Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,701
Wêne 105,970
Pirtûk PDF 19,729
Faylên peywendîdar 98,906
Video 1,422
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (2)
Kurdîpêdiya derfetên (mafê gihandina agahiyên giştî) ji bo her mirovekî kurd vedike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6831 - 2021 -03-04 - 15:44
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

في هذه الحلقة، نواصل ذكر بعض الكلمات الكوردية المُقتبَسة من قِبل العرب بعد أن تحدثنا في الحلقة السابقة عن قسمٍ منها حسب التسلسل الأبجدي لها.
16. بُرغل: هذه الكلمة متأتية من الكلمة الكوردية (بلخور Bilxur) أو (بلهور Bilhur) التي تعني (شيئاً تمّ طحنه)، حيث أن كلمة (بل Bil) تعني بالكوردية (شيئاً ناعماً) وكلمة (خور) تعني (دقيق) أي (شيء صغير جداً) (14). دخلت هذه الكلمة الكوردية الى اللغة التركية أيضاً.
17. بَرْق: أصلها الكلمة الكوردية (بروسكه Bruske)، حيث أن الحرف ((ه e) هو للتصغير وبذلك تكون الكلمة الكوردية الأصلية هي (بروسك Brusk). دخلت هذه الكلمة الكوردية الى اللغة الفارسية بِصيغة (برق) أيضاً. (15)
18. بُركة: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (برك Birk) التي بِدورها متأتية من الكلمة الكوردية (برگە Birge) التي تُطلق على المكان الذي يُقطَع من الأرض لِعمل ساقية(16).
19. برنامج: كلمة (برنامج) إقتبسها العرب من الكلمة الكوردية المركبة (بەرنامهBername ) المؤلفة من كلمتَي (بەر Ber) التي تعني (قبل أو أمام) و(نامه name) التي تعني (رسالة أو خبر) (17)، و هكذا الكلمة المركبة (بەرنامهBername ) تعني (الإجراءات التي يتم القيام بها قبل تنفيذ عملٍ ما، أي برنامج) .في اللغة الپهلوية هذه الكلمة هي بِصيغة (بەرنامگ Bernamig)(17).
20. بريد: مأخوذة من الكلمة الكوردية (برد Bird) التي تعني (أخذ أو نقل). في اللغة الپهلوية هذه الكلمة هي (ڤەرت Vert).
21. بُستان: مأخوذة من الكلمة الكوردية الپهلوية (بۆستان Bostan) التي تتألف من كلمة (بۆ Bo) التي تعني (رائحة) و(ستان stan) التي تعني (منطقة) وبذلك (بۆستان Bostan) تعني (منطقة الروائح) (17)، أي بما معناه (المنطقة المزروعة بالأوراد).
22. بغداد: أسّس أسلاف الكورد الكاشيون هذه المدينة. (بغداد) كلمة كاشية مركبة من كلمة (بَگ) التي تعني (إله) وكلمة (داد) تعني (عطاء) وبذلك (بغداد) تعني (عطاء الله) [18]. في اللغة الميدية (لغة آڤێستا)، كلمة (بَگ) أصبحت (بَغَ) وكلمة (داد) الكاشية متحولة الى (دا) و في اللغة الپهلوية متحولة الى (داتن) (18). هناك رجال كورد كثيرون إسمهم (خوداداد) أي (عطاء الله).
23. بَلْطة: متأتية من الكلمة الكوردية (باڵتە Bałte) (19). في اللغة الكوردية (باڵ Bał)، تعني (ساعِدْ اليد) واللاحقة (تە te) هي للتصغير وبذلك فأنّ كلمة (باڵتە Bałte) تدل على طول هذه الأداة الذي هو أقصر من طول اليد (ساعِدْ اليد). الساعِد هو الجزء الممتد ما بين مرفق اليد والكفّ.
24. بُنيان: مأخوذة من الكلمة الكوردية (بنیات Binyat) التي تعني (أساس) (20). الكلمة العربية (بنيان) متأتية من الكلمة الكوردية (بن Bin) التي تعني (أساس) والكلمة الكوردية (نيان) التي تعني (وضعْ) [20] وعليه فأنّ الترجمة الحرفية لِكلمة (بنيان) هي (وضع الأساس). أصل الكلمة الكوردية (نيان) هو الكلمة الكوردية (دانان Danan) التي تعني (وَضْع). صيغة هذه الكلمة الكوردية في اللغة الپهلوية هي (بوندات Bun-dat) [20]. دخلت هذه الكلمة الكوردية الى اللغة الفارسية بِصيغة (بنياد bonyad).
25. بواسير: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (باسۆرە Basore) التي ترجمتها الحرفية (الإلتهاب الأحمر) أي أن مخرج الإنسان يلتهب ويحمرّ عند الإصابة بهذا المرض (21). دخلت هذه الكلمة الكوردية الى اللغة الفارسية بِصيغتها العربية. من الجدير بالذكر أن هذه الكلمة متحورة في اللغة الكوردية الى (مایەسیری Mayesîrî) (21).
26. بيادة: أصل هذه الكلمة هي الكلمة الكوردية ( پیاده Piyade) التي تعني (ماشي وراكض) أي الشخص الذي يمشي ويركض. الكلمة مؤلفة من (پێ Pê) التي تعني (رِجل) و(يا ya) هي دلالة الحركة و (ده de) متأتية من كلمة (دەو dew) التي تعني (مشي أو ركض). هذه الكلمة الكوردية دخلت الى اللغة الفارسية والتركية بنفس صيغتها الكوردية(22).
27. تجاوزْ: مُقتبسة من الكلمة الكوردية (جياواز Cyawaz) التي تعني (مختلف) (23). هذه الكلمة المركبة مؤلفة من كلمة (جێ Cê) التي تعني (مكان) وكلمة (واز waz) التي تعني (الإنتقال أو تغيير المكان) وبذلك تكون الترجمة الحرفية لكلمة (جياواز Cyawaz) هي (شيء منتقل من مكان الى آخر) أي منتقل الى مكان مختلف (23).
28. ترجمة: هذه الكلمة متأتية من الكلمة الكوردية (تەرجەمه Terceme)(24). في اللغة الكوردية والپهلوية، كلمة (تەڕ Teř) تأتي في بداية كلمة مركبة للدلالة على التعمّق في المعرفة والذكاء وأنّ (جەمه ceme) تعني (لغة) وبذلك الترجمة الحرفية لكلمة (ترجمة) هي (الإلمام الكثير باللغة) (25).
29. ترنيمة: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (ستران Sitran)، حيث أن الفُرس أخذوها بِصيغة (ترانه Tirane)، بينما أصبحت في اللغة العربية (ترنيمة)(25).
30. تسلّط: هذه الكلمة العربية مُقتبسة من الكلمة الكوردية المركبة (دەسەڵات Desełat) التي تتكون من (دەست Dest) التي تعني (يد) و (هەڵهات Hełhat) التي تعني (رفع أو ظهور) وبذلك (دەسەڵات Desełat) تعني (تسلط) و (سُلطة) (2).
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 118 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/- 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 15
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 04-03-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 118 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,701
Wêne 105,970
Pirtûk PDF 19,729
Faylên peywendîdar 98,906
Video 1,422
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Zaro Axa di çapemeniya Swêdî de
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Dosya
Şehîdan - Zayend - Nêr Enfalkirî - Zayend - Nêr Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Netewe - Kurd Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Enfalkirî - Welat- Herêm - Başûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.359 çirke!