Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,173
Wêne 105,698
Pirtûk PDF 19,683
Faylên peywendîdar 98,575
Video 1,419
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQER...
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
حنا بطاطو والحركة الشيوعية العراقية [ 1 -4]
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عزيز الحاج

عزيز الحاج
#عزيز الحاج#
إن كتاب الباحث الكبير، الراحل حنا بطاطو، عن العراق يحتل- عن جدارة- مركزا خاصا في سلسلة الأبحاث الأكاديمية والتاريخية عن العراق، مجتمعا وسياسة. إنه في مقدمة الكتب التحليلية والموثقة والمتميزة عن الأحوال السياسية والاجتماعية في العراق الحديث، وإلى بداية السبعينات. وهنا أنصح بمراجعة النص الإنجليزي لأن في الترجمة العربية ثغرات قد أمر عليها لاحقا، برغم الجهد الكبير للمترجم، الذي أحسن اختيار الكتاب للترجمة. وربما كان الأفضل لو قام بالمهمة أكثر من مترجم لضخامة الكتاب، ولدقة الموضوع، وكثرة المصادر.
وقد خصص الدكتور بطاطو من كتابه مكانا واسعا للحركة الشيوعية العراقية منذ نشأتها، مستندا لطريقة علمية موضوعية، وهادئة، ومنصفة لحد كبير، متناولا تطور تلك الحركة وأحداثها وانقساماتها حتى بداية السبعينيات المنصرمة.
وإذ أسجل هذا وأنا على قناعة تامة، فلا يمكنني ألا أتوقف أيضا عند نقاط ضعف وأخطاء سبق لي أن تناولتها أكثر من مرة في الصحافة. وكنت قد أرسلتها للمؤلف في حياته كملاحظات قبل نشرها، فلم يجب، وأرسلت له رسائل أخرى، ولكن بلا جواب. ولعل أشغاله أو صحته لم تساعد. والمشكلة أن ما كتبه في مجلده تحول إلى المصدر الأول والمعتمد لغيره من الباحثين في موضوع الحركة الشيوعية العراقية، ومعظمهم راحوا يستنسخون ما كتبه حرفيا، سواء كتبوا بالعربية أو بالإنجليزية أو بلغات أخرى، وعلى الأخص في موضوع القيادة المركزية.
لقد اعتمد المؤلف على وثائق الأمن العراقي في العهد الملكي [ التحقيقات الجنائية]، وهذا كان صحيحا، ولكنه في بعض الحالات لم يدقق، بل انساق وراء تلك المعلومات بلا تمحيص. كما أنه مر بسجن بعقوبة عشية ثورة 14 تموز ومعه تخويل رسمي بمقابلة من يشاء من السجناء الشيوعيين. وبالفعل فقد قابل المرحوم زكي خيري والسيد بهاء نوري، ولكنه لم يطلب مقابلتي. كما لم يتصل بي شخصيا فيما يخص القيادة المركزية، وحتى لم يدرس أدبياتها ليستند إليها، بل اعتمد على مقابلات مع بعض مناوئي تلك الحركة. وهذا أيضا ما فعله الدكتور مجيد خدوري في مؤلفاته، ولكن الرجل أجاب على رسائلي بكل تواضع ووعد بتصحيح بعض المعلومات، فضرب مثلا رائعا للباحث المنصف والمتواضع.
ليست مقالاتي هذه من باب تقييم مواقف الحركة الشيوعية أو مواقفي أنا، وقد غيرت كثيرا من القناعات كما رأى القراء من حلقات كتابي [رحلة مع تحولات مفصلية]، الذي نشرت حلقاته تباعا في الحوار المتمدن. ما يعنيني هنا هو التوثيق وتدقيق المعلومات.
من النواقص التي تستوقف أن المؤلف لم يعط دور سلام عادل حقه لحساب دوريْ بهاء نوري والراحل زكي خيري. وبقدر ما يتعلق الأمر بالحرص على الكوادر وتجميعها، فإن سلام عادل كان نموذجا رائعا لهذا الحرص منذ تبوئه قيادة الحزب الشيوعي في منتصف الخمسينات. فبفضل سياسته المرنة اندمجت كوادر ماركسية مهمة في الحزب كانت خارجه، ومنهم مجموعة راية الشغيلة بزعامة عزيز محمد، ومجموعة عزيز شريف ومنهم عامر عبد الله. وسلام عادل هو الذي أعاد للقيادة بهاء نوري الذي كان قد حوسب في سجن نقرة السلمان وعوقب. وهو الذي قدم زكي خيري ومحمد حسين أبا العيس للانضمام لعضوية المكتب السياسي. ما أسجله بهذا الصدد لا يعني أن الراحل سلام عادل-حسين الرضي- لم يقترف أخطاء سياسية مهمة، وخاصة بعد الثورة باتجاه التشدد السياسي[ ليس هنا مجال بحث ذلك]، ولا أن بهاء لم تكن له مواقف سياسية صائبة في ظروف معقدة بجانب الأخطاء، فلم يكن أي منا معصوما من الأخطاء. ولكن إنصافا، فلنقارن فيما يتعلق الأمر بتجميع الكوادر:
الراحل محمد حسين أبو العيس جازف بنفسه وهو في منفى نقرة السلمان عام 1949، فهرب لبغداد للالتحاق بالحزب. ولكن الحزب لم يحتضنه، فسافر سرا لإيران لدى حزب تودة وعاد بعد الثورة. والكادر المتقدم العسكري رشيد عارف ألقى بنفسه من القطار وهو سجين للالتحاق بالحزب، فلم يفتح الحزب بابه له. وفي فترة أواخر الأربعينات وفي الخمسينات كان الحزب يشهّر في صحافته بشيوعيين مطاردين، وبأسمائهم الحقيقية، من أمثال شنورعودة. كما شهرت تلك الصحافة بسجناء سياسيين في نقرة السلمان بأسمائهم. ومنهم من وصموا بالجاسوسية، ولكنهم في الحقيقة كانوا مناضلين صلبين وصادقين. وهناك حوادث وحالات كثيرة عن التفريط بالكوادر، ولعل الأهم السياسة المتشددة التي أدت لانقسام عام 1953، وأقصد خروج مجموعة من الكوادر المهمة ومنهم عزيز محمد وتشكيل منظمة [راية الشغيلة].
***
خالد بكداش والحزب الشيوعي العراقي:
من مشاكل الراحل بطاطو أنه لم يكن مطلعا بما فيه الكفاية على مجريات وتفاصيل العمل الشيوعي العراقي، ولحد أنه يختلف مع الشيوعيين العراقيين حتى في تحديد تاريخ قيام الحزب. والمعلومات الواردة في القسم الثاني من الكتاب عن موقف الراحل خالد بكداش من قيادة فهد والحزب العراقي لا تقدم صورة دقيقة عن الموضوع. والحقيقة أن الزعيم الشيوعي السوري الراحل كان يطعن في فهد لمن يقابلهم ويغمز من قناته كلما سنحت له الفرصة. وهذا أيضا ما كان يفعله بالنسبة سلام عادل بعد الثورة. كان بكداش يتهم فهدا بالتطرف السياسي والانعزالية. ولست هنا في تقييم هل هذا الاتهام صحيح أم لا، بل في مجرد تسجيله. كما كان يردد أن الشيوعيين العراقيين يجب أن يراعوا العامل الديني في المركز القيادي- في إشارة لمسيحية فهد. وقد سمعت شخصيا من مراسل صحيفة لبراسيون الفرنسية في لقاء له مع المسئول الحزبي الأول يهودا صديق – بعيد اعتقال فهد في بداية عام 1947- قوله إنه سمع من خالد بكداش بأن الشيوعيين العراقيين متشددون ومتزمتون. ربما كان في هذا الحكم بعض ما يبرره، ولست هنا لأناقشه، بل لذكر حقيقة موقف بكداش من سياسات الشيوعيين العراقيين عهد ذاك. وهو ما فات حنا بطاطو.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 438 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | ahewar.org 16-02-2012
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 16-02-2012 (12 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Danasîna pirtûkan
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Êraq
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 03-06-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 03-06-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 03-06-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 438 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Rast
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
03-07-2024
Burhan Sönmez
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,173
Wêne 105,698
Pirtûk PDF 19,683
Faylên peywendîdar 98,575
Video 1,419
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Rastîhevhatina du waniyan: Feqiyê Teyran û Yaşar Kemal
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Cihê jidayikbûnê - Cizîr Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Partî - Hêzên Parastina Gel - HPG Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Bakûrê Kurdistan Şehîdan - Netewe - Kurd

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.812 çirke!