Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,268
Wêne
  109,716
Pirtûk PDF
  20,250
Faylên peywendîdar
  103,945
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
حنا بطاطو والحركة الشيوعية العراقية [4-4]
Her wêne ji sed peyvan bêtir dibêje! Ji kerema xwe re wêneyên me yên dîrokî biparêzin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

عزيز الحاج

عزيز الحاج
#عزيز الحاج#
ما دام هناك من لا يزالون يستخدمون لغة التخوين والتجريم، فلعل في حالة الشهيد زكي بسيم، المساعد الأول لفهد، درسا لأمثالهم. وقد تطرق بطاطو لمحاكمة فهد وزكي والشبيبي ورفاقهم، وأورد شهادة زكي عن موقفه في التحقيق. فقد قال أمام المحكمة وكانت علنية بأن إفادته انتزعت منه بالتعذيب. [الترجمة العربية لم تستعمل النص العربي الأصلي]. والقصة أن زكي بسيم كان مريضا وضعيف الجسد، وقد تعرض للتعذيب بضربه بالقضبان وحجزه في مرحاض قذر كريه الروائح. وكان في البيت الحزبي الذي اعتقلوا فيه سجل فيه أسماء المئات من أعضاء حزب التحرر الوطني السري مع مواصفاتهم وعناوينهم. وحاول من في البيت إتلاف السجل عند المداهمة فلم يفلحوا. أمام المحققين شهد زكي بسيم بان السجل يشمل فعلا أعضاء حزب التحرر، ثم أنكر إفادته في المحكمة. في السجن كان موقف فهد هو التالي، إذ قال مخاطبا زكي رفيق كنت أحب أن لا تقول ذلك. وحين جُروا جرا من السجن للحكم بالإعدام عام 1949 فقد صعد الجميع أعواد المشانق بلا تخاذل. وكنا في سجن نقرة السلمان نستهين بمن أدلوا في ظروف معينة ببعض الاعترافات، ولا نشركهم في الندوات الحزبية. وجوابا كان منهم من يلقون بنفسهم إلقاء أمام النار في مجازر السجون في عملية شبه انتحارية.
الحاج لم يهدم التنظيمات، ولم يجرّ للاعتقال طليقين، بل قد جروه هو جرا واجتهد بعد التعذيب ومحاولات اتهامه بالتجسس أن يؤيد اعترافات الآخرين. وبعد مفاوضات طويلة مع صدام مباشرة اجتهد بأن يعلن عن أخطائه واعترافاته علنا كثمن ليس فقط لإنقاذ نفسه وتجنيب عائلته مزيدا من الأحزان، ولكن أيضا كثمن لإطلاق سراح رفاقه الذين سرعان ما أطلق سراحهم دفعة بعد دفعة. ومع ذلك فلم أكن مطمئنا بالنسبة لي من ضمان حياتي أنا، فكتبت وصية خبأتها في سروالي وفيها أن ضميري مرتاح، وفيها تحية للعائلة وللجواهري وكان قد عاد للعراق واستقبل استقبالا حسنا. نعم، لم أكن أهاب الموت بتاتا، بل في بعض اللحظات كنت أتمنى الانتحار لو استطعت لأن سمعتي تشوهت، ولأن اتهامي بالتجسس هزني هزا. وتذكرت محاكمات قادة بلاشفة مخلصين أجبروا تحت التعذيب والمراوغة على الاعتراف بأنهم كانوا جواسيس. نعم، لم أخش الموت، بل ما كنت أخشاه أن يكون مصيري تحت التعذيب كمصير أولئك البلاشفة الذين لم يرد اعتبارهم إلا بعد فوات الأوان. تلكم ظروف قاسية وموقف صعب ومعقد انتقدت نفسي عليه في كتابي ( شهادة للتاريخ)، ولكنه كان موقفا فرض نفسه، وخصوصا وأنني كنت الأكثر تطرفا بين رفاقي، وقدت الحزب بسرعة للاصطدام بالحكم البعثي الجديد دون مراعاة لتوازن القوى، وبلا انتظار وصبر كافيين، وخلافا لمواقف بعض رفاقي، الذين كانوا يدعون للتأني، ومنهم الشهيد الصديق أحمد الحلاق الذي قتل تحت التعذيب قبل اعتقالي.
وقد تناول بطاطو شأن القيادة المركزية وتاريخي، وخصوصا من الصفحات 1069 وما بعدها من الطبعة الإنجليزية. وقد أشرت لخطا نسبة بيان [لفيف] لشخصي. لكنه كان دقيقا في النص على ان الحركة كانت مستقلة في الصراع السوفيتي- الصيني، وكنا نرى الطرفين على خطا مع التركيز على الجانب السوفيتي المتهم بالتحريفية. وهنا نجد أن من جاؤوا بعد بطاطو لم يوفقوا في التشخيص، فمنهم من نسب لنا النزعة الماوية، وهذا باطل، ومنهم من قال إن الحركة كانت غيفارية. وهذا أيضا خطأ. وقد شرحنا موقفنا من غيفارا وإستراتيجيته مرارا في أدبياتنا السرية وقراراتنا، وإذ أثنينا على روحه النضالية، وتمسكه بقضية المظلومين، فقد ميزنا سياستنا عنه. غيفارا أخذ معه 12 مناضلا لإشعال ثورة في بلد مجاور غريب عنه، وحيث لم يكن هناك من يدعمه من تنظيمات أو حزب. وكانت خطته إحداث ثورة مسلحة شاملة تدريجية بتفجير معارك العصابات من مكان لمكان كما حدث تقريبا في كوبا مع اختلاف الظروف الداخلية والدولية، وعلما بان كوبا كانت بلد كاسترو. أما حزب القيادة فكان مؤلفا من مئات المناضلين المنضمين لتنظيمات في معظم أنحاء العراق، ولاسيما في بغداد والجنوب، ومن عمال ومثقفين وطلبة وفلاحين وكسبة. وكنا نشترك في المظاهرات والإضرابات السلمية، ونعقد تحالفات سياسية مع بعض القوى السياسية. ومددنا اليد للتعاون مع اللجنة المركزية، سياسيا ومهنيا، ولكن دعوانا قوبلت برفض بات وجفاء تام. أما حركة الأهوار، فكانت واحدة من أساليب الكفاح التي أدرجناها في الإستراتيجية- أي لم تكن بؤرة ثورية يعتمد عليها للانتقال لكل أنحاء العراق تدريجيا. هنا اتفقنا مع الغيفارية على أنه عندما تكون الظروف ناضجة لعمل مسلح مهما كان صغيرا فلا ينبغي تفويته. وربما كان بين بعض المناضلين في الأهوار من كانوا حقا غيفاريين، ولكنني أتحدث عن السياسة المقررة للقيادة. وقد كتبت في صحيفة الحياة عام 1997 مقالا عن غيفارا أشدت فيه بروح التضحية لديه ودفاعه عن الشغيلة. وختمت مقالي بالقول إنه لحسن الحظ قد رحل قبل تحقيق حلمه بالاستيلاء على السلطة وإلا فقد كانت أيديولوجيته ستقيم حكما شموليا قمعيا بلا حريات كما في الدول الاشتراكية [السابقة]، ومنها اليوم كوبا وكوريا الشمالية. و أن نكون ضحايا أفضل من أن نتحول لجلادين يظل التاريخ يلاحق جرائمنا، كما لوحق ستالين وماو وكيم إيل سونغ والخمير الحمر، وسائر الحكام الشموليين، ومهما كانت أيديولوجيته. والعمل السياسي ليس انتحارا وتجاوزا على الواقع ومجازفات. وحين قال برتراند رسل إنه غير مستعد للموت من أجل أفكاره فقصده، وهو في دولة ديمقراطية، الأفكار السياسية التي تتغير من وقت لآخر، ولم يقصد المثل الإنسانية النبيلة التي يجب التمسك بها بثبات مهما تبدلت المواقف السياسية ومنطلقاتها الفكرية. وهذا ما ورد في مقالي الأخير. ورسل أسس منظمة كانت تساند الحريات وقضايا المضطهدين، وفيها كان يعمل الشهيد خالد أحمد زكي. إن الواقع ،أي الحياة، أغنى من أية نظرية. ويكتب جورج طرابيشي أن ماركس نفسه عاد بالنسبة له مفكرا بارزا من مفكرين آخرين، وكمفكر، مساو لغيره من المفكرين في تاريخ البشرية، خسر ماركس المكانة التي أنزله التلاميذ فيها. ولكنه ربح بالمقابل رتبة المفكر بل الفيلسوف ، التي كان التلاميذ إياهم قد جردوه منها.
ويشير بطاطو إلى بعض العمليات، كالاستيلاء بالقوة على أموال الدولة كما حدث في السليمانية مثلا، وهذا صحيح، وهو يقارنها بعمليات مماثلة قام بها البلاشفة الروس في العمل السري بموافقة لينين. أما الخطأ فحين يصدق الحكايات التي راجت عن أن القيادة استهدفت اغتيال شخصيات بعثية، ومنهم صلاح عمر العلي، فهذا باطل تماما، كما شرحنا مرارا، فلم نستهدف أية شخصية سياسية، ومهما كان اتجاهها، وإنما كنا نقتدي بالحركات الشيوعية السرية في استهداف ضباط أمن يمارسون التعذيب الوحشي مع المناضلين في التحقيق- أي كان المنطلق أمنيا بحتا. وقام الحزب بمحاولتين من هذا النوع في عهد عبد الرحمن عارف وبمحاولة في عهد البعث. غير أن ما حدث أيضا هو أن بعض التنظيمات اشتطت عن الخط الرسمي، ولاسيما منظمة الكوت، فراحوا يستهدفون عناصر من الحرس القومي لعام 1963 وهو ما رفضناه بحزم، ولو لم نقف بصلابة ضد الشطط لتحول الحزب لمنظمة اغتيالات فوضوية.
في 9 سبتمبر 1999 نشرتُ في صحيفة الزمان [ وبالمناسبة فقد نشرت فيها مواد كثيرة مرتبطة بالموضوع] مقالا بعنوان [عودة إلى ما جرى وما له صلة بأشياء كثيرة]. وكان المقال مكرسا لدحض بعض القصص والاتهامات التي نشرت في الصحيفة وغيرها.
في ذلك المقال أشرت إلى ما جرى لحركة القيادة من تشويه، وقلت إنني شخصيا لعبت دورا في ذلك بندوتي التلفزيونية. ولكنني عدت للتصحيح وعلى صفحات جريدة الثورة نفسها [ في حزيران 1969] قبل إطلاق سراحي، وذلك في الرد على سلسلة مقالات لعزيز السيد جاسم، وعلى مقالات بعض كتاب شيوعيين. وكانت مقالات عزيز السيد جاسم قد وصفتنا بالقتلة المجرمين واللصوص، وطالبت بمحاكمتنا على هذا الأساس. وقد أوضحتُ في مقالي علاقاتنا الوطنية، وحرصنا على وحدة العمل النقابي والمهني. وذكرت فيما يخص العلاقة مع البعث أن أحمد حسن البكر كان قبل الانقلاب البعثي الثاني قد اتصل بنا عبر شخصين أحدهما كان زميلي في الكلية، وهو على الرشيد في حزيران 1968، وأبلغنا بنية الحركة الانقلابية واقترح تأييدهم. كان جوابي أننا نطلب أولا إصدار بيان بإدانة صريحة لجرائم البعث في 1963 تجاه الشيوعيين والديمقراطيين. وكان جواب البكر أن من اقترفوا الجرائم مفصولون وهم مع السوريين. على كل تركنا الأمر، ثم حدث الانقلاب.
في نهاية مقالي ذكرت أن تجربتنا تخبطت، ثم انهارت بفعل القمع الوحشي وبحكم ما ورثنا من نواقص الماضي وأخطائنا التكتيكية المتسمة بالتسرع وبشيء من روح المزايدة مع اللجنة المركزية. ومع ذلك فلتلك التجربة فضل اتخاذ الموقف المستقل عن الوصاية السوفيتية وعن كل محور شيوعي دولي آخر، وأننا حاولنا الانفتاح على الهموم الوطنية والعربية. ولابد أيضا من ذكر إدانة بياناتنا للنعرات الطائفية بشكليها. فقد أدنا الممارسات الطائفية لحكومة عبد السلام عارف، كما أدنا في الوقت نفسه ردود الفعل الخاطئة على تلك الممارسات.
هذا ويبقى كتاب حنا بطاطو مرجعا كلاسيكيا مهما عن العراق والحركة الشيوعية. وكما كتبت عام 1998 فإنه لا غنى للباحث المختص عن قراءة هذا الكتاب في نصه الإنجليزي،مثلما لا غنى لأي منا عن دراسة موسوعة علي الوردي، وعن تاريخ الوزارات العراقية للحسني. وتحية عطرة لذكرى ذلك الرجل الذي أنجز ما عجز عن إنجازه الشيوعيون العراقيون أنفسهم.[1]

Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 570 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | ahewar.org 22-02-2012
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-02-2012 (12 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Danasîna pirtûkan
Kategorîya Naverokê: Rexneya Siyasî
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 03-06-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 03-06-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 03-06-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 570 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Serkeftina HSD serkeftina Rêveberiya Xweser e
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Lozana Qirkirinê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Kurtelêkolîn
Piṣtî lozanê çi ji hêzên kurdî tê xwestin
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Zimanê Dayikê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,268
Wêne
  109,716
Pirtûk PDF
  20,250
Faylên peywendîdar
  103,945
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Serkeftina HSD serkeftina Rêveberiya Xweser e
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Lozana Qirkirinê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Kurtelêkolîn
Piṣtî lozanê çi ji hêzên kurdî tê xwestin
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Erdal Kaya
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Zimanê Dayikê
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.484 çirke!