Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,351
Wêne
  106,953
Pirtûk PDF
  19,862
Faylên peywendîdar
  100,252
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
في القضية القومية
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

صلاح بدرالدين

صلاح بدرالدين
في القضية القومية
#صلاح بدرالدين#
الحوار المتمدن-العدد: 7274 - #09-06-2022# - 13:39
المحور: القومية , المسالة القومية , حقوق الاقليات و حق تقرير المصير

تكاد كتابات المثقفين الكرد لاتخلو من مصطلح الامن القومي الكردي ، وهو تقليد متبع مستعار عن الخطاب السائد لدى نخب الشعوب التي يتعايش معها الكرد ، حتى الأنظمة الحاكمة بالمنطقة تستخدم العبارة في معرض تبرير قمع المعارضين ، او احتلال أجزاء من مناطق الدول الأخرى ، فهل للكرد ( امن قومي موحد ) ؟ .
بحسب التعريف العلمي ، الموضوعي المعمول به بالموسوعات ، والدراسات الاكاديمية ، منذ القرن السادس عشر ، فان تعبير او مصطلح الامن القومي يقتصر فقط على شعوب ، وامم تعيش في رقعة جغرافية موحدة ، ومحددة ، تخضع لادارة مستقلة واحدة ، وقد ترافق بروزه مع ولادة الظاهرة القومية ، وتشكل القوميات بعد عصر النهضة ، وتوسع الوعي المعرفي من خلال اعمال الفلاسفة ،واندلاع الثورات باوروبا خصوصا الثورة الفرنسية ، والقضاء على الاقطاع ، واقتصار دور الكنيسة على أمور العبادة ، وإعادة الاعتبار لحقوق الفرد ، واطلاق حريات المجتمع المدني .
ومن اجل تذليل كل العقبات امام مهمة الحفاظ على أمن ، وسلامة مجموعة بشرية متجانسة ، فقد اندفع الاوروبييون نحو إقامة الدول ، والكيانات ، ورسم حدود البقعة التي يراد الحفاظ على امنها ، وهكذا يمكن استخلاص ان هذا المفهوم مرّ بمرحلتين في الأولى اعتبر استراتيجية ضيقة وهي صد هجوم عسكري معادٍ، وحماية الحدود من الغزوات الخارجية، والمحافظة على الاستقلال الوطني. وفي المرحلة الثانية صار على الدولة أن تؤمّن مواطنيها سياسياً واقتصادياً واجتماعياً وثقافياً ضدّ أخطار متعددة فرضتها طبيعة الانفتاح الواسع على العصر الحديث .
وهناك مايشبه الاجماع في عصرنا الراهن على ان مفهوم الامن القومي يعني حماية الحكومة والبرلمان للدولة والمواطنين عبر سياسات فرض السلطة، سواء كانت سياسية، اقتصادية، دبلوماسية وعسكرية ثم تطور المصطلح بعد الحرب العالمية الثانية وخاصة في الولايات المتحدة الامريكية ليشمل مجموعة واسعة من التحديات التي تؤثر بالإضافة للامن العسكري الدفاعي ، الامن الاقتصادي ، وامن الطاقة ، والامن البيئي ، والامن الغذائي ، وامن الحدود ، والامن الالكتروني ، وبينها أيضا مواجهة المسؤولين الفاسدين ، وتجار المخدرات ، والشبكات الإرهابية .
الكرد ومفهوم الامن القومي
هذا المفهوم حديث بالوسط الثقافي الكردي ولكن يجب القول انه في المنظور التاريخي وباعتبار الكرد ينتمون الى قومية واحدة يتشاركون بمصير افتراضي واحد ، ومايجمعهم اكثر بكثير مايفرقهمم ، ولكن على ارض الواقع فانهم لايعيشون في دولة واحدة ، وتحت ظل نظام سياسي واحد ، وحضارة واحدة ، وفي حماية أمن قومي مشترك واحد ، وبما ان مصطلح الامن القومي يرتبط بشكل مباشر بالدولة القومية ، والحدود المرسومة للمجال الحيوي لذلك الامن ، والعلاقات الاجتماعية ، والاقتصادية المترابطة وهي ليست متاحة الان للكرد ، فلايمكن استخدام هذا المصطلح ، والتعويل عليه بشأن الكرد ، ولايمكن اسقاطه على الحالة الكردية السياسية الراهنة في المنطقة ، اللهم الا من باب المشاعر ، والتمنيات .
بهذا المجال واذا انتقلنا من العام الشعبي ، والروابط التاريخية المتاصلة بين كرد العالم التي تغنى بها الشعراء ، وهي بحد ذاتها تحتاج الى توفير شروط استكمال الامن القومي الكردي وفي المقدمة انتزاع حق تقرير المصير ، وإعلان الاستقلال الناجز لكل جزء ، او لكردستان التاريخية ، نقول اذا انتقلنا الى مقاربة المصطلح بالحركة السياسية القومية الكردية في الأجزاء الأربعة في الوقت الراهن ، والاطلاع على برامجها ، وأهدافها المعلنة القريبة والبعيدة ، وواقعها التنظيمي المحلي ، او القطري ، فلن نجد مركزا قوميا جامعا بين تلك الحركات ، ولا صيغة تنظيمية تربطها بالبعض الاخر ، ولاميثاق مشترك ، ولن نجد أي حزب كبيرا أو صغيرا ، تبنى في برنامجه ، ونظامه الداخلي ، مفهوم الامن القومي الشامل والالتزامات المطلوبة ، تجاه تعزيزه ، وتطويره بالتعاون بين الجميع .
لذلك فان مفهوم الامن القومي ومن حيث الواقع الموضوعي لن يتجاوز حدود الجزء الواحد من كردستان المقسمة ، فلكل شعب كردي في الأجزاء الأربعة أمنه القومي الخاص به ، ويدور حول وجوده ، وحقوقه القومية ، والديموقراطية ، وصيانته من الاندثار ومن تغيير تركيبته الديموغرافية ، والحفاظ على ثقافته وتنميتها ، وتعزيز دوره على المستوى الوطني .
ومن الحقائق المؤسفة فان العقود الأخيرة شهدت أنواعا من التعارضات ولااقول ( التناقضات) بين متطلبات مصالح الامن القومي بين هذا الجزء وذاك بسبب تنامي بعض الظواهر الغريبة في الأوساط الحزبية الكردية مثل نزعات : هيمنة القوي على الضعيف ، والمغامرة ، والتحزب الأيديولوجي ، وخدمة الاجندات الخارجية ، والانحراف عن خط الكوردايةتي .
اما الضلع الاخر في مفهوم الامن القومي لكل جزء فهو أمن الفكر القومي ويعني الحفاظ على أمن وسلامة ، ووحدة ، وشرعية ، حركته القومية الديموقراطية ، وصيانة تقاليدها النضالية ، ورموزها ، وجوهرها الديموقراطي ، ومنطلقها المستند الى مبدأ حق تقرير المصير ، من عبث التيار المغامر المنحرف الذي يشكل – ب ك ك – وامتداداته ، التحدي الأكبر في العصر الراهن ، على الأصعدة الفكرية ، والسياسية ، والثقافية .
العلاقة العضوية بين مفهومي الامن القومي ، والامن الوطني
الامن القومي لكل جزء من أجزاء كردستان التاريخية ، محكوم بدائرتين ، للامن الوطني الدائرة الأولى تجمع الكرد بالمكونات القومية ، والاجتماعية ، المتعايشة منذ قرون في مناطقهم بالدرجة الأولى ، وكذلك في المناطق المختلطة ، والدائرة الثانية تشمل الامن الوطني على مستوى جغرافية البلاد ، وهنا لايجوز للمثقف الكردي الاكتفاء فقط بالدعوة لصيانة الامن القومي وتجاهل الدائرتين الوطنيتين المحلي ، والاوسع ، لاهميتهما البالغة خاصة وان القضية القومية الكردية ، بدأت منذ بداية القرن الحالي ، تندمج أأكثر في الفضاءات الوطنية ، واذا اخذنا بالاعتبار التجربة الانضج ، والامثل ، والأكثر تقدما في الحركة القومية التحررية الكردستانية ، واقصد تجربة إقليم كردستان العراق ، سنرى كيف تم العودة الى المركز الفيدرالي ، بعد استفتاء تقرير المصير سبتمبر 2017 ، وإعادة التوازن بين القومي ، والوطني ، وتعزيز الدائرة العراقية من جديد ، بل إمكانية القيام بدور كردستاني مؤثر في العملية السياسية الوطنية .
لقد حان الوقت لأن يعيد المفكرون ، والباحثون الكرد النظر في مفهوم الامن القومي وان يغادروا ( الرومانسية ) المتبعة منذ القرن التاسع عشر في تحليلاتهم ، ورؤاهم ، فلايمكن ونحن ببداية القرن الواحد العشرين ، ان نزن الأمور بمقاييس القرنيين الماضيين ، نعم سنتمسك بمبدأ حق تقرير المصير ، وبجميع حقوق شعبنا ، ولكن الى جانب قبول التطورات الحاصلة في المفاهيم ، أولا ، والالتزام بمتطلبات الداوائر الوطنية ثانيا .
كما حان الوقت أيضا بأن تحدد الحركات القومية السياسية الكردية فهمها لمقولة الامن القومي ونظرتها لمستقبل العلاقات القومية ، والصيغة الأمثل لادارتها ، خاصة وقد بلغ العداء بين أطرافها الى الذروة ، واستفحل صراع المحاور ، ونجح الأعداء في مخطط تكريد الصراع ، لذلك يجب التوافق بين الأطراف السياسية في مختلف أجزاء كردستان على جملة من المبادئ حول تفسير الامن القومي ومنها : 1 - تحريم الاقتتال ، أأوالتدخل بشؤون البعض الاخر ، واحترام الخصوصيات ، 2 – ادانة نهج – ب ك ك – المغامر التدميري ، وانسحاب مسلحيه من جزئي الجنوب والغرب 3 – التنسيق والعمل المشترك والتعاون بين الأطراف الكردية والكردستانية ، ودعم عملية انجاز تجربة كردستان العراق كمكسب قومي استراتيجي.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 32 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-06-2024
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Jiyaname
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 09-06-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 32 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
NEMA VEKIRÎ ŞAYÎR QAÇAXÊ MIRADRA
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Babetên nû
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,351
Wêne
  106,953
Pirtûk PDF
  19,862
Faylên peywendîdar
  100,252
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
NEMA VEKIRÎ ŞAYÎR QAÇAXÊ MIRADRA
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Jiyaname
KUBRA XUDO
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Dosya
Enfalkirî - Zayend - Nêr Enfalkirî - Zayend - Mê Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Enfalkirî - Welat- Herêm - Başûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Çand - Mamik - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.328 çirke!