Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,787
Wêne 105,946
Pirtûk PDF 19,367
Faylên peywendîdar 97,464
Video 1,395
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
العلاقات الآشورية - الميتانية (1)
Bi rêya kurdîpêdiya hûnê bizanin ku her roj ji rojên salnameyê çi bûyer diqewime!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مهدي كاكه

مهدي كاكه
العلاقات الآشورية - الميتانية (1)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6054 - 2018-11-14 - 20:37
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

آشور تحت الحُكم الميتاني
عندما كان الملِك الميتاني (باراتارنا Barattarna) أو قد يكون إسمه (پارشاتاتار Parshatatar) في الحُكم، عيّن ملوكاً لعدد من ممالك المدن، كانوا تابعين لمملكة ميتاني، وهذا العمل قام بتسهيل الأمر لإبنه (شاوشتاتار Shaushtatar) الذي خلّفه في الحُكم، ليجعل من مملكة ميتاني مملكةً قويةً في میزوپوتامیا، حيث أنه في حوالي سنة 1500 قبل الميلاد، قام الميتانيون بقيادته بِتحرير بلادهم، سوبارتو من حُكم السلالة الأمورية(1-2-3).
لذلك خلال فترة حُكم الملِك (شاوشتاتار)، أصبحت مملكة ميتاني في أوج عظمتها وقوتها وكانت الأوضاع الداخلية فيها مستقرة، مما دفعتْ مملكة ميتاني الى التفكير بِدرء الخطر الآشوري من خلال إخضاع آشور لِحُكمها، حيث كانت آنذاك علاقاتها جيدة مع مصر، التي مكّنتها في تحييد مصر في صراعها مع آشور(a).
قام الميتانيون بِبسط سيطرتهم على المناطق الشرقية وإتّجهوا نحو بلاد آشور الواقعة شرقي نهر دجلة حتى جبال زاگروس ومنطقة أرابخا. قاد الإمتداد الميتاني الى نشوب حربٍ شرِسة بين الدولة الميتانية والدولة الآشورية والتي تمخضت عنها إخضاع آشور للحُكم الميتاني في حوالي سنة 1500 قبل الميلاد. أصبحت بلاد آشور جزءً من الإمبراطورية الميتانية لحوالي 150 سنة (سنة 1500 – 1350 قبل الميلاد). سمِح الميتانيون لِآشور أن تحتفظ بنظامها الملِكي خلال فترة تبعيتها للإمبراطورية الميتانية(4-5-6).
في عهد الملِك الآشوري (نور- إيلي Nur-ili) (1466 – 1454 قبل الميلاد)، قام الملك الميتاني (شاوشتاتار) بِنقل الأبواب الفضية و الذهبية للقصر الملِكي الآشوري من آشور الى العاصمة الميتانية (واشوكاني Washshukanni). تم الحصول على هذه المعلومات من وثيقة هيتية (حيثّية) تتضمن معاهدة تم إبرامها بين الملك الهيتي (سوپيليليوما Suppililiuma) والملك الميتاني (شاشاتيوازا Shattiwaza).
بعد أن أصبحت آشور تابعةً لِمملكة ميتاني، كان من المفروض أنْ تدفع مملكة آشور جزية لمملكة ميتاني خلال فترة تبعيتها لمملكة ميتاني التي إستمرت الى فترة تولّي حُكم الملك الآشوري (آشور أوبلليت الأول Ashur-uballit I) (1354 - 1318 قبل الميلاد)، إلّا أنه لا توجد أي إشارة لدفع الجزية للميتانيين في سجلات ملوك الآشوريين، لذلك فأنّه من المُرجّح أنّ آشور كان يحكمها ملوك محليون تابعون للملوك الميتانيين، إذ يتضح ذلك من أسماء كبار موظفي الإدارة فيها، الذين كانوا يحملون أسماءاً خورية. خلال فترة تبعية آشور للميتانيين، تم بناء معبد (Sin) و (Shamash) في آشور.
من جهته، يقول (جورج رو) بأنّه تتوفر براهين كافية لأن تحملنا على الإعتقاد بأنّ كافة ملوك آشور الذين حكموا بين أعوام 1500 – 1360 قبل الميلاد، كانوا خاضعين بالفعل لنفوذ المملكة الميتانية(b) ، حيث يذكر الملِك الميتاني (شاوشتاتار) بأنه غزا آشور عندما تجرّأ أحد ملوكها على إعلان عصيانه وأنّه نقل من آشور باباً مصنوعاً من الذهب والفضة، إلى عاصمته واشوكاني(7).
كما أنّ المؤرخ المصري محمد بيومي مهران، في حديثه عن خضوع آشور للحُكم الميتاني، يقول أنّ بلاد آشور كانت من المناطق التي وقعت تحت نفوذ الميتانيين وسيطرتهم المباشرة، ومع ذلك ضمّت قائمة الملوك الآشوريين أسماء عدد من الملوك الذين حكموا في بلاد آشور في فترة السيطرة الميتانية، وقد يكون هؤلاء الملوك ملوكاً محليين تابعين للملوك الميتانيين(6).
مما سبق يظهر أنّه في الفترة الواقعة بين سنة 1500 - 1350 قبل الميلاد، كان الأشوريون يحكمون آشور إسميا، لأنه كان يتم حُكمهم فعلياً من قِبل الملوك الميتايين، حيث أن الملوك الآشوريين التالية أسماؤهم كانوا تابعين لِملوك مملكة ميتاني خلال الفترة المذكورة:
بوزور - آشور الثالث (1502 - 1479 ق.م)
إنليل - ناسير الأول (1479 – 1466 ق.م)
نور- إيلي (1466 – 1454 ق.م)
آشور - شادوني (1454 - 1454)
آشور - رابي الأول (1454 – 1435 ق.م)
آشور- نادين- اههئ الأول (1435 – 1421 ق.م)
إنليل - ناسير الثاني (1421 – 1415 ق.م)
آشور - نيراري الثاني (1415 – 1408 ق.م)
آشور - بل- نيشئشو (1408 – 1399 ق.م)
آشور - ريم - نيشئشو (1399 – 1391 ق.م)
آشور - نادين- اههئ الثاني (1391 – 1381 ق.م)
إريبا - أداد الأول (1381 – 1354 ق.م)
هكذا مع بداية العصر الآشوري الوسيط في الفترة ما بين 1500 1350 قبل الميلاد، إتسعت مملكة ميتاني وتعاظمت نفوذها، حيث إمتدت مملكة ميتاني من بحيرة (وان) شمالاً الى أواسط میزوپوتامیا جنوباً ومن جبال زاگروس وبحيرة (أورمية) شرقاً الى البحر الأبيض المتوسط غرباً، فكانت تضمّ مملكة ميتاني سوريا الحالية أيضاً ووصلت نفوذها الى فلسطين(8-9-10).
كما أنّ أسلاف الكورد الميتانيين - الخوريين والكاشيين حكموا مصرلمدة 150 عاماً مع الهكسوس (سنة 1625 -1519 قبل الميلاد)، حيث أنّ هناك قرابة إثنية بين هذه الشعوب الثلاث، فأنهم إنطلقوا من فلسطين الى هناك(11).
المصادر
1. عامر حنا فتوحي. الكلديون / الكَلدان منذ بدء الزمان 5300 ق. م - الآن. الطبعة الثانية، 2004، صفحة 105.
2. جرنوت فلهلم. الحوريون تأريخهم وحضارتهم. ترجمة فاروق إسماعيل، دار جدل، حلب، الطبعة الأولى، عام 2000 م، صفحة 35.
3. وليام لانجر. موسوعة تاريخ العالم، الجزء الأول، 1959، صفحة62.
4. جرنوت فلهلم. الحوريون تأريخهم وحضارتهم. ترجمة فاروق إسماعيل، دار جدل، حلب، الطبعة الأولى، عام 2000 م، صفحة 62.
5. الدكتور جمال رشيد أحمد. ظهور الكورد في التاريخ. دار آراس للطباعة والنشر، أربيل، كوردستان، الطبعة الأولى، 2003، صفحة 251,
6. الدكتور محمد بيومي مهران. تاريخ العراق القديم. الاسكندرية، 1990، صفحة 343-344.
7. توفيق سليمان. دراسات في حضارات غرب آسية القديمة. صفحة313 ، 319.
8. طه باقر. مقدمة في تاريخ الحضارات القديمة. الجزء الأول، الوجيز في تاريخ حضارة وادي الرافدين، الطبعة الأولى، بغداد، 1973، صفحة 489.
9. جورج رو. العراق القديم. ترجمة وتعليق حسين علوان حسين، بغداد، وزارة الثقافة والإعلام، الطبعة الثانية، 1986، صفحة 129.
10. عامر سليمان. العراق في التاريخ القديم. الموصل، دارالحكمة للطباعة والنشر، 1992، صفحة 131.
11. الدكتور سمير أديب. تاريخ وحضارات مصر القديمة. 1997، صفحة 143.
a. Bryce, Trevor (2003). Letters of the Great Kings of the Ancient Near East.
b. Georges Roux. Ancient Iraq. Third edition, 1992, page 256.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 59 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 13-04-2024
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 14-11-2018 (6 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 13-04-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 14-04-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 13-04-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 59 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,787
Wêne 105,946
Pirtûk PDF 19,367
Faylên peywendîdar 97,464
Video 1,395
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.281 çirke!