Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hûnera Empatîyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 520,243
Wêne 105,264
Pirtûk PDF 19,565
Faylên peywendîdar 98,156
Video 1,414
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
ماذا قال مصطفی البارزانی عن اللاتينية.؟
Em xemgîn in ku Kurdîpêdiya li bakur û rojhilatê welêt ji aliyê dagirkerên tirk û farisan ve hat qedexekirin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

محسن جوامير

محسن جوامير
محسن جوامیر كاتب كوردستاني

الكل يعلم بأن الكورد منذ اليوم الذي بدأ القلم بينهم يكتب الأدب وتتفتق قريحتهم به‌، بعد دخولهم الإسلام، قد إعتمدوا كباقي الشعوب الإسلامية الحروف العربية في الكتابة، ولم يكن هذا حصرا علی الكورد، وإنما شمل كل الشعوب التي إنضوت تحت لواء آخرعقيدة سماوية ثبتت أركانها علی أرض كوردستان بجانب العقائد والأديان الأخری. وفي هذه‌ الحالة، فانه‌ لابد أن يكون كل ما كتب وصدر، قد دون بتلكم الحروف وليس باخری، علی الأقل لأننا ليس في متناول أيدينا أدلة يقينية تؤكد أو تثبت العكس. بل إن الآثار وخاصة الأشعار، بدءا ب ( بابه‌ طاهر الهمدانی 935 1010 ) ومرورا بشعراء بوتان وگوران وبابان وانتهاء بشعراء وكتاب جنوب وشرق كوردستان، وخلال ألف عام، قد وصلت إلينا بالحروف المتداولة آنذاك وحاليا.

واليوم بعد مرور أكثر من نصف قرن علی الألفباء الكوردية الحديثة، ونقصد بها تلك التی جرت علیها التغييرات التی تناسب الأصوات الخاصة باللغة الكوردية وذلك بوضع رموز خاصة لها، أصبحت الكتابة بها تفي بكل ما یحتاجه‌ القارئ والكاتب، وباتت القراءة أسهل بكثیرعما كان عليه‌ الأمر سابقا. بل يمكن القول بأن الإملاء الكوردي الحديث قفز قفزات نوعية مهمة نحو الأمام، قلما تجد مثيلها في الأخريات من اللغات الإسلامية. ولن يتردد المطلع علی لغات المنطقة من القول بأن القراءة الكوردية الحالية تمتاز بسهولتها ومرونتها وعدم الحاجة كثيرا إلی التردد في القراءة لتناسب المضمون وتوافق المعنی، لأن هنالك ما يعادل حركات الفتحة والكسرة والضمة من حروف وعلامات مثلا. وهذا لا يعني بطبيعة الحال خلوها من الثغرات والمثالب وبلوغها الكمال.

إن إسقاط الظواهر الصوتية اللاتينية التركية علی الحروف الكوردية بفعل تمسك بعض الكورد بالكتابة بها، أفقد الأصوات الكوردية أصالتها وطردت بعضها وهی موجودة، وأحدث إنقلابا لغويا تركيا علی لغة شعب ينتمي علی أقل تقدير إلی أرومة لغوية أخری، وآثارهذا الإنقلاب تبدو واضحة علی لحن قول كورد شمال كوردستان ( تركيا ) . ولعدم وجود حرف ( الحاء ) فی الألفباء التركية مثلا، والموجودة في الكوردية، تری الكورد أيضا يلفظونه‌ ( هاء ) في كلامهم، أمثال : حه‌فت ( حفت سبعة ) تصبح (هفت هه‌فت )، خۆش ( لذيذ ) تصبح ( هۆش، كلمة يؤمر بها الحمار للتوقف )، حه‌يف ( حيف أسف ) تصبح ( هيف هه‌يف ) حه‌ز ( حز رغبة ) تصبح (هز هه‌ز )، حه‌په‌سان ( حپسان إندهاش ) تصبح ( هپسان هه‌په‌سان )، حيلكه‌حيلك ( قهقهة ) تصبح ( هيلكه‌هيلك )، حه‌يران ( حيران غناء كوردي خاص ) تصبح ( هيران هه‌يران )، حاجيله‌ ( وردة ربيعية جميلة ) تصبح ( هاجيله‌ )، حاجي ( حاج ) المسكين يصبح ( هاجی ) وأنت تذهب إلی ( الهج هه‌ج ) وليس إلی ( الحج حه‌ج )، وحبيبتك الرائعة تصبح ( هبيبه‌ هه‌بيبه‌ )، و حه‌ڕام ( حرام ) تصبح ( هرام هه‌ڕام ) وأخيرا وليس آخرا فان حه‌يوان ( حيوان ) يتحول إلی (‌هيوان هه‌يوان ) ویعني الطارمة بالكوردية.. عدا تركيا، فانك لن تسمع كرديا في الأجزاء الأخری من كوردستان ينادي أحدا إسمه‌ محمد ب ( مهمد ). هذا في حين يحتل هذا الحرف كما هائلا من الكلمات الكوردية. ( يلاحظ القارئ الكريم باننی أكتب أغلب تلكم الكلمات بالإملاء العربی والكردی، للتسهيل ).

إن صوت حرفي ( ع ) و( غ ) أصبح ضحية اللحن اللاتيني وبشكل مقزز، فان هناك المئات من الكلمات الشائعة والمتداولة يوميا بين الناس، تحوي الحرفين المذكورين وقد أصابهما التشويه‌، أمثال :غه‌ريب ( غريب ) صارت ( خريب خه‌ريب )، غه‌در ( غدر ) صارت ( خدر خه‌در )، وغاردان ( ركض وهروب ) صارت ( خاردان ) ومه‌غدوور ( مظلوم ) صارت ( مخدور مه‌خدوور ) وعه‌يب ( عيب ) صارت ( أيب ئه‌يب ).. مع كون أصول تلكم الكلمات عربية؛ لكنها كردت بعد إقتراض الكورد لها وينبغي البقاء ضمن النظام الصوتي الكوردي لا التركي، كما هو حاصل في جميع اللغات، وكل الدول لها قواميس خاصة بالألفاظ المقترضة؛ منها تركيا. باستثناء كورد تركيا، لن تجد كورديا يلفظ كلمة (جمعة جومعه‌ ) علی اللحن التركي ( جومه‌ أو جوما ). فلمصلحة من تخريب النظام الصوتي الكوردي وبالتالی اللغة الكوردية باستعارة اللاتينية أو فرضها، من دون وعي بمخاطرها.؟! وهذه‌ الظاهرة المشينة، تلاحظها جليا عندما تقرأ أعظم رائعتين كورديتين هما ( مم و زين ) للشيخ أحمدي خاني وديوان شعر للجزيري، بعد أن بدلت حروفهما، و‌الذي يجعل القارئ لأصل الديوانين يعاف القراءة باللاتينية ويكرهها. وهذا التشويه‌ يبرز علی السطح مع جل الأدب الكلاسيكی الكوردي الذي حول إلی اللاتينية.

ولا يساورني أدنی شك في قول أنه‌ كان بامكان كورد تركيا ومايزال، إستخدام ورقة الألفباء المعتمدة في كوردستان الفيدرالية كأقوی سلاح ثقافي لغوي فی صراعهم مع العناد التركی، وكان هذا ومايزال عاملا هاما في تحقيق وحدة ألفباء كورد الشمال والجنوب أيضا، وكذلك سببا في إثبات إختلافهم وشخصيتهم الكوردستانية المتميزة، لا التقوقع في نفق لاتينية تركيا التی قد تجعلهم يمشون في ظلامها إلی ما لا نهاية، إن لم يستدركوا الأمر بحزم. وقد يكون هذا الإقدام من الممكنات في قابل الأيام فی الموسم الثانی من حكم السيد رجب طيب أردوغان وصحبه‌، بعد أن مكنت لهم الأرض هذه‌ المرة أيضا، لنزاهتهم، وصدقهم مع شعبهم، ولا أظن أن مطلب الحروف الكوردية الأصلية في تركيا، يلقی الرفض الشعبي من حيث المبدأ، لكون الشعب التركي يحن طبعا ومزاجا إلی حروف ما قبل اللاتينية، بعد أن حرم منها وفرضت عليه‌ الألفباء الجديدة قسرا.

لست أدري ما هو الدافع الذي يدفع بعض الكورد إلی تقديس اللاتينية والإنبهار والولع بها، إلی حد الغرام والتشبث والإيمان بأنها الإطار الأنسب والأوحد للكتابة الكوردية، ولا مناص من جعلها ألفباء الكورد في كل بقاعهم.. وكأنها نزلت من السماء، وتحمل في ثناياها معجزات غیر ذي عوج، وخاصة من لدن أبناء شعبنا في كوردستان تركيا وسوريا المقيمين في الخارج ..؟ وكأن تقدم الشعوب مرهون بإتباعها، وكأن الیهود واليابانيين والصينيين قد تقدموا وظهرت من بين أظهرهم عباقرة، ببركة اللاتينية التركية.

لقد خسرت تركيا حسب قول منصفيها وعقلاءها من العلماء تأريخها وشخصيتها وثقافتها، وأصبحت محرومة سواء من ود وقرابة الشرق أم من تقدم وحضارة الغرب، وباتت تقدم رجلا وتؤخر أخری، وصار أهلها مذبذبين؛ لا إلی هؤلاء ولا إلی هؤلاء ينتمون. أستغرب عندما أسمع البعض خاصة من أهل كوردستان الفيدرالية يقول وبدون دليل مقنع ومعقول أن أصل الحروف الكوردية؛ لاتينية.. وحينما أطلب من أحدهم‌ كتابة جملة باللاتينية، اذا به‌ لا یعرف كتابة كلمة واحدة ناهيك عن جملة.!

لو كان فرضا علی كل الشعوب أن تتبنی الكتابة باللاتينية، لكان لزاما علی الكورد أن يرفضو‌ها، لأن مع مجیئها أصبح كل ماعند الكورد من لغة وثقافة وتراث وتأریخ وجغرافية أثرا بعد عین في شمال الوطن، بل أنكر وجودهم حتی كعشيرة أو فخذ، وصاروا لا في العیر ولا في النفير، وسموا مقابل ذلك ب ( أتراك الجبل ) أي ( الوحوش !)، دع عنك عدم السماح لهم حتی كتابة لغتهم باللاتينية التركية. أنا أدعو الباحثین الكورد، دراسة هذه‌ الظاهرة الفريدة المحيرة أو بالأحری هذا المرض المتمثل بالإعجاب المفرط باللاتينية لدی البعض من بني جلدتنا.

رحم الله‌ القائد الكوردي مصطفی البارزاني، حينما قال في جلسة مع الدكتور مصطفی مسلم وصحبه‌ في السبعينيات، بأنه‌ لن يوافق أبدا علی جعل الكتابة الكوردية، لاتينية، كما أعلن ذلك علی الملأ الدكتور مسلم في ندوة ( الفكر الإسلامی ) المنعقدة في هه‌ولیرعاصمة كوردستان بتأريخ 26 -28 شباط من هذا العام 2007، وكنت حاضرا.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 339 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | http://al-nnas.com/3o-07-2007
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 30-07-2007 (17 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Partî: KDP
Welat- Herêm: Êraq
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 05-05-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 06-05-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 05-05-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 339 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Hin sedemên nebûna nasnameya kurdî li sûriyê
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Ûsivê Hersan Nivêsakarê HAWAR ê yê dawî ye
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Nêrînek derbarê tevgera Kurd li başûr rojavayê Kurdistanê û asoyên çareserkirina qeyrana heyî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898

Rast
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
30-05-2024
Sara Kamela
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
23-06-2024
Sara Kamela
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Babetên nû
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hûnera Empatîyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 520,243
Wêne 105,264
Pirtûk PDF 19,565
Faylên peywendîdar 98,156
Video 1,414
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Hin sedemên nebûna nasnameya kurdî li sûriyê
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Ûsivê Hersan Nivêsakarê HAWAR ê yê dawî ye
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Nêrînek derbarê tevgera Kurd li başûr rojavayê Kurdistanê û asoyên çareserkirina qeyrana heyî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Partî - KDP Enfalkirî - Dereceya partiyê - Endam Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Çalakwanê siyasî Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê Enfalkirî - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Enfalkirî - Cihê jidayikbûnê - Mêrgesûr

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.593 çirke!