Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,617
Wêne 106,206
Pirtûk PDF 19,762
Faylên peywendîdar 99,338
Video 1,439
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
رحلة مع تحولات مفصلية - (الفرات) 1
Mebesta me ew e ku em wek her gelî bibin xwedî bingeheke niştimanî û netewî.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عزيز الحاج

عزيز الحاج
#عزيز الحاج#

خلال الحرب العالمية الأولى تنادى علماء الدين الشيعة وقبائل نهر الفرات إلى الجهاد بجانب العثمانيين ضد القوات البريطانية.
الاستعمار العثماني احتل العراق أربعة قرون، لم تشهد غير بعض الإصلاحات في عهد مدحت باشا وفي أواخر العهد العثماني. لكن فضيلة العثمانيين عند المجاهدين العراقيين كونهم مسلمين ودولة الخلافة برغم ممارسة منهج تمييز طائفي ضد الشيعة في مجرى صراعات وحروب مرت بين الدولة الصفوية والدولة العثمانية. أما الإنجليز، فكانوا غرباء وكفارا، وحاملي قيم وتقاليد معادية للإسلام، ولذا كانت محاربتهم من فروض الدين؟
وهكذا، وكما كتب مثقف عراقي معروف، قرر فقهاء الشيعة الوقوف إلى جانب المسلم التركي الجائر والخاسر، وزج أبناء طائفتهم في حرب غير متكافئة محسومة النتائج سلفا. فدفع الشيعة الثمن.
وبعد تأسيس الدولة العراقية الحديثة، التي كانت من نتائج ثورة العشرين، التي قامت بها قبائل الفرات الأوسط، وبدفع من رجال الدين، اتخذت القيادات الشيعية، والقيادات الدينية خاصة، مواقف التشنج والرفض من كل التدابير التي اتخذت لبناء أركان دولة حديثة، من انتخابات المجلس التأسيسي، فالتجنيد الإجباري، فالمدارس الحديثة، التي طالبوا بعدم إرسال أبناء الشيعة إليها، كما رفضوا وظائف الدولة، وطالبوا بخروج القوات البريطانية حالا، وعارضوا الاتفاقيات العراقية – البريطانية التي فرضها الأمر الواقع. وهكذا، دفعت القيادات الدينية الشيعية وكثرة من ساسة الشيعة جماهير الشيعة ومثقفيها للانكماش عن الوضع الجديد، بما فيه دخول وظائف الدولة، التي كان قبولها معرضا لفتوى تحريم الزوجة! وهذا ما استغله الفريق المتعصب من ساسة السنة، ممن تربوا وتخرجوا في المعاهد العسكرية العثمانية، لتبرير ممارسة نهج طائفي مقنع برغم أن الدستور كان ينص على عدم التمييز.
وفي الثلاثينات كانت قبائل الفرات الأوسط الشيعية في تمردات مسلحة دائمة بتشجيع من رجال دين كبار: منها ما كان مبررا لحد كبير كتمرد سوق الشيوخ عام 1935، ومنها ما كانت نتيجة استخدام رجالات الحكم للقبائل لتصفية حساباتهم في الصراع على السلطة، وأعني خاصة محور علي جودت الأيوبي وجميل المدفعي بمقابل محور رشيد عالي الكيلاني وياسين الهاشمي. وبسبب هذا الصراع على السلطة، باستخدام القبائل الشيعية، وبمباركة بعض كبار رجال الدين في النجف، انقسمت القبائل عامي 1935 و1936 على نفسها من موال لياسين الهاشمي ومن موال للمحور الآخر. وكان زج رجال دين كبار، كالشيخ محمد الحسين آل كاشف الغطاء، خطأ كبيرا في انحيازه أولا للهاشمي، مما جلب عليه نقد العشائر الأخرى ونقد مثقفين شيعة كالمرحوم جعفر الخليلي الذي ذكر في كتابه الموسوم (هكذا عرفتهم، ص 236) عن لقائه مع الإمام كاشف الغطاء وهو يناقشه عن تاييد الهاشمي، فقال: قلت له ليس لديَّ اعتراض أن تمضي في تاييد من تريد من الساسة لو كنتَ سياسيا. أما وانك زعيم روحاني فلا يسوغ لك بأي وجه من الوجوه ان تميل الى جهة دون جهة وأنت في هذا المركز من الزعامة الروحية. وكان العلامة كاشف الغطاء قد عرف المعضلة فترك التدخل في السياسة.
وهكذا استطاع ساسة سنة، ومنهم من المدرسة العثمانية، تسخير الشيعة لأغراضهم السياسية [ ياسين الهاشمي أثناء حكومته منع خروج المواكب الحسينية في الشوارع]. وأستدرك للمقارنة بين تلك المواقف المتشنجة ذات العواقب الضارة وبين مواقف معظم نخب السنة بعد سقوط صدام، ولفترة طويلة نسبيا، وصدودهم عن النشاطات السياسية من انتخابات وكتابة الدستور، ولجوئهم للتحامل وإدانة الاحتلال والمحتلين. والنتيجة؟ النتيجة ما حصل من إضعاف لدورهم في الحياة السياسية، كما حصل شيء مماثل، من قبل، للدور الشيعي.
فهل اتعظوا؟ لا يزال كثيرون يعتبرون القوات الأميركية أصل البلاء ولا يتساءلون عن دورهم هم!
ومعظم ساسة الشيعة اليوم، هم أيضا لم يستوعبوا تماما دروس تجارب الأسلاف السلبية وذلك على ضوء ما نشهد من ممارسات وسياسات. نعم، لقد ظلم الشيعة كثيرا، ولكن الظلم كان عادلا في تعميم نفسه وبدرجات مختلفة. واليوم فإن الأحزاب الشيعية تمسك بمقاليد الحكم مع الجبهة الكردستانية، فيكفي الحديث عن المظلومية والحاكمية، وعليهم الانطلاق من مبدأ المواطنة لا من قوقعة الطائفة. نعم الظروف معقدة، والطبقة السياسية عموما لم تبرهن على كونها لدى مستوى المسؤوليات، والأعداء متعددون. ولكن هذا لا يبرر محاولة الاحتكار، وانتشار الفساد، وتهاوي الخدمات.
وبصدد مظلومية الشيعة في العهد الملكي، فنحن نعرف أن فيصل الأول عمل على تصحيح الوضع لصالح مشاركة شيعية أكبر في عتلات الدولة، ولكن رحيله المفاجئ عرقل مواصلة الإصلاح، رغم أن الوصي عبد الإله حاول في السنوات العشر الأخيرة من العهد الملكي مواصلة نهج فيصل الأول، وذلك بإسناد تشكيل أربع حكومات لساسة من الشيعة. كما نعرف أن عبد الكريم قاسم كان فوق جميع نزعات التمييز الطائفي والديني، خلافا لما مارسه النظام البعثي في عقده الأخير من تمييز منهجي، طائفي وعرقي.
أما ماذا كان رد فعل الأحزاب الشيعية التي تمكنت من الساحة بفضل الأميركيين والإنجليز: رفع شعار الحاكمية للشيعة في الخطب الدينية والسياسية، وظهور أمثال مقتدى الصدر ومليشياته التابعة لإيران وصراخه اليومي باسم مقاومة الاحتلال، وصراعات القوى، والتشبث بعباءة المرجعية، وسن دستور مهلهل ومتناقض مختلف على تفسيرات بنوده، ويقوم تشريعه على أحكام الشريعة المناقضة للديمقراطية. ومحاولة الالتفاف على هدف الدولة المدنية والديمقراطية سلوك تنهجه كل أطراف الإسلام السياسي أينما كانت. فإخوان مصر مثلا تظاهروا بأنهم مع هدف الدولة المدنية ولكنهم سرعان ما أضافوا بمرجعية إسلامية. ونتذكر رئيسا سابقا لمجلس النواب العراقي حين قال إنه سيضرب كل قانون لا يتطابق مع أحكام الشريعة بالقندرة [الحذاء]، مبرهنا على عظيم إيمانه بالديمقراطية!
لقد تراجع مبدأ المواطنة لصالح القواقع المذهبية والعرقية والحزبية والشخصية، وهذا وباء تساهم فيه مختلف القوى وليس الإسلاميون الشيعة وحدهم.
حقا، لم يستوعب معظم ساسة العراق تجارب الحركة الوطنية وتجاربهم، وتجارب أسلافهم نفسها. فوا أسفا! ولنا عودة لاحقا في هذا الكتاب.
* الفصل الأول من كتاب: رحلة مع تحولات مفصلية، ينوي المؤلف نشره فيما بعد.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 570 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | ahewar.org 04-09-2011
Gotarên Girêdayî: 16
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 04-09-2011 (13 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Welat- Herêm: Êraq
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 04-06-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 05-06-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 05-06-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 570 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Zanista Civakê

Rast
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,617
Wêne 106,206
Pirtûk PDF 19,762
Faylên peywendîdar 99,338
Video 1,439
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,751

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,734

هەورامی 
65,720

عربي 
28,794

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,201

فارسی 
8,374

English 
7,162

Türkçe 
3,569

Deutsch 
1,456

Pусский 
1,123

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Peyv - Nav Pirtûkxane - Cureya Weşanê - Çapkiraw Pirtûkxane - Kategorîya Naverokê - Doza Kurd Pirtûkxane - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Pirtûkxane - PDF - Na

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.75 çirke!