Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,218
Wêne
  107,597
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,117
Video
  1,475
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,337
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,004
هەورامی 
65,850
عربي 
29,389
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
8,994
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,492
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,717
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,562
MP4 
2,395
IMG 
196,679
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
ماذا حل بالأدب الكوردي بعد الإسلام - الجزء العاشر
Hevalên Kurdîpêdiya ji bo kurdîaxêvên xwe agahiyên girîng arşîv dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

محمود عباس

محمود عباس
ماذا حل بالأدب الكوردي بعد الإسلام - الجزء العاشر
#محمود عباس#
الحوار المتمدن-العدد: 6689 - #27-09-2020# - 05:18
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

ومثال سند الرسول الكريم للشعر كسنده للبيان ينطبق على دور السلطات التي دعمت لغات شعوبها، وطورتها، كاللغة العربية النابعة من لغة قريش، بعد ربطها بالبعدين: الروحي؛ لغة الإسلام كدين، والدنيوي؛ لغة الإدارة والمراسلات، بعد هيمنتها على المنطقة ولعدة قرون لاحقة، إلى أن جعلتها اللغة السائدة بدون منازع، وحلت مكان اللغة الفهلوية الساسانية والأرامية مثلما قضت على لهجات ولغات شبه الجزيرة العربية، وعلى مر القرون سادت على العديد من الشعوب التي اعتنقت الإسلام، أو حتى على البعض التي ظلت محتفظة بديانتها، وبقدر ما رسخت كلغة السلطة، توسعت تأثيرها العكسي على لغات بعض الشعوب التي ساهمت في تطويرها، ومنها لغة وأدب الشعب الكوردي، التي زالت عن الساحة الأدبية والثقافية وظلت في طي الضياع كتابة قرابة ثلاثة قرون وأكثر، بدءً من القرن الأول لانهيار الإمبراطورية الساسانية.
كما وغطت على لغات شعوب أخرى في المنطقة لفترات زمنية أطول، وبعمق أوسع، بينها اللغتين الأمازيغية والقبطية، واللتين ظلتها في العتمة إلى مرحلة جدا قريبة، والمسيرة تشبه في كثيره بما تمت في العقود المتأخرة وحيث الأنظمة العروبية العنصرية، مع الاختلاف ما بين هيمنة العفوية والتخطيط الممنهج، كما ويمكن مقارنتها بالمراحل التي فرض فيها المستعمرون الإنكليز لغتهم على العديد من الشعوب المستعمرة، أو كأساليب الفرنسيين في شمال أفريقيا. رغم الاختلاف في العوامل بين اللغتين؛ لكن النتائج هي ذاتها.
ورغم أن العديد من الكتاب كتبوا في الإشكاليات التي رافقت هذه التغيرات، لكن كثيره ظهر مخفياً ومحرفا؛ خاصة حول كراهية السلطات الإسلامية العربية اللغات الأخرى والتي اعتبرت لغات أعجمية، ومعظم العجم كانوا كفارا في حكمهم. مع ذلك وبعد مرور قرون عديدة على تحريفات التاريخ، بدأ يدور السؤال التالي بين مثقفي الشعوب التي استيقظت من سبات طويل: ماذا لو لم تظهر الثقافة الإسلامية ولم تساهم الشعوب فيها بثقافاتهم، وظلت الثقافة السائدة في المحيط العربي إلى جانب ثقافة الشعوب الأخرى؟ وبالتالي اللغة العربية وأدبها بقيت محصورة ضمن شبه الجزيرة العربية؟ هل كانت ستبلغ ما بلغته اليوم؟ ما مدى تأثير لغة وأدب الحضارة الساسانية على اللغة العربية؟
رغم ظهور إشكاليات ومواجهات وتأويلات عديدة حول تلك الأسئلة والمشابهة لها، لكن تظل حقيقة لا يمكن أنكارها أن تطور اللغة العربية جاءت كثيره على حساب ثقافات الشعوب التي اعتنقت الإسلام، وبالتالي بيد ومساهمة مثقفي هؤلاء الشعوب، والكورد من الذين تظهر مساهمات في قمة الهرم، مثلما كانوا من أحد أكثر المتضررين من سيطرة السلطات العربية الإسلامية. وبدأت على أثر تدمير تلك الحضارة وما أتبعها من تم التعتيم على ثقافتهم وروحانياتهم، والخلاف على هذه الجدلية خلقت العشرات من الأسئلة، منها: من أين حصلت القبائل العربية على المعرفة، وكيفية مداولتهما، أو من أثر فيهم أو تأثروا بهم وغيرها من الأسئلة الشكوكية. فكما نعلم أنه ورد عن الواقدي في كتابه (فتوح البلدان) الجزء الثالث، وعند السيوطي في كتابه (تاريخ الخلفاء) والدكتور جواد علي في الجزء الثامن من كتابه (المفصل في تاريخ العرب قبل الإسلام) وغيرهم، إنه كان بين قريش في بدايات الوحي قرابة أثني عشر شخصا يعرفون الكتابة والقراءة، ونحن لا نتحدث عن اليهود والنصارى أبناء الجزيرة العربية قبل أن يتم القضاء عليهم كليا، وكتب فيهم البلاذري في كتابه (فتوح البلدان) وكيفية تعليمهم أبناء يثرب من العرب الكتابة والقراءة.
ويضيف عليهم بعض الباحثين في تاريخ الإسلام، أسم الرسول الكريم، ويذكرون؛ أنه تعلم الكتابة والقراءة في بدايات الوحي، ونشرت بعض الكتابات في هذا المجال، وكيف تعلمها على يد أعجمي كان يسكن مكة، ومن بينهم الدكتور أحمد صبحي منصور أستاذ سابق في أحد كليات الأزهر، ففي مقال له حول تقديمه لكتاب المستشرق الفرنسي جاك بيرك ( إعادة قراءة القرآن) يقول أن النبي محمد تعلم القراءة والكتابة من رجل اعجمي كان يعيش في مكة، ويستشهد على ذلك بقوله تعالى ردا على المشركين ( وَلَقَدْ نَعْلَمُ أَنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّمَا يُعَلِّمُهُ بَشَرٌ لِّسَانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَهَذَا لِسَانٌ عَرَبِيٌّ مُّبِينٌ ) ( النحل 103 ))
وفي الحيز العام، ورغم ما بلغته اللغة والأدب العربي من المستويات العالمية، لا بد من العودة إلى أنها بذاتها ظلت ناقصة، واستمرت كذلك إلى أن تم إحياء أدب الشعوب التي أهملت أدبهم ولغتهم وبشكل خاص لغة وأدب الشعب الكوردي، خاصة بعدما نهضت عن طريق حركة الترجمة من عهد الخليفة المأمون المتأثر بثقافة الحضارة الساسانية المتبقية أثارها حتى عهده، وهو الذي تربى في كنف خواله البرامكة الذين يقال إنهم حفدة ملوك ساسان، أي من الكورد.
وهنا لا بد من الوقوف على دور الأنظمة السياسية في تطوير أو تدمير اللغات والفن والأدب، في المراحل اللاحقة للخلافتين الراشدية والأموية.
من المعروف أن اللغة العربية، وعمرها تتجاوز الأربعة عشرة قرنا، تعد من اللغات العالمية المتطورة حالياُ، وخاصة في المجالات الأدبية، علما أن الكتابة بها كانت نادرة حتى في بدايات الإسلام، وحروفها تطورت من الحروف الأرامية التي كانت مكتوبة بها التوراة والأناجيل بنسخها الدارجة حينها في شبه الجزيرة العربية بين اليهود ومسيحيي المنطقة في سوريا وفلسطين وشبه الجزيرة العربية، لذلك عند الكتابة استخدمت كلمات من تلك اللغات، وعلى أثرها وردت المئات من الكلمات الأرامية والأعجمية في القرآن وتعرف اليوم على أنها عربية. ولهذه دلالاتها ولسنا بصددها، وهي من اختصاص اللغويين.
امتثال الأنظمة والسلطات الإسلامية العربية للفقه التكفيري، أبعدهم عن الفكر الحضاري، وربما لولا ذلك، لوجدنا المنطقة بكل شعوبها، اليوم على سوية حضارية تجاري الحضارة الأوروبية، ليس كما نرى في الفن واللغة العربية، بل بركيزة أدب وثقافة وفنون جميع الشعوب التي لا تزال محتلة، كالكورد والأمازيغ والقبط وغيرهم، ولظهرت ثقافة مؤثرة على المسيرة الإنسانية إلى جانب العقيدة الإسلامية، تفتخر بها أمم الشرق كلها.
لكن بتجميدهم لمفاهيم الدين الإسلامي وعدم قدرتهم على تعديل منطق فقهاء الإسلام، وخاصة التجسيديين منهم، وعدم الجرأة في تنويرها بحيث تتلاءم وتطور الفكر والوعي الإنساني، ركدت ليس فقط فن ولغات الشعب الكوردي والأمازيغي ووضعت الأرامية العريقة والسريانية والقبطية في مراحل الاندثار، وكل ذلك تحت منطق تجميد الشريعة القرآنية، وتحديد التأويلات الفقهية على مقاس الخدمات للسلطات، والتي أعاقت التطور الفكري والأدبي والفني بين العرب أيضا من بين الشعوب الإسلامية.
يتبع...
الولايات المتحدة الأمريكية
mamokurda@gmail.com
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 72 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 10-05-2024
Gotarên Girêdayî: 9
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 27-09-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Edebî
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 10-05-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 13-05-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 12-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 72 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,218
Wêne
  107,597
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,117
Video
  1,475
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,337
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,004
هەورامی 
65,850
عربي 
29,389
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
8,994
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,492
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,717
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,562
MP4 
2,395
IMG 
196,679
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Zayend - Bêl alî Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Peyv - Nav

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.359 çirke!