Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Salih Ehmed Silo Hemo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,141
Wêne
  110,408
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
مراحل التمدد العربي في جغرافية جنوب غرب كردستان -الجزء الرابع
Kurdîpêdiya rojane dîroka Kurdistanê û Kurdan tomar dike.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

محمود عباس

محمود عباس
مراحل التمدد العربي في جغرافية جنوب غرب كردستان -الجزء الرابع
#محمود عباس#
الحوار المتمدن-العدد: 6398 - #03-11-2019# - 21:07
المحور: القضية الكردية

من الغزو الإسلامي العربي، إلى توطين الغمريين، إلى خطة أردوغان في نقل 3 مليون مهاجر ولاجئ سوري إلى المنطقة الكردية.
ملاحظة: كنا في الحلقات السابقة نركز على العلاقة بين مرحلتين تاريخيتين: مخلفات الغزو الإسلامي العربي، ومرحلة تسكين الغمريين في المناطق الكردية، والخطوات التي سبقتها منذ ظهور جمال عبد الناصر على الساحة السورية، ومخططاته لتعريب المنطقة تحت حجج الإصلاح الزراعي، ومن بعده مشاريع حزب الشعب وفيما بعد البعث وسلطة حافظ الأسد، كالإحصاء المطعون فيه، وقبلها عمليات التلاعب في دوائر السجلات ضمن المناطق الكردية، ومن ثم الحزام العربي، ومزارع الدولة والمستوطنات الغمرية العربية، والمرسوم 49، وما تبعها من تدمير للبنية الديمغرافية الكردية والاقتصادية-السياسية للمنطقة.
والأن يتحرك أردوغان على المستويات الدولية، لتنفيذ خطط تكميلية لهذه المسيرة العدائية ضد الكرد تحت حجج إعادة السوريين إلى وطنهم أو تركهم يتجهون إلى أوروبا، مصرحا أن تركيا لم تعد تتحمل أعباء هؤلاء الملايين من اللاجئين، متناسياً الرخاء الاقتصادي الحاصل عليها دولته منهم، جاهدا من وراء هذه الادعاءات تغيير البقية الباقية من البنية الديمغرافية الكردية في المنطقة، طالبا من الدول العالمية ومن هيئة الأمم المتحدة مساعدات مالية تقدر ب 27 مليار دولار لمشاريع بناء المستوطنات، ونقل المهاجرين واللاجئين السوريين إلى المنطقة الكردية والتي سميت بالمنطقة الأمنة، والممتدة على مسافة 444 كم وبعمق 32 كم، المنطقة المدمرة أصلاً خلال السنوات الثمانية السابقة من الحرب، بعدما هاجر وهجر منها قرابة مليون كردي وأكثر، وقدم إليها أكثر من مليون من أبناء الداخل السوري الهاربين من مآسي الحرب، والتي يتحمل مسؤولية معظم الهجرة المليونية، إلى جانب ظروف الحرب، والنزعة البشرية لإنقاذ الذات من مآسي الحروب، و البحث عن أماكن الأمان والرخاء، مسؤولي الإدارة الذاتية أو الحزب الحاكم عليها، وأساليبهم.
بدايات الاستيطان العربي على مشارف كردستان.
الاجتياح ومن ثم التمدد والاستيطان الديمغرافي العربي في منطقة الجزيرة السورية، ليست وليدة العصر، بدأت يوم وقفت في السنة الثامنة عشرة من الهجرة القوات العربية الإسلامية بقيادة عياض بن غنم على أسوار مدينة (كالينيكوس) ))الاسم الأخير لمدينة (الرقة) قبل أن يطلق عليها المسلمون العرب بعد الغزو أسمها الحالي(( ولم تكن فيها حامية عسكرية، فقد كانت تعيش الاستقرار الحضاري والأمان، رغم أن أغلب المؤرخين يذكرون أن سكانها كانوا خليطا من الكرد والشعوب السورية الأخرى، ودياناتهم مختلفة، المسيحية والزرادشتية واليهودية والمانوية.
حاول البعض منهم الدفاع عن ذاتهم وعن مدينتهم، لأن أخبار بشائعهم كانت قد سبقت ظهورهم، حيث القتل والسبي والسلب، فقامت مجموعات برمي الحجارة من فوق السور، لكن القوات الإسلامية العربية دخلتها عنوة، وفي الأيام الأولى تم سبي النساء وفرضت الجزية، وانتزعت منهم أراضيهم وممتلكاتهم، ولا شك هذا هو منطق المحتل القوي، قبل أن تفرض عليهم الاتفاقية المعروفة، والمبنية على بنود اتفاقية عمر بن الخطاب مع أهل القدس.
فيقول الطبري في كتابه الكامل في التاريخ الجزء الثاني357 .. إنا أبا عبيدة لما توفي استخلف عياضاً فورد عليه كتاب عمر بولايته حمص وقنسرين والجزيرة، فسار إلى الجزيرة سنة ثماني عشرة للنصف من شعبان في خمسة آلاف، ... فانتهت طليعة عياض إلى الرقة، فأغاروا على الفلاحين وحصروا المدينة، وبث عياض السرايا فأتوه بالأسرى والأطعمة، وكان حصرها ستة أيام، فطلب أهلها الصلح، فصالحهم على أنفسهم وذراريهم وأموالهم ومدينتهم، وقال عياض: الأرض لنا وقد وطئناها وملكناها، فأقرها في أيديهم على الخراج ووضع الجزيرة... وقيل : بعد وفاة عياض بن غنم ومرور عقدين من الزمن على احتلال الرقة والمدن الأخرى من الجزيرة طلبت بعض الكتائب العربية الحامية للرقة من الخليفة عمر بن الخطاب السكن في الأراض التي امتلكوها في عهد عياض، ويقال أن مسيرة استيلاء القبائل العربية ومجموعات من الجنود الغازية أصبحت متداولة فيما بعد، أي في عهد عثمان، فيقول البلاذري في كتابه فتوح البلدان الصفحة 151 .. لما ولى معاوية الشام والجزيرة لعثمان بن عفان رضي الله عنه أمره أن ينزل العرب بمواضع نائية عن المدن والقرى ويأذن لهم في اعتمال الأرضين التي لا حق فيها لأحد....
وبعد أربعة عشرة قرن من الاستيطان العربي الأول في كردستان، بدءً من أراضي الرقة بأمر من قائد الغزوة عياض بن غنم، مقابل مصالحتهم على ذراريهم، وبموافقة الخليفة عمر بن الخطاب ببناء البيوت فيها، تمدد أحفادهم بضغط من السلطات أو برغبة، إلى عمق المناطق الكردية الأكثر خصوبة، بعدما بنت لهم سلطة البعث والأسد المستوطنات النموذجية، وبمسيرة مشابهة، بخطواتها، رغم اختلاف العصور والأزمنة والأدوات، ففي كلا المرحلتين، بدأت السلطات العربية بالاستيلاء أولا، وبمنهجين مختلفين: الأول، سميت بالفتوحات الإسلامية. والثاني أو الحالي، بالإصلاح الزراعي. ومن ثم إدراج المستولي عليه ضمن ممتلكات السلطة، ما بين احتلال، مقابل الصلح على الأمان حينها، وإقامة مزارع للدولة مقابل حق المواطنة، وتلت المرحلتين فيما بعد رحلة الاستيطان، والتعريب، وهنا نختصر مراحل مشابهة عديدة بينهما من الاستيطان إلى التعريب والتهجير.
وهكذا خسرت كوردستان مساحات من جغرافيتها وعلى مراحل، وخلال أزمنة طويلة، إلى أن أصبح البعض من الكتاب المنوهين إليهم، يعتبرون جنوب غربي كردستان أراضي عربية، وكردها مهاجرون قادمون من الشمال. وبالتالي بدأوا يعتبرون الدعوة إلى تحرير كردستان نبرة ساذجة، وسخروا لها إعلام ممنهج، إلى أن أصبحت غريبة حتى عند شريحة من السياسيين الكورد ذاتهم، تحت منطق الظروف غير المناسبة، وعلى منهجية انتظارها، سلبت السلطات العربية أخصب أراضي كوردستان، وغيرت النسب الديمغرافية فيها، إلى درجة تجرأ البعض من الكتاب والباحثين العروبيين، بالطعن في نسبة الديمغرافية الكردية في جنوب غربي كردستان ذاتها، متناسيا أن الكورد في سوريا كانوا يمثلون قرابة ثلث السكان في بدايات الثلاثينات وبإحصائيات وردت حتى في كتب من أمثال محمد جمال باروت دون انتباه والتي استقاها من دراسات فرنسية ومن إحصائيات السلطات العربية أثناء الاحتلال.
لا تزال مراحل التعريب مستمرة، ف 42 مستوطنة عربية غمريه المولودة منها أكثر من مئتي مستوطنة إن لم يكن أكثر، ومن صفر قرية في بدايات القرن برزت 1161 قرية عربية كما قيل في إحصائيات المربعات الأمنية لعام 2013م.
وفيما إذا نظرنا إلى المستوطنات المبنية في كل قطعة أرض مسلوبة، وحيث البيوت المتناثرة في كل المناطق المستولية عليها، وجلها لم تحتاج إلى التراخيص لبنائها، ولا إلى موافقة المربعات الأمنية ولم تمر بالإشكاليات التي يمر بها الكردي عند محاولة البناء أو ترميم بيته، والذي كثيرا ما كان يرفض طلباتهم تحت مسوغات متنوعة، وأصبحت فيما بعد أصعب بعد صدور المرسوم الجمهوري رقم (49) المؤدي إلى تدهور للبنية التحتية الاقتصادية والاجتماعي والسياسية للشعب الكردي حصرا في جنوب غربي كردستان، وفتحت الأبواب أكثر للتمدد العربي الغمري وغيره، يقابله التهجير الكردي الممنهج، هذه المرة ليس إلى الداخل السوري بل إلى الخارج.
لتنفيذ مخططات التمدد والاستيطان في كردستان، جندت السلطات العروبية مجموعة من كتاب البلاط، منهم من نشروا مقالات يبررون الفعل العنصري بغطاء الضرورات الاقتصادية والشراكة الوطنية، ويستندون على مصادر البعث ومربعاته الأمنية، بعضها حديثة العهد في الظهور، نشرت على خلفية المكتسبات التي حصل عليها الكرد، أو كرها لانتصارات القوات الكردية على المنظمات التكفيرية العروبية كداعش...
يتبع...
[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 92 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 10-05-2024
Gotarên Girêdayî: 7
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 03-11-2019 (5 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 10-05-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-05-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 10-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 92 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Jiyaname
Salih Ehmed Silo Hemo
18-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  535,141
Wêne
  110,408
Pirtûk PDF
  20,314
Faylên peywendîdar
  104,539
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
301,394
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,296
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,089
عربي - Arabic 
31,072
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,672
فارسی - Farsi 
10,144
English - English 
7,630
Türkçe - Turkish 
3,671
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,212
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,485
MP4 
2,567
IMG 
202,078
∑   Hemû bi hev re 
236,453
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.234 çirke!