Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,423
Wêne 105,450
Pirtûk PDF 19,429
Faylên peywendîdar 97,433
Video 1,394
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
Alayên Hemîdî pêşverûbûn
Em xemgîn in ku Kurdîpêdiya li bakur û rojhilatê welêt ji aliyê dagirkerên tirk û farisan ve hat qedexekirin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Mûrad Ciwan

Mûrad Ciwan
Alayên Hemîdî pêşverûbûn

Entelektuelên kurd berdewam dikin, tarîxa xwe ya ku ji devê xêrnexwazên kurdan ezber kirine ”dicûn”. Ew gelek buyerên dîroka xwe, xêrnexwazan çawa bi wan dane nasandin hê bi wî awayî tekrar dikin û tên. Mexsedeka dijminane ya berovacakir a xêrnexwazan li pey nasandinê hebûye û gelek caran entelektuelên kurd ketine dafika wê. Ew heta îro jî bêyî ku hay ji xwe hebin di wê ”dafikê” de diperpitin. Tezên li ser ”kevneperestî û hovîtiya Alayên Hemîdî” yên ku ji bal entelektuelên kurd bêyî minaqeşe û nihêrtineka nuh tên tekrarkirin nimûneyeka ji van perpitiyanan e.
Alayên Hemîdî cara pêşîn ji bal teorisyenên Îttîhat û Terakîyê ve wek ” rêxistinên eşîrên hov û kevneperest” hatin nasandin. Kemalîstan ev tez berdewam kirin, ew kirin ”hêzên murtecî yên îslamîst” ên piştgirên Sultan Abdulhemîd. Pişt re komunîstên tirk, lêkolêr û entelektuelên kampa sosyalîst ew wek hêzên kevneperest ên li hember bizava modernkirin û reformasyonên osmanî, îslamîst, li dijî Rûsyayê û li dijî ermeniyan nîşan dan.
Mixabin ev tez bi wî awayî derbasî kurdan jî bûn. Îro jî bi her minasebeta ku behsa ”Cerdevanên Gundan” (Köy Koruculari) tê kirin, Alayên Hemîdî wek wan tên dîtin, wek wan tên pîvan. Bi minasebeta qetlîama Zanqirtê li vir û li wir careka din behsa wekheviya cerdevanan û Alayên Hemîdî tê kirin.
Ez bi xwe di encama lêkolîn û lêgerînên xwe de ne ji nuha ve gîhaştime wê qenaetê ku nasandina ”Alayên Hemîdî” bi kevneperestî û hovîtiyê û wekhevnîşandana wan li gel ”cerdevanên” îro kare neheqiyeka mezin û berovacîkirina rastiyan be. Alayên Hemîdî, heta bi eksê îdîayên îro, dikare di dîroka Kurdistanê de roleka pêşverû lîstibe.
Esas ji bo ku meriv bigihîje qenaeteka wiha, pir lêkolînên kûr û dûr jî ne lazim in. Meriv wan sifetên ku terakîîst, kemalîst û komunîstan li wan kirine bide aliyekî, agahî û belgeyên li ber dest bi çavekî rexnegir û zanistî temaşe bike, merivê rastiya ”#Alayên Hemîdî#” çêtir bibîne. Heta meriv bifikire ku ”gelo çima îtîhad û terakîîst û kemalîst ew qas ji Alayên Hemîdî aciz bûn”, bala meriv belkî hêsatir têkeve ser meyla hînbûna rastiya wan.
Di çarçeweya vê nivîsê de ez dixwazim çend ”nîşanên biservebûnê” pêşkêş bikim bi umîda ku ew bibe wesîleya careka din vegeriyana ser mihaweleyên naskirina Alayên Hemîdî û rola wan di tarîxa gelê kurd de:
– Şaşîtiyeka mezin e ku Alayên Hemîdî bi cerdevanên îro re wekhev bên destnîşankirin. Cerdevaniya îro, di demeka wiha de hat avakirin ku bizava rizgarîxwaziya Kurdistanê dest bi geşbûnê kiribû. Cerdevanî bi mebesta rawestandina vê geşbûnê, heta pûçkirina tevgera rizgarîxwaz hat avakirin.
Ji bo Alayên Hemîdî roleka wiha tuneye. Gava ew hatin avakirin tevgereka rizgarîxwaz a kurd serîhilnedabû û ew li hemberî serîhildanekê nehatin avakirin. Gava Alayên Hemîdî hatin avakirin, deh sal berî wê serîhildana Şêx Ubeydullahê Nehrî têkçûbû, tu serîhildan li Kurdistanê nema bû.
Bi eks, ji ber hilweşandina mîrayetiyên Kurdistanê û şikandina serîhildana Şêx Ubeydullah rewşeka parçe parçe ya eşîrtî li Kurdistanê rû dabû, pevçûn û nelihevî di navbera eşîran de hebû, otorîteya eşîrên perçeperçe û nelihev têr nedikir ku di civaka kurd de ewleyî û aramî peyda bibe, neheqî, talankerî, pevçûn û gelek diyardeyên din ên xerab ”anarşî” û bêîstîqrariyek anîbûn Kurdistanê. Hemîdiye di rewşeka wiha de hatin organîzekirin. Ji bo ku ew bûn avayiyeka ji gelek eşîran pêkhatî û xwedan hêz û berpirsiyarî, wan di aramkirn û îstîqrara Kurdistanê de roleka pozîtîf leyist.
– Alayên Hemîdi gava hatin avakirin ew ne bi walî û miteserifên deverê ve, lê rasterast bi hukumeta merkezî ya Îstanbûlê ve hatin girêdan. Ev girdana bi merkezê ve ku wan tenê emir ji Îstanbulê digirt, welê kir ku ew xwe di ser muesese û meqamên osmanî re yên li deverê bibînin. Vê li Kurdistanê otorîteyên sivîl û eskerî ên di ser desthilatên osmanî ên deverê re peyda kir. Walî, miteserif an berpirsên din ên osmanî yên li Kurdistanê nikarîbûn civakên bi Hemîdiyeyê ve girêdyî îdare bikin û birêbibin. Mesela walî, fermandeyê eskerî û îdarî yê Diyarbekirê, dikir nedikir, nikarîbû Îbrahîm Paşayê Millî zeft bikira, ew bi serê xwe tevdigeriya, tenê Sultan dikaribû emir bidaya wî. Bi vî awayî asta desthilata civaka Kurdistanê bilindtir û xurttir bû. Loma jî walî û rêvebirên îdarî û siyasî yên wê demê ên osmanî ên ku li bajarên Kurdistanê bûn ku gelekên wan îtîhad û terakîîst bûn dijminatiya Alayên Hemîdî dikir.
– Eşîrên ku di Alayên Hemîdî de cih girtibûn ji hin bac û xeracên wê demê hatibûn muafkirin (rizgarkirin). Nedana bac û xeracê jî li ser aboriya Kurdistanê roleka pozîtîf dileyist.
– Endamên Alayên Hemîdî ji eskeriya mecbûrî ya osmanî hatibûn rizgarkirin ku bi salan li xerîbîyê, dûr ji welat dajot. Ew salê carekê mudetekê li devera xwe diçûn perwerde û telîma eskerî, jê pêştir li gund, zozan û germiyanên xwe bi karên xwe yên rojane, yên çandiniyê, yan heywan xwedîkirinê mijûl dibûn. Vê jî rê vedikir ku hêza kar a Kurdistanê (ku wê demê ji mêran pêk dihat) ne li eskeriya dûr ji welat be, erd beyar nemînin, kerî û dewar telef nebin, gund û war wêran nebin, aboriya Kurdistanê geş bibe.
Alayên Hemîdî ji alî hukumeta Îstanbulê ve li hember destdirêjiya welatên biyanî ên wek Rûsyayê, Brîtanyayê û hin dewletên din hatibû avakirin. Van dewletan wê demê bi aktîfî berê xwe dabû rojhilatê Împaratoriya Osmanî, yanî Kurdistan, Ermenîstan û Erebistanê, li van deveran bi welatiyên xeyrê-mislim, bi giranî jî bi ermeniyan re hevkarî dikir, piştgiriya wan dikir, ew li hemberî welatiyên deverê ên misilman û otorîteya osmanî teşwîq dikir. Vê rewşê hem Îstanbûl, hem kurd nerihet kiribûn. Loma jî avakirina Alayên Hemîdî wek tedbîrekê hem li berjewendiyên osmaniyan hem jî li yên kurdan bûn. Û bi maneya zeîfkirina destdirêjî, têkdan û pevçûnan jî van alayan cardin roleka pozîtîf leyist.
– Ji bo Alayên Hemîdî tê îdîakirin ku ew tenê ji eşîrên kurd ên sunnî hatine avakirin û ew li hemberî kurdên elewî hatine bikaranîn. Di vî warî de jî bi qenaeta min divê ji nuh ve lêkolîn bên kirin. Çimkî Mark Sykesê îngilîz di raporên xwe de yên li ser gera xwe ya Kurdistanê gava behsa Îbrahîm Paşayê Millî dike, behsa wê yekê dike ku elewiyên Mereş û Elbistanê jî di bin fermandeyiya wî de, di nav yekîtiya Hemîdiyên wê deverê de bûn. Di wê demê de eger hin pevçûn di navbera eşîrên kurdên sunnî û yên elewî de rû dabin jî îhtîmala mezin sedemên wan na avabûna Alayên Hemîdî bûn, ew berdewamiya nakokiyên berî vê diyardeyê bûn û wê demê jî dewam kirin.
– Alayên Hemîdî ne fenomeneka statîk a ku ji dema avabûna xwe heta dawiya şerê cîhanê ê yekê wek xwe dewam kir. Qanûn û biryarên ku di destpêkê de ji bo Alayên Hemîdî hatin derxistin pişt re gelek caran hatin guhertin. Berpirsên osmanî, diyar bû ku ji wê organîzasyona destpêkê poşman bûn û bi her wesîleyê guhertin tê de kirin, berpirsiyarî û erkên ku dabûn, ji wan sitendin.
Heta gihîşt dema şerê cîhanê ê yekê ew ewqas hatibûn guhertin ku tu erk û statuya wan a destpêkê nemabû. Ew îdî ne Alayên Hemîdî bûn. Ji sîstema herî dawîn re ji xwe ”Aşîret Alaylarî” dihat gotin û ew di bin destên fermandeyên herêmî ên eskerî û îdarî de mabûn, bi vê mexsedê hin ji wan eşîran li hemberî qetlîama ermeniyan hatin bikaranîn û pişt re jî ew di şerê cepha rûs de di nav berf û qeşayê de hatin telef kirin. Ev ne Alayên Hemîdî, fenomenine bi her awayî guhertî yên xwedan struktureka din bûn.
[1]
Ev babet 38 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://muradciwan.com/ - 05-04-2024
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî - Kurdîy Serû
Dîroka weşanê: 18-05-2009 (15 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Komelayetî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 05-04-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 07-04-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 07-04-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 38 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Jiyaname
Viyan hesen

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,423
Wêne 105,450
Pirtûk PDF 19,429
Faylên peywendîdar 97,433
Video 1,394
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Jiyaname
Viyan hesen
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Zayend - Mê Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.75 çirke!