Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,075
Wêne
  109,695
Pirtûk PDF
  20,246
Faylên peywendîdar
  103,933
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê ...
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
الروابط الحضارية والثقافية للكورد
Kurdîpêdiya û hevkarên wê çavkanî û referansên pêwîst pêşkêşî xwendekarên zanîngehan û xwendina bilind dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0
كتابة: فرهاد شاكەلي
ترجمة: سالم الحاج

اتبعت الشعوب والأقوام المختلفة، في مراحل متباينة من تاريخها، طرائق وسبلاً شتى للتواصل، حرباً أو سلماً، من أجل التعاون، أو في سبيل إبادة طرف آخر؛ على طريق البناء والتنمية، أو من أجل التدمير والسلب والنهب.. اختلفت السبل والوسائل، وربما كان أكثرها شهرة واتباعاً: الحروب والمعارك، والتجارة، ثم التأثيرات الثقافية.

وفي الحقيقة، فإن الثقافة والتلاقح الثقافي والحضاري، تظهر في النهاية كنتيجة وثمرة لتلك العلاقات والوسائل، فحتى الحروب والمعارك، بكل ما يتبعها ويرافقها من تدمير وتخريب، كثيراً ما تؤدي – في المحصلة – إلى تزايد العلاقات الثقافية وتبادل الخبرات الثقافية والحضارية بين الشعوب المختلفة.

وهذا التاريخ أمام أنظارنا.. فقد وصل اليونانيون، بالآلاف المؤلفة من جیوشهم، إلى إيران، ومصر، وغيرها. وغزا الإيرانيون الهند – مثلاً – أكثر من مرة، وجيشوا الجيوش ضدها.. لكنهم أخذوا معهم الثقافة والحضارة، الفن والدين، الطعام واللباس، واللغة والعادات والتقاليد أيضاً. إن شعراء كبار مثل ميرزا عبد القادر بيدلي الدهلوي (1642- 1720)، ومحمد إقبال (1877- 1938)، هم ثمرة من ثمرات ذلك اللقاء والاتصال.

القبائل التركية، في حينه، اتجهت نحو الشرق الأوسط وآسيا الصغرى، بهدف الإغارة والسطو، لكنها أصبحت فيما بعد جزءاً من الكيان والتاريخ الحضاري للمنطقة.

واحتل العرب المسلمون الأندلس، لكنهم نقلوا معهم العلم والموسيقى والفن والفلسفة والرياضيات واللغة والأدب، ومنها تسرّبت إلى بقية أنحاء أوروبا. والذين يبحثون في الأدب الكلاسيكي لأوروبا، يعرفون أن (دانتي اليكيري) (1265- 1321) استفاد فكرة (الكوميديا الإلهية) من (رسالة الغفران) لأبي العلاء المعري (973- 1057).

احتل الإنكليز حوالي نصف المشرق، لكنهم نقلوا معهم أيضاً اللغة والفنون والأدب والنظام البرلماني، إلى كثير من هذه المناطق. وفرنسا التي احتلت نصف أفريقيا، ودمرت الكثير من معالمها، أخذت معها لغتها وأدبها.. وهكذا شهد العالم نبوغ شاعر كبير مثل ليوبولد سيدار سنغور (1906- 2001)، في (السنغال)، ليصبح واحداً من أكبر شعراء الفرنسية في العالم، ويصبح عضو الأكاديمية العلمية الفرنسية.

وهذا جزء من قصة - وأيضاً من منطق وسياق - العلاقات بين الشعوب والأوطان؛ من ظهور وتطور وثراء ثقافي، سواء في صورة صدام أو تعارف حضاري.

إن مصادر المعرفة بالنسبة لشخص يعيش في هذا العصر هي كثيرة ومتنوعة، ولكن مدى الاستفادة من هذه المصادر ليس بتلك البساطة. فأنت - كقارئ ومتعلم - لن تستطيع الوصول إليها إن لم تعبر على جسر من اللغة إلى تلك السواحل المترعة بالعلم، الثقافة، الخبرة، فن وحضارة اللغة، علم اللغة، ذلك الطريق الذي يوصلنا إلى إقليم القراءة، والجسر الذي يربطنا بمراكز الثقافة والإبداع.. فاللغة هي ذلك المفتاح الذي يفتح لنا مئات الأبواب المقفلة، ويفتح أمامنا مداخل المدن والأوطان.

الموقع الجغرافي للكورد، ووقوع موطنهم في قلب الشرق الأوسط، ربما أضر بهم من الناحية السياسية، ولكنه – دون أدنى شك – كانت له فائدة كبيرة لهم من النواحي الثقافية والحضارية، حيث أعطاهم غنى له قيمته وأهميته. تاريخ الكورد والشعوب الإيرانية الأخرى تاريخ مشترك يبدأ منذ ظهور الجماعات والطوائف والأقوام في منطقة زاكروس. وقد تأسست علاقة الكورد مع الحضارة العربية والإسلام منذ أواخر عهد الساسانيين، عندما وصل الجيش الإسلامي إلى كوردستان وإيران..

لقد كانت للمثقفين والعلماء والكتاب والمبدعين الكورد مشاركة واسعة وكبيرة في تاريخ الثقافة والحضارة الإسلامية والإيرانية، وبرز منهم عشرات الأسماء اللامعة والمعروفة في تاريخ هاتين الثقافتين غدت صروحاً للثقافة والعلوم فيها. وإذا كانت مشاركة الكورد خلال عصر تاريخي مديد، هي ليست بلسانه، ولا باسمه، ولكنه وبعد ظهور الإمارات الكوردية في بدايات القرن السادس عشر، في مناطق مختلفة من كوردستان، فإن الثقافة واللغة الكوردية قد تطورت، وأصبحت أساساً للسان أدبي وأسلوب شعري، ساهما في تكوين ذلك الكنز الثقافي الذي نطلق عليه اليوم اسم الشعر الكلاسيكي الكوردي.

عندما تقرأ كتاب (الشرفنامة) لشرف خان البدليسي، تعجب من هذا الرجل الذي يمتلك شعوراً قومياً عالياً، إلى درجة أنه كان يفكر بحدود كوردستان، ويحاول أن يجد تعريفاً للوجود الكوردي؛ من حيث اللغة، ومن الناحية السياسية. كان (شرفخان) يقرأ الماضي أيضاً بطريقة واعية، وكان يأتي بأسماء العلماء والمشاهير والصالحين الذين يظن أنهم من الكورد، ويثبت هويتهم الكوردية. وهكذا نجد أن هذا الشعور القومي يرتقي عند مبدع كوردي مثل أحمدي خاني إلى مستوى أعلى بكثير.

ربما لا نستطيع نحن أن نؤكد - على أسس علمية رصينة – على مدى الأبعاد التاريخية والفلسفية لحضارة كوردية، أو كوردستانية، متميزة. وهذا النقص هو ثمرة ذلك التقارب الجغرافي والسياسي والتاريخي مع الحضارة العربية والإيرانية والإسلامية. كمحصلة مباشرة لهذا التقارب ما نراه ينعكس في مجال المقارنة: أن حضارتنا، وثقافتنا، افتقدت الظهير السياسي القائم على القوة، قوة الدولة. وهذا الضعف أو النقص أصبح جزءاً نفسياً من شخصية الإنسان الكوردي، كثيراً ما يدفعه نحو الانهزام والحيرة والقلق، وأحياناً يجرّه إلى اتجاه آخر ومواقف متطرفة غير مبرمجة، ولا مسؤولة.

هذا القرب الجغرافي والتاريخي والسياسي له جانب آخر، كان يجب أن نستفيد منه بوعي لبناء ثقافتنا، بل ولبناء الشخصية الثقافية والحضارية للإنسان الكوردي.

ربما أمكن، على المستوى الفردي، قراءة هذه المعادلة بصورة أكثر بساطة وذكاء، وجعلها جزءاً من نضالنا السياسي والاجتماعي اليوم. ولكن الحقيقة المرّة هي أننا لم نستطع بأي شكل – كقوم، وكسياسة قومية عامة – الاستفادة من هذا الكنز الكامن بالقوة في وجودنا الجغرافي والتاريخي.

وحسب معرفتي، لم تستطع أي قوة سياسية، أو حزب، في كوردستان، أن تقترب - بصورة علمية وعملية - من هذه الحقيقة البسيطة، ولكن الحضارية المتجذرة، وتجعلها جزءاً من مشروع سياسي يعطي ثقلاً فكرياً لتوجهاتها وأهدافها.

أنا أتفهم أن يكون بعض هذا الحذر والاحتراس هو رد فعل للمواقف غير الصديقة لدولة إيران وبعض الدول العربية، وثمرة لها، ولكن كان على الحركة التحررية الكوردية - أعني القيادات السياسية لهذه الحركة - أن تضع وتؤسس، في إطار طرح فكري وثقافي، مبادئ فكر أشمل وأوسع، بحيث لا تضعها جزئيات السياسة اليومية للمنطقة تحت المساءلة.

هناك عدد قليل جداً من بين المثقفين الكورد، ممن فهموا أهمية القرب الجغرافي والتاريخي والسياسي للكورد مع الحضارة العربية والإسلام وإيران، بحيث أصبح ذلك الفهم جزءاً من البنية الفكرية والثقافية لهم.

إذا كانت القوى السياسية، سواء بحكم تأثيرات الواقع السياسي، أم بحكم قصر النظر السياسي، زاهدة في فائدة طويلة المدى، وتفضل عليها الفوائد اليومية العاجلة، فإنه كان ينبغي أن تكون هذه القراءة أيسر منالاً، في ميدان الفكر والثقافة، وأن يكون لها فيهما حضور أقوى، وأشمل.[1]

Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 548 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 03-04-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Werger
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 82%
82%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 29-04-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 29-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 29-04-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 548 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Tewfîqê Kurd Razayî Ye
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê

Rast
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
09-09-2024
Sara Kamela
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
09-09-2024
Sara Kamela
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,075
Wêne
  109,695
Pirtûk PDF
  20,246
Faylên peywendîdar
  103,933
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Tewfîqê Kurd Razayî Ye
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.781 çirke!