Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,867
Wêne 106,603
Pirtûk PDF 19,801
Faylên peywendîdar 99,755
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
Kurdîpêdiya û hevkarên wê çavkanî û referansên pêwîst pêşkêşî xwendekarên zanîngehan û xwendina bilind dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6967 - 2021-07-23 - 00:18
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (21)
الميراث
هناك قول متداول في المجتمع الإيزيدي الذي يؤكد على المساواة بين المرأة والرجُل والذي نَصّه هو: (شێر شێره، چی ژنه چی مێره!) الذي يعني: (إن الأسد هو أسد، سواءٌ كان ذكراً أم أنثى!).
هناك نص آخر من أقوال مُجدّد الدين الإيزيدي (شێخآدي) أي (عُدي بن مسافر) (1073 – 1163 م) المولود في مدينة بعلبك اللبنانية (1) بعنوان (قەولێ شێخێ سری)، منقول من قِبل المتصوّف الإسلامي (شێخ سرى) الذي هو (شيخ الإسلام أبو الحسن سرى الدين بن المغلس السقطي) المولود في بغداد في سنة (777) ميلادية (2) والمتوفي في سنة (867) ميلادية [3]. هنا نرى عدم مصداقية هذا النقل، حيث أنّ (شێخ سرى) مولود (296) سنة قبل ولادة (شێخآدي)، فكيف ينقل كلام شخص كان غير مولود في زمانه، بل وُلِد بعده ب(296) سنة؟!
النص الديني (قەولێ شێخێ سری) يقول: (4)
Jinê qet zirbar nekî
Li malê bê behr nekî
Ji behrê darik nekî
Eger hat û mêr mirî
Malê xir nede kurî
Ji keç û dayê jî nebirî
Nîvek kîj û nîvek dayî
Li wê xêra Xwedê dayî
Ya dî bo kurê mayî
Kur û qîz û jin hejî
Tevayî diviya bijî
Paqijî û dilgeşî
Şêx û pîr û êrif e
Ho dana bo xêlif e
Surî gotî bi dev e
المعنى
حذار! لا تُحرّموا النساء من نصيبهنّ
لا تُحرموهنّ من قسمتهن فيما تركه الأقربون
احفظوا لهنّ ورثتهنّ
وإذا وافت المنية ربّ البيت،
لا تعطوا كل الورثة للإبن
ولا تُحرّموا الزوجة والبنات من الورثة
للبنت بعض التركة، وللزوجة بعضٌ منها
أما للإبن، فالبعض الثالث والباقي من بركات الله
الإبن والإبنة والزوجة يستحقون
على الجميع أن يعيشوا
بصدق ونعيم
روى، أو نقل، لنا الشيخ سري
أن الشيوخ والابيار والعارفين
شرّعوا هكذا للأجيال
نرى في هذا النص، توصية عامة دون تحديد نسبة حصة الزوجة من ميراث زوجها وحصة البنت من ميراث أبيها.
هناك نص ديني آخر يُسمّى (قەولێ مەرسومێ جبێر) الذي يقول: (كەچ و كوڕ هەردوو جی یەكی حەقێ وان وەكە یەكی روژا ئاخرەتێ هەردوو ب هسابكی)، أي أنّ‏ (البنت والولد لهما مكانة واحدة في الحقوق، وهما متساويان ‏وأنّ ‏حسابهم متساوي في يوم الآخرة)، إلا أنه رغم وجود هذا النص الصريح في تساوي حقوق المرأة والرجُل، فأنّ المحامية الإيزيدية (عالية بايزيد) تقول أنّ الرجال الإيزيديين يميلون الى تطبيق الشريعة الإسلامية في قضايا الأحوال الشخصية الخاصة بالإرث بِسبب عدم وجود حُكم شرعي إيزيدي يخص هذه المسألة، حيث أن الشريعة الإسلامية تُعطي للرجُل ضُعف ما تُعطيه للمرأة من الإرث.
من جهة أخرى، ليس هناك نص أو موقف واضح للمجلس الروحاني الإيزيدي فيما يخص المساواة بين الرجُل والمرأة، حيث أنّ هذا الأمر يتوقف على الموقف الشخصي من هذا الأمر والذي بِدوره يعتمد على مستوى ثقافة العائلة والأب وتمدّنهم في المجتمع الإيزيدي.
بالنسبة الى قضية الميراث، فأنّ المرأة المتزوجة محرومة من ميراث والِدَيها وكذلك من ميراث زوجها المتوفي، حيث أنه إذا تركت المرأة المتزوجة دار الزوجية بعد وفاة زوجها ولم يكن للمرأة أطفال، يذهب ميراث زوجها الى إخوان زوجها وإذا لم يكن لِزوجها إخوة، فأنّ ميراث زوجها المتوفي يستلمه أولاد عمّ زوجها وتُحرّم الزوجة منه. إذا بقيت الأرملة في دار الزوجية بعد وفاة زوجها، لها الحق في ميراث زوجها.
كما جاء في الفقرات التالية من قرارات إجتماع أحد المحافل الإيزيدية ما يلي:
الفقرة الخامسة: لا فرق بين النساء والرجال بالإرث، وإنْ لم يكن هناك وريث، فيرجع المال المنقول وغير المنقول الى صندوق المحفل لتلك البُقعة.
الفقرة السابعة: لا إمتياز بين جميع المؤمنات والمؤمنين إلاّ بالتقوى والعمل الصالح، ويجب إحترام الوالدَين وكبار السن (5).
إحدى القرارات الأخرى هي:
ليست التقاليد والمراسيم ديناً، بل تتبدل وتتعدّل حسب الظروف لِصالح الأمة، وعلى كل إيزيدي أن يتخذ الرُشد والإنصاف والحق والعدل والرحمة والشهامة ديناً ومذهباً له (6).
مما سبق، نرى أنّ هناك نصوص دينية تمنح المرأة الإيزيدية حقها في الميراث، كما يحق للرجُل، إلا أنه يبدو أنّ المجتمع الإيزيدي هو مجتمع ذكوري، يُهيمن الرجُل فيه ويتشبث بالعادات والتقاليد ويُفسّر النصوص الدينية لصالحه وبذلك يقوم بِتجريد المرأة من حقوقها الشرعية ويرفض مساواتها له.
المصادر
1. محمد الناصر صديقي. تاريخ اليزيدية – النشأة، الفكر والمعتقدات، العادات والطقوس. الطبعة الثانية، الناشر: دار الحوار للنشر والتوزيع، اللاذقية، سورية، 2015، صفحة 142.
2. سير أعلام النبلاء. مؤسسة الرسالة، الطبعة الثالثة، 1405 ﮪ / 1985 م، 12/185.
3. أبو عبد الرحمن السلمي. طبقات الصوفية. دار الكتب العلمية، 2003، صفحة 52.
4. الدكتور خليل جندي. بەرن ز ئەد ەبى دينى ئيزيديان . لاپەڕ� – 630.
5. الدكتور سامي سعيد الأحمد. اليزيديون - احوالهم ومعتقداتهم. الجزء الأول، بغداد 1971، صفحة 149.
6. المصدر السابق صفحة 139.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 146 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 29
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 23-07-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Jinan
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 146 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 526,867
Wêne 106,603
Pirtûk PDF 19,801
Faylên peywendîdar 99,755
Video 1,452
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
301,467
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,781
هەورامی 
65,762
عربي 
29,006
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,357
فارسی 
8,571
English 
7,175
Türkçe 
3,571
Deutsch 
1,458
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,119
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,870
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,035
Pirtûkxane 
2,706
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
MP3 
311
PDF 
29,992
MP4 
2,354
IMG 
194,717
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
بين الديمقراطية و”الدُمى قراطية
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Dosya
Navên Kurdî - Zayend - Bêl alî Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.719 çirke!