Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,056
Wêne 106,673
Pirtûk PDF 19,294
Faylên peywendîdar 97,290
Video 1,392
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
بعض الظواهر والحالات اللغوية الدالة على أصالة اللغة الكردية ( الجزء الأول)
Hevalên Kurdîpêdiya ji bo kurdîaxêvên xwe agahiyên girîng arşîv dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

اللغة الكردية

اللغة الكردية
بعض الظواهر والحالات اللغوية الدالة على أصالة اللغة الكردية ( الجزء الأول)
بقلم خديجة مسعود كتاني
( مصدر: كتاب أصل الكرد وأصالة اللغة الكردية للدكتور مسعود الكتاني )

=KTML_Bold=اللغة الكردية :=KTML_End=
بإختصار الصفات الأصيلة للغة الكردية عن كتاب الكتاني (أصل الكرد وأصالة اللغة الكردية / 2002 ) مثل اللغة الكردية في اسفنجيتها وإمتصاصها للغات الاخرى الضحلة كمل الحالة الفيزيائية في (قانون الانتشار والامتصاص من الاقل كثافة الى الاكثر كثافة والانتشار بين الوسط الاكثر كثافة )
اللغة الكردية :
تتميز بخزين لغوي هائل وغني ، ذات اسفنجية عالية ، لها القدرة على صهر اللغات الدخيلة دون أن تتأثر قدرتها الاستعابية ، تحتوى مفردات ومرادفات قد لا توجد في اللغة الحية ، تتميز بحالات قواعدية غريبة قد لاتجدها في أكثر اللغات الحية ، وهي لغة مستقلة لها مقوماتها قواعدها تأريخها واستعمالاتها ، صمدت هذه اللغة العريقة أمام أول هجمة عنصرية فارسية خلال القرن السادس قبل الميلاد حين استولى كورش الفارسي في منطقة فارس جنوب ايران قرب الخليج على دولة الميديين وعلى الكرد وكردستان وآسيا الصغرى ( ولقد توارث أربعة أجيال فقط من الملوك الميديين الذين كانت عاصمتهم أكبتانا (همدان الحالية) وطغى على معالم الحضارة من عمران ، لغة وثقافة) وحولها دون تحفظ لكفة الفرس بتوالي السنين واستمرار القوة الفارسية جعلوها جزء من تأريخ فارس ومارسوا اشد الاعتداءات على الشعوب التي غزوها وخدعوها فعانى الكرد فيما بعد خلال التأريخ لكن الكرد قاوم الضغوط الفارسية أثر من (25) قرنا وبقيت محتفظة بلغتها وأصالتها ولم تؤثر الضغوط العنصرية التركية الفارسية على أصالة الكرد ولغتها المتينة
=KTML_Bold=الظواهر اللغوية الدالة على أصالة اللغة الكردية=KTML_End=
ظاهرتان لغويتان في اللغة الكردية إرتأيت القاء الضوء عليها لتكون أكثر وضوح وردت في كتاب الكتاني ( أصل الكرد وأصالة اللغة الكردية ) ضمن موضوع وسع اللغة الكردية وهي :
(ما إتفق لفظه وإختلف معناه) : أي الكلمات المتشابهة لفظا والمختلفة في المعنى
1- كوول ( الكاف ثقيلة ) = ماخور = اصطبل ، كوول( الكاف ثقيلة ) = بەنی = خادم = عبد ،
كوول ( الكاف باهتة خفيفة ) = حاسر الرأس بدون غطاء هنا
2- كار = ( الكاف خفيفة ) مكان خزن العلف نموذج مبسط من السايلو مصنوع من مواد طبيعية
كار (الكاف ثقيلة ) = الملبس ، كار ( الكاف ثقيلة ) = العمل
3- گەڕ = أي تجمع للماء وخاصة تجمع وقتي أثر تسرب الماء من مصدر معين ، گەڕ = غدير = حوض ماء ، گەڕ = التجوال ، گەڕ = الموعد = الوقت المقرر
4- كەر ( بالضغط على الكاف مع الفتحة) = الحمير ، كەر ( الكاف باهتة ومفتوحة) = النصف
كەر (الكاف باهتة ومفتوحة ) = القطيع ، كەر = ( الكاف باهتة ومفتوحة ) =
5- در (الراء باهتة خفيفة الدال مكسورة ) = أماكن = مكان ، دڕ ( الراء ثقيلة الدال مكسورة ) = الاسطح الخشنة ، دڕ ( الراء ثقيلة الدال مكسورة ) = الصلف ، خشن الطباع
دڕ = الدرر
=KTML_Bold=أمثلة متعددة لصفات الاصالة والغنى في اللغة الكردية لها علاقة بالموضوع=KTML_End=
ژێ گرت = توافق معه أو معها (التوافق مع بعض)
ژێ گرت = انتقى وانتخب
ژێ گرت = فرز الشوائب من …
ژێ گرت = مسە مادیا ومعنويا
ژێ گرت = قبض عليه
كەل = حار ، ساخن
كەل = القلعة
كەل و پەل = العدة والتجهيز
كەل = الغليان
كەل = تيس الماعز الجبلي
كەل = تفرعات الشجرة من الجذع
تی = النصل الحاد
تى = أخو الزوج
تى أو (توى ) = التوت
تی = طرف = حافة = الزاوية في الجدار الخارجي
توی = تشجيع
گر = تل
گر يضاف الى اسم معدن فيصبح ( اسم فاعل) مثل زێرن + گر = زێرنگر = صائغ
ئاسنگر = حداد
=KTML_Bold=أهم أسباب هذه الظاهرة=KTML_End=
1- إختلاف اللهجات
واللغة الكردية من اللغات التي تتميز بتعدد اللهجات وفق أمتداد المناطق الجغرافية
2- تعدد المعاني وقلة الالفاظ جعل للفظ أكثر من معنى
3- اللغة الكردية المتميزة بالثراء والاشتقاق يزيد اللغة ثراء ، جمال ، ويوسع اللغة
4- التطور اللغوي وفق آراء اللغويين الكلمات تخضع لعوامل التعرية بتقدمها في العمر لتصبح متشابهة في اللفظ ومختلفة في المعنى
الاشتقاق
الاشتقاق الاصغر : هو اشتقاق كلمة من كلمة أخرى متفقة في المعنى والحروف وترتيب الحروف الاصلية
يحترم ، إحترام ، محترم ( ڕێزگرتن ، رێزگرت ، بەرێز )
يأكل ، أكول ، أكل ( خوار ، خورا ، خوارن )
رتب مرتب ، ترتيب ( فەوژارت ، ڤەوژارتی ، ڤەوژارتن )
غلق مغلق إغلاق (گرت ، گرتی ، گرتن )
علم عليم يعلم ( زانين ، زانا ، دزانيت )
ناضج نضوج نضج ( گەهشتی ، گەهشتن ، گەهشت)
ذهب ذهاب ذاهب ( چوو ، چوون ، چوویی )
يبتسم ابتسامة مبتسم ( گورمژیت ، گورمژین ، گورمژی)
قائل قول قال (گوتو ، گوتن ، گوت )
نام نائم نوم ( نڤست ، نڤستی ، نڤستن )
ظاهرة لغوية : تتكون من كلمات مزدوجة مترافقة تحمل نفس المعنى للتأكيد تقوية المعنى
وتسمى ( ئیدیەمێت كوردی)
أمثلة : گلو گازندە = العتاب ، خڕ و مڕ = الامتعة گەف و گوڕڕ =التهديد والوعيد
دەست و دار = الحالة و الوضع الراهن حال و مادە = الحالة والوضع الراهن
كاودان = الحالة والوضع الراهن
مصطلحات مزدوجة متلازمة تعود لبعضها مثل :
دەرو دور = الباب والقفل ، سەر وبەر = الوضع دار ودوی = ئاگر ودوی = الحطب النار والدخان
چێل وگوول = الابقار ، الماشية والعجول ، جووت وكێل = الحراثة والفلاحة
داروبار = الاشجار ، كاروبار =التحضير والتهيئة ، مال و مالداری = البيت وإدارته
هیرو بار = أدوات وتجهيزاتها ، كەل وپەل = أغراض وأمتعة
ومن الظواهر اللغوية المهمة التي ذكرناها ولكن أود توضيحها أكثر لاهميتها في تبديل المعنى ووسع اللغة الذي يعني وسع مجال التعبير وزيادة الافكار وهي المقاطع اللغوية التي تضاف الى الاسم ، الفعل ، أو الصفة فتبدل معناها إضافة الى أنها فتحت الباب للبحث والتعمق في فيلولوجية وأنتولوجية اللغة الكردية ويضيف أمور تدل على غزارة خزين مفردات ومرادفات اللغة الكردية وأصالتها التي قلما تضاهيها الكثير من اللغات الاخرى
قاعدة إذا أضيف ( حرف الباء ) الى الفعل الذي الذي يبداء ( بحرف الهاء ) فتتحول الى حرف (پ)
فی مقدمة فعل الامر
بهەلاڤێژە = إرمي تصبح ( پەلاڤێژە ) و كذلك الاسم (هەلاڤێژتن ) = الرمي تصبح (هەلاڤێتن)
بهنێرە = ابعث تصبح (پنێرە) كذلك الاسم (هنارتن )
بهەلاویسە = انشر الملابس فتصبح (پەلاویسە) والاسم (هەلاویستن)
بهەلقەنە = انبش التربة ( پەلقەنە) (هەلقەنین)
بهژمێرە = إحسب (پژمێرە) ( هژمارتن )
بهەلگرە = إحمل (پەلگرە) (هەلگرتن)
بهەلچنە = لف البكرة (پەلچنە) (هەلچنین)
بهێرە = إطحن (پێرە ) (هێران)
بهاژو = قود ( پاژو ) (هاژوتن) =قيادة
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 679 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://kurd-online.com/ - 08-08-2023
Gotarên Girêdayî: 52
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 00-00-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 08-08-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 09-08-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 08-08-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 679 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Necat Baysal
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,056
Wêne 106,673
Pirtûk PDF 19,294
Faylên peywendîdar 97,290
Video 1,392
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Necat Baysal
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.391 çirke!