Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,052
Wêne 105,634
Pirtûk PDF 19,663
Faylên peywendîdar 98,521
Video 1,420
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQER...
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
ماذا فعل المربع الأمني بغربي كردستان؟ الجزء السادس
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

محمود عباس

محمود عباس
ماذا فعل المربع الأمني بغربي كردستان؟ الجزء السادس
#محمود عباس#
الحوار المتمدن-العدد: 4704 - #29-01-2015# - 21:15
المحور: القضية الكردية

طريقة التعامل الفرنسي والرؤية المسبقة للقوى الكردية، حركت في الكرد عدة دوافع لمجابهة القادم الغريب، وأدت إلى انتفاضات متفرقة في أنحاء المنطقة الكردية، والتي لم تكن متزامنة مع انتفاضات القوى السورية العربية ضد الاحتلال، رغم أن الدافع الوطني والديني كانا حافزان قويان، لكنهما بمجملهما شبه عفويان، وقد أثيرت في كثيره تعامل الضباط الفرنسيين، قادة المناطق مع عشائر المنطقة. وعلى ما يبدوا أن قادة الكرد لم يكونوا على المستوى المطلوب لإثارة اهتمام الفرنسيين للتعامل معهم كقومية قائمة بذاتها، علما ومن خلال حوادث جرت آنذاك، تبين أنهم وبعد فترة استقرارهم في المنطقة، وجدوا أن لها خصوصيتها المنفصلة عن المراكز التي ركزت عليها القوى الاستعمارية في الشرق، مع ذلك وللعاملين الذاتي الكردي أولا والموضوعي المتعلق بمصالح المستعمر في الشرق كله، لم تدرج القضية الكردية كواقع مستقل أو منفصل عن كلية الدول المستعمرة والتي كانوا في طور تكوينها، كسوريا والعراق وتركيا بعد انهيار الإمبراطورية العثمانية.
كانت انتفاضات الكرد في منطقة الوجود الفرنسي، بقيادة زعماء عشائر شبه أميين، وارتكزت على مقومات شبه عفوية، حركتهم شعور الانتماء العشائري، والقرابة الكردية، ونبذ الغريب صاحب التعامل المتعالي، وقد غاب عن هذه التصادمات قادة الكرد المثقفين والمدركين للسياسات الدولية، أمثال جلادت وكاميران بدرخان، وآخرين، والذين كانوا (كما ذكرنا آنفاً) في شبه إقامة جبرية في عواصم البلدان المستعمرة لكردستان، أو كانوا يستأثرون حياة المدينة على المعيشة الريفية.
وبلمحات سريعة على تاريخ بعض العائلات الكردية في جنوب –غربي كردستان، التي واجهت الفرنسيين وخلفيات الصراع سنجد أن أحكام النقد الحاضر على الماضي تخرج عن إطاره المنطقي، وتبين أن العامل الموضوعي هو الأرجح، ليس لأن الفرنسيين ضد الكرد، بل لأن الكرد لم يكونوا قوة يؤثرون بها على المستعمر القادم وقبول تكوين كيان خاص بهم، وهي ما آلت إليه المنطقة الكردية وأدت إلى عدم تكوين كيان كردي مستقل في الفترة التي قسمت فيها جغرافية الشرق الأوسط، وتأسست الدول الموجودة حاليا، سنتعرض لتاريخ البعض كأمثلة.
كورداغ كانت لها باعٌ طويل ونصيبٌ كبير بقيادة آل ديكو في مقاومة استبداد العثمانيين، وعند ظهور الفرنسيين، والتنكير المباشر لنفوذ العائلة مع محاولات إذلال العشائر هناك، والتي لم تكن بتلك القوة التي تفرض ذاتها على القادم للتعامل معهم كقوة ذات كيان، فبسبب التعامل المنفر انتفضت العائلة لمواجهتهم، فكانت مواجهة بين الكردي الضعيف والقادم القوي، وكانت المقاومة في صورته البينية رد فعل لمعاملة الضباط الفرنسيين الذين صرفوا الكثير من وقتهم للقضاء على العناد الجبلي الكوردي وكسر شوكتهم في المنطقة، أما في بعده المخفي، صراع من أجل تكوين الذات أمام الفرنسيين، لكنه كان صراع من قوة منفصلة عن بقية العشائر من جهة ومن جهة أخرى لم تكن الأبعاد القومية على سوية تكوين كيان كردي مستقل، كانت فرنسا تعلم أن العائلة لها تاريخها ونفوذها، كقوة كردية في محيطها الخاص، وكانت بيدها ذمام المبادرة في خلق التقارب معها، لكن الحذر من القوى المجاورة والمعادية للكرد، تلكأ الفرنسيون، وبالمقابل هذه العائلة مثل معظم العائلات الكردية، لم يدركوا أبعاد المستعمر ومصالحهم، نتيجة لذلك لم يحاولوا الاستفادة منها لمصالحه القومية، ففضلوا عزل العشيرة، وتم تهميشها من قبل الفرنسين نتيجة لما ذكرنا، وآل ديكو من ضمن العائلات الكردية العديدة التي درجت ضمن هذا المنهج.
كتب روجيليسكو الفرنسي إلى جانب غيره من المؤرخين، عن هذه العائلة الكردية آل ديكو الآمكية (( AMKAN دفاعها ومعاركها ضد المحتلين التركٍ والفرنسيينٍ و حركة المريدين الإسلاميين، وتاريخ جدّهم الكبير جهانگير أمام الأتراك مروراً بحنّان ديكو آغا وسيدو ديكو آغا يوردها أغلب من يبحث في تاريخ كورداغ، كما ويذكرون عن معاركهم مع الدولة العثمانية في سهول كلس إلى جبال هاوار وگليه تيران ومقاومتهم للحركة الإسلامية الإرهابية (الحركة المريدية) في عشرينيات القرن الماضي والتي كانت مدعومة من المخابرات التركية والألمانية لضرب الخطوط الخلفية للفرنسيين، ويبدوا أن الكرد المثقفين وآل ديكو خاصة لم يستطيعوا أن يدرجوا صراعهم ضد الحركة الإسلامية، إلى دفع الفرنسيين للتعامل مع آل ديكو كقوة كردية أن تكون لها كيان كردي لا يثير القلاقل في وجههم، كما وعوملوا بطريقة دفعت بهم ليكونوا أعداء للفرنسيين في كورداغ، ليس لأنهم طلبوا العداوة بل لأن الفرنسيين منذ بداية ظهورهم في كورداغ، لم يجدوا القوة الكافية للتفاوض معها، فحاولوا تقليص نفوذ هذه العائلة الكردية المتنفذة، لذا اعتبرتهم مقاومة محسوبة على الحركة الوطنية السورية والدينية.
ومن خلال دراسة أحد المعارك التي خاضها آل ديكو، تبين الخلفيات الأخرى لصراعهم مع الفرنسيين، ففي معركة وادي النشاب المشهورة -GELIYÊ-;- TÎ-;-RAN -عام 1921 قام آل ديكو ورجالهم وعلى رأسهم سيدو ديكو بقطع طريق السكة الحديدية في ذلك الوادي مما أدى إلى تدهور القطار المحمّل بالجنود الفرنسيين، المرسلين عبر السكك الحديدية إلى كردستان الشمالية لمؤازرة القوات التركية ضد الثورة الكوردية هناك، وهذه الواقعة تظهر أنه كان هناك اتفاق ما بين الأتراك والفرنسيين ضد القضية الكردستانية بشكل عام.
لا شك، هذه العائلة من ضمن العائلات الأخرى التي حاربتها سلطة البعث لاحقا بعد الفرنسيين، كما وحاول الأسد وفروعه الأمنية من طمر تراثها الكردي واسمها وسمعتها في كورداغ.
دراسة مختصرة لتاريخ مقاومة بعض العشائر الكردية الأخرى للفرنسيين، في جنوب –غربي كردستان، تبين أن الصراع مع القادم الجديد لم يكن من منطق مقاومة المستعمر، بقدر ما كان على خلفيات ...
يتبع...
د. محمود عباس
الولايات المتحدة الأمريكية
mamokurda@gmail.com
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 21 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 08-06-2024
Gotarên Girêdayî: 22
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 29-01-2015 (9 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 08-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 10-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 08-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 21 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Zanista Civakê

Rast
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
03-07-2024
Burhan Sönmez
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,052
Wêne 105,634
Pirtûk PDF 19,663
Faylên peywendîdar 98,521
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Peyv - Nav

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.578 çirke!