Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
13-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ne tesedif e 52 Mêr 52 Hefteyan Li Ser Tûndkarîya Mêran Dinivîsin
13-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,211
Wêne
  107,596
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,111
Video
  1,475
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,852
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,004
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,718
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,798
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإيزيدية
Bi rêya kurdîpêdiya hûnê bizanin ku her roj ji rojên salnameyê çi bûyer diqewime!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإي...

جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإي...
جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإيزيدية
بكر جعفر

(لمحة تاريخية مختصرة )- ..
بداية بغض النظر إن كنا نؤمن بالأديان أو لم نؤمن لكن إذا نظرنا إلى مراحل تطور الشعوب في بلاد الخصب ( بلاد ميديا و ميزوبوتاميا ) من منظور تاريخي نجد بأن الطقوس والعادات والعبادات في الديانات القديمة (كالإيزيدية مثلاً) تختلف عما هو عليه في الديانات الإبراهيمية – كاليهودية والمسيحية والاسلامية ، كما و يختلف مفهوم الإله في الديانات القديمة عن مفهوم الإله في الديانات الإبراهيمية بل ويختلف هذا المفهوم حتى في الديانات الإبراهيمية نفسها ، فإله التوارة ليس ك رب المسيح و وليس الله الإسلام .
و الأهم من كل هذا وذاك لا توجد في الديانات القديمة وسيط أو وحي أو رسول أو نبي أو ملاك أو شيخ بين الإنسان و خالقه ( أو بين ez û ezdah) ، كما ولا يوجد شي اسمه عذاب جهنم وحوريات الجنة ، وإنما من خلال الإيمان بالطبيعة وبعناصره الأربعة ( الماء والهواء والنار والتراب) هناك إعتقاد بديمومة الحياة و تقمص الأرواح ( كراس كوهارتن ، kerasgohartin) و ( tim hebun ) أو تجدد الأرواح .
ولذلك إلى حين مجيء الشيخ عدي بن مسافر إلى لالش مع مريديه و مؤيديه في أواخر عهد العباسي كان معظم الإعتقادات والمعتقدات في الديانة الإيزيدية القديمة منشأها الظواهر الطبيعية والتغيرات المناخية ، تبدأ بالشمس والقمر والنجوم والصواعق و تنتهي بولادة الكائن البشري حتى موته و لطالما تلك الظواهر كانت أبطالها من الآلهة وإنصاف الآلهة فتناقلتها الأجيال بأمان عبر أدعية و أقوال وسبقات ، و في المفهوم الإيزيدي القديم تعتبر هذه الظواهر أفعال لا إرادية و نتاج فكري متكامل من سجل لأفعال الآلهة ( الخودان ) .
ولكن بعد ظهور الكتابة تطورت هذه الظواهر وأخذت شكل من الطقوس والمعتقدات الدينية و أناشيد و تراتيل كما في ملحمة كلكامش ، و إناشيد أعياد رأس السنة البابلية والإحتفال بآلهة تموز واحتفالات الإيزيديين بأربعاء الأول من نيسان أو كما يسمونه بعيد ( طاووسي ..) و جميعها ترمز الى ملاك الشمس الكبرى ،سيما وكان للشمس مكانة إلهية مقدسة لدى الشعوب التي كانت تعتقد بالميثرائية و في مقدمتهم الإيزيديين ، حيث عُثِر على عدة تماثيل لهذه الآلهة بشكل مجنح في تل عطاشنة و تل عين دارا بمنطقة عفرين يرجع إلى العهد الهوري والميتاني ،و الى الآن مازال هناك الكثير من الآثار و النقوش التي ترمز لآلهة الشمس في قرى ناحية شيروا بعفرين التي مازال إلى اليوم بعض سكانها من الإيزيديين وخاصة في قرى براد و خرابي شمسه وكيمار و كلوته وباصوفان وهذا دليل ( كما يقول جيمس هنري برستد في كتابه فجر الضمير ) بأن آلهة الشمس كان الإله الشبه مطلق لدى الميتاهوريين * فكانوا يسمونه برب السموات ” و إلى اليوم مازال الكثيرون من أهالي منطقة عفرين يحلفون و يقسمون اليمين عفوياً بالشمس وبعين الشمس بدلاً من الله حيث يقولون :(Bi vê royê ) أو ( bi îşqê royê) أي (وحق نور الشمس).
فبعد أن كانت الشمس جزء من الظواهر الطبيعية أصبحت الظواهر الطبيعية و التغييرات المناخية تابعة لها و تُدار بمشيئتها، فإنتقل الشمس كآله من عالم الطبيعة إلى عالم الإنسان* له علاقة بالخير والشر ، و بالحياة والموت على وجه الأرض وبأن آلهة السموات أوآلهة الشمس أو كما يسميه الايزيديون بطاو وسي ملك ينزل إلى الأرض في الأربعاء الأول من نيسان من كل سنة . و يعتقد الايزيديون بأن هذا اليوم هو آخر أقصر يوم في السنة ، وفي هذا اليوم يتساوى الليل مع النهار ، وفي اليوم التالي ( أي الخميس) يتطاول النهار على الليل بدقيقة واحدة وهو في المفهوم الإيزيدي ( أو الميدي) يوم ميلاد الشمس اي يوم إنتصار النور على الظلام و هو اليوم الجديد في السنةالإيزيديةالجديدة..
ولطالما الإيزيديون يؤمنون بالتقمص و ديمومة الحياة فيعتقد الايزيديون بأن في هذا اليوم يتزاوج آلهة الشمس الكبرى مع ملكوت الأرض و يتقمص الأرض بروح الخصوبة مجدداً ( اي كراس كهوراتن دنيايه) حيث تنمو وتتلقح الازهار والأشجار والمزروعات وكل الكائنات النباتية ، لذلك فيحرم الزواج ، وفلاحة الأرض وقطع الاشجار والنباتات والصيد طوال هذا الشهر، حيث تُفَض الخلافات وتعقد المصالحات.. وغالباً ما يتوقع الإيزيديون أن يحصل شيء من الغيير المناخي خلال هذه الأيام من أمطار أو أعاصير أو ثلوج .الخ
فتقام حفلات الربيع و الطواف حول المزارات .. و ينثر الفلاحون قشور البيض الملون و أوراق شقائق النعمان ( غان غوليك gangulîk ) على مزروعاتهم ظناً منهم بأن هذا يجلب الخير و البركة لمزروعاتهم
و بما إنه شهر الخير و الأمنيات لذا يجب أن تصفى القلوب من رواسب الحقد والخلافات بين الناس ، و ترمز الى ذلك من خلال تزيين شجرة بقُطع من القماش والبيض الملون .. و تعليق باقات شقائق النعمان الأحمر على أبواب المنازل ..
و كان بعض الشباب و البنات يحتفظون ببعض من مياه نيسان ظناً منهم بأن هذه المياة هي مياه الحياة تطيل الأعمار وتمنح الحيوية والشبوبية ..
ولكن من ناحية أخرى فحسب الوثائق البابلية والحثية و حتى المصرية القديمة نيروز يصادف 14 نيسان الشرقي ، ففي هذا اليوم أسقط الميديون(بتحالفهم مع البابليين) نينوى ، و بسقوط نينوى تكون قد سقطت أشرس إمبرطورية اشورية حكمت الشرق عدة قرون بالدم والنار .و سقوط الملك آشور يوم ذاك كان بمثابة بزوغ شمس جديد في تاريخ الشرق الآري و الآسيوي
لذلك فنجزم نحن الإيزيديين بأن ما تعنيه (نوروز) من تفسيرات تاريخية حقيقية ،هي نفسها العيد الأيزيدي (عيدا جارشما سري نسيانه أو عيد الشمس أو عيدا طاووسي ملك ) لكثير من الدلائل اهمها وليس كلها :
كلا الحدثين تعبران عن نفس المعنى وألى حدٍ ما نفس الأسم ( نيوروز او نيو روج و اليوم الجديد وبين التسمية الإيزيدية : سرصالا إيزيديا) ،بالإضافة إلى إن الموقع الجغرافي للحدثين هو بلاد ميزوبوتاميا ( الكردستان الحالية*) ،والتي كانت معظم شعوبها (العيلاميين والحوريين الميتانييين والهوريبن) هم ميثرائيين أو شمسانيين حيث كان للشمس( أو للإله ميثرا) مكانة إلاهية.والعامل الرئيس والمشترك بينهما هو النور أو النار كرمز من رموز الحرية مقابل الظلم والظلام..إلخ.
.لكن أخذ العيد فيما بعد بُعداً دينياً وقوميا ًوسياسياً وبداية تقويم جديد لأحفاد الكرد الميديين. لأن كيخسار (مؤسس ميديا) وبالرغم انه كان بإمكانه إسقاط نينوى قبل هذا التاريخ وحتى بدون مساعدة حليفه البابلي( نبوخنصر) إلا أنه أراد أن يختار هذا اليوم ( يوم 14 نيسان ) ليوافق بين قداسة الحدث و ولادة الشمس لذا فالإيزيديون إلى اليوم يسمون بالشمسانيين .
فإقترن أسم نوروز بمعظم شعوب ميديا و موزوبيتاميا حتى بداية الغزوات الإسلامية والعثمانية ، و أما عن كاوا الحداد وقضائه على الملك الظالم فلربما المقصود به هو كايو أو كايخسو أو كايخسار وإما الطريقة التي تم فيه القضاء على الملك أزدهاك فهي أسطورة إفتراضية تم تسيسها لطمس حقائق تاريخية أخرى أكثر تأثيراً و أهمية ..
لذا فنستنتج من كل ما سبق بأن الديانة الإيزيدية كانت وما زالت الخميرة الأولى للقومية الكردية ، وميثيولوجيا الإيزيدية هي الأرث التاريخي والروحاني للأمة الكردية.
لذا فبهذه المناسبة أتوجه إلى كافة الايزيديين في سوريا والعالم و إلى الامة الكردية و المخلصين من الشعب السوري بكل مكوناته باحر التهاني والتبريكات و أصلي لأجل ان يعم السلم والسلام و طننا السوري الجريح ، و يعود كل المهجرين السوريين إلى دارهم و ديارهم
سنة جديدة أعاده الله علينا و عليكم و على العالم و على الايزيديبن بالمحبة والسلام ..
وكل نيسان أنتم جميعاً بخير ..

مصادرالبحث :
– آلهة الشمس في جبل ليلون – مروان بركات ، عن جيمس هنري برستد في كتابه فجر الضمير
الباحث فراس سواح ( مغامرة العقل الأولى )
الباحث الدكتور خليل رشو جندي
الباحث الأستاذ المرحوم حسين اومريكو
وبعض من مساهماتي و مراجعاتي .
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 161 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.bahzani.net/ - 17-05-2024
Gotarên Girêdayî: 42
Belgename
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 18-04-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 17-05-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 23-05-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 23-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 161 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Rojname, Kovar û Rojnamegeriya Kurdî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Lîsteya kovar û rojnameyên kurdî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
16-08-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
14-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
13-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Ne tesedif e 52 Mêr 52 Hefteyan Li Ser Tûndkarîya Mêran Dinivîsin
13-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,211
Wêne
  107,596
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,111
Video
  1,475
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,386
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,005
هەورامی 
65,852
عربي 
29,431
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
9,004
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,495
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,718
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,566
MP4 
2,399
IMG 
196,798
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Rojname, Kovar û Rojnamegeriya Kurdî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Lîsteya kovar û rojnameyên kurdî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
ROJNAMEGERÊN BÊKAR LI PEY NÛÇEYÊN XWE NE
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
FERHENGOKA NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CIVAKÎ
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÛÇEGIHANIYA ZAYENDA CİVAKÎ
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Cih - Cih - Gund Cih - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Cih - Bajêr - Qers Cih - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.547 çirke!