Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,067
Wêne
  107,588
Pirtûk PDF
  20,017
Faylên peywendîdar
  100,987
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,155
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,915
هەورامی 
65,847
عربي 
29,357
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,077
فارسی 
8,979
English 
7,418
Türkçe 
3,605
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,483
Pусский 
1,133
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,576
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,716
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,524
MP4 
2,395
IMG 
196,596
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
آراء ونظريات حول أصل الكرد
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

آراء ونظريات حول أصل الكرد

آراء ونظريات حول أصل الكرد
آراء ونظريات حول أصل الكرد
منذر
oskar1@maktoob.com

عندالبحث عن أصل أي شعب لا بد من مواجهة الكثير من المشاكل المستعصية و خاصة كالشعب الكردي بسب الافتقار إلى الشواهد التاريخية و عدم التأكد من تثبيتبعضها في كثير من الحالات و تثبيت هوية أي شعب لا بد من أخذ مجموعة من المقاييس مثل الاسم,العرق,اللغة,وهذه المقاييس أيضاً عند الاعتماد عليها لا تسمح بأي استنتاج مرض للشعب الذي يتسمى به إذاً لا بد من العودة و الجوع إلى الأصول التاريخية ...
فقد تحدث الكثير من العلماء في نظرياتهم حول الأصل الكردي بالاعتماد على المقاييس المذكورة فالعالم -زينفون-عندما بحث عن أصل الكرد بالاعتماد على الاسم أخذ تحفظات كثيرة لأنه وجد تشابه الأسماء في لفظها وهذا لا يسمح للإختصاصين ببناء فرضياتهم أو نقضها . قيل إن الكاردوخيين لم يكونوا غير الأسلاف الحقيقيين للكرد لكن الدراسات الحالية لا تصل إلى النتيجة نفسها فكثير من العلماء أمثال -هارتمان-أثبتوا من الناحية اللغوية بأن هناك فرق بين لفظي (كورد)(كاردو)و إنهما غير متماثلتين و يقول -هارتمان-إن السرتيين و سترابون الذين كانوا يسكنون في ميديا الصغرى و بلاد برسيس هم أسلاف الكرد كما أكد العلامة -ليهمان-في معرض إشارته إلى الكاردوخيين بأنهم ليسوا من أسلاف الكرد بل هم من أسلاف الجورجيين بينما الرأي السائد في أوروبا في القرون الوسطى كان يقول أن الكرد ينحدرون من عقلاء الكلدان وفي نهاية القرن الثامن عشر أكد كبار اللغويين و المؤرخين أمثال -ميكائيليس-تأييدهم للنظرية السائدة عن انحدار الكرد من الكلدان كما ظهرت في تلك الحقبة دراسات علمية للمبعوثين الدمينيكان أمثال -كارزوني- تؤكد وجود ارتباط مباشر بين اللغتين الكردية و الفارسية وإن ما ذهب إليه هؤلاء من أن الكرد أنسباء الفرس وأن لغتهم مجرد لهجة من اللهجات الإيرانية وضع مسألة الأصل الإيراني للشعب الكردي على بساط البحث .
وفي القرن التاسع عشر -في النصف الأول منه تحديداً- تم تطورات سريعة للدراسات حول كردستان و أصل الكرد عن طريق جمع المعلومات عن لغتهم وتاريخهم وقبائلهم ولهجاتهم ومعتقداتهم بالإضافة إلى التطور الهائل في الاكتشافات و العثور على الكتابات المدونة في الآثار الباقية من الحضارات الشرقية القديمة و العثور على جزء منها في أرض كردستان كل ذلك ساهم في إعادة النظر في الآراء و النظريات عن كردستان القديمة ووضعت من جديد مسألة أصل الكرد أمام العلماء فأسهم كبار العلماء أمثال -روديجير - في دحض الفكرة القائلة باحتمال انحدار اللغة الكردية من الكلدانية و اظهروا علاقتها باللغة الفارسية و الزندية و بذلك ثبت علمياً النظرية القائلة بأن اللغة الكردية تنتمي إلى مجموعة اللغات الإيرانية كذلك برهن العالم الروسي - كونيك - بالاعتماد على الوثائق التاريخية بأن هناك صلة وثيقة بين الشعوب القديمة في آسيا القديمة و الشعب الكردي بالاستناد في بيان العلاقة بين اللغة الكردية و الايرانية أما أفكار العالم - ليرخ - يرى في الكرد أحفاد الكالديي ايران و هم محاربون أشداء نزلوا إلى سهول دجلة و الفرات منذ الألف الثالث قبل الميلاد لاخضاع العشائر السامية الضعيفة في بلاد بابل و من أحدث التحاليل و البحوث حول أصل الكرد بحث العلامة - مينورسكي - و التي عرضها في المؤتمر العالمي العشرين للاستشراق يعرض فيها ملاحظاته و يقول لو أردنا البحث عن أشلاف الكرد لوجب أن يكونوا البختانيين لا الكاردوخ كما لاحظ بأن الآساطير الكردية الواردة في - شرفنامه - تعطي بوختان دوراً هاماً أي أن الكرد حسب الآساطير المذكورة ينحدرون جميعاً من أخوين هما / بوخت/ و / باجان / كما إنه يقول من المجازفة اثبات أصول الشعوب عن طريق استشقاق الأسماء فمن الواجب الاستناد إلى وقائع تاريخية و جغرافية و هذا هو الصحة بعينها و الكرد المشتتين في الأرجاء الواسعة تعد طريقة حياتهم و لغتهم من العناصر الأساسية لبيان خصائصهم الوطنية و بما أن اللغة الكردية تتشعب فيها لهجات عديدة إلا أن لها خصائص قومية ثابتة تنتمي إلى مجموعة اللغات الايرانية الشمالية و الغربية و الاختلافات بينه نجدها في جميع اللهجات كما توجد في أساس اللغة الكردية لغة مجموعات مهمة و تكونت خصائصها العامة قبل نزوح الكرد و انتشارهم و حسب هذه الاعتبارات يجب القول ان انتشار الكرد تم فقط في بلاد ميديا الصغرى التي تضم حالياً آزربيجان و حسب هذه القائع و غيرها من الوقائع التاريخية و الجغرافية أصبح لديه الاحتمال الكبير بأن تكون الأمة الكردية تكونت من مزيج من قبيلتين متجانستين هما / الماردويي / و / الكيرنيويي / و اللتان تتحدثان بلهجات ميدية متقاربة و من المؤكد لدى توجههما صوب الغرب انضمت إليها عناصر من سلالات مختلفة أما العالم - مار - صاحب المدرسة المعروفة باسم / الجافتيك / يقول أن الكرد هم سكان أصليون للمناطق الجبلية في آسيا الصغرى و اللغة الكردية تكونت في تلك البقعة و بتأثير التغيرات الاجتماعية و الاقتصادية للناطقين بها و كذلك تأثير الحضارات التي تتابعت في المنطقة و التي أسهم فيها الكرد بشكل فعال و خضوع اللغة الكردية لتغيرات أساسية و تحويلها من أصلها الجافيتي القريب من الجورجية و الكالدية إلى حالتها الهندو أوروبية و التي تربطها باللغات الايرانية و لغات أرمينيا و حتى بالعناصر الهندو أوروبية للغات الحثيين و من الغريب أن نرى الباحثين - مينورسكي - و - مار - يتوصلان إلى نتائج متشابهة رغم تحركهما من اتجاهات مختلفة و خلاصة القول اننا ازاء أصل الكرد أمام نظريتين هما :
1- تعتبرهم من أصول هندو أوروبية ارتحلوا في القرن السابع قبل الميلاد من منطقة بحيرة أورمية باتجاه منطقة بةهتان .
2- تقول أنهم شعب أصيل مع وجود صلة قرابة بينهم و بين الشعوب الآسيوية القديمة الكالديين و الجورجيين و الأرمن .
وفيما يتعلق بالرأي الكردي حول أصلهم ما جاء في كتاب / شرفنامه / للمؤلف الكردي الأمير شرف خان البدليسي 1569 الطبعة الفارسية . حيث يشير المؤلف إلى اسطورة الطاغية - ضحاك - الذي حل محل جمشيد في التربع على عرش / اليبشدايين / حيث كان ضحاك مصاب بمرض غريب حيث ظهرت على كلتا كتفيه زائدة غريبة بشكل أفعى لم يستطع أحد من الأطباء شفاءه فنصحه ابليس باستعما مرهم مركب من مخ الشباب و كان ضحاك الطاغية يأمر بذبح شابين كل يوم للغرض لكن الجلاد كان رؤوفاً فكان يذبح شاباً بدلاًمن اثنيين و يعوض بالثاني بمخ خروف و الشباب الناجون من الذبح يفرون إلى الجبال الوعرة مع مرور الزمن تزايد عدد الشباب الفارين و كثر عددهم و كونوا شعباً هم اسلاف الشعب الكردي مارسوا الزراعة و الرعي و امتازوا بالبسالة و الشجاعة حتى لقبهم العرب بالجن و بهذا الخصوص كتب السيد / فرج الله زكي / في الطبعة الجديدة لشرفنامه في تعليقه لهذه المسألة قائلاً ليس للكرد أية صلة بالجن حيث هناك الكثير من أبناء الكرد بين الملوك العادلين مثل صلاح الدين الأيوبي و منهم علماء و رجال تقوى كثيرون لا يمكن حصرهم . أما الكاتب / محمد علي عوني / يأخذ على عاتقه مهمة اثبات الأصل الهندو أوروبي للكرد بالاستناد على الأدلة و البراهين اللغوية . وهكذا من خلال ما تبين هناك اختلافات في الرأي حول أصل الشعب الكردي و لذلك يبقى الكثير مما ينبغي عمله أمام المؤرخين و خاصة المؤرخين الكرد للوصول إلى النتائج المرضية و الصحيحة حول أصل الشعب الكردي .
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 25 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 1
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 31-03-2006 (18 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 19-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 20-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 25 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,067
Wêne
  107,588
Pirtûk PDF
  20,017
Faylên peywendîdar
  100,987
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,155
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,915
هەورامی 
65,847
عربي 
29,357
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,077
فارسی 
8,979
English 
7,418
Türkçe 
3,605
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,483
Pусский 
1,133
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,576
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,716
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,524
MP4 
2,395
IMG 
196,596
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Jiyaname
Resul Geyik
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Dosya
Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Kurtelêkolîn - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Edebî Kurtelêkolîn - Cureya Weşanê - Born-digital Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Dosya - Peymana Lozanê Navên Kurdî - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Navên Kurdî - Zayend - Bêl alî Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.516 çirke!