Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,192
Wêne
  107,594
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,114
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,337
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,004
هەورامی 
65,850
عربي 
29,389
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
8,994
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,492
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,717
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,562
MP4 
2,395
IMG 
196,679
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
ولاية الموصل في استراتيجية الدولة التركية
Kurdîpêdiya dîroka duh û îro ji bo nifşên siberojê arşîv dike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

قاسم مرزا الجندي

قاسم مرزا الجندي
ولاية الموصل في استراتيجية الدولة التركية
#قاسم مرزا الجندي#
(Qasim Algindy)
الحوار المتمدن-العدد: 7348 - #22-08-2022# - 00:08
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

ينظر الأتراك إلى اتفاقية لوزان الثانية نظرة خيبة تاريخية، بالرغم من اعتبارها وثيقة تأسيسية للجمهورية التركية الحديثة، التي تسببت بتقليصٍ جغرافية الدولة التركية الحديثة، وإلزامها بالتنازل عن مساحات كبيرة كانت تابعة لها، و لذلك نجد إن القيادة التركية تؤكد دوماً للعالم عبر رسائل تاريخية وسياسية، بأن تركيا ترى أن نصوص الاتفاقية مجحفة بحقوقها، وتريد التخلص من آثار الاتفاقية، واستعادة حقوقها التي اغتصبتها دول الحلفاء في الحرب العالمية الاولى.
تعتبر القيادة التركية إن معاهدة سيفر في 1920 و معاهدة لوزان في 1923بأنها الطعنة الأولى في ظهر العهد العثماني، لأنها أجبرت تركيا على التنازل عن مساحات شاسعة من الأراضي التي كانت تحت نفوذها، رغم تأسيس الجمهورية التركية بناءً على معاهدة لوزان 1923، والتي تم إبرامها مع الحلفاء المنتصرين في الحرب العالمية الأولى، وهم بريطانيا وفرنسا وايطاليا، وقد وضعت دول الحلفاء وخاصة بريطانيا العظمي في ذلك العهد عدة شروط بحق الدولة العثمانية، اذ تم إلغاء الخلافة ونفي الخليفة وأسرته خارج تركيا ومصادرة جميع أمواله وإعلان علمانية الدولة التركية ومنعها من التنقيب عن البترول واعتبار مضيق البسفور الذي يرابط البحر الأسود وبحر مرمرة ثم إلى البحر المتوسط ممراً دوليا لا يحق لتركيا تحصيل رسوم من السفن المارة فيه.
و بحلول منتصف عام 2023 تنتهي مدة هذه المعاهدة التي قد مرّ عليها مائة عام، و تؤكد تركيا بالتخلص من آثارها، حينها ستدخل تركيا حقبة جديدة من التاريخ المعاصر وستشهد عهداُ جديداُ وستشرع في التنقيب عن النفط, وحفر قناة جديدة تربط بين البحرين الأسود ومرمرة تمهيدا للبدء في تحصيل الرسوم من السفن المارة، وإعادة ترميم حقوقها التي اغتصبها الحلفاء، وتنشر دوماً تركيا أن نصوص الاتفاقية غير عادلة، وأنها ستعمل على استرجاع حقوقها، ومن هذه التوجه يمكن فهم بعض أوجه الخلافات الدائرة الان بين تركيا ودول اوربا والغرب.
إن مشكلة ولاية الموصل في نظر تركيا هي ولاية الموصل العثمانية، التي تضم حالياً محافظات الموصل وكركوك ودهوك والسليمانية وأربيل، أي كانت تضم معظم إقليم كُردستان الحالي مع كركوك وحتى تخوم تكريت، هذه الولاية لا تزال موجودة في الضمير التركي، والدولة التركية ماتزال تخصص لها ميزانية سنوية بقيمة مادية رمزية ومقدارها ليرة تركية واحدة فقط منذ اقتطاعها من الدولة العثمانية وحتى يومنا هذا.
ومن الواضح هنا أن الدولة التركية لاتزال تعتبر هذه الولاية جزءاً من الدولة التركية من الناحية الرسمية، تعود جذورها الى ما بعد الحرب العالمية الأولى، وعلى اثرها نشبت أزمة دبلوماسية بين المملكة العراقية وجمهورية تركيا حول مصير ولاية الموصل، التي كانت جزءاً من الدولة العثمانية حتى نهاية الحرب العالمية الأولى، عندما احتلت من قبل بريطانيا، يذكر التاريخ العثماني أن مدينة الموصل هي أول مدينة خضعت لسيطرة العثمانيين في مارس/ آذار 1516، في عهد السلطان سليم الأول.
بعد حرب الاستقلال التركية، اعتبرت تركيا الجديدة الموصل واحدة من القضايا الحاسمة المحددة في الميثاق الوطني، ومطلبتها المستمرة لولاية الموصل كولاية تركية ،ورفضت نتائج استفتاء أولي قامت به حكومة المملكة العراقية وبريطانيا، والحكومة العراقية وبريطانيا ايضاً رفضتا استفتاء أجرته السلطات التركية وحلفاؤها في الموصل.
تمكنت بريطانيا من طرح هذه القضية في الساحة الدولية، وجعلها مشكلة حدود بين تركيا والعراق في عصبة الامم وقد دفع البريطانيين إلى خيار عصبة الأمم التي أرسلت بدورها لجنة تحقيق دولية بتاريخ 27 يناير/ كانون الثاني 1925، حيث بدأت بمشاوراتها واستقصائها للحقائق الديموغرافية وآراء الأهالي في تبعية ولايتهم لحكومة المملكة العراقية وبريطانيا قد مهد طريق النجاح لحل هذه المشكلة لصالح العراق عن طريق الاستفتاء, وعقد اتفاقية بين المملكة العراقية وتركيا بخصوص ولاية الموصل في سنة 1926.
وعلى اثرها عيّن مجلس عصبة الأمم لجنة تحقيق والتي أوصت بأن تعود ملكية الموصل إلى العراق، فأُجبرت تركيا على قبول القرار من خلال التوقيع على معاهدة الحدود مع الحكومة العراقية في عام 1926 ويمنح العراق إتاوة 10% من الودائع النفطية في الموصل إلى تركيا لمدة 25 عاماً.
قدمت الحكومة العراقية (1922–1924) وبريطانيا احصاءاتها حول نسبة السكان في ولاية الموصل وقد أظهرت تلك الإحصائيات إن غالبية السكان هم من الأكراد وتأتي الاتراك بنسبة 8،5% تقريباً من مجموع السكان في ولاية الموصل والتي كانت تضم مدن السليمانية واربيل ودهوك اضافة الى الموصل، كما موضح ادناه تعداد كل مكون ونسبته في الولاية في عام (1922- 1924) ادناه .
الكُرد (427.220) نسمة، نسبتهم 54.25%
العرب (185.76) نسمة ، نسبتهم 23.65%
الاتراك (65.895) نسمة ، نسيتهم 8.39%
مسيحيون (62.125) نسمة . نسبتهم 7.77%
ايزيديون (30.000) نسمة ، نسبتهم 3.82%
يﮪود (14.500) نسمة ، نسبتهم 2.12%
اجمالي المكونات (785.468) نسمة في ولاية الموصل(موصل ، اربيل ، سليمانية ، دهوك)في سنة (1922- 1924).
واستمرت مطالبات تركيا بالموصل في حرب الخليج حيث طلب الرئيس توركوت أوزال من رئيس أركان الجيش في عام 1991 إعداد خطة عسكرية لضم ولاية الموصل عسكرياً الى تركيا، إلا أن الجيش التركي تصدى لطموحه تحت ضغوط سياسية اقليمية ودولية.
إن جميع الحكومات المتعاقبة على الحكم في تركيا والى الحكومة الحالية، ومنذ مائة سنة تقريباً كانوا يذكرون معاهدة لوزان بألم ومهانة، وهم يعدون السنين تمضي كي يبطل الزمن شروطها، ويروج منذ سنوات في الأوساط التركية عن إعادة تركيا ضم ما كانت قد طالبت به، وخصوصا ولاية الموصل. حيث بدأت المخاوف تطفو على السطح مع انقضاء فترة معاهدة لوزان وأبعادها التاريخية والجيوسياسية.
كيف ستتعامل القوى الدولية مع المطالب التركية، التي مرت بمراحل عديدة وهي تطالب بها، حيث سيواجه الشعب الكُردي مشكلة صعبة إزاء تلك المتغيرات الجديدة إن حصلت، وخاصة إن العراق مقبل على تغيرات جذرية نحو التقسيم، وتركياُ ماضية في سياساتها نحو استغلال الفرص في كل الاتجاهات نحو تثبيت وتحقيق اهدافها الجيوسياسية في العراق وسوريا .
هل ستعود تركيا بعد انتهاء معاهدة لوزان وتجدّد مطالبتها بولاية الموصل.؟
هل ستتغير الخريطة الجيوسياسية والاقتصادية للمنطقة، ويدخل العالم مرحلة جديدة من الإرث العثماني.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 18 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 06-07-2024
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 22-08-2022 (2 Sal)
Bajêr: Mûsil
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 06-07-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 20-07-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 06-07-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 18 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Jiyaname
Resul Geyik
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
16-08-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,192
Wêne
  107,594
Pirtûk PDF
  20,020
Faylên peywendîdar
  101,114
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,337
Kurmancî - Kurdîy Serû 
89,004
هەورامی 
65,850
عربي 
29,389
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,084
فارسی 
8,994
English 
7,423
Türkçe 
3,612
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,492
Pусский 
1,134
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,663
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,717
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,231
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,562
MP4 
2,395
IMG 
196,679
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Resul Geyik
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Pirtûkxane
TEORÎYA HÎNKIRINA KURDÎ-KURMANCÎ
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Dosya
Kurtelêkolîn - Cureya belgeyê - Zimanî yekem Kurtelêkolîn - Cureya Weşanê - Born-digital Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Edebî Kurtelêkolîn - Kategorîya Naverokê - Helbest Kurtelêkolîn - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Kurtelêkolîn - Welat- Herêm - Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Navên Kurdî - Zayend - Nêr

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.282 çirke!