Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,055
Wêne 106,716
Pirtûk PDF 19,304
Faylên peywendîdar 97,339
Video 1,392
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
Her bûyereke li seranserî welêt, ji rojhilat heta rojava û ji bakur heta başûr... Wê bibe çavkanî ji bo Kurdîpêdiya!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6967 - 2021-07-23 - 00:18
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (21)
الميراث
هناك قول متداول في المجتمع الإيزيدي الذي يؤكد على المساواة بين المرأة والرجُل والذي نَصّه هو: (شێر شێره، چی ژنه چی مێره!) الذي يعني: (إن الأسد هو أسد، سواءٌ كان ذكراً أم أنثى!).
هناك نص آخر من أقوال مُجدّد الدين الإيزيدي (شێخآدي) أي (عُدي بن مسافر) (1073 – 1163 م) المولود في مدينة بعلبك اللبنانية (1) بعنوان (قەولێ شێخێ سری)، منقول من قِبل المتصوّف الإسلامي (شێخ سرى) الذي هو (شيخ الإسلام أبو الحسن سرى الدين بن المغلس السقطي) المولود في بغداد في سنة (777) ميلادية (2) والمتوفي في سنة (867) ميلادية [3]. هنا نرى عدم مصداقية هذا النقل، حيث أنّ (شێخ سرى) مولود (296) سنة قبل ولادة (شێخآدي)، فكيف ينقل كلام شخص كان غير مولود في زمانه، بل وُلِد بعده ب(296) سنة؟!
النص الديني (قەولێ شێخێ سری) يقول: (4)
Jinê qet zirbar nekî
Li malê bê behr nekî
Ji behrê darik nekî
Eger hat û mêr mirî
Malê xir nede kurî
Ji keç û dayê jî nebirî
Nîvek kîj û nîvek dayî
Li wê xêra Xwedê dayî
Ya dî bo kurê mayî
Kur û qîz û jin hejî
Tevayî diviya bijî
Paqijî û dilgeşî
Şêx û pîr û êrif e
Ho dana bo xêlif e
Surî gotî bi dev e
المعنى
حذار! لا تُحرّموا النساء من نصيبهنّ
لا تُحرموهنّ من قسمتهن فيما تركه الأقربون
احفظوا لهنّ ورثتهنّ
وإذا وافت المنية ربّ البيت،
لا تعطوا كل الورثة للإبن
ولا تُحرّموا الزوجة والبنات من الورثة
للبنت بعض التركة، وللزوجة بعضٌ منها
أما للإبن، فالبعض الثالث والباقي من بركات الله
الإبن والإبنة والزوجة يستحقون
على الجميع أن يعيشوا
بصدق ونعيم
روى، أو نقل، لنا الشيخ سري
أن الشيوخ والابيار والعارفين
شرّعوا هكذا للأجيال
نرى في هذا النص، توصية عامة دون تحديد نسبة حصة الزوجة من ميراث زوجها وحصة البنت من ميراث أبيها.
هناك نص ديني آخر يُسمّى (قەولێ مەرسومێ جبێر) الذي يقول: (كەچ و كوڕ هەردوو جی یەكی حەقێ وان وەكە یەكی روژا ئاخرەتێ هەردوو ب هسابكی)، أي أنّ‏ (البنت والولد لهما مكانة واحدة في الحقوق، وهما متساويان ‏وأنّ ‏حسابهم متساوي في يوم الآخرة)، إلا أنه رغم وجود هذا النص الصريح في تساوي حقوق المرأة والرجُل، فأنّ المحامية الإيزيدية (عالية بايزيد) تقول أنّ الرجال الإيزيديين يميلون الى تطبيق الشريعة الإسلامية في قضايا الأحوال الشخصية الخاصة بالإرث بِسبب عدم وجود حُكم شرعي إيزيدي يخص هذه المسألة، حيث أن الشريعة الإسلامية تُعطي للرجُل ضُعف ما تُعطيه للمرأة من الإرث.
من جهة أخرى، ليس هناك نص أو موقف واضح للمجلس الروحاني الإيزيدي فيما يخص المساواة بين الرجُل والمرأة، حيث أنّ هذا الأمر يتوقف على الموقف الشخصي من هذا الأمر والذي بِدوره يعتمد على مستوى ثقافة العائلة والأب وتمدّنهم في المجتمع الإيزيدي.
بالنسبة الى قضية الميراث، فأنّ المرأة المتزوجة محرومة من ميراث والِدَيها وكذلك من ميراث زوجها المتوفي، حيث أنه إذا تركت المرأة المتزوجة دار الزوجية بعد وفاة زوجها ولم يكن للمرأة أطفال، يذهب ميراث زوجها الى إخوان زوجها وإذا لم يكن لِزوجها إخوة، فأنّ ميراث زوجها المتوفي يستلمه أولاد عمّ زوجها وتُحرّم الزوجة منه. إذا بقيت الأرملة في دار الزوجية بعد وفاة زوجها، لها الحق في ميراث زوجها.
كما جاء في الفقرات التالية من قرارات إجتماع أحد المحافل الإيزيدية ما يلي:
الفقرة الخامسة: لا فرق بين النساء والرجال بالإرث، وإنْ لم يكن هناك وريث، فيرجع المال المنقول وغير المنقول الى صندوق المحفل لتلك البُقعة.
الفقرة السابعة: لا إمتياز بين جميع المؤمنات والمؤمنين إلاّ بالتقوى والعمل الصالح، ويجب إحترام الوالدَين وكبار السن (5).
إحدى القرارات الأخرى هي:
ليست التقاليد والمراسيم ديناً، بل تتبدل وتتعدّل حسب الظروف لِصالح الأمة، وعلى كل إيزيدي أن يتخذ الرُشد والإنصاف والحق والعدل والرحمة والشهامة ديناً ومذهباً له (6).
مما سبق، نرى أنّ هناك نصوص دينية تمنح المرأة الإيزيدية حقها في الميراث، كما يحق للرجُل، إلا أنه يبدو أنّ المجتمع الإيزيدي هو مجتمع ذكوري، يُهيمن الرجُل فيه ويتشبث بالعادات والتقاليد ويُفسّر النصوص الدينية لصالحه وبذلك يقوم بِتجريد المرأة من حقوقها الشرعية ويرفض مساواتها له.
المصادر
1. محمد الناصر صديقي. تاريخ اليزيدية – النشأة، الفكر والمعتقدات، العادات والطقوس. الطبعة الثانية، الناشر: دار الحوار للنشر والتوزيع، اللاذقية، سورية، 2015، صفحة 142.
2. سير أعلام النبلاء. مؤسسة الرسالة، الطبعة الثالثة، 1405 ﮪ / 1985 م، 12/185.
3. أبو عبد الرحمن السلمي. طبقات الصوفية. دار الكتب العلمية، 2003، صفحة 52.
4. الدكتور خليل جندي. بەرن ز ئەد ەبى دينى ئيزيديان . لاپەڕ� – 630.
5. الدكتور سامي سعيد الأحمد. اليزيديون - احوالهم ومعتقداتهم. الجزء الأول، بغداد 1971، صفحة 149.
6. المصدر السابق صفحة 139.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 67 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 30
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 23-07-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Jinan
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 67 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,055
Wêne 106,716
Pirtûk PDF 19,304
Faylên peywendîdar 97,339
Video 1,392
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.204 çirke!