Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,774
Wêne 105,986
Pirtûk PDF 19,732
Faylên peywendîdar 98,948
Video 1,422
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,490

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,119

فارسی 
8,292

English 
7,134

Türkçe 
3,562

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
آري
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

آري

آري
آري
ترد لفظة (آري) في اللغة الكردية بلهجاتها كافة مشتقة من (آر) و(ي)، وفي اللغة البارسية القديمة فإن كلمة ( أر) هي قريبة منها وتعود الى المصدر ذاته، أما في ا الفارسية الحالية فإنّ (آتش) قريبة من اللهجات الكردية أير، آور، آهر، أتر، أكر اللغة
وكلها أسماء للنار... وفي اللغة الفارسية القديمة ترد كلمة (آتش) بمفردات أخرى هي هار، هير، آزر آتر، أكر، وهناك ايضاً ،هارا هاريد ،هیرید ،آرید ،نوروز، آزر آباد آبادیان اگرداد، اوروپا... وفي الأخير نرى أن هذه الكلمات كلها مشتقة من (آر) مثل: اخگر أستير، آستاره، آهور.
اذاً فإن (آري) تعني الناري او عابد النار، و(آريان) أي عبدة النار أو الذين يتعاملون مع النار... وكانت افغانستان قديماً تسمى (آريا) لأن سكانها كانوا يعبدون النار لدرجة ان كلمة (هرا) (هرات) المأخوذتين من (هير) وهي تعني (النار.. وحتى كلمة (أهريمن) هي الأخرى مركبة من (أهر) و(مان) كما هي (أهورا) ومأخوذة من النار أيضاً بيد ان (أهورا) تدل على فاعل الخير على العكس من (اهريمن) الدالة على الشر... ومن الواضح ان كلمة (أري) تطلق على غير الساميين أي على المقدسين للنار والشمس وقد جاءتهم هذه التسمية كما يعتقد البعض كونهم شرقيين او نازحين من الشرق ولهذا يسمون بالآريين، ونجد الكلمة في الفرنسية ايضاً تعني الشرق.
بيد ان التسمية لا تنطبق بدقة على الشعوب الآرية الأخرى ويحتمل تطابقها مع (ایران)، ولكن ماذا بشأن الآريين المهاجرين الى الهند وروسيا واليابان؟
فهؤلاء لم ينزحوا من الشرق ليتخذوا تلكم المناطق ملاذاً لهم، انما هم أريون في رأي جميع المؤرخين وعلماء الانتروبولوجيا ايضاً ويحتمل ان كلمة المشرق جاءت بسبب اشعة الشمس، أو الشمس التي تبدو مثل كرة نارية وأطلقت عليها كلمة آريين.
ويعتقد البعض الآخر ان كلمة (أري) تعني في اللغات السنسكريتية و(الأفيستا) الاستقامة وعامل الخير، حتى أن الكلمة في الكتب الهندية الدينية تجيء بلفظة (منو شاستر) وكانت الهند تسمى (آرياروت) اي موطن الأخيار والنجباء وهذا بطبيعة الحال لا يتلاءم مع منطق البحث والعقل ولا يعني ذلك أن من لا يعيش في الهند ليس بنجيب وبعيد عن الاستقامة...
على أية حال فليس هناك من دليل قاطع يثبت أن هؤلاء قد نزحوا من اوسط آسيا او من شواطيء بحر البلطيق، ولكن العلماء أجمعوا على أن الآريين وقبل 3400 عام قبل المسيح هاجروا بسبب حدث غير معلوم الى المواطن الأخرى، ويبدو من خلال هذه الهجرة ان بعضهم قد توجه نحو وادي (البنجاب) وتم الاختلاط بسكان المنطقة اما الموجة الأخرى فقد اتجهت الى اليونان والروم ومقدونيا ، كما توجه الآخرون الى الغرب حيث خراسان ومازندران وأذربيجان ولرستان وكردستان، لذا فإن الكرد والديلم والأرمن والجركس والألبان هم الأحفاد لهؤلاء اضافة الى الافغان والبلوج والكرج والفرس.
يصف المؤرخون هذه الشعوب على الشكل الاتي:
1- أندوان... شعوب الهند والسند والبنجاب والسيخ وكشمير.
2- اللاتين... شعوب فرنسا، اسپانيا البرتغال ايطاليا رومانيا.
3- الجرمن... ألمانيا، انگلترا اسكندنافيا.
4-السلاف... الروس ،پولنده، صربيا، چیكوسلوفاكيا .
5- السلت... شعوب اوروبا القديمة.
6- هاي... الارمن ويسمون بالاراراتيين
7-بلاج... بلجيكا بلغاريا .
8- جغزي... قسم من الشعوب الروسية والصقليين ذوي الوجوه الحمر اذ هاجروا من سمرقند. القفقاز.
9-أياديان... الجركس .
10- أجاميان... وكانوا يدعون (أجامان) .
11- مادايان.... الشعب الكردي مع لُره وهم سكنة مناطق گیلان، دیالی، خزران وقد عرفوا قديماً ب(ماديان.... واطلقت في المرحل المتأخرة كلمة (ماد) على الكرد أي في القرن التاسع قبل الميلاد.
يقول هيرودوت ان الماديين هم من العنصر الآري وقد اطلقت عليهم تسمية (ماد) في الأخير.
▪︎من كتاب اللر كرد ام لر _خسرو الجاف .[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 584 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Medyaya civakî | عربي | Zagros Hasan - 01-06-2023
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 01-12-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 01-06-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 02-06-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 01-06-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 584 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Çand û Civak
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,774
Wêne 105,986
Pirtûk PDF 19,732
Faylên peywendîdar 98,948
Video 1,422
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,490

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,119

فارسی 
8,292

English 
7,134

Türkçe 
3,562

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Çand û Civak
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Dosya
Şehîdan - Zayend - Nêr Enfalkirî - Zayend - Nêr Şehîdan - Netewe - Kurd Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Şehîdan - Cureyên Kes - Leşkerî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.031 çirke!