Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,563
Wêne
  106,971
Pirtûk PDF
  19,864
Faylên peywendîdar
  100,268
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
هل الأرمن والأكراد أصدقاءٌ أم خصوم؟
Mebesta me ew e ku em wek her gelî bibin xwedî bingeheke niştimanî û netewî.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

هنري آستارجيان

هنري آستارجيان
=KTML_Bold=هل الأرمن والأكراد أصدقاءٌ أم خصوم؟=KTML_End=
بقلم الدكتور =KTML_Underline=هنري آستارجيان=KTML_End=
ترجمة آرا دمبكجيان:

ما وَرَثَهُ جيلي من الأرمن هو تراث الآباء و الأجداد الناجين من جريمة الإبادة الجماعية Genocide التي أرتكَبَتْها تركيا بحق الأرمن، وكذلك الأعمال البشعة التي أرتكبَها الأكراد.
وعندما نتكلمُ عن الأكراد مع جيلِ ما بعدَ جريمة الإبادة الجماعية، وحتى بعد مرورِ قرنٍ من الزمن، تتولَّدُ عند هذا الجيل علاماتُ الغضبِ و الكراهية و الأستخفاف، وفي أفضل الأحتمالات…اللامبالاة. ومع هذا، فإن حقائقَ الأوضاعِ اليوم تفرض علينا أن ننظرَ نظرةً هادئة ومقرَّبة نحو هذا الشعب الذي يتقاسمُ أرضاً معنا في جنوبِ شرقِ تركيا، وهي المنطقةُ التي نَطلِقُ نحن عليها “أرمينيا الغربية” وهم يدعونها “كردستان الشمالية”.
إذاً، هل نحن أصدقاءٌ أم خصوم…أم الأثنان معاً؟
تحكي القصصُ المتوارثة عن أعمالٍ إجرامية، أو على الأقل عدائية، أرتُكِبَتْ ضدّ الأرمن على مرِّ القرون، و خاصة في أواخر القرن التاسع عشر، من قِبَلِ العشائر الكردية، الى حين جريمة الإبادة الجماعية التي ارتكبَتْها تركيا في 1915.
تُصَوِّرُ النكاتُ العنصرية التركية الأكرادَ أنهم مجموعة بدوية جاهلة، و هم مسلمون بنظرِ الأتراك فقط عندَ مقارَنتِهم مع الأرمن “الكفار” حسب المثل التركي Giavoura bakarak Kurd musulman .
من هو هذا الشعب الذي أثَّرَ على نهجِ حياتنا تاريخياً، وهَدَّدَ وجودَنا، ويستمر في تشكيلِ مستقبلِنا؟
توثَّقُ التقارير التاريخية أسلوبَ حياتِهم كعشائر عاشت في منطقة الأناضول عن طريق الأبتزاز والسرقة والقتل الفردي والجماعي والأغتصاب والأختطاف، وبصورة عامة بالتعاونِ مع السلطاتِ العثمانية لأضطهادِ الأرمن والأقليات المسيحية الأخرى في المنطقة.
إذاً، من هم الأكراد؟ ما هو أصل نسبهم؟ من أين جاءوا؟
ما يهمُّنا أنهم عاشوا معنا لمدة 4000 سنة، و كانوا أحياناً أصدقاءاً لنا، و غالباً خصومنا، ولم يكونوا أعداءنا. أختلطَ تاريخانا مع بعضهما؛ لقد حاَلفْنا العثمانيين ضدَّهم، وهم فعلوا الشيء نفسه ضدنا، وفي أحيانٍ أُخَر وَحَّدْنا قِوانا ضد السلطاتِ العثمانية. فعلى سبيل المثال: في أثناء الأنتفاضةِ المسلَّحة في 1845 بقيادة الأمير بدرخان تحالفَ الأخير مع الأرمن ضد السلطان العثماني. كان الأمير بدرخان يؤكد: “أن الأرمن والأكراد آريون ويتبعون الجنس الآري نفسه. قَبِلَتْ عشيرة مُعيَّنَة الأسلامَ ديناً وبقيت الأخرى على مسيحيتِها.” وقد أجازَ الأميرُ الزواجَ بين الأرمن والأكراد، ولو أنه من المشكوك فيه أن رجلاً أرمنياً تزوَّج من فتاة كردية…
قابلتُ شخصياً حفيدَ حفيدِهِ سيف بدرخان الذي يعيش في ولاية كاليفورنيا. وهو شخصٌ محترم ذو ثقافةٍ عالية وألقى خطاباً مختصَرَاً في لوس أنجيلوس في يوم 24 نيسان في ذكرى الإبادة الجماعية الأرمنية من قبل تركيا، فأدانها. وقام بالترتيباتِ اللازمة لأُلقي خطباً عديدة في المؤتمراتِ الكردية في أمريكا في ولايتي كاليفورنيا وميريلاند، فأنْجَزْتُها. كانت قاعاتُ الأجتماعات واللقاءات مليئة بأُناسٍ بحيث أن مجيئهم ووجودهم هناك غَيَّرتُ نظرتي الخاصة عن الأكراد. لعلَّني لا أُبالِغَ عندما أقول أن كلَّ من قابلته في تلك اللقاءاتِ كان يحملُ شهادة الدكتوراه أو الماجستير في حقلٍ علمي أو إداري. عَكَسَ التكلُّفُ المُهذّبُ لُطفاً بالغاً في أثناءِ الخطب الرسمية الملقاة أو في أوقاتِ العشاءِ و التعارف. أمّا السيدات فكنَّ لطيفاتٍ في سحرِ الملابس والأزياءِ الكردية التقليدية وأختَلَطْنَ مع الرجالِ في الرقصِ كتِفاً جنبَ كتف.
خّصَّصوا لي مقعداً في الصفِّ الأمامي من القاعة، و لاحظتُ مقعداً فارغاً على يساري. ظننتُ أنه وضِعَ هناك عن قصد، لأن الأكراد الحاضرين، وكُلَّهم من أكراد تركيا، حضروا لمصافحتي والجلوس على المقعد الفارغ ليتقاسموا آراءهم و”أسرارَهم” مع “ممثل الشعب الأرمني”…الذي لم أكُنْ ولم أدَّعِ بذلك…سألني البعضُ سؤالاً، ليس أبتغاء الحصول على جواب بل مجرَّد التأثير في النفس: “لماذا نحن الأكراد مسلمون؟ وماذا جَنينا من ذلك؟” وأفضى لي عددٌ منهم – مع الوعدِ بكتم الأسماء – أنَّ جدّاتِهِم أرمنيات. لم أُصْدَم بهذا الخبر. وبعد سنواتٍ عدّة سمعتُ التفسير الكردي لسببِ أختطافِ البنات الصغيراتِ المتروكات في الصحراء نتيجة جريمة الإبادة الجماعية التي أرتكبتها تركيا في 1915 بحقِّ الأرمن، وسآتي الى هذا الموضوعِ لاحقاً.
كان الموضوعُ الرئيس لهذه اللقاءات سياسياً ووطنياُ من دون جدال، وصُمِّمَت من أجلِ قضية “كردستان الحُرَّة المتحدة”، وكانت هذه مُثيرة للإنتباه! لأن المسألة لم تكن خاصة بكردستان العراق، أو تحرير الأكراد من البشاعاتِ التي أرتكبها صدام حسين بحقِّهم. بل تَعَدَّت الى كردستان الكبرى وتأسيس كردستان متحدة وحُرة و ذات سيادة تمتدَّ من سهوبِ جبالِ آرارات في تركيا الحالية الى كركوك ومندلي في عُمق العراق، مع الولايات الأرمنية الست (المذكورة في معاهدة سيفر ) و جوهرتها مدينة فان (وان).
ألقيتُ كلمتي بصوتٍ عالٍ وبكلِّ وضوح من خلفِ المنبر، وكان فحواها: نعم، نتشاركُ بالقضية نفسها…نعم، لدينا عدوٍّ مشترك…نعم، يجب أن يكون هناك تحالف بيننا، ولكن لكل مجموعة مصالحَ وأهتماماتٍ وحقوقاً خاصة وعليها أن تناضلَ من أجلِها. يجب ألّا يكون هناك أي نزاعٍ بين أُمَّتينا…نحن شركاءٌ في القدر.
لقد ذُكرت حقوقّنا بالتفصيل في بنود معاهدة سيفر والتي نُقِّحَت ووُضِعَت خرائطُها من قبل الرئيس الأمريكي وودرو ويلسون. إنه من مصلحَتِنا، وبالإضرارِ بتركيا، أن نتقيَّدَ بهذه الخريطة وبموادِ معاهدة سيفر.
وفي المراتِ الثلاث حصلتُ على هتافاتٍ أحتفائية من الجمهور الحاضر الذي وقفَ تلقائياً، ولكن ليس بالضرورة أنهم أيَّدوا ما جئتُ به من آراءٍ مختلفة. وحسب أعتقادي، كانوا فرحين لأنني فَضَحْتُ ممارساتِ تركيا كدولةٍ إحتلال تضطهدُ الشعوبَ الأخرى وتنتهكُ حقوقَ الأنسان.
قادَتني الأحداثُ للأشتراك في أحتفالاتِ الذكرى السنوية الأولى لتشكيلِ البرلمان الكردي في المنفى والذي تكوَّنَ في لاهاي، هولندا، وتأسَّسَ بصورةٍ مادية في بروكسيل، بلجيكا. أعترفَتْ عشرُ دولٍ أوروبية به أو سانَدَت هذه المؤسسة الديمقراطية. تم تأسيس البرلمان من قبل النواب الأكراد في البرلمان التركي المنفيين من تركيا. فقد هربَ هؤلاءِ من تركيا عندما جُرِّدَ نوابٌ آخرون من حصانَتِهِم النيابية و أعتُقِلوا – مثل ليلى زانا- ومساندتهم “القضية الكردية”.
أنتخبَ المنظِّمون ياسار (ياشار) كايا رئيساً للبرلمان. ألتقيتُهُ في واحدٍ من اللقاءاتِ الكردية في كاليفورنيا فألقى خطاباً يدعو الى توَحُّدِ الأكراد. وجاءني مع زبير ايدار، رئيس اللجنة التنفيذية (و كان يُمثِّل منطقة سعرت في البرلمان التركي) لترحيبِ ممثل حزب الطاشناق، حسب رأيهم، ولم أكن كذلك. ذهبنا معا لتناول العشاء في مطعمٍ إيطالي. أنتظرتُ الى أن فتحوا موضوع الحديث في تلك الجلسة. لقد أعتذروا عن الأعمال الإجرامية لبعضِ العشائر الكردية تجاه الأرمن، وذكروا: “هؤلاء القتلة كانوا من عشائر معيّنة أرتكبوا الفظائعَ ضدَّنا أيضاً. فهم الآن يقتلوننا ويغتصبون نساءنا أمام جموع القرويين، يحرقون قرانا و يُهَجَّرون المدنيين الى المنافي. والفرقُ الوحيد أنهم لم يُرْسِلوا الأكرادَ الى (صحراء) دير الزور مثل الأرمن. كانت الألوية الحميدية من نصيب الأرمن، وهؤلاء المجرمون korujus من نصيبنا. وهم على لائحة رواتب الحكومة التركية.
ثم تطوَّرَ الحديثُ من قبلهم الى موضوع أختطاف الأطفال الأرمن من قبل الأكراد في أثناء المجازر. قالوا: “لن نتخاصمَ حولَ هذا الموضوع، ولكن، إنتبِهْ الى وجهة نظرنا: كُنّا نعلم أن هؤلاء الأطفال سيواجهون الموت المحتم في صحراءِ دير الزور، فأنقذنا حياتَهم، وأخبرْناهم دائماً أنهم أرمن.” ولكن لم يذكروا أنهم حوَّلوهم الى الأسلام…
ثم أنتقلَ الحديثُ الى جريمة الإبادة الجماعية الأرمنية من قِبلِ تركيا، و بيَّنوا عطفَهم العميق تجاه الناجين من المجازر وذُرِّيّاتِهم. اسَتمَعْتُ واستمَعْتُ الى هذا الأعترافِ المخلص بالذنب، الى أن أضحى مثاراً للتكرار. و في هذا الوقتِ بالذات أخبرتُهم بما أخبرتُ البرلمان (الكردي في المنفى) في اليوم الآتي في خطابٍ متلفز. كان فحوى خطابي بسيطاً: أنا لم آتِ الى هذا المكان لأُطالِب الأكراد بالعطفِ و الأعتذار. أنا هنا لاؤكِّدَ حقّ الشعب الأرمني ببعضٍ من تلك الأراضي التي أنتم تعيشون عليها، وألتصاقنا نحن بموادِ معاهدة سيفر. إن علاقتنا مع الأمة الكردية ليست مبنيّة على العقيدة الإيديولوجية، بل على حقوقِ الأرض و مطالبِنا في أرمينيا الغربية.
تُعتبرُ علاقتنا مع الأكراد معقَّدة للغاية:
1-نحن حلفاءٌ بالضرورة على مبدأ “عدو عدوي صديقي”،
2-أنهم يعتبروننا أعلى منهم في كل شيء، و نحن ننظرُ اليهم بنظرة معاكسة. و نحن على خطأ.
لقد تقدَّمَ الأكرادُ في كل مجالٍ ممكن أن نتخيَّله، و بطبيعة الحال من الممكن أنا أن أتخيَّله،
3-إنْ شئنا أم أبينا، أنهم جيراننا، و من الأفضل أن نفهم واقعَهم،
4-إضافة الى أرمينيا الغربية، هناك مسألة “كردستان الحمراء”، أي مناطق لاجين وكلباجار وفيزولي. وبالنسبة الينا فالمسألة منتهية.
اذاً، هل الأكرادُ أصدقاؤنا أم خصومنا؟ من المحتمل الأثنان معاً. واذا خطونا نحو هذه الوضعية المستحيلة خطوة ذكية، حسب رأيي، سيكونون أصدقاءنا أكثر من خصومنا.
(تحذيرُ واحد: على الرغم من إنني وضعتُ قيادتَنا على علمٍ بما جرى، لم يُساندْني أحد و لم أحظَ بدعم أحد. و في هذا اللقاء، لم أُمَثِّل أحداً غير نفسي. لعلهم كان لهم أنطباعا آخر).
المصدر :
ملحق ازتاك العربي للشؤون الارمنية[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 942 car hatiye dîtin
Haştag
Gotarên Girêdayî: 22
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Vîdiyo
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 26-04-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Werger
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 97%
97%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 17-04-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 18-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 942 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.113 KB 17-04-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)

Rast
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,563
Wêne
  106,971
Pirtûk PDF
  19,864
Faylên peywendîdar
  100,268
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Bajêr - Amed Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Edebî Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Medya, Ragîhandin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.578 çirke!