Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,986
Wêne 106,356
Pirtûk PDF 19,330
Faylên peywendîdar 97,306
Video 1,399
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
اقليم الجزيرة كم وصفها المؤرخ العثماني الألباني شمس الدين سامي من مخطوط قاموس الاعلام المجلد الثالث باب حرف الجيم (الجزيرة)
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مخطوط قاموس الاعلام

مخطوط قاموس الاعلام
اقليم الجزيرة كم وصفها المؤرخ العثماني الألباني شمس الدين سامي من مخطوط قاموس الاعلام المجلد الثالث باب حرف الجيم (الجزيرة)
الكاتب: الاستاذ يوسف الأومري

1-يقول سامي ان اقليم الجزيرة هذا الاسم يطلق على بقعة تمتد بين الشام والعراق وكوردستان وهو اقليم واسع وكبير جدا وسبب تسميته هو وقوع هذا الاقليم بين نهري دجلة والفرات ولقرب النهرين من بعضهما البعض اطلق المؤرخين اليونان اسم ميزوبوتاميا على هذه المنطقة وترجمتها حرفيا من اليونانية مابين النهرين، واما عن جغرافيا الجزيرة الموقع والحدود والمساحة
يبداء اقليم الجزيرة من منبع ومجرى نهري دجلة والفرات وهي إلى محاذاة ولاية ديار بكر ابتداء من مدينة آمد ويمتد هذا الخط الى جنوب شرق آمد، يزداد تقارب نهري دجلة والفرات من بعضهما البعض من الطرف العلوي من مدينة بغداد ويصب في بعض المناطق من هذا الاقليم ولها عدة جداول وعلى طول هذين المجريين تسمى (الجزيرة) بسبب وقوع هذين النهريين، شرق الجزيرة هي كوردستان وجنوب الجزيرة عراق العجم وجنوب غرب الجزيرة هي بر الشام ومحاط من الغرب من سوريا إلى جهة حلب وتحاذي الاناضول وارمينيا القديمة والمدن الكوردية القديمة وهي ارزروم ووان وتتشكل بعرض من 38 إلى 33,20 كم مربع شمال وبطول 30,35 إلى 40 كم مربع شرقا،
من شمال غرب الجزيرة إلى جنوب شرق الجزيرة يعني من آمد ولاية دياربكر إلى بغداد هي المساحة الاعظم والاكبر للجزيرة بمساحة 700 كم طولا ومن الموصل إلى مصب الخابور حساب العرض الوسطي تقريبا 200 كم والمساحة السطحية تقريبا وتخمينن 14000 كم مربع.
2- بأختصال مناخ وطبيعة اقليم الجزيرة
الجبال والانهار القسم الشمالي لأقليم الجزيرة هي مرتفعات وجبال بين آمد وماردين والرها يوجد عدة جبال ومنها (قرجاه داغ و طور عابدين) واما في مدينة الموصل جبل منفرد يسمى سنجار تمتد هذه السلسلة بعرض من 38 إلى 35,30 كم مربع نحو الشمال وارتفاع هذه الجبال من 400 الى 500 متر.
3- سكان الجزيرة ولغة اهل الجزيرة ودين اهل الجزيرة
على مساحة شاسعة وكبيرة يشكل العرب والكورد القسم الاعظم من سكان اقليم الجزيرة ولهم خيم ومراعي في كل الجزيرة واغلبهم من سكان العشائر وصنعتهم ومهنتهم الرعي والفلاحة وحراثة الارض ويعملون في الفلاحة والزراعة يقدر عددهم بخمسين الف. ابتداء من شمال وديان نهري دجلة والفرات واكثرهم اهل خيم، اغلب الفلاحين هم من العرب وهم بدو رحل أما العشائر هم من ثلالث أجناس عرب وكورد وتركمان ولكن المكون الاكبر هم العرب ومن تلك القبائل طي التي انتقلت من شبه الجزيرة العربية لأقليم الجزيرة واتخذتها مرعا ومسكنا لها ومن ثم جاءت قبيلة عنزه وشمر وسكنت تلك الديار وعلى الخصوص قبيلة شمر التي اصبحت في الآونة الاخيرة من اقوى العشائر في اقليم الجزيرة وهي تنقسم الى عدة افخاذ وبطون ومنها 14000 الف خيمة في كل خيمة 6 اشخاص اذا مجموع هذه العشيرة 84000 وهذه العشيرة تمتلك الكثير من الخيول والاغنام والسلاح والذخائر وتاخذ الخوة والاتاوة من الضعفاء من العشائر الاخرى. واما عن قبيلة عنزة فلها الكثير من الخصومات والمعارك وتنتشر على جهة بر الشام ونادرا ما تتجاوز نهر الفرات وقبيلة شمر تنتشر دائما في جنوب غرب اقليم الجزيرة ونادرا ماتكون في القسم الشمالي ولها عدة بطون وافرع واسماء لمل عشيرة، واما قبيلة طي فهي بين الخابور والموصل وعدد خيمهم 3000 خيمة.
واما القسم الشمالي من اقليم الجزيرة فهي اقليم الجبال ومسكن العشائر الكوردية وتنتشر العشائر الكوردية بكثرة ويتواجد معها بعض التركمان واهم العشائر الكوردية المللية والجبور والكيلي والدقوري وهذه العشائر في بعض المواسم تكون اماكن تواجدها الخيم وأحيانًا الخانات ولكن لايعدون من البدو الرحل مثل قبائل شمر وطي وعنزة والعشائر الكوردية والعربية في اقليم الجزيرة تطيع امر السلطة والدولة ولهم تكاليف ومهام من قبل الدولة. العشائر الكردية والتركمانية يتكلمون بلسانهم ولغتهم ولكن يتكلمون ويتعلمون اللغة العربية بطلاقة واكثر القبائل الكوردية تعربت مع الزمن وخاصتا في مدينة ماردين والرها والموصل بسبب هجر لغتهم وتعلم العربية.
لايتجاوز عدد سكان اقليم الجزيرة ال 200000 ويتواجد في هذا الاقليم من السريان والنساطرة واليزيدية واليهود ولهم مدن ونواحي خاصة بهم وماتبقى وهم الاغلب المسلمين السنة.
تقسيمات اقليم الجزيرة المدن والولايات
من الناحية الجغرافية قديما كانت الجزيرة منقسمة الى عدة تقسيمات وحدود طبيعية ولكن حاليا من الناحية الادارية تنقسم الى اربع متصرفيات القسم الشمالي الشرقي ولاية دياربكر وتتبع لها سنجق مدينة ماردين والى نهاية القسم الغربي الشمالي من اقليم الجزيرة تتبع نواحي واسعة من اقليم الجزيرة لولاية مدينة حلب وهي سنجق مدينة اورفا والقسم الاوسط من الناحية الشرقية هي ولاية الموصل وهي القسم الاعظم من اقليم الجزيرة وتتبع لولاية الموصل المذكورة سنجق الزور يعني دير الزور والقسم الجنوبي للأقليم الجزيرة هي ولاية بغداد وتتبع لها بغداد المدينة.
ملاحظة عدى المؤرخ العثماني شمس الدين سامي قبيلة الجبور من القبائل الكوردية وملاحظة اخرى احد افرع قبيلة الجبور هي جبور الاكراد وقد يكون هذا هو السبب في ذلك مع ان قبيلة شمر احد افرعها شمر كورد الا انه لم يعدها من قبائل الكورد وطبعا اشار الى استعراب العشائر الكوردية والى استعراب المدن الكوردية واهمها الموصل وماردين والرها.
وملاحظة أخرى ايضا تكلم شمس الدين سامي عن ان القبائل العربية وجودها في أقليم الجزيرة الفراتية وانتشارها في هذه البقعة كان بعد الأسلام وليس قبل الأسلام واشارة ايضا إلى أن القبائل العربية هم بدو رُحل ولكن لم يصف القبائل والعشائر الكوردية على انهم بدو رُحل او قد قدموا بعد الفتوحات الاسلامية إلى هذه البقعة بل واكد على استعراب الكورد والمدن الكوردية في أقليم الجزيرة وهذا مايدحض الأقوال التي تزعم أن الكورد لاجئين وغرباء وأنهم قد دخلوا هذه الرقعة الجغرافية منذقرنين من الزمن.
ترجمة المقال من العثمانية للعربية بالحديث عن نقاط معينة عن اقليم الجزيرة من مخطوط قاموس الأعلام لشمس الدين سامي وكان التركيز حول نقاط معينة عن تاريخ أقليم الجزيرة وتاريخ وجود القبائل العربية والكوردية في هذا الأقليم.
المقال موجه إلى كل من يحاول طمس تاريخ الكورد وكوردستان ووجودهم التاريخي في مدنهم وأقاليمهم.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 254 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://bazenmitan.org/ - 07-02-2024
Gotarên Girêdayî: 14
Belgename
Kurtelêkolîn
Partî û rêxistin
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 08-09-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Medya, Ragîhandin
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ferheng
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 07-02-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 08-02-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 07-02-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 254 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.19 KB 07-02-2024 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,986
Wêne 106,356
Pirtûk PDF 19,330
Faylên peywendîdar 97,306
Video 1,399
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.234 çirke!