Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,798
Wêne 106,001
Pirtûk PDF 19,735
Faylên peywendîdar 98,966
Video 1,423
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,502

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,125

فارسی 
8,292

English 
7,137

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîr...
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî...
Jiyaname
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911...
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke ...
اللغة و الادب الكورديين
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

اللغة و الادب الكورديين

اللغة و الادب الكورديين
اللغة و الادب الكورديين
بقلم: جوان جودي

الادب هو وعي الشعب
(فيساريون بيلينسكي)
ان الادب هو مرأة عاكسة عن المجتمع و هو ارث حضاري و لكل شعب ادبه,والادب لدى الشعب الكردي هو من ثمار تطور الشعر الكردي و تاثره بعظماء الادب الكوردي امثال: ملاي جزيري,ملا احمد الخاني و جكرخوين........
وتاكيدا على اصالة الادب الكوردي يقول البروفيسور قناتي كوردولو ترجمت قصائد جكرخوين الى اللغات الروسية و الالمانية والفرنسية لأحس العالم أن الامة الكوردية امة سعيدة بين الامم لأن شاعرا عظيما تقدميا امميا ديمقراطيا قد خرج من بين احضان كردستان ويحق للامة الكوردية ان تفتخر باسم جكرخوين.
الفلكلور الادبي الشفوي لدى الشعب الكردي زاخر بالابداع الخلاق الذي انتقل من جيل الى اخر يسمعه الطفل من امه والابن من ابيه ويصونه الجميع من الضياع فهو ابداع خلاق للشعب.اي ان الفلكلور الادبي للشعب الكوردي هو سمة من سمات القومية الكوردية,فيقول جيرنشيفسكي:حافظت قصائد الشعب و اغانيه,على معالم حياته و تاريخه و عاداته و تقاليده.كما يقول غوركي:ان اساس الادب يكمن في الفلكلور,أي ادب الشعب,و الفلكلور مادة خام كبيرة وهو مصدر و معين لجميع الشعراء والادباء,و اذا فهمنا الماضي جيدا كان نتاجنا الحالي رائعا جدا,و سنفهم انذاك بقة اهمية الفلكلور. ان دراسة الفلكلور الادبي الشفوي للشعب الكوردي تجعلنا ندرك قوة و غنى هذا الفلكلور فقداحتوى الفلكلور الكردي على :
** الاساطير التي جسدت عجز الانسان عن فهم الاحداث التي تجري في الطبيعة مثلا / حية الشيخ هومرز.
**الحكايات الكوردية: حيث حافظ الانسان الكوردي على حكاياته الشعبية على مر الازمان و العصور,و معظمها كانت تهدف الى تحقيق اهداف الانسان في الحياة السعيدة.
** الملاحم الشعرية: حيث ان الشعر الكوردي هو نتاج شعبي و يصب في هذه الملاحم.و هي تنقسم الى ملاحم بطولية و ملاحم عشق و غرام. مثلا/ ملحمة رستم و ملحمة بائع الزنابيل و ملحمة خج وسيامند.
** الغناء: فقد احتل الغناء مكانا بارزا في الفلكلور الادبي الشفوي للكورد, حيث كانت هنالك اغاني الرعاة و اغاني تتردد على الشفاه في جميع الاحداث و ** الحكم و الامثال الكوردية: ان هذه الحكم و الامثال زامنت الانسان الكوردي منذ فجر التاريخ و هي تعكس لنا تاريخه و مدى اصالته. وكما ان الادب لا يمكن ان يكون بدون وجود اللغة فكانت هنالك علاقة تجسيد متبادلة بيناللغة الكردية و الادب الكوردي.
ان اللغة الكوردية تنتمي الى لغات المجموعة الهندو- اوربية العريقة, وما كان التشابه بين بعض المفردات في اللغتين الكوردية و الهندية وكذلك الكوردية و بقية لغات هذه المجموعة من جهة اخرى الا تاكيدا على هذه الحقيقة في علم اللغات.حتى ان بعض المفردات احيانا تكون نفسها من حيث اللفظ و المعنى فمثلا: ان كلمة nan أي الخبز تكون نفسها في اللغة الهندية (لفظا).هذا و بالاضافة الى الكثير و الكثير من الكلمات و المقاطع و الجمل. و اللغة الكوردية تعتبر من اللغات الجميلة حيث يمكن وصفها بالموسيقية و الطنانة,كما ان الكاتبة الامريكية مارغريت كان لم تبخل في وصف جمال لغتنا.
ان اللغة الكوردية غنية بلهجاتها الثلاث الرئيسية المعروفة، هي:
1 الكورمانجية الشمالية: ويتحدث بها جميع الاكراد في تركيا,أرمينيا,أذربيجان, سورية ،والمناطق التي يسكنها البهدينان في كوردستان العراق، كما يتكلم بها أكراد أذربيجان الشمالي والغربي، وأكراد قوجان وبجنورد في ولاية خراسان الإيرانية.
2 اللهجة الكرمانجية الجنوبية (ويطلق عليها أحياناً السورانية): ويتكلم بها كرد العراق في محافظات أربيل والسليمانية وكركوك، وفي كردستان إيران في المناطق التي تقع إلى الجنوب والجنوب الشرقي من بحيرة أورميا حتى تصل إلى حدود ولايتي لورستان وبختياري في الجنوب.
ان اللهجة الكرمانجية الجنوبية لها ثلاث فروع، وهي:
أ البابانية والسورانية، وتنتشران في المحافظات:أربيل، السليمانية، وكركوك. والمكرية والأردلانية في كردستان الإيرانية.... .
ب الهورامانية والكورانية: فالهورامانية تنتشر في مناطق هورامان الجبلية الواقعة بين مريوان وسيروان قرب الحدود العراقية الإيرانية. أما الكورانية فيتكلم بها أبناء الكوران ، وهي فرقة باطنية. والكوران تقع مناطقهم قرب طريق خانقين كرمنشاه في كردستان الإيرانية.
ج لهجات اللور والبختياري ، ويتكلم بها أبناء لورستان الكبرى والصغرى، وهم الكرد الفيليين.
3 اللهجة الشمالية الغربية، ويتكلم بها أبناء قبائل دولي أو الزازا وتنتشر الزازائية في مناطق درسيم، بالو، كنج، جبقجور، معدن، بيران، أكيل، سيويرك، بيجار، وجيرموك.
كما ان اللغة الكوردية كانت قبل الاسلام تكتب بالف باء الاقوام الاخرى المجاورة كالفارسية مثلا. الا انه و بعد مجئ الاسلام بدأ ادباء الكورد يكتبون بالاحرف العربية حتى ان معظمهم كانوا يؤلفون باللغة العربية لأنها لغة القرأن الكريم و الدين الاسلامي الحنيف, الى ان جاء جلادت امين عالي بدرخان ووضع الابجدية الكوردية باستبدال الاحرف العربية بالاتينية. و الادب الكوردي بدأ يأخذ بأستقلاليته بشكل ملحوظ في العصر الحديث ,حيث انه تأثر و بشكل ملحوظ بالادب العربي في الماضي لان المساجد وحدها كانت مكان التعليم حيث كفّر الملالي كل من دعا الى السبيل العلمي.
لا ابالغ اذا قلت بان اللغة الكوردية تعرضت الى عملية القلع من الجذور فالعثمانيون سموا خلافتهم بالاسلامية و لكنها حقيقة كانت سياسة شوفينية صرفة قائمة على صهر الاقليات في بوتقة التركية أي انها كانت تمارس سياسة التتريك و طمس معالم القومية الكوردية لغة. والى يومنا هذا يمنع منعا باتا تعليم اللغة الكوردية في كوردستان سورية.فكل من يقوم بعمل يهدف الى احياء اللغة و الثقافة الكوردية يتعرض الى المضايقات لا بل السجن و التعذيب.ولا يختلف الامر عنه في كوردستان ايران.
و بالاضافة الى ذلك ونتيجة للظلم و الاضطهاد و سياسة طمس اللغة الكوردية فقد تواجدت سلبيات وخلقت لدينا نحن تجاه لغتنا القومية العريقة,حيث نادرا ما نرى جهودا ذاتية رامية الى تعلم اللغة الكوردية,فلا صعوبة ابدا في تعلم اللغة كتابة و قراءة ولا سيما اذا كنا نتحدث بها صباح مساء.فلا بد ان نقوم بتطوير لغتنا في الحياة اليومية بان نقوم بنبذ الكلمات و المفردات الاجنبية منها واستبدالها بالكلمات و المفردات الكوردية.فعيب عندما لانتقن لغتنا في حين نجيد لغات اخرى. وبما ان اللغة الكوردية هي من احد عواميد القومية الكوردية وهي سبيل بقائنا فكان لا بد من القيام ببعض الخطوات لاحيائها و يجب ان يكون للشباب الكورد دورا رياديا فيها.. فاقترح:
1-على كل كردي ان يعمل على تثقيف نفسه و تعلم اللغة الكوردية قراءة و كتابة وذلك بمعونة الاصدقاء اللذين يجيدون ذلك.
2- متابعة الفضائيات الكوردية.
3- دائما ايجاد الوقت لقراءة ما هو مكتوب بالكوردية كالشعر مثلا.
4- على كل شخص يجيد القراءة و الكتابة الكوردية ان يعرض على بعضا من اصدقائه بأن يعلمهم.
5- الفلكلور الكردي سمة من سمات القومية الكوردية فلا بد من التعرف عليه من خلال الاستماع او القراءة. فبهذه الطرق تتشكل مدرسة اجتماعية لغوية فائقة النظام.كما ان هذه الخطوات تعتبر بالمجدية فالكثير بهذه الطريقة يتعلمون لغات اجنبية.فكيف اذا كنا نجيد التحدث باللغة الكوردية....؟
لقد ان الاوان أن يفهم الاتراك بان اللغة الكوردية ليست لغة ريفية قديمة وانها ليست بلغة اتراك الجبال بل انها اللغة القومية للشعب الكوردي ,وكذلك لا بد ان يفهم العرب بان اللغة الكوردية ليست بلغة فضائية,بل انها لغة ذلك الشعب الذي عاش منذ فجر التاريخ ولا يزال يعيش على ارضه أي في كوردستان. كما ان الاوان حان لكي يفهم الايرانيون بأن جيومارت ,ابن اهورا مزدا,تكلم باللغة الكوردية عندما طلب من اهريمن ان يكف عن الحاق الاذى بكيومرت.
و لابد من القول بانه وعلى الرغم مما تعرضت له اللغة الكوردية في ظل نير الاستعمار و عدم وجود دولة مستقلة قومية لنا الكورد فقد بقيت الكوردية على مر العصور لغة حية دون ان تتعرض الى الزوال.
النهاية.
ملاحظة:بكل سعة صدرسأقرأ رسائلكم التي تحوي الرأي الموافق و النقيض. على العنوان:
Ciwan_cudi@yahoo.com
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 10 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 1
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 06-11-2006 (18 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Edebî
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 19-06-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 20-06-2024 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 10 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî

Rast
Kurtelêkolîn
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
05-07-2024
Sara Kamela
Nirxandinek li ser Kurteçîroka Xezal a Sîma Semend
Kurtelêkolîn
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
05-07-2024
Sara Kamela
Serpêhatiya tabloya kurdekî (1850)
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Elî Şemdîn
Wêne û şirove
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
13-07-2024
Aras Hiso
Bajarê Mêrdînê di sala 1911an de
Wêne û şirove
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
13-07-2024
Aras Hiso
Di sala 1955an de dîlaneke Kurdên Azerbaycanê
Babetên nû
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ebdo Mihemed
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Elî Şemdîn
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Ehmed Xeyrî
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
08-07-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Dibistana Sor li Cizîra Botan
29-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
27-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 523,798
Wêne 106,001
Pirtûk PDF 19,735
Faylên peywendîdar 98,966
Video 1,423
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
300,502

Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,727

هەورامی 
65,705

عربي 
28,766

کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,125

فارسی 
8,292

English 
7,137

Türkçe 
3,565

Deutsch 
1,455

Pусский 
1,119

Française 
321

Nederlands 
130

Zazakî 
84

Svenska 
56

Հայերեն 
44

Español 
39

Italiano 
39

لەکی 
37

Azərbaycanca 
19

日本人 
18

עברית 
14

Norsk 
14

Ελληνική 
13

中国的 
11

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdên Batûmê
Pirtûkxane
Derûniya ciaknasiyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Dîroka mesopotamya
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Kurtelêkolîn
Kurd û Eskîlstuna, xîçek dîrok
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Jules Verne Nasiya Xwe Dide Kurdan
Kurtelêkolîn
Bîranînek ji jiyana Ûsiv Beg
Kurtelêkolîn
Hevgirtina dagirkeran û belavbûna kurdan
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Partî û rêxistin - Welat- Herêm - Başûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Partî û rêxistin - Sazûman - Rewşenbîrî Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.688 çirke!