترفيه والسياحة، لكن معلومات اخرى تفيد أن تردي العلاقات بين داود باشا (والي بغداد) والمستر ريج وسعي الأول للتدخل في شؤون الثاني، كان السبب الحقيقي للرحلة.
سلك ريج واصحابه طريق دلي عباس- كفري- طوزخورماتو- طاوق- ليلان- جمجمال حتى بلغوا مشارف مدينة السليمانية عاصمة الأمارة البابانية، حيث اقاموا في سرجنار لبعض الوقت، لغرض الراحة والأستجمام فقوبلوا هناك بأستقبال حافل من قبل اركان الأمارة البابانية وبضمنهم الأمير الباباني نفسه. وفي 10 آيار صحب عثمان بك شقيق الأمير ضيوفه الى داخل مدينة السليمانية في موكب رسمي بهيج كانت تعلوه الأعلام وتصحبه أصوات الطبول والموسيقى الصادحة.
واجمالاً لقي ريج واصحابه أبهى اشكال الضيافة الكوردية الأصيلة من لدن الأمير الباباني واسرته الحاكمة ووزرائه وسائر وجهاء السليمانية، طيلة اقامتهم هناك لأكثر من 3 أشهر وعلى مرحلتين، دامت الأولى الى منتصف تموز حيث سافروا بعده صوب كوردستان الشرقية (ضمن حدود امارة اردلان) باحثين عن طقس أبرد، ليعودوا في اواسط ايلول الى السليمانية ثانية فمكثوا فيها لغاية 21 تشرين الأول.
كانت اقامة ريج في السليمانية أخصب فترات رحلته وامتعها بالنسبة اليه، وقد تسنت له خلالها فرصة الأطلاع التام على السليمانية وجوارها ودراسة بيئتها وتأريخها وحضارتها وعمرانها وظروفها السياسية والاقتصادية والأجتماعية.
قدر ريج عدد سكان مدينة السليمانية آنذاك بعشرة آلاف نسمة وعدد بيوتها ب2144 بيتاً بضمنها 130 بيتاً لليهود و9 للمسيحيين والكلدان الذين كانوا يمتلكون كنيسة خاصة بهم و5 للأرمن، هذا فضلاً عن 5 خانات و5 حمامات الى جانب عدد من المساجد والمباني الخاصة بدار الأمارة نفسها.
والواضح ان الطابع شبه المستقل الذي تمتعت به الأمارة كان متزعزعاً ومتأرجحاً بفعل تدخلات الترك والفرس في شؤون الأسرة الحاكمة ومكائدهم ودسائسهم المغرضة التي اسهمت كثيراً في خلق التناحر والتباغض بين آل بابان وبالشكل الذي فرض جواً قاتماً على السليمانية. وبغض النظر عن ذلك الواقع الذي اشار اليه ريج، فأنه اورد وصفاً رائعاً للغاية للبلاط الباباني ومظاهر الحياة الأجتماعية السائدة في مدينة السليمانية بحفلات اعراسها ومراسيم مآتمها وفعالياتها الرياضية والترفيهية التي كادت تكون يومية كاللعب بالسيف والرماية بالبنادق وقتال طيور القبج والمصارعة والفروسية والدبكات الشعبية الراقصة وغيرها.
والواقع ان اعجاب ريج بمضيفيه الكورد بلغ حداً ملفتاً وهو يشيد بسجاياهم الطيبة وامانتهم وكرمهم المفرط وشهامتهم وشجاعتهم وبساطتهم ووفاء مرؤوسيهم برؤسائهم وقت الشدائد والنكبات. كما اشاد ايضاً بالمكانة الرفيعة والحرية الكبيرة اللتين حظيت بهما المرأة الكوردية بالقياس الى المرأة العربية والتركية والفارسية، ولم يفت ريج ايضاً الثناء على خلقها وعفتها وطهرها.
وبالقدر نفسه اشاد ريج بالحرية التي كان يتنعم بها الشباب الكورد في حضرة آبائهم وطابع الأنفتاح والبشر الذي كان يسود مجالس القوم وبضمنها مجلس الأمير الباباني نفسه.
وكان ريج دقيقاً بارعاً في وصف تفاصيل الحياة اليومية لسكان العاصمة البابانية وبعض مظاهر عمرانها المميزة ولاسيما حمامها الرئيسي الذي عده نموذجاً فريداً في نظافته وبنائه ومتفوقاً على غيره من حمامات الشام والقاهرة واسطنبول وسائر ارجاء الأمبراطورية العثمانية
وعلى العموم، عاش ريج واصحابه اياماً في ربوع السليمانية رغم المضايقات التي كانت تخلقها لهم الرياح الحارة الشديدة المسماة محلياً (رشه با- أي الرياح السوداء) ورغم الأوضاع الأليمة الناجمة عن استفحال مرض الجدري الذي أودى بحياة العديد من الأطفال وبضمنهم أحد ابناء الأمير الباباني نفسه وأبن شقيقه عثمان بك، وذلك رغم كل الأحتياطات والأجراءات التي أوصى باتخاذها ريج وزوجته في هذا المجال.
وبحسب قناعة المستر ريج، فقد كان مضيفه الأمير محمود باشا الباباني واحداً من أعظم الرجال الذين قابلهم طوال حياته، منوهاً بكرمه المفرط وسماحته الكبيرة وعقله الراجح وورعه البالغ وعطفه اللامحدود وواصفاً اياه بأنه رجل نادر المثال في الشرق كله بل وحتى في المجتمعات الراقية المتمدنة. وقد علل ريج سبب تعلق الأمير بالحكام الترك، رغم كل فظاظتهم وسلبياتهم تجاه حكم اسرته، بأحساسه الديني العميق.
كما حظي ريج واصحابه، اثناء سفرهم الى كوردستان الشرقية بحفاوة بالغة ايضاً من لدن امير الجاف كيخسرو بك الذي سبق لريج ان تعرف عليه في مدينة السليمانية، حيث هب هذا الأمير القبلي الكريم وأولاده وحاشيته لاستقبال هؤلاء الضيوف (ريج وجماعته) وهم يمرون بمضارب قبيلته الصيفية عند سهوب مريوان قرب بحيرة (زريبار) الخلابة قاصدين سنه (سنندج) وبانه، وقيل ايضاً ان ريج قد حصل في ضيافة كيخسرو بك على نسخة من كتاب (شرفنامة) للمؤرخ شرفخان البدليسي فكان ذلك مبعث سعادته الكبيرة.
واثناء عودتهم من السليمانية (في 21 -10- 1820 كما اسلفنا، اجتاز ريج واصحابه مضيق دربنديبازيان، ليواصلوا السير عبر منطقتي شوان وألتون كوبري (بردي) بأتجاه مدينة اربيل، ومنها الى أسكي كلك قاصدين مدينة الموصل التي قضوا فيها أشهر الشتاء، قبل ان يعودوا عن طريق نهر دجلة (بالكلك) الى بغداد في شهر آذار عام 1821.
بقي ذكره ان افضال الكورد وطيبتهم وشهامتهم، تركت اعظم الأثر في ذهن ريج الذي كتب عنهم بضمير حي وامانة وصدق واعداً بتخليد ذكراهم والأشادة بهم طوال العمر، لكن الأجل المحتوم لم يمهله ليحقَّق ذلك كما أراد، حيث توفى بعد عام واحد تقريباً من تلك الرحلة الشهيرة الخالدة، وشاءت قدرة الباري تعالى ان تكون نهايته بوباء الكوليرا في مدينة شيراز الأيرانية (يوم 4 تشرين الأول 1821) فدفن هناك.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 487 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | almadasupplements.com 07-10-2012
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 07-10-2012 (12 Sal)
Bajêr: Silêmanî
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Rêbarî
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 84%
84%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 27-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 29-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 28-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 487 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Mihemedê Seîd Axa Deqorî lehengê Sînema Amûdê
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Pirtûkxane
Hunera kurd
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Lawaziya zimanê wergera kurmancî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Ferhengê Dimilî (Zazakî) û Kurmancî (A-a)
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Şewata Çalika Dinav bera 1960 û 1970

Rast
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
30-05-2024
Sara Kamela
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
23-06-2024
Sara Kamela
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Babetên nû
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hunera kurd
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
BEREVOKA HELESTVANÊN KURD
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Li ser felsefeya rewistê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Destana Heme Zerê
25-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,383
Wêne 105,075
Pirtûk PDF 19,491
Faylên peywendîdar 97,763
Video 1,412
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Mihemedê Seîd Axa Deqorî lehengê Sînema Amûdê
Pirtûkxane
Çand û demokrasî
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Pirtûkxane
Hunera kurd
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Pirtûkxane
Bîrdozî û aqil
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Dîroka felsefeyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Lawaziya zimanê wergera kurmancî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Ferhengê Dimilî (Zazakî) û Kurmancî (A-a)
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Şewata Çalika Dinav bera 1960 û 1970
Dosya
Jiyaname - Zayend - Nêr Şehîdan - Zayend - Nêr Jiyaname - Netewe - Kurd Şehîdan - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî Şehîdan - Cureyên Kes - Qurbana balafirê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.219 çirke!