Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,129
Wêne 106,091
Pirtûk PDF 19,748
Faylên peywendîdar 99,077
Video 1,438
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,567

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,732

هەورامی 
65,711

عربي 
28,769

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,152

فارسی 
8,349

English 
7,151

Türkçe 
3,567

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,121

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergê...
Weşanên
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
أرض الأكراد والهوية الكردية
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

أرض الأكراد والهوية الكردية

أرض الأكراد والهوية الكردية
أرض الأكراد والهوية الكردية
نتيجة لاتفاقية سايكس بيكو ولحملات التعليم التي مارسها المنتفعون من تلك الاتفاقية على كل ما يتعلق بالأكراد حاضرا وماضيا وثقافة وسياسة صار معظم شعوب الشرق الأوسط لا يعرفون شيئا عن عراقة الأكراد في غربي آسيا، وكأن الأكراد خرجوا من الأرض فجأة أو هبطوا من السماء، وظاهرة الجهل بحقيقة الحضور الكردي في غربي آسيا لا تقتصر على العامة من جماهير الشرق الأوسط وإنما عند الكثير من المثقفين أيضا.
الحقيقة أن الحضور الكردي عريق في تاريخ غربي آسيا وهو استمرار لحضور أسلافهم، وقد اتضح أن وجود أسلافهم زمانيا في غربي آسيا لا يقتصر على بضعة قرون، وإنما يمتد إلى أكثر من 10 آلاف سنة، بدءا من العصر الحجري القديم الباليوليثي (Paleolithic) ومرورا بالعصر الحجري الوسيط الميزوليثي (Mesolithic)، فالعصر الحجري الحديث النيوليثي (Neolithic)، فعصر حضارة حلف (Halaf)، فعصر ظهور الكتابة، فعصر الدول والإمبراطوريات في غربي آسيا قبل الميلاد، فعصر الصراعات الفارسية الرومانية والبيزنطية بعد الميلاد، وانتهاء بعصر ظهور الإسلام، وتأسيس الإمبراطورية العربية الإسلامية.
إن وجود أسلاف الأكراد جغرافيا في غربي آسيا عريق عراقة حضورهم التاريخي، وهم لم يغتصبوا البلاد التي أقاموا فيها من شعب آخر، بل إن شعوبا أخرى كانت تقتحم ديارهم وتحل بينهم وتتسلط عليهم، ومن الأمثلة على ذلك قدوم الشعب الآشوري إلى سوبارتو التي عرفت بعد ذلك باسم آشور، ومثال على ذلك أيضا قدوم شعب السكيث من شمالي البحر الأسود إلى وطن أسلاف الأكراد في شمالي كردستان الشرقية (شمال غربي إيران حاليا)، وتسلط الفرس على وطن أسلاف الأكراد بعد إسقاط إمبراطورية ميديا عام 612 قبل الميلاد، بل إن العاصمة الإيرانية طهران نفسها تقع في ميديا الشرقية قرب المدينة الميدية العريقة رَغَه والمعروفة باسم الري، أما بشأن حلول بعض القبائل العربية والتركمانية في وطن أسلاف الأكراد تحت ظل الخلافات الإسلامية المتابعة فحدث ولا حرج.
إن أرض الأكراد هي -في معظمها- الوطن ذاته الذي عاش فيه أسلافهم منذ فحر التاريخ، وهو على شكل مثلث يشكل جبل أرارات (على تخوم قفقاسيا) رأسه في الشمال، وجبال زاغروس ضلعه الجنوبي الشرقي، وحبال طوروس ضلعه الشمالي الغربي، وتشكل التخوم الشرقية البلاد ما بين النهرين (میزوبوتامیا) قاعدته في الجنوب الغربي، وتقع كردستان بين خطي الطول 30 و40 درجة شرقا، وبين خطي العرض 37 و38 درجة غربا، وتقدر مساحتها بحوالي 200 ألف ميل مربع، أي ما يساوي مساحة فرنسا.
والطابع الغالب على أرض الأكراد هو الطابع الجبلي، وأعلى جبل فيها هو أرارات (قمة آغرى)، ويبلغ ارتفاعه 5158 مترا، ويتراوح ارتفاع كردستان بین 1000 و1500 متر فوق سطح البحر، ويختلف مناخها من منطقة إلى أخرى، ويتصف بتوافر الأمطار شتاء وبالجفاف صيفا، ويتراوح معدل الأمطار فيها بين 200 و400 مليمتر، وتمتاز معظم مناطق كردستان بمصادر وفيرة للمياه، باستثناء بعض المناطق المتاخمة لسهول العراق وللبادية السورية.
وتنبع من جبال كردستان 4 أنهار كبيرة هي آراس، وقزل أوزون، وهما يصبان في بحر قزوين، ودجلة والفرات، وهناك أنهار أخرى، منها الزاب الكبير (الأعلى) والزاب الصغير (الأسفل)، وبتليس (بدليس)، وبوتان، وسيروان، وجغتو، ولذلك تمتاز كردستان بأهمیة كبيرة في مجال الثروة المائية، وسيكون لها في المستقبل دور فاعل بشأن الصراعات على المياه في غربي آسيا، وقد ظهرت بوادر تلك الصراعات منذ أكثر من عقدين بين تركيا وسوريا والعراق على مياه نهري دجلة والفرات، ونظرا لغلبة الطابع الجبلي على كردستان تتوافر فيها مختلف أنواع الأشجار المثمرة وغير المثمرة، كما تتوافر فيها ثروة حيوانية ومعدنية وبترولية متنوعة.
أما التكوين الكردي فهو نتاج الاندماج -عرقيا وثقافيا وسياسيا واجتماعيا- بين أقوام زاغروس القدماء والأقوام الآرية الوافدة خلال الهجرات الكبرى التي شهدها العالم القديم، وقد مر هذا التكوين بالمراحل ذاتها التي مرت بها بقية شعوب العالم، فكان على شكل جماعات في العصور الحجرية، ثم أصبحت الجماعات قبائل، ثم توحدت القبائل وتجانست ثقافيا واجتماعيا وسياسيا واقتصاديا، وانتقلت إلى مرحلة تكوين (قوم، شعب،أمة) عرف منذ ما قبل الميلاد باسم كُرد، وهو تكوين قائم على الجغرافية المشتركة والتاريخ المشترك واللغة المشتركة والثقافة المشتركة، إضافة إلى قدر كبير من التجانس العرقي، وبهذا المعنى يختلف قليلا أو كثيرا عن الشعوب الأخرى.
وقد وضع فرع كَوتى في أواخر الألف الثالث قبل الميلاد أسس التكوين الكردي، وحدث ذلك وفق قاعدة التحدي والاستجابة التي فسر بها أرنولد تويني في كتابه تاريخ البشرية، وكان التحدي أن أقوام زاغروس واجهت في الربع الأخير من الألف الثالث قبل الميلاد ظهور دولة أكاد الشديدة الطموح في ميزوبوتاميا، ولم يكف ملوكها عن غزو سكان زاغروس مرة تلو أخرى وتدمير قراهم ومدنهم ونهب ثرواتهم وتحويلهم إلى عبيد يباعون في الأسواق، وكانت الاستجابة أن سكان زاغروس توحدوا تحت لواء فرع كَوتی، وثاروا على إمبراطورية أكاد، وقضوا عليها سنة 2230 قبل الميلاد، وبسطوا نفوذهم على مواطن أسلاف الأكراد، من لورستان جنوبا وشرقا إلى بحيرة أورمية وبحيرة وان شمالا، وإلى تخوم مَلَطيا غربا، وهيؤوا المناخ لانتشار ثقافة متجانسة في تلك الجغرافيا.
ثم واصل الحوريون -بمن فيهم الميتانيون- ما بدأه الكَوتیون بشأن استكمال ملامح التكوين الكردي، فحوالي منتصف الألف الثاني قبل الميلاد كان التحدي الذي واجه الأكراد مزدوجا، ففي الشرق تسلطت عليهم مملكة آشور، وفي الغرب تسلطت عليهم المملكة الحثية، وكانت الاستجابة أن تسلم فرع ميتاني الحوري دفة القيادة، ووحد أسلاف الأكراد في تكوين سياسي وثقافي متجانس امتد من كركوك إلى سواحل البحر الأبيض المتوسط، وقد سهلت جهود الكَوتیین سابقا على الميتانيين تحقيق ذلك التجانس، وأتاحت لهم تعميم الثقافة الآرية على مجتمعات أسلاف الأكراد في المناطق التي صارت تحت نفوذهم.
واستكمل الميديون ما بدأه الكَوتيون والميتانيون، ففي أوائل الألف الأول قبل الميلاد كان التحدي الذي واجه أسلاف الأكراد يتمثل في عدوان إمبراطورية آشور الشرسة الباطشة، وكانت الاستحابة أن الميديين تولوا قيادة أسلاف الأكراد وثاروا على إمبراطورية آشور وقضوا عليها، وأقاموا إمبراطورية تمتد من حبال هندوكوش في أفغانستان إلى وسط الأناضول، ومن تخوم القفقاس إلى لورستان، وأهم إنجاز قاموا به هو تكريس الهوية الآرية بدلالتها الثقافية في مجتمعات أسلاف الأكراد بشكل نهائي، ولذلك يعتبر الميديون الأسلاف الأكثر فاعلية في صياغة التكوين الكردي جغرافيا وثقافيا وحضاريا.
وبعد أن وضع الملك الفارسي قمبيز بن كورش الثاني وصيته سنة 522 قبل الميلاد مطالبا النخب الفارسية بالقضاء على كل محاولة لإحياء مملكة ميديا تغيّب اسم ميد بقصد تفريغ الذاكرة الغرب آسيوية والعالمية من كل ما يذكر بشهرة ميديا، وكرس الملوك الفرس ذلك التغييب بزحزحة المجتمع الميدي من قلب حركة الحضارة إلى هامش التاريخ عبر تحويله إلى مجتمع ريفي رعوي متخلف همه الأساسي الحفاظ على البقاء، وفي إطار تلك الظروف غاب اسم الميد، وحل اسم الأكراد محله، وانتقل هذا الاسم إلى العهود البارثية فالساسانية فالرومانية فالبيزنطية، ثم إلى عهد الدولة العربية الإسلامية منذ منتصف القرن السابع الميلادي، ومن بعد إلى العصور الحديثة.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 18 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 12
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 00-00-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 19-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 30-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-06-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 18 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ

Rast
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
13-07-2024
Sara Kamela
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Weşanên
Şerq û Kurdistan
17-07-2024
Burhan Sönmez
Şerq û Kurdistan
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
Şehîdan
Mahmûdê Kerem
18-07-2024
Burhan Sönmez
Mahmûdê Kerem
Babetên nû
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 524,129
Wêne 106,091
Pirtûk PDF 19,748
Faylên peywendîdar 99,077
Video 1,438
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,567

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,732

هەورامی 
65,711

عربي 
28,769

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,152

فارسی 
8,349

English 
7,151

Türkçe 
3,567

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,121

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
20

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Rojnameya Şerq û Kurdistan
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
Çand û Civak
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Dosya
Enfalkirî - Zayend - Nêr Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê Enfalkirî - Ziman - Şêwezar - Kurdî ,Başûr - Soranî Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.5 çirke!