Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,052
Wêne 105,634
Pirtûk PDF 19,663
Faylên peywendîdar 98,520
Video 1,420
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQER...
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
ماذا فعل المربع الأمني بغربي كردستان؟ الجزء السادس عشر
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

محمود عباس

محمود عباس
ماذا فعل المربع الأمني بغربي كردستان؟ الجزء السادس عشر
#محمود عباس#
الحوار المتمدن-العدد: 5052 - #22-01-2016# - 08:17
المحور: القضية الكردية

في المرحلة التي تنامى فيها الوعي القومي الكردي، وخلافاتهم الحادة مع الأمميين، صعدت حكومة الوحدة وبتخطيط من جمال عبد الناصر وفيما بعد البعث والأسد، دور المراكز الأمنية في المناطق الكردية أو التي فيها كثافة مميزة للقوميات غير العربية، ووجهتهم لتنمية مفهومين عنصريين، سيادة القومية العربية، والانتماء إلى الوطن العربي، ونشروهما بكل الطرق والوسائل، ومن ضمن مجريات الحملة فرضوهما على المدارس السورية عامة والشارع وبين المجتمع، ولم تنفذ منها المراكز الدينية كالمساجد والتكيات والمشايخ في القرى، غايتهما إعادة أحياء منطق السيادة والموالي، وتفوق العنصر العربي على القوميات الأخرى وبشكل خاص في سوريا على الكرد، وأرفقت السلطة مع الموجة العروبية هذه مفهومين آخرين متناقضين، الوطني السوري والإخوة في الدين، وكانتا موجهتان بشكل خاص إلى الكرد، غايتها الأساسية لم تكن نشر الإخوة والمساواة، بل الحد من تنامي الوعي القومي الكردي أو الكردستاني، ورافقتهما تزايد الحظر على كل المنظمات والمؤسسات والتجمعات الكردية التي تدعوا إلى ماهية القومية الكردية، ومنعت من الشارع والبيت وأماكن التجمعات كل ما يتعلق بالبعد القومي الكردي وقضيتهم، ووضعت بنود في الدستور السوري لدعم هذه المفاهيم العنصرية، ودعمت بقوانين متتالية لمعاقبة الكرد تحت صيغ متنوعة، وصلت إلى حدود أتهام الكرد بالخيانة العظمى للوطن، والقصد منه الوطن العربي، في أبسط التحركات النضالية، أو حتى عند المطالبة بالعدل والمساواة، وأصبح من السهل اتهامهم بالانفصال عن الوطن المذكور، في أي تشكل قومي كردي، أو أدبيات تتحدث عن الكرد وحقوقهم القومية، وبهذا المنطق الانفصالي ألغي كل ما يقال عن جغرافية اسمها كردستان أو تاريخ ديمغرافي جغرافي ينتمي إليها الكرد.
وفي المرحلة تلك، المتنامية فيها الأحزاب العروبية الأكثر عنصرية في الواقع العملي، والوطنية والإخوة في الدين بشكل هامشي، ومع تصاعد الفكر الأممي وانتشاره بين الكرد، ظهرت بعض التجمعات السياسية الكردية، ومن ثم تشكل الحزب الديمقراطي الكردستاني في سوريا (البارتي) والتي كان ورائها جمال عبد الناصر، في الفترة التي تصاعدت فيها حدة التوتر بين سوريا وتركيا في عام 1957م، وبعد أقل من سنتين حاول بذاته وعن طريق مراكزه الأمنية المرعبة، القضاء عليه، لسببين: انتهاء دوره كقوة قومية كردية في مواجهة التهديد التركي، وهي نفس الخطة التي فعلتها فرنسا مع جمعية خويبون، التشكيلة الثانية التي كونتها بعد مؤتمرها الثاني وتحت إشرافها، لمواجهة تركيا أثناء رسم الحدود السياسية بين تركيا وسوريا، ونعلم كيف تخلت عنها ولم تدعم ثورتها في آغري كما وعد، وعملت على إلغائها بعد انتهاء عملية رسم الحدود في المناطق الكردية وقام بإلهاء الكرد بمشاكل هامشية وخلقت بينهم صراعات عشائرية. والثاني، كان، تغيير مسار نضال الحزب من العمل داخل تركيا إلى النشاط ضمن سوريا، وعدم تقبلهم نقل النضال من سوريا إلى تركيا لخدمة جمال عبدالناصر من أجل لواء إسكندرونه، هذا الموقف الكردي خالق التخوف عند المراكز الأمنية ونبهت جمال عبد الناصر، فكلف عبد الحميد السراج بالقضاء على الحزب، وجند هذا بدوره مربعاته الأمنية بالإمكانيات والقوة وأول ما بدأوا به كانت عمليات اعتقالات، التي طالت ليس فقط القيادة بل العديد من أعضاء الحزب، وجاهدوا لطمس الحزب وهو لا يزال في بداياته، وأشرف عبد الحميد السراج رجل جمال عبد الناصر الأول في سوريا بنفسه على الخطة.
ركزت سلطة جمال عبد الناصر الشمولية في سوريا على نشر المفهوم القومي العربي من جهة وترسيخ سلطته في (الإقليم الشمالي) سوريا من جهة أخرى، وباعتباره عروبيا شوفينيا، استهدف تعريب كل ما هو غير عربي، وفي مقدمة مخططاته القضاء على النهضة الفكرية والقومية الكردية، وطال فيما بعد ليشمل الوجود الكردي الاجتماعي والثقافي -السياسي، فكثف جهوده عند ظهور بوادر خروج المجتمع الكردي والعائلات المتنفذة من العتمة الثقافية الذاتية والموضوعية الطويلة وتوسع الحركة السياسية الكردية. ففي البدايات حصر مخططاته بالأساليب الروتينية لمربعاته الأمنية، وسخرهم على تنفيذها بالطرق الاعتيادية، وفي فترة زمنية قصيرة صعد من وتيرة أعماله لتكون على سوية القضاء على ماهية الكرد كليا في غربي كردستان:
1- كان يمهد لتنفيذ مخطط بإجلاء الكرد من أماكنهم وتوطين مليون ونصف من العرب المصريين فيها، وأقام على بنيتها أول مستوطنتين كتجربة على نهر دجلة في المنطقة التابعة لديركا حمكو (زهيرية، و...) من عرب السلمية، فمن خلال تمليك هذا العدد من المصريين في أراض خصبة سيزيد من شعبيته حتما داخل الإقليم الجنوبي(مصر) وربما كان لدى انفصال سوريا سيستغلهم بالتدخل في شؤونها كما حدث في مقاطعة ناكورنيا قرباغ، وهي الأن بديمغرافية أرمنية وجغرافية تابعة لجمهورية أذربيجان، ومنطق إلغاء الديمغرافية الكردية في كردستانهم كانت في مقدمة كل ذلك، والاستيلاء على أراضي الكرد وجعلها أملاك الدولة، إلى ما بعد الانفصال.
2- اقتصادياً، وتحت مفهوم الإصلاح الزراعي، استولى على أملاك بعض المالكين الكرد، علاوة على ذلك منع سكان المنطقة الكردية من رعي مواشيهم ضمن قراهم، وحظر عليهم مراعيهم وأريافهم، وحدد لهم مكان في جبل عبد العزيز، وهي على مسافات تتجاوز مئتي كيلومتر من أماكن سكناهم، فمن الناحية العملية أن المكان بمساحته وبيئته الطبيعية ليست بكافية لتأمين الكلأ لماشيتهم لأكثر من فصل واحد، وهذه ستؤدي إلى مجاعة للمواشي ومن ثم موتها، علما أن سكان المنطقة يعتمدون في معيشتهم على الزراعة والرعي. وإلى جانب آخر الكرد ليسوا برحل للانتقال، وقد كان القصد منه إخراجهم من قراهم وجغرافيتهم وبالتالي تفريغ المنطقة منهم، وجعلهم قبائل رحل ليكون سهلا له تهجيرهم إلى خارج سوريا، والثانية إفقارهم في حال بقائهم ضمنها. وعلى خلفيتها حصلت معاناة معيشية وتدهور اقتصادي أثرت على جميع ساكني المنطقة الكردية، وبدورها انعكست على سكنة المدن وتجارها الذين كانوا يستندون على الريف في الجزء الرئيس من تجارتهم. وقد رافقت هذه الأعمال مخطط تكميلي لما ذكرناه، وذلك بقرار منع تجديد أو بناء المساكن، بدون رخصة رسمية من عدة جهات ومن ضمنها عدة مراكز أمنية، وفي الواقع الفعلي كانت الرخصة شبه مستحيلة، وعليه دمرت بيوت العديد من الكرد في المدن والقرى، وتوقفت عمليات البناء بشكل شبه كلي في غربي كردستان، علما بأنه لم تكن هناك بلديات ولا تخطيطات لها إلا ضمن المدن الكبرى.
3- لم يكتف سلطة جمال عبد الناصر بما سبق، فقد حاولت إبادة الكرد، مبتدأه بافتعال حادثة سينما عاموده، كما وانتشرت الاعتقالات العشوائية في المدن بمداهمة المقاهي والبيوت والمطاعم وحتى المارة في الشوارع، ومن كل الأماكن وبدون سبب، ومن لا يتذكر في منطقة قامشلو ما كان يقوم به رجالات أمن (حكمت ميني) في ترهيب الكرد وتعذيبهم في أقبية المكتب الثاني. فكانوا عند الاعتقال يسألونهم عن جنسيتهم، والعربي كان يطلق سراحهم، والكردي كان ينال نصيبه من التعذيب وبدون أي سبب، وبشكل خاص طالت الاعتقالات كل كردي له ظهور أو نشاط اجتماعي أو ثقافي أو اقتصادي وبالتأكيد السياسي. وتنفيذاً للمخطط قامت مراكزه الأمنية بتهجير أكثر من مائتي عائلة كردية من محافظة حلب إلى تركيا، تحت حجة عدم توفر شروط المواطنة للجمهورية العربية المتحدة (الإقليم الشمالي) علماً أنه كان لمعظمهم أملاك وعقارات موروثة من أجدادهم، تعود إلى فترة ما قبل تكوين سوريا، أي قبل رسم الحدود بين سوريا وتركيا، وكانت هذه بدايات التفكير الشوفيني في سحب الجنسية السورية من الكرد لاحقاً...
يتبع...
د. محمود عباس
الولايات المتحدة الأمريكية
mamokurda@gmail.com
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 24 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 08-06-2024
Gotarên Girêdayî: 22
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-01-2016 (8 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Welat- Herêm: Rojawa Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 08-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 10-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 24 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu

Rast
Pirtûkxane
Li ser hebûna malatê
26-06-2024
Burhan Sönmez
Li ser hebûna malatê
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
03-07-2024
Burhan Sönmez
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Babetên nû
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Şervanên Êzidî di sala 1909’an de ji Heleb, Erzirom û Kerkûkê
27-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Çand û Civak
26-06-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 522,052
Wêne 105,634
Pirtûk PDF 19,663
Faylên peywendîdar 98,520
Video 1,420
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
KURD Û ÇERKEZ DI ŞERÊ ENQERAYA TORANÎ Û STENBOLA ÎSLAMÎ DE (1918-1922)
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Sîma Semend: 'Qîza kurde aza, binivîse…'
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Têkilîya Nefs û Bedenê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Dosya
Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Partî - Hêzên Parastina Gel - HPG Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.516 çirke!