Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,597
Wêne 106,206
Pirtûk PDF 19,762
Faylên peywendîdar 99,338
Video 1,439
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
الابجدية الكوردية ل عرب شمو
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عرب شمو

عرب شمو
=KTML_Bold=الابجدية الكوردية ل عرب شمو:=KTML_End=
=KTML_Bold=بمثابة مقدمة :=KTML_End=
يقول خليل الجندي : منذ منتصف القرن التاسع عشر جرت محاولة في روسيا القيصرية لوضع أبجدية باللغة الكردية بالحروف الأرمنية نتيجة تواجد عدد غير قليل من الكرد فيها ، لكنها لم تنجح بسبب عدم ملاءمة ( فونتيكا ) حروف اللغة الأرمنية مع الكردية، ورأى البروفسور ب . ليرخ الذي يُعد من الكردولوجيين الأوائل بروسيا ، أنه من الأهمية بمكان وضع أبجدية لاتينية للغة الكردية ، إلا أن محاولته لم تنجح أيضا لأن النظام القيصري لم يعر تلك الأهمية للكرد القاطنين داخل حدودها ، عكس اهتمامها بالكرد خارج حدودها .
=KTML_Bold=تكليف عرب شمو لايجاد ابجدية كوردية :=KTML_End=
بعد ان تخرج عرب شمو بتفوق في معهد الاستشراق في موسكو في العام 1924 وكان بذلك أول كردي سوفيتي يحصل على شهادة عالية، أقترحت عليه ادارة المعهد مواصلة دراسته العليا لنيل شهادة الدكتوراه في اللغة الكردية , الا انه قرر تأجيل ذلك الى حين لأن شعبه كان بأمس الحاجة اليه (في عام 1937 كان عرب شمو في اوج نشاطه العلمي والثقافي ويستعد للدفاع عن رسالته لنيل شهادة الدكتوراه في اللغة الكوردية حين تم اعتقاله ونفيه الى سيبيريا -من دون توجيه اية تهمة اليه- ويقول الكاتب الروسي الراحل ايليا اهرنبورغ ( 1893 - 1967 ) في مذكراته الشهيرة الناس والاعوام والحياة ان مصير الانسان في ظل حكم ستالين كان اشبه ببطاقة يانصيب وليس بقطعة شطرنج .اي ان القمع كان عشوائيا ويحدث لأتفه الاسباب)
عاد عرب شمو الى يريفان وسرعان ما أصبح لولب حركة التوعية الثقافية بين الكرد، بجولاته الميدانية في القرى الكوردية لتحسين الحالة الاجتماعية لهم، كما بذل جهودا مضنية لجمع وتصنيف وتحقيق ونشر التراث الشعبي الكردي، وبعد فترة قصيرة أصبح مسؤولا عن الشؤون الكردية في اللجنة المركزية للحزب البلشفي الأرمني لذا لم يكن من المستغرب أن تتجه اليه الأنظار لحل مشكلة الأبجدية الكردية خاصة بعد أن أدلى بحديث صحفي عن مشاكل الكرد في جمهوريات ما وراء القفقاس , تطرق فيه الى هذه المشكلة وحدث ما كان متوقعا ،حيث كلفته اللجنة المركزية للحزب بوضع أبجدية لاتينية للغة الكردية ، وبعد جهود دؤوبة ومضنية بذلها عرب شمو في بحث فونتيك اللغة الكردية ووصف وتصنيف وتثبيت الاصوات الكردية حسب المخارج الصوتية ومقارنتها بمثيلاتها في اللغات الايرانية , تمكن من تحديد عدد الحروف الهجائية والاصوات الصحيحة والمعتلة في اللغة الكردية بشكل دقيق ووضع أول أبجدية لاتينية متكاملة للغة الكردية، لتكون بديلة عن تلك الابجدية التي صممها اللغوي الارمني لازو، وحصلت على موافقة المراجع العلمية ومباركة المستشرق البارز أوربيلي الذي قدم له عونا علميًا كبيرًا ويذكر شمو قصة تلك الأبجدية في سيرته الروائية طريق السعادة التي صدرت في موسكو عام 1971 .
=KTML_Bold=اهمية ابجدية عرب شمو:=KTML_End=
بعد اعتماد الأبجدية الجديدة عام 1927 أصبحت نقطة انطلاق لنهوض ثقافي وعلمي وأجتماعي متعدد الجوانب لكرد ماوراء القفقاس، فقد تم استخدامها في التعليم وتم بفضلها تقليص عدد الأميين ومن ثم القضاء على الأمية بشكل تام خلال السنين اللاحقة، وصدرت بهذه الابجدية الصحف الكردية ، وحين تأسس أول معهد لاعداد المعلمين الكرد , أنتمى اليه مئات الشباب الكرد من كافة أنحاء ماوراء القفقاس الذين تلقوا تعليمهم بالابجدية الجديدة، وأصبح عرب شمو أول عميد لهذا المعهد التربوي الهام .
وكتب عرب شمو بهذه الابجدية اولى رواياته وهي رواية ( الراعي الكردي ) والمترجمة الى العديد من لغات الاتحاد السوفيتي السابق واللغات الاوروبية وهي أول رواية – بالمعنى المعاصر لمفهوم الرواية – في تأريخ الادب الكردي الحديث، وأصبحت هذه الابجدية اللاتينية المتكاملة والتي تتفق تماما مع خصائص النطق الكردي الحي وقواعد اللغة الكردية هي المستخدمة في مجالات العلم والادب والفن والفلسفة وغيرها .
ولم يقتصر هذا التأثير على الاتحاد السوفيتي ( حيث ظهرت مقالات عديدة في الصحافة المحلية حولها ) , بل أمتد ليشمل كردستان نفسها، فقد رحب الأمير كاميران بدرخان بهذه الابجدية وكتب عدة مقالات حولها وبتأثير أبجدية عرب شمو قام المير جلادت بدرخان بوضع ابجدية لاتينية للغة الكردية والتي اصبحت الابجدية المعتمدة كورديا بشكل واسع.
=KTML_Bold=المصادر :=KTML_End=
كتاب الاكراد واللغة والسياسة ل عقيل سعيد محفوض
مقالة ل جودت هوشيار
جريدة التآخي[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 580 car hatiye dîtin
Haştag
Gotarên Girêdayî: 8
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 29-04-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 17-04-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 18-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 580 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Dalamper

Rast
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,597
Wêne 106,206
Pirtûk PDF 19,762
Faylên peywendîdar 99,338
Video 1,439
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pirtûkxane - PDF - Erê Pirtûkxane - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Zarokan Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Perwerde Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Bernameya Perwerdehiyê Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Muzîk Pirtûkxane - Bajêr - Qamişlo

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.687 çirke!