Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,267
Wêne
  109,715
Pirtûk PDF
  20,250
Faylên peywendîdar
  103,945
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإيزيدية
Di cihê lêgerîna me de bi rastnivîsa rast bigerin, hûnê encamên xwestinê bibînin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي - Arabic
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإي...

جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإي...
جارشما سري نيسانة ، عيد الإنسان والطبيعة ..و عيد رأس السنة ( الكردية ) الإيزيدية
بكر جعفر

(لمحة تاريخية مختصرة )- ..
بداية بغض النظر إن كنا نؤمن بالأديان أو لم نؤمن لكن إذا نظرنا إلى مراحل تطور الشعوب في بلاد الخصب ( بلاد ميديا و ميزوبوتاميا ) من منظور تاريخي نجد بأن الطقوس والعادات والعبادات في الديانات القديمة (كالإيزيدية مثلاً) تختلف عما هو عليه في الديانات الإبراهيمية – كاليهودية والمسيحية والاسلامية ، كما و يختلف مفهوم الإله في الديانات القديمة عن مفهوم الإله في الديانات الإبراهيمية بل ويختلف هذا المفهوم حتى في الديانات الإبراهيمية نفسها ، فإله التوارة ليس ك رب المسيح و وليس الله الإسلام .
و الأهم من كل هذا وذاك لا توجد في الديانات القديمة وسيط أو وحي أو رسول أو نبي أو ملاك أو شيخ بين الإنسان و خالقه ( أو بين ez û ezdah) ، كما ولا يوجد شي اسمه عذاب جهنم وحوريات الجنة ، وإنما من خلال الإيمان بالطبيعة وبعناصره الأربعة ( الماء والهواء والنار والتراب) هناك إعتقاد بديمومة الحياة و تقمص الأرواح ( كراس كوهارتن ، kerasgohartin) و ( tim hebun ) أو تجدد الأرواح .
ولذلك إلى حين مجيء الشيخ عدي بن مسافر إلى لالش مع مريديه و مؤيديه في أواخر عهد العباسي كان معظم الإعتقادات والمعتقدات في الديانة الإيزيدية القديمة منشأها الظواهر الطبيعية والتغيرات المناخية ، تبدأ بالشمس والقمر والنجوم والصواعق و تنتهي بولادة الكائن البشري حتى موته و لطالما تلك الظواهر كانت أبطالها من الآلهة وإنصاف الآلهة فتناقلتها الأجيال بأمان عبر أدعية و أقوال وسبقات ، و في المفهوم الإيزيدي القديم تعتبر هذه الظواهر أفعال لا إرادية و نتاج فكري متكامل من سجل لأفعال الآلهة ( الخودان ) .
ولكن بعد ظهور الكتابة تطورت هذه الظواهر وأخذت شكل من الطقوس والمعتقدات الدينية و أناشيد و تراتيل كما في ملحمة كلكامش ، و إناشيد أعياد رأس السنة البابلية والإحتفال بآلهة تموز واحتفالات الإيزيديين بأربعاء الأول من نيسان أو كما يسمونه بعيد ( طاووسي ..) و جميعها ترمز الى ملاك الشمس الكبرى ،سيما وكان للشمس مكانة إلهية مقدسة لدى الشعوب التي كانت تعتقد بالميثرائية و في مقدمتهم الإيزيديين ، حيث عُثِر على عدة تماثيل لهذه الآلهة بشكل مجنح في تل عطاشنة و تل عين دارا بمنطقة عفرين يرجع إلى العهد الهوري والميتاني ،و الى الآن مازال هناك الكثير من الآثار و النقوش التي ترمز لآلهة الشمس في قرى ناحية شيروا بعفرين التي مازال إلى اليوم بعض سكانها من الإيزيديين وخاصة في قرى براد و خرابي شمسه وكيمار و كلوته وباصوفان وهذا دليل ( كما يقول جيمس هنري برستد في كتابه فجر الضمير ) بأن آلهة الشمس كان الإله الشبه مطلق لدى الميتاهوريين * فكانوا يسمونه برب السموات ” و إلى اليوم مازال الكثيرون من أهالي منطقة عفرين يحلفون و يقسمون اليمين عفوياً بالشمس وبعين الشمس بدلاً من الله حيث يقولون :(Bi vê royê ) أو ( bi îşqê royê) أي (وحق نور الشمس).
فبعد أن كانت الشمس جزء من الظواهر الطبيعية أصبحت الظواهر الطبيعية و التغييرات المناخية تابعة لها و تُدار بمشيئتها، فإنتقل الشمس كآله من عالم الطبيعة إلى عالم الإنسان* له علاقة بالخير والشر ، و بالحياة والموت على وجه الأرض وبأن آلهة السموات أوآلهة الشمس أو كما يسميه الايزيديون بطاو وسي ملك ينزل إلى الأرض في الأربعاء الأول من نيسان من كل سنة . و يعتقد الايزيديون بأن هذا اليوم هو آخر أقصر يوم في السنة ، وفي هذا اليوم يتساوى الليل مع النهار ، وفي اليوم التالي ( أي الخميس) يتطاول النهار على الليل بدقيقة واحدة وهو في المفهوم الإيزيدي ( أو الميدي) يوم ميلاد الشمس اي يوم إنتصار النور على الظلام و هو اليوم الجديد في السنةالإيزيديةالجديدة..
ولطالما الإيزيديون يؤمنون بالتقمص و ديمومة الحياة فيعتقد الايزيديون بأن في هذا اليوم يتزاوج آلهة الشمس الكبرى مع ملكوت الأرض و يتقمص الأرض بروح الخصوبة مجدداً ( اي كراس كهوراتن دنيايه) حيث تنمو وتتلقح الازهار والأشجار والمزروعات وكل الكائنات النباتية ، لذلك فيحرم الزواج ، وفلاحة الأرض وقطع الاشجار والنباتات والصيد طوال هذا الشهر، حيث تُفَض الخلافات وتعقد المصالحات.. وغالباً ما يتوقع الإيزيديون أن يحصل شيء من الغيير المناخي خلال هذه الأيام من أمطار أو أعاصير أو ثلوج .الخ
فتقام حفلات الربيع و الطواف حول المزارات .. و ينثر الفلاحون قشور البيض الملون و أوراق شقائق النعمان ( غان غوليك gangulîk ) على مزروعاتهم ظناً منهم بأن هذا يجلب الخير و البركة لمزروعاتهم
و بما إنه شهر الخير و الأمنيات لذا يجب أن تصفى القلوب من رواسب الحقد والخلافات بين الناس ، و ترمز الى ذلك من خلال تزيين شجرة بقُطع من القماش والبيض الملون .. و تعليق باقات شقائق النعمان الأحمر على أبواب المنازل ..
و كان بعض الشباب و البنات يحتفظون ببعض من مياه نيسان ظناً منهم بأن هذه المياة هي مياه الحياة تطيل الأعمار وتمنح الحيوية والشبوبية ..
ولكن من ناحية أخرى فحسب الوثائق البابلية والحثية و حتى المصرية القديمة نيروز يصادف 14 نيسان الشرقي ، ففي هذا اليوم أسقط الميديون(بتحالفهم مع البابليين) نينوى ، و بسقوط نينوى تكون قد سقطت أشرس إمبرطورية اشورية حكمت الشرق عدة قرون بالدم والنار .و سقوط الملك آشور يوم ذاك كان بمثابة بزوغ شمس جديد في تاريخ الشرق الآري و الآسيوي
لذلك فنجزم نحن الإيزيديين بأن ما تعنيه (نوروز) من تفسيرات تاريخية حقيقية ،هي نفسها العيد الأيزيدي (عيدا جارشما سري نسيانه أو عيد الشمس أو عيدا طاووسي ملك ) لكثير من الدلائل اهمها وليس كلها :
كلا الحدثين تعبران عن نفس المعنى وألى حدٍ ما نفس الأسم ( نيوروز او نيو روج و اليوم الجديد وبين التسمية الإيزيدية : سرصالا إيزيديا) ،بالإضافة إلى إن الموقع الجغرافي للحدثين هو بلاد ميزوبوتاميا ( الكردستان الحالية*) ،والتي كانت معظم شعوبها (العيلاميين والحوريين الميتانييين والهوريبن) هم ميثرائيين أو شمسانيين حيث كان للشمس( أو للإله ميثرا) مكانة إلاهية.والعامل الرئيس والمشترك بينهما هو النور أو النار كرمز من رموز الحرية مقابل الظلم والظلام..إلخ.
.لكن أخذ العيد فيما بعد بُعداً دينياً وقوميا ًوسياسياً وبداية تقويم جديد لأحفاد الكرد الميديين. لأن كيخسار (مؤسس ميديا) وبالرغم انه كان بإمكانه إسقاط نينوى قبل هذا التاريخ وحتى بدون مساعدة حليفه البابلي( نبوخنصر) إلا أنه أراد أن يختار هذا اليوم ( يوم 14 نيسان ) ليوافق بين قداسة الحدث و ولادة الشمس لذا فالإيزيديون إلى اليوم يسمون بالشمسانيين .
فإقترن أسم نوروز بمعظم شعوب ميديا و موزوبيتاميا حتى بداية الغزوات الإسلامية والعثمانية ، و أما عن كاوا الحداد وقضائه على الملك الظالم فلربما المقصود به هو كايو أو كايخسو أو كايخسار وإما الطريقة التي تم فيه القضاء على الملك أزدهاك فهي أسطورة إفتراضية تم تسيسها لطمس حقائق تاريخية أخرى أكثر تأثيراً و أهمية ..
لذا فنستنتج من كل ما سبق بأن الديانة الإيزيدية كانت وما زالت الخميرة الأولى للقومية الكردية ، وميثيولوجيا الإيزيدية هي الأرث التاريخي والروحاني للأمة الكردية.
لذا فبهذه المناسبة أتوجه إلى كافة الايزيديين في سوريا والعالم و إلى الامة الكردية و المخلصين من الشعب السوري بكل مكوناته باحر التهاني والتبريكات و أصلي لأجل ان يعم السلم والسلام و طننا السوري الجريح ، و يعود كل المهجرين السوريين إلى دارهم و ديارهم
سنة جديدة أعاده الله علينا و عليكم و على العالم و على الايزيديبن بالمحبة والسلام ..
وكل نيسان أنتم جميعاً بخير ..

مصادرالبحث :
– آلهة الشمس في جبل ليلون – مروان بركات ، عن جيمس هنري برستد في كتابه فجر الضمير
الباحث فراس سواح ( مغامرة العقل الأولى )
الباحث الدكتور خليل رشو جندي
الباحث الأستاذ المرحوم حسين اومريكو
وبعض من مساهماتي و مراجعاتي .
[1]

Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 251 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.bahzani.net/ - 17-05-2024
Gotarên Girêdayî: 42
1. Dîrok & bûyer 18-04-2024
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 18-04-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 17-05-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 23-05-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 23-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 251 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Piṣtî lozanê çi ji hêzên kurdî tê xwestin
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Kurtelêkolîn
Serkeftina HSD serkeftina Rêveberiya Xweser e
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Erdal Kaya
Kurtelêkolîn
Zimanê Dayikê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Lozana Qirkirinê
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Cih
Zorava
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Sinûnê
22-09-2024
Aras Hiso
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
20-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezîz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,267
Wêne
  109,715
Pirtûk PDF
  20,250
Faylên peywendîdar
  103,945
Video
  1,535
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,402
Pirtûkxane 
2,750
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,263
Cih 
1,158
Belgename 
291
Wêne û şirove 
181
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   Hemû bi hev re 
235,241
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Piṣtî lozanê çi ji hêzên kurdî tê xwestin
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Kurtelêkolîn
Serkeftina HSD serkeftina Rêveberiya Xweser e
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Erdal Kaya
Kurtelêkolîn
Zimanê Dayikê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Lozana Qirkirinê
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 2.219 çirke!