Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  536,858
Wêne
  109,428
Pirtûk PDF
  20,218
Faylên peywendîdar
  103,676
Video
  1,530
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,111
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,367
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,262
Cih 
1,157
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   Hemû bi hev re 
234,723
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê ...
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
هل النساطرة هم أحفاد الآشوريين؟ (1)
Hevkarên Kurdîpêdiya êş û serkeftinên jinên Kurd ên hevdem di databasa xwe ya neteweyî de arşîv dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

هل النساطرة هم أحفاد الآشوريين؟ (1)

هل النساطرة هم أحفاد الآشوريين؟ (1)
هل النساطرة هم أحفاد الآشوريين؟ (1)
د. مهدي كاكه يي

إعتنق قسمٌ من سكان جبال وقرى ومدن كوردستان المذهب النسطوري للديانة المسيحية، نسبةً الى الأسقف (نسطوريوس) أسقف القسطنطينية الذي أسّس هذا المذهب في سنة 431 ميلادية، بعد حُرمانه وطرده من الكنيسة الكاثوليكية الجامعة. من الجدير بالذكر أنه يتم إطلاق إسم (الكنيسة الشرقية) على كنيسة النساطرة.
في القرن الخامس عشر الميلادي، قامت الكنيسة الكاثوليكية بجهودٍ كبيرة من أجل إقناع أتباع الطائفة النسطورية الشرقية أن يقوموا بِتغيير مذهبهم النسطوري الى المذهب الكاثوليكي. هذه الجهود نجحت في إقناع قسمٍ من النسطوريين أن يعتنقوا المذهب الكاثوليكي، وتمّ إطلاق إسم (الكلدانيين) على هؤلاء وذلك لِكون الكلدانيين القدماء كانوا من سُكّان بابل الكلدانية وليس لأنّ هؤلاء من سُلالة الكلدانيين الذين ذابوا في الشعوب الأخرى ومنه الشعب الكوردي، ولم يبقَ لهم أي وجود، حيث أن إطلاق هذه التسمية عليهم هي مُجرّد تسمية تعرّفية جغرافية. من هنا ندرك أن الناس الذين يتم إطلاق إسم الكلدانيين عليهم ليس لهم أي إرتباط بالكلدانيين القدماء.
أما عن جذور الإسم ( آثور) من (آشور)، فأنه في أواخر القرن التاسع عشر ومطلع القرن العشرين، ظهر مطران مسيحي ( كلداني - كاثوليكي) إسمه المطران (أدي شير) وقام بِتأليف كِتابٍ بِعنوان ( كلدو - آثور)، ومن هنا إبتدأت هذه الاقوام تداول المصطلح (آثور) كنوع من تأسيس هويةٍ لأفرادها، تحفظ لهم كينونتهم، بعد إشتداد الضغط على الأقليات العِرقية والدينية بسبب إندلاع الحرب العالمية الأولى ووقوع أحداث مذابح الأرمن بعد سنة 1915 الميلادية نتيجة موقفهم المناؤي للدولة العثمانية حينها و مساندتهِم لِروسيا القيصرية.
شمِل البحث عن الهوية، جميع المكوّنات المعتنِقة للديانة المسيحية في بلاد ميزوپوتاميا في ذلك الوقت، حيث أخذ كل مذهب يحاول تأسيس هوية خاصة بها للتعريف والتمييز والحفاظ على كينونته من الإختفاء والإنقراض، فوجدَ النساطرة ضالتهم بالتسمية التي أطلقها المطران (أدي شير) عليهم، وهي (الاثوريون(.
يذكر السير (سدني سمث) بأن زوال الشعب الآشوري وكيانه السياسي سيبقى ظاهرة غريبة وملفتة للنظر في التأريخ القديم، حيث أن ممالك وإمبراطوريات أخرى قد إختفت، إلا أن شعوبها إستمرت في الوجود. يستطرد السير (سدني سمث) في حديثه قائلاً بأنه لم يحصل في التأريخ أن سُلِبَت ونُهِبَت أية بلاد أخرى وأُبيد شعبها بالكامل كما حصل لبلاد آشور(a).
كما أن عالِم الآثار (نيكولاي بوستغيت) يذكر أن الإنحطاط السياسي للدولة الآشورية لم يكن مُتوَقعاً أن يحدث بهذه السرعة، إلا أنه مع ذلك لم يكن سقوطها مفاجئاً وأن إختفاءها التام كان لُغزاً مُحَيِّراً، حيث أن ممالك وإمبراطوريات مماثلة عديدة قد ظهرت ثمَّ إنهارت كالمملكة الهيتية العظيمة، إلاَ أنها لم تختفِ إختفاءً تاماً كما حدث للدولة الآشورية(1).
يذكر المؤرخ اللبناني (جرجي زيدان) أنّ الآشوريين كانوا يقيمون قديماً في بابل نحو سنة 2500 قبل الميلاد، ثم إمتدوا على دجلة إلى ما وراء نينوى، وكانوا يتكلمون لغة سامية يكتبونها على الحرف المسماري طبعاً على القراميد وقد إنقرضت هذه الامة في القرن السادس قبل الميلاد(1).
عالِم الآثار الإنگليزي (اوستن هنري لايارد) مُكتشِف آثار نينوى و آثار المدن الآشورية القديمة والذي أقام بين النساطرة، يقول أنّ هذه الآثار تعود الى شعب مُنقرِض.
العلّامة المطران (اسحق أرمله) أسقف الكنيسة السريانية الكاثوليكية في ماردين، كان شاهد عيان على المجازر التي إرتكبها العثمانيون ضد المسيحيين خلال الحرب العالمية الأولى. ألّف هذا االمطران كتاباً يسرد فيه تلك المجازر، يذكر فيه الكلدان و السريان و الأرمن و اليونانيين الذين تعرضوا للمجازر التي قام بها العثمانيون ضد المسيحيين، إلا أنّ الكتاب المذكور يخلو من إسم (آشوريين) أو (آثوريين) (3).
من جهة أخرى، يقول المؤرخ (جيمس موريس) بأنه ليست هناك أية علاقة عِرقية للآثوريين (النساطرة) بآشوريي نينوى، الذين تمت إبادتهم في عام 612 قبل الميلاد على يد الميديين و البابليين(4). يستطرد هذا المؤرخ بأنه بعد إنتﮪاء الحرب العالمية الأولى و تأسيس مملكة العراق من قِبل بريطانيا في عام 1920، قام الإنگليز بجلب النساطرة الى العراق.
الپروفيسور الأمريكي (كيلي روس) الذي كان أستاذاً في جامعة كاليفورنيا، نشر مقالاً في سنة 2010 ميلادية بعنوان (ملاحظة في الآشوريين الجدد)، حيث أنه إنتقد فيه ما يقوم به الآشوريون الجدد من تحريف متعمّد للتاريخ و إدعائات باطلة فيما يتعلق بالحضارات القديمة، قائلاً أنّ تسميتهم الحديثة لم تكن إلا نتيجة تعاونهم مع الانگليز .كما أنّ الپروفيسور المذكور نشر أبحاثاً في سنة 2001 ميلادية، يُثبت فيها أنه ليست هناك أية علاقة عرقية تربط الآشوريين الجدد بالآشوريين القدماء.
فناء (آشور) و(نينوى) مذكورٌ أيضاً في الكتاب المقدس، حيث جاء في (سفر صفنيا) ما يلي: ويمد يده على الشمال ويُبيد أشور، ويجعل نينوى خرابا يابسة كالقفر (الاصحاح 13:2). كما يذكر النبي (ناحوم) في التوراة بأن نينوى تتعرض للدمار بسبب عبادتها للأصنام وفظاظتها وجرائمها وأكاذيبها وخيانتها وخرافاتها ومظالمها وأنها كانت مدينة مليئة بالدم ومثل هذه المدينة لا تستحق الحياة، حيث يتنبأ بدمار وفناء آشور لتلك الأسباب قائلاً: وها الرب قد أصدر قضاءه بشأنك يا آشور، لن تبقَ لك ذرية تحمل إسمك (الاصحاح 1:3).
إن فناء الآشوريين الذي يشير إليه المؤرخون والكتاب المقدس، لا يعني فناء الشعب الآشوري الذي كان أسلاف الكورد من سوباريين وهوريين – ميتانيين وسومريين وغيرهم يُشكلون الغالبية العظمى من هذا الشعب، حيث تأسست مملكة آشور على أرض أسلاف الكورد، كوردستان. بالطبع لم تبتلع الأرض الشعب الآشوري، حيث ليس من المعقول أن تتم إبادة شعب بأكمله. في الحقيقة فأن ما جاء في الكتاب المقدس ودراسات المؤرخين حول فناء الآشوريين، القصد منه هو زوال إسم الآشوريين كشعب وذوبان العناصر الأكدية والبابلية في أسلاف الكورد الزاگروسيين، حيث هاجرت تلك العناصر من الصحراء السورية وجنوب بلاد ما بين النهرين الى بلاد سوبارتو وبعد قرونٍ عديدة من إستيطانها في كوردستان، إستطاعوا السيطرة على الحُكم في مملكة آشور.
المصادر
1. نيكولاي بوستغيت. حضارة العراق وآثارُه – تاريخ مصور. ترجمة سمير عبد الرحيم الچلبي، بغداد، 1991، صفحة 122.
2. جرجي زيدان. طبقات الأمم – السلائل البشرية. دار التراث، بيروت، 1969.
3. اسحق أرمله. القصارى في نكبات النصارى. 1919.
4. جيمس موريس: الملوك الهاشميون. دار الأهلية للنشر والتوزيع، 2011، صفحة 105.
a. Smith, Sidney (1928). Early history of Assyria. Londo
[1]

Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 851 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Gotarên Girêdayî: 16
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 12-03-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 18-04-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 22-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 851 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Rast
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
09-09-2024
Sara Kamela
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
09-09-2024
Sara Kamela
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  536,858
Wêne
  109,428
Pirtûk PDF
  20,218
Faylên peywendîdar
  103,676
Video
  1,530
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,111
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,367
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,262
Cih 
1,157
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   Hemû bi hev re 
234,723
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.297 çirke!