Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hûnera Empatîyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasî, dîrok û felsefe
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,792
Wêne 105,230
Pirtûk PDF 19,555
Faylên peywendîdar 97,950
Video 1,414
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
کۆمەڵکوژیی دۆڵی زیلان 003
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: کوردیی ناوەڕاست
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

کۆمەڵکوژیی دۆڵی زیلان 003

کۆمەڵکوژیی دۆڵی زیلان 003
کۆمەڵکوژیی دۆڵی زیلان 003
زەینەلعابدین زنار

=KTML_Bold=شۆڕشی ئاگری؛ سەردەمی کۆمەڵکوژی=KTML_End=
شۆڕشی نەتەوەییی کورد لە ساڵی 1929 لە چیای ئاگری بە سەرکردایەتیی ژەنەراڵ #ئیحسان نووری پاشا# (1892-1976)، وردەوردە هێزی پەیدا کرد. ژەنەڕاڵ ئیحسان نووری پاشا لە ساڵی 1892 لە شاری بەدلیس لەدایک بووە. سەرەتا لە قوتابخانەی کوردی خوێندوویەتی، پاشان ئامادەیی لەشکریی عوسمانی و لە ساڵی 1910 ئەکادیمیای لەشکریی تەواوکردووە.
#شەڕڤان#انی کوردی ئەڤینداری ئازادی لە هەموو پارچەکانی وڵات دەستیان بە شۆڕش کرد و لە دەوری ڕێبەری کۆچکردووی شۆڕش، ئیحسان نووری پاشا کۆبوونەوە. پاشان بۆ پاراستنی سنووری چیا و بانگەوازی بەپەلە، پێویستی بە سواری زۆر هەبوو. بەڵام شۆڕش ئەسپی زۆری نەبوو. سەردار ئیحسان نووری پاشا، فەرزەندە بەگی حەسەنیی (...؟ -1939) بە 60 سوارەوە بۆ دابینکردنی ئەسپ ڕەوانەی عەشیرەتەکان کرد. هەر گوندێکی ناوچەکە چەند ئەسپێکی بە شۆڕش بەخشی.
دوای ئەوە دەنگی سم و حیلکەی ئەسپەکان زۆر بەخێرایی گەیشتە ئەنقەرا. فەرماندەی سەربازیی تورک لە ڕۆژهەڵات دوو فەوجە سواری نارد بۆ ئەوەی بەرەو ڕووی فەرزەندە بەگ ببنەوە. هەردوو فەوجەکە چوونە ئەو ناوچانەی کە ئەسپەکانی تێدا کۆکرابوونەوە. فەوجێک لە بەردەم دۆڵی زیلان، کاتێک بەرەو ڕووی فەرزندە بووەوە، ڕێگایەکی بۆ شەڕکردن لەگەڵیدا نەدۆزییەوە، چونکە سەربازانی تورکیا دەیانزانی فەرزەندە پاڵەوانێکی جەنگاوەرە. ئەمجار سەربازەکان لە دوورەوە بەدوایدا ڕۆیشتن تا فەوجەکەی تر گەیشتە ئەوێ. بەڵام فەرزەندە ئەو هەواڵەی بیست و نەیویست لە هەر دوو لا شەڕ بکات. فەرزەندە ئەو ئەسپانەی کە کۆیان کردبووەوە بە دە سوار سپارد و ئەوان ئەو ئەسپانەیان بردە ئاگری و لەگەڵ پەنجا سواردا هێرشیان کردە سەر فەوجەکەی تورکیا لە نزیک خۆیان.
هێرشی فەرزەندە بەگ بەخێرایی دەستی پێ کرد. جەنگاوەرەکانی بەدوایدا ڕۆیشتن و فەوجەکەی تورکیایان گەمارۆ دا و سەربازێکی زۆریشیان لە ئەسپەکانیان خستە خوارەوە. دوای ماوەیەک سەربازە تورکەکان هەڵاتن، زۆرێکیان بە دیل گیران و تەرمی زۆرێکیشیان لەسەر زەوی کەوتبوون. سەربازانی تورکیا پێشتر ئەو شەڕە سەیرەیان نەبینیبوو و نەیانتوانی خۆیان لە شەڕڤانانی کورد بپارێزن. فەرزەندە و جەنگاوەرەکانی دەستیان بەسەر چەندین ئەسپی سەربازانی تورکیادا گرت و ڕەوانەی ئاگرییان کرد. بەڵام ئەسپی سەربازەکانی تورکیا بەقەد هیی کورد خێرا نەبوون.

لە ماوەی یەک کاتژمێر شەڕدا، مەیدانەکە پڕ بوو لە تەرمی سەربازەکان، بەشێکی زۆر لە ئەسپ و تفەنگەکانیان کەوتنە دەستی شەڕڤانانی کورد. کاتێک فەوجەکەی تر گەیشتە بەرەکانی شەڕ، جگە لە فەرزەندە و سوارەکانی، کەسیان نەبینی. لە چاونوقاندنێکدا فەرزەندە گەیشتە سەریان و زۆرێکیان لە ئەسپەکانیانەوە فڕێ درانە خوارەوە. لەو شەڕەدا سەربازانی تورکیا تفەنگیان نەتەقاند و ئەوانەی کوژران و ئەوانەی هەڵهاتن، ئەسپ و تفەنگێکی زۆریان بۆ شەڕڤانانی کورد بەجێ هێشت. بەگوێرەی هەندێک سەرچاوە، ژمارەی ئەو سەربازانەی تورکیا لەو ڕۆژەدا کوژراون، 250 سەرباز بووە، بەڵام تەنیا سێ شەڕڤانی کورد بریندار بوون. بە دڵنیاییەوە 50 سوارچاکی کورد کە دوو فەوجەکەی تورکی تێکشکاند و 250 کەسیان کوشت، سەرکەوتنێکی گەورەیان تۆمار کرد.
دوای کۆتاییهاتنی شەڕ، فەرزەندە ئەسپ و تفەنگی سەربازە مردووەکانی کۆکردەوە و چووە چیای ئاگری. چوار پێنج ڕۆژ دوای ئەو شەڕە، ژەنەڕاڵەکانی دوو فەوجەکەی تورکیا نەیانتوانی سەربازەکانیان کە هەڵاتبوون کۆ بکەنەوە. ئەمجار دوای ئەو خەسارە گەورەیەی کە تووشی بوون، پێیان عەیب و سەخت بوو کە بڵێن فەرزەندە بە 50 سوارەوە زریانی هێنایە سەرمان. ئەمجار فەرماندەکانی هەردوو فەوجەکە ڕاپۆرتی شکستهێنانیان بۆ سەرۆکی دەوڵەت نارد و ڕایانگەیاند: هەموو هۆزەکانی دۆڵی زیلان هاوکاریی فەرزەندەیان کردووە، بۆیە زۆرێک لە سەربازەکانمان کوژراون.
لەو کاتەدا تورکیا بڕیاری دا دیدارێکی ڕاستەوخۆ لەگەڵ ئیحسان نووری پاشا ئەنجام بدات. بەڵام بەبێ ئەنجامیش مایەوە. لەسەر بنەمای ئەو ڕاپۆرتە، حکوومەتی تورکیا بڕیاری وێرانکردنی 200 گوندی ناوچەی دۆڵی زیلانی دا. ئەمە هۆکاری یەکەم بوو کە دەوڵەتی کەمالیستی، دە کۆمەڵکوژیی لە ناوچەی دۆڵی زیلان ئەنجام دا.
09-04-1928 لێبووردنی بۆ ئازادیخوازانی چیای ئاگری دەرکرد. بەڵام سڵێمان نەزیف لە وتاری خۆیدا وتی: هەر کەسێک چەکی هەبێت، پێویستە سەری ببڕدرێت. لە کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیران بە سەرۆکایەتیی مستەفا کەماڵ (ئەتاتورک)، سەرۆکی ئەرکانی سوپای چاکماک و پشکنەری گشتیی یەکەم ئیبراهیم تالی (ئۆنگۆرن) ئامادەبوون و بڕیارنامەی یاسای 29-01-1929 بە ژمارە 8692 دەرچوو. لە مانگی حوزەیراندا جموجووڵێکی سەربازییان بۆ شۆڕشی ئاگری دەست پێ کرد. ئەنجوومەنی وەزیران لە 07-01-1930 بڕیاری دا ئەو گوندانەی ناوچەی نێوان کۆپ و شهلی کە شەڕڤانان تێیدا دەمانەوە، پاک بکەنەوە و ئەو شوێنانە کە یارمەتیی شۆڕش دەکەن، نەهێڵن.

سەبارەت بە ڕووخاندنی شۆڕشی نەتەوەییی کورد، ئیحسان نووری پاشا وەهای وتووە:
-ئێمەی کورد خاوەن ڕێکخستنێکی بنەڕەتی نەبووین.
-ژمارەی سەربازانی تورکیا زۆر زیادی کرد.
-لە سوپای تورکیادا دیسیپلین هەبوو.
-تورکەکان لە ئێران و یەکییەتیی سۆڤییەت هاوکارییان وەرگرت.
-ڕێگاکان بەڕووماندا داخرابوون و لە ناوچەکانی ترەوە هاوکاریمان بۆ نەدەهات.[1]
Ev babet bi zimana (کوردیی ناوەڕاست) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئەم بابەتە بەزمانی (کوردیی ناوەڕاست) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
Ev babet 66 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ماڵپەڕی کوردشۆپ - 11-12-2023
Faylên peywendîdar: 2
Gotarên Girêdayî: 11
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Dîroka weşanê: 11-12-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Kurdî ,Başûr - Soranî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Ziryan Elî ) li: 28-04-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 29-04-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Elî ) ve li ser 28-04-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 66 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rapora Bêkir û Hamilton ne tenê li dijî gelê Kurd de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Nêrînek derbarê tevgera Kurd li başûr rojavayê Kurdistanê û asoyên çareserkirina qeyrana heyî
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Hin sedemên nebûna nasnameya kurdî li sûriyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Ûsivê Hersan Nivêsakarê HAWAR ê yê dawî ye
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê

Rast
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
30-05-2024
Sara Kamela
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
23-06-2024
Sara Kamela
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Mirî Ranazin
25-06-2024
Burhan Sönmez
Mirî Ranazin
Pirtûkxane
MEMÊ BÊ ZÎN
25-06-2024
Burhan Sönmez
MEMÊ BÊ ZÎN
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Babetên nû
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Zanista Civakê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Mîtolojiya sumer
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Hûnera Empatîyê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Civaknasî, dîrok û felsefe
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,792
Wêne 105,230
Pirtûk PDF 19,555
Faylên peywendîdar 97,950
Video 1,414
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Ferhad Merdê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rapora Bêkir û Hamilton ne tenê li dijî gelê Kurd de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Nêrînek derbarê tevgera Kurd li başûr rojavayê Kurdistanê û asoyên çareserkirina qeyrana heyî
Kurtelêkolîn
Pirjimarî di Kurmancî de
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Hin sedemên nebûna nasnameya kurdî li sûriyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Ûsivê Hersan Nivêsakarê HAWAR ê yê dawî ye
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Gotar & Hevpeyvîn Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Çand

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.704 çirke!