Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Eydan Şeref Xedir Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Omer Elo Abdullah Ebas
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Omer Ereb
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Efaf Ebas Hebo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eto Elî Heyder Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Amir Hesen Seydo Huseyn
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Aliya Seîd Îsmaîl
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Adil Hesen Seydo Husên
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Selah Findê Huseyîn
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sefwan Husên Salih Ehmed
18-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,147
Wêne
  110,409
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
كوردستان الجغرافيا والحدود
Kurdîpêdiya ne dadgeh e, ew tenê daneyan ji bo lêkolînê û eşkerekirina rastiyan amade dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

كوردستان الجغرافيا والحدود

كوردستان الجغرافيا والحدود
=KTML_Bold=كوردستان الجغرافيا والحدود=KTML_End=
تعتبر مرتفعات زاگروس وطوروس والمناطق الشمالية والشرقية لوادي النهرین العظيمين ، الدجلة والفرات ، المهد الذي توفرت فيه مقومات الأمة الكوردية عبر التاريخ وهو يتميز بجباله الشاهقة وغاباته الكثيفة وسهولها الخصبة وإمكانياتها الإقتصادية الهائلة ، إشتهر في أقدم الوثائق المسمارية السومرية والأكدية بكنية سوبير أو سوبارتو وكذلك بعلباتم ( البلاد العليا ) ، وعرف سكانها تعميماً بالسوبارين ( أهل البلاد العليا أو بالخورين ( المشرقيين ) والخلديين نسبة إلى الإله العظيم ( خلدي الذين أطلق عليهم اليونان خلدوي او خلديوي وظلت هذه البلاد وكذلك مدينة أخلاط حتى العصر البيزنطي تعرف بخنديا الصيغة التي جاء ذكرها كذلك في كتاب ( حدود العالم ) ، وطابقها بيتر ليخ مع كوردي و كورتی وگوردیویني ، وبناءا على هذا الواقع لا يزال الكورد في مناطق شمدینان وبوتان يطلقون على أنفسهم ( خالي ) ، ثم أطلق الإيرانيون على بلاد عليانيم كنية كوهستان ترجمتها العرب إلى الجبال وهي تطابق حرفية الاصطلاح الحثي ( كور كور اوگو ) ، ثم بدأت الجبال تعرف بكوردستان زمن السلطان السلجوقی سنجر ( توفي في كما يبلغنا حمد الله المستوفي القزويني في مولفه ( نزهة القلوب الذي أنهی كتابته عام 1340م مشيرا إلى أنها تتألف من 16 ولاية ( آلاني ، اليشتر ، قلعة بهار ، خفتيان ، دربند تاج خاتون ، دربند زنگي ، دربيل ، دینور ، سلطان آباد چمچمال ، شهرزور ، كرمنشاه ، كرندو خوشان ، كنكور « قصر اللصوص » مایدشت ، هرسين ، وسطام وكانت قلعة بهار في شمال همدان الحالية تعتبر مركز هذه البلاد متاخمة ولايات العراق العربي وخوزستان والعراق الفارسي وآذربيجان ودیار بكر .وفي القرن السابع عشر الميلادي ، وبعد أن تحول في شرق الأنضول ، حدد الرحالة التركي المشهور أوليا جلبي في الجزء الرابع من كتابه ( سياحتنامه ) مساحة كوردستان قائلا « أن ولايات أرضروم ووان وهيكاري وديار بكر والجزيرة والعمادية والموصل وشهرزور واردلان تولف بمجموعها كوردستان التي يستغرق قطعها 17 يوما » ، وكان هذا الكلام لا يطابق المفهوم القومي الكلمة كوردستان في تلك الفترة ، لأن المستوطنات الكوردية في خوراسان ( مناطق قوجان وشيروان وسبزور وبوجونرد وبوحنورد و اطراف مشهد ) كانت تعرف أيضا بكوردستان في عهد نادر شاه ونرى في الصفحة 450 من كتاب جهان نما ) الذي ألفه بالتركية حاجي خليفة ( مصطفى عبد الله المشهور بكاتب چلبی ) في القرن السابع عشر وطبع في القسطنطنية في 1732 م ، أن كوردستان تبدأ من هرمزد حتی ملاطيه ومرعش وشمال ولاية وان ومن الجنوب إلى الموصل والعراق العربي . وبعد الحرب العالمية الأولى أشار المندوب السامي في بغداد أ.ت. ویلسون ، إلى « آن كوردستان ، مثل ميسوبوتاميا ، إصطلاح طليق غير محدد بدلیل جغرافي معين » ، في حين تشير الوثيقة البريطانية للقسم السياسي المورخة في 14 كانون الأول 1918 م
Kurdistan . Note By Political Department F0371/3386 , 14 Dec. 1918
أن « كوردستان : بمفهومها الواسع تضم المناطق الجبلية المحيطة بالسهول الخصبة لنهري دجلة والفرات في الشمال ممتدة بخط من مدينة حلب نحو بحيرة أورميه ومنها نحو مندلي وحتى جبال بشتكوه في الجنوب التي تقابل مدينة الكوت من الجهة الشرقية . ويبدأ الخط الآخر لكوردستان في الغرب من بلدة برجك حيث يمتد شمالا عبر ملاطيه ثم نحو ارزنجان ويتجه نحو الزاوية الشمالية الغربية لبحيرة أورميه ويمر بمدينة مياندواب ويصل إلى خورساباد ومن هناك إلى كرمنشاه و حتی مندلي التي تقع على مسافة 90 میلا شمال و شمال شرق مدينة بغداد كما مدون في وثيقة قلم إدارة الأمور الحربية البريطانية War : Office الموسومة بعنوان Kurdistan and Kurds
المؤرخة في 11 تشرين الأول 1919 م والمرقمة برف
( - 4122 / 0371 F ) .
ولعل إدموندس المتخصص البريطاني في الشوون الكوردية حاول ، بعد ضم كوردستان الجنوبية إلى العراق ، أن يكون منصفا في رسم حدود الوطن الكوردي ، إذ قال أن خط هذه الحدود يبدأ بقرب يريفان ويمر بارزنجان ثم مرعش ويتجه نحو حلب في الجنوب -
الغربي واخيرا ينحرف إلى الجنوب الشرقي ويعبر نهر دجلة إلى أن يصل إلى جبال حمرين منحها لحد مندلى على الحدود العراقية – الإيرانية . أما الخط الشرقي فيبدا أيضا بالقرب من يريفان ويمر بمدن ماكو وخوي و اورمیه و مهاباد وسقز وسنه وحتی كرمنشاه . وفي خط كرمنشاه ومندلي يختلط هذا الخط بمناطق اللك واللور .
▪️اهم الآراء التي تناولت مساحة كردستان.
لا يسمح غموض أبعاد حدود كردستان بوضع تقييم دقيق للمنطقة وبضمنها كردستان ، وما هو متوفر فهو تخمينات موجودة في بطون الكتب والوثائق وليست دراسات رسمية .
وينقل ن . محب الله عن قاموس العالم الصادر في اسطانبول عام 1899. ( أهتم بتحديد الولايات الكردية في الامبراطورية العثمانية ) أن طولها 900 كلم وعرضها بين 100 200 كلم وتغطي المقاطعات الكردستانية المختلفة مساحة 190 ألف كلم تقريبا في تركيا و 125 ألف كلم في ايران و 15 ألف كلم في العراق و 12 ألف كلم في سوريا ، وبذلك يقدر مساحة كردستان بحوالي 392 ألف كلم .
وتقدر الموسوعة البريطانية طول كردستان با 100 میل وعرضها 150 ميل كقياس وسطي ، ويدرس الموضوع عبد الرحمن قاسملو ويتفق مع البروفيسور بافيج بأن مساحة كردستان هي 500_530 ألف كلم وهي رقعة أوسع مساحة من مساحة بريطانيا ، هولندا ، سويسرا ، والدانمرك مجتمعة وهي موزعة كالتالي : تركيا 194.400 كلم ، 12495. كلم في ايران 72.000 كلم في العراق و 18300 كلم في سورية
وطول كردستان 1000 كلم ويتزايد عرضها أن قيس من الشمال إلى الجنوب ، ويتزايد شمالا حتى يبلغ 750 كلم ، ويذكر في هامش كتابة ص : 245أن رامبو خمن مساحة كردستان به 530ألف كلم . أما الباحث صلاح سالم زرقه فيوزع مساحة كردستان البالغة حوالي 500ألف كلم على الأجزاء الكردية كالتالي وفق الجدول المرفق
وإذا ما قورنت هذه التقديرات مع تقدير الموسوعة الدانمركية التي تذكر أن مساحة كردستان هي حوالي 14000 كلم نلاحظ بشكل ساطع عدم الاهتمام جديا بهذه المادة عند دراستها ، حيث أن مساحة مدينة ماردين وحدها ( وهي واحدة من عشرات المدن الكردية ) يبلغ13.400 كلم . والأمثلة على ذلك أكثر من أن تحصى . أما كتاب جغرافية كردستان الذي الفه مجموعة كتاب كرد مؤخرا في السويد ؛ فيخمن مساحة كردستان بحوالي 520 ألف كلم ، منها 250 ألف كلم حيث الهيمنة التركية ، 175 كلم في ایران ، 172 ألف كلم في العراق وحوالي 23 ألف كلم في سورية .
وقد أصدر المكتب السياسي للحزب الديمقراطي الكردستاني في السنوات الأخيرة دراسة شاملة حول الوضع التاريخي الجغرافي والإقتصادي لكردستان ، ودعم دراسته هذه بجداول طوبوغرافية ، ووثائق تبين موضوعية الدراسة التي يمكن الركون إليها عند دراسة مساحة كردستان وغيرها من بقية الدراسة .
▪️المصادر
▪︎ظهور الكرد في التاريخ الجزء الأول/د.جمال رشيد احمد
▪︎اكراد الدولة العثمانية/د.احمد محمد احمد. [1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 799 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Gotarên Girêdayî: 9
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 05-05-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Kategorîya Naverokê: Îstatîstîk
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 15-05-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 16-05-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 15-05-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 799 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.148 KB 15-05-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Mîna Acer
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Jiyaname
Eydan Şeref Xedir Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Omer Elo Abdullah Ebas
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Omer Ereb
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Efaf Ebas Hebo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Eto Elî Heyder Xwidêda
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Amir Hesen Seydo Huseyn
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Aliya Seîd Îsmaîl
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Adil Hesen Seydo Husên
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Selah Findê Huseyîn
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sefwan Husên Salih Ehmed
18-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,147
Wêne
  110,409
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Mîna Acer
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.187 çirke!