Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 527,123
Wêne 106,638
Pirtûk PDF 19,807
Faylên peywendîdar 99,789
Video 1,454
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,872
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
رووداو تتحرى عن نمر زاغروس الذي يواجه الانقراض
Kurdîpêdiya derfetên (mafê gihandina agahiyên giştî) ji bo her mirovekî kurd vedike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نمر زاغروس

نمر زاغروس
جيار حكيم
الحيوانات التي تقبع على قمة هرم السلسلة الغذائية لها دور مهم في تحديد أعداد الأحياء الأخرى في منطقتها، فمثلاً تحدد النمور عدد الحيوانات التي تقتات على العشب كالغزلان والماعز الجبلي ويمنع ازديادها لتتجاوز الحد.
كما أنه ينافس آكلات اللحم الأخرى كالذئاب وبنات آوى والثعالب وغيرها ويحول دون ازدياد أعدادها بلا حدود، وهذا يهيء بيئة صحية للمنطقة.
في إقليم كوردستان، في (سَرتَكي بَمو) شاهد الأهالي النمر عدة مرات، والنمر الذي يعيش هناك هو من صنف الفهد الفارسي أو نمر زاغروس والذي يصنف عالمياً ضمن قائمة الحيوانات المهددة بالانقراض.
أفراد عائلة ترعى الغنم كانت في المكان الذي يسمى (نهالازرد) وصوروا النمر ولم يقتربوا منه كثيراً، وعندما رأته الكلاب خافت وولت هاربة.
الحيوانات البرية التي يتم رصدها في المنطقة، تأتي الخنازير بالدرجة الأولى، ومن ثم بنات آوى تأتي في المرتبة الثانية، وهكذا تباعاً، بينما توجد النمور والضباع بصورة أقل.
الفهد الفارسي أو نمر زاغروس، يقبع على قمة الهرم الغذائي في (سرتكي بَمو)، وهو حاكم المنطقة، يبلغ طوله 160 سم تقريباً ووزنه 60 كغم.
هذا النمر يصنف منذ العام 2016 ضمن قائمة الحيوانات المهددة بالانقراض، واصطياده هو السبب الرئيس في تناقص أعداده.
سجلت الكاميرات أكثر من سبعة نمور في (سرتكي بمو) بمحافظة السليمانية.
تعيش هذه النمور بعيداً عن البشر والعمران، وتقضي نهارها في مخابئها لتخرج منها ليلاً وتقطع عدة كيلومترات بحثاً عن فرائس تكون في الغالب من الماعز البري والغزلان والخنازير.
بهذه الطريقة تحدد النمور عدد الحيوانات التي تقتات على العشب، وانقراض النمور سيتسبب في زيادة آكلات العشب بصورة ستؤثر على نسب المساحات الخضراء في مناطقها.
لحماية التنوع وسلسلة الطعام أهميتها الخاصة عند الطيور أيضاً، فمثلاً تلتهم عائلة من الغربان نحو 40 ألف دودة في الموسم الواحد، وبذلك تعمل كمبيد طبيعي للحشرات في الأراضي الزراعية، ما يعني أن الغربان والطيور الأخرى تقضي على نسبة عالية من الديدان والحشرات وتمثل بديلاً عن المبيدات الحشرية التي تلحق ضرراً كبيراً بصحة الإنسان.
في أواسط القرن الماضي قررت جمهورية الصين تنمية اقتصادها على نطاق واسع ورفع مستوى إنتاج الحبوب إلى أعلى المستويات، وكانت لديها خطة طويلة المدى وكانت الخطة ماضية باتجاه النجاح تدريجياً، إلى أن اتخذت في العام 1959 قراراً قاتلاً، يقضي بالقضاء على كل العصافير في البلد، لأنها اعتقدت أن كل عصفور يستهلك كيلوغرامين من الحبوب سنوياً، فرأت أنها إذا قضت على العصافير سيزيد إنتاجها وستبلغ هدفها في وقت أقصر.
لكن الذي جرى أنه في العام 1960 اجتاحت البلد أعداد هائلة من الجراد، فهاجم الجراد كل الحقول الزراعية وتراجع الإنتاج الزراعي بشكل كلي، ما تسبب في وفاة ملايين من الصينيين بسبب المجاعة، فاضطرت الصين بعد ذلك إلى استيراد نحو 250 ألف عصفور من الاتحاد السوفييتي لرأب الصدع الذي حصل في السلسلة الغذائية.
في أواخر الثمانينيات، عملت أميركا والدول المهتمة بالبيئة كثيراً على التنوع الأحيائي، لاحظوا أن نوعاً من النسور يعيش على قمم الجبال تتراجع أعداده كثيراً، وبعد دراسة دقيقة تبين أن ذلك هو نتيجة حالة تلوث تجري على مسافة كيلومترات كثيرة في أحد السهول البعيدة، لقيام قسم من المزارعين باستخدام مادة DDT لمكافحة الحشرات والآفات الزراعية، وانتقلت هذه المادة مسافة كيلومترات كثيرة لتصل إلى جسم نسر فوق قمة الجبل.
بتلك الطريقة حملتها السيول إلى الأنهار ومنها إلى الأسماك، وكان النسر يقتات على هذه الأسماك فتناول أسماكاً مسمومة، فدخل السم جسده وعمل على سد القناة التي تنتج الكالسيوم لتغليف بيض النسر فكان يبيض بيوضاً بلا قشور لا تفقس لتنتج الأفراخ.
النباتات تمثل قاعدة الهرم الغذائي فهي تمتص الطاقة من الشمل ومن خلال عملية التركيب الضوئي وتقوم بإنتاج المواد العضوية التي تستفيد منها الكائنات الأخرى وتحولها إلى طاقة، لكن هذا لا يعني أن النباتات في غنى عن الكائنات الحية الأخرى، فمثلاً، سنجاب على شجرة البلوط يتناول بعض البلوط ويخزن البعض لوقت لاحق ثم ينسى أين خبأ البلوط، ثم بعد فترة ينبت هذا البلوط ليصبح شجرة بلوط جديدة يساهم في بناء بيئة جيدة وطبيعة جميلة لنا.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 117 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | rudawarabia.net 08-02-2024
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 08-02-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Jînge
Kategorîya Naverokê: Gelemperî
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 09-02-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-02-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 11-02-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 117 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.146 KB 09-02-2024 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 527,123
Wêne 106,638
Pirtûk PDF 19,807
Faylên peywendîdar 99,789
Video 1,454
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,586
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,806
هەورامی 
65,781
عربي 
29,009
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,393
فارسی 
8,639
English 
7,180
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,872
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
30,001
MP4 
2,356
IMG 
194,830
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.343 çirke!