Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,646
Wêne
  106,982
Pirtûk PDF
  19,882
Faylên peywendîdar
  100,264
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
نوروز وظاهرة الاعتدال الربيعي في التقويم الشمسي الايزيدي
Kurdîpêdiya û hevkarên wê çavkanî û referansên pêwîst pêşkêşî xwendekarên zanîngehan û xwendina bilind dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

قاسم مرزا الجندي

قاسم مرزا الجندي
نوروز وظاهرة الاعتدال الربيعي في التقويم الشمسي الايزيدي
#قاسم مرزا الجندي#
(Qasim Algindy)
الحوار المتمدن-العدد: 7197 - #21-03-2022# - 00:03
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

نوروز عيد رأس السنة الكُردية الآرية، يعني اليوم الجديد وتجدد الحياة وتذكير جميع الشعوب الآرية في التمسك بالأصل والعادات والتقاليد والطقوس, ولا يمكن أن يتخلى عنها أبدا مهما تغيرت الأفكار والمعتقدات والتوجهات في الأزمان والعصور, والاحتفال بها والخروج إلى السفرة في الطبيعة الخلابة إنما هو تعبير صادق لتلك الطقوس والعادات في يوم نوروز قبل آلاف السنين, فيحيونها الشعب الكُردي بكل حب وإخلاص في احتفالات عظيمة في كل عام تعطي الانطباع في المحافظة والتمسك بالأصل والجذور والعقيدة.
ويلبسون الزّي الكُردي الجميل ويشعلون النيران في الأماكن المرتفعة، إيذانا بانتهاء حكم الطاغية (اشدهاك).
نوروز مصطلح كردي يتكون من مقطعين الأول (نوَ) يعني الجديد و(روز) يعني النهار الجديد وهو اليوم الأول للعام الشمسي الايزيدي (الكُردي) واليوم الثامن لشهر آذار من التقويم الشمسي (البابلي الايزيدي) ولو أضفنا الفارق بين التقويمين الإيزيدي والميلادي(13) يوما لأصبح (8+13)=21 وهي يوم الاعتدال الربيعي في شهر آذار حسب التقويم الغربي الميلادي وهو اليوم نفسه حسب التقويم الشمسي الإيزيدي(الكُردي) الذي يتساوى فيه الليل والنهار.
انه اليوم الذي يحتوي على معان كبيرة وعميقة في المعنى الديني والتاريخي والفلكي لذلك الزمان و أحد أقدم الأعياد الذي عرفها الشعب الإيزيدي (الكُردي) قبل الميلاد بآلاف السنين، انه العيد الذي كان يمارس طقوسه في بداية السنة الشمسية الإيزيدية في التقويم الشمسي المستخدم عبر الزمان في (سومر و بابل وميسوبوتاميا)، وهذا ما يظهر من بدء هذه التقاويم بشهر نيسان وبأعياد رأس السنة لتلك الحضارات مع عيد رأس السنة الكردية.
يعتبر زاوية ميلان كوكب الارض على مداره(23,5) درجة, في حركة الأرض المحورية على مدارها الاهليجي حول الشمس, السبب الرئيسي في احداث ظاهرة الفصول الأربعة، ان كوكب الارض تمر في مدارها بأربعة مواقع فلكية مفصلية. تدور الارض حول نفسها مرة كل 24 ساعة تقريباً من منظور شمسي، وتدور مرة كل 23 ساعه و56 دقيقة و4 ثواني من منظور نجمي.
وتستغرق كوكب الارض لإكمال دورة كاملة حول مدارها(الشمس) ب (365,25)يوما تقريبا، وتساوي(360)درجة, وهذه المواقع الفلكية الاربعة هي الاعتدالين ال (ربيعي خريفي)اللتين تتساوى فيهما ساعات الليل والنهار في جميع أرجاء العالم، والانقلابين ال (صيفي شتوي)اقصى الاختلاف بين زمن وطول الليل والنهار فيهما.
حيث إن الشمس تشرق في يومي الاعتدالين في(20/3 22/9) من الشرق تماما وتغرب في الغرب تماما، ولكن يبدأ موقعها في التغيير بعد ذلك بالميلان نحو الشمال الارضي درجة, الى ان يتكمل(90)درجة, وحتى يحين موعد بداية فصل الصيف من الوجهة الفلكية في يوم(21/6) يونيو، حيث تشرق الشمس في هذا اليوم من جهة الشمال الشرقي وتغرب في جهة الشمال الغربي بالتحديد.
وبعد هذا التاريخ تنقلب حركة الشمس ظاهريا في السماء نحو الجنوب(وهي حركة الارض), لذا يسمى هذا اليوم بيوم الانقلاب الصيفي بحيث يكون النهار في نصف الكرة الشمالي أطول من الليل عكس النصف الجنوبي للأرض يكون الليل فيها اطول من النهار, وبعد ذلك تتحرك الشمس ظاهريا نحو الجنوب بشكل يومي وتتحرك الارض في كل يوم درجة زاوية, وتساوي (1,2) دقيقة الى ان يكتمل(90) درجة في حركة كوكب الارض التراجعية, إلى أن يحين موعد الاعتدال الخريفي, والذي يوافق يوم(22/9) سبتمبر من كل عام تقريبا، حينها تشرق الشمس مجددا من الشرق تماما وتغرب في الغرب تماما مرة أخرى.
تكتمل الشمس حركتها الظاهرية نحو الجنوب إلى أن يحين موعد بداية فصل الشتاء من الناحية الفلكية، حيث تشرق الشمس من جهة الجنوب الشرقي، وتغرب في جهة الجنوب الغربي بالضبط. وبعد هذا التاريخ تنقلب حركة الشمس ظاهريا في السماء نحو الشمال الارضي, لذا يسمى هذا اليوم بيوم الانقلاب الشتوي حيث يكون أقصر نهار وأطول ليل في العام.
في الاعتدال الربيعي تشرق الشمس لأول مرة منذ ستة أشهر على القطب الشمالي للكرة الارضية ليبدأ نهار طويل ومتواصل لمدة (6)أشهر أخرى، حيث لا تغيب الشمس خلال ما يقارب(180) يوم. في حين تغرب الشمس لأول مرة منذ (6) أشهر على القطب الجنوبي، ليبدأ ليل طويل مدته(6)أشهر اخرى. والسنة في القطبين تساوي يوما واحدا النهار يساوي(6) اشهر, والليل ايضا تساوي (6) اشهر اخرى
هناك عوامل اخرى في احداث الطقس والمناخ في الفصول الاربعة في السنة, هي المدار الأهليجي الذي يتحرك عليه كوكب الارض في حركتها المدارية حول الشمس, حيث أن النصف الشمالي من الكرة الأرضية يحدث له عكس ما يحدث للنِّصف الجنوبي, فإذا كان في النصف الشمالي شتاء, سيكون لدى سكان النِّصف الجنوبي صيف, وإذا تغير الطقس بعد ستة أشهر وأصبح في النصف الشمالي صيف, فإن الناس في استراليا ونيوزيلندا وشيلي .. يصبح عندهم شتاء, وهكذا تتحرك الارض حركتها حول الشمس محدثة ظاهرة الفصول الاربع في كل عام .
الفرق بين بعد وقرب الارض من الشمس مقارنة مع المسافة بينهما نسبية وقليلة قد لا تؤثر بقدر زاوية ميلان محور الارض على مدارها حول الشمس, عندما يكون كوكب الأرض في أوجها تكون في أبعد نقطة عن الشمس والمسافة بينهما عند هذا الحد تساوي(152) مليون كيلو متر، وعندما تكون الأرض في حضيضها, تكون كوكب الارض في أقرب نقطة من الشمس والمسافة بينهما تساوي(147)مليون كيلو متر، الفرق بين الحالتين(البعد القرب) هي(5) مليون كيلو متر، وهذه مسافة قصيرة نسبة إلى البعد الشاسع والكبير لكوكب الارض عن الشمس, لها تأثيراتها في احداث التغييرات في الطقس والمناخ وظاهرة الفصول على مدار السنة
ان حساب الفصول والمناخ والطقس في الحساب الايزيدي وحسب التقويم الشمسي الذي يتأخر تاريخ حسابه ب (13)يوما عن التقويم الميلادي. ونجد ان ظاهرة الفصول والمواقع الفلكية الاربعة في الاعتدالين, وهما عيد رأس السنة الايزيدية(سرسال)الذي يبدأ في اول اربعاء من شهر نيسان, وربما في اول اربعاء من بداية السنة(الفلكية) وحسب التقويم الشمسي(تاريخ الابراج), وكما كانوا يحتفلون بهذا العيد في سومر وبابل واشور وكان في بداية برج الحمل يوم(الاعتدال الربيعي)في يوم (21/3). وبعد (6) اشهر من هذا العيد يقابلها عيد الجما في تاريخ الانقلاب الخريفي, وهي في نهاية برج العذراء(22/9), بخلاف بسيط من (5 12) يوم فقط بينهما رغم مرور الالاف السنين على التقويم الشمسي الايزيدي دون اصلاح.
المصادر التاريخية تؤكد بأن السومريين في أور وبابل هم أول من احتفلوا بعيد رأس السنة(زكَموك)(زكَماك) هو عيد اله الخير والربيع (الشمس) لدى السومريين، وأهل سومر كانوا يحتفلون بعيد الإله في اليوم الأول من ربيع كل عام ، وتتفق أغلب المصادر التاريخية على أن السومريين قد نزحوا من جبال كردستان نحو جنوب بلاد مابين النهرين ، مما يعني ان معتقداتهم كانت تشابه معتقدات شعوب كردستان القديمة.
كان السومريون يحتفلون بهذا العيد مرتين في السنة الأولى في (21) آذار والثانية في(21)أيلول وجعلوا عيد رأس السنة السومرية في21 آذار(شيكوركو)وهي تسمية آذار عند السومريين وأسموه عيد (زكَمك الأول)وهي كلمة كردية تعني الولادة والتجدد في الاعتدال الربيعي ونشاط ولادة الحيوانات ونمو النباتات فيها.
أما في 21 أيلول(آكيتي)وهي تسمية شهر أيلول عند السومريين حيث يكون عيد (زكَموك الثاني) الذي يعني الموت والبذار(دفن البذور) والدخول في فترة سبات وموت جديد كما وصفه السومريون ونزول الإله (إنانا) إلى العالم السفلي. ويبدو أن السنة السومرية كانت منقسمة إلى نصفين الأول ربيعي زكَماك الأول و خريفي (زكَماك)الثاني.
هناك اشارات اخرى فلكية اهمها : الظاهرة الفلكية في الانقلاب الخريفي لدى الايزيدية, هي ظهور نجمة سيرس أحدى أكبر النجوم في برج الصياد, وتسميتها في الايزيدية(قرغ). وتظهر في السماء في بداية الخريف, إنها دلالة على تغير المناخ والطقس. وتعني القرغ على النار القوية المشتعلة في حركتها الضوئية المتلألئة للناظر، وتغير الألوان فيها بين لحظة وأخرى على مدار السنة، مما يدل على شدة ضوئها في بداية ظهورها في الأفق. وهي أشارة على الاعتدال وتغير المناخ نحو البرودة، وتنخفض درجات الحرارة يوما بعد يوم، وكلما ارتفع نجمة (القرغ) في سماء الليل..[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 11 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/ - 06-07-2024
Gotarên Girêdayî: 2
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 21-03-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ol û Ateyzim
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 06-07-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 07-07-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 06-07-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 11 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Pirtûkxane
Zanista Civakê

Rast
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Ishaq Iskotî
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Tewfîq Wehbî
Pirtûkxane
QÛRNA MIN
25-07-2024
Sara Kamela
QÛRNA MIN
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Babetên nû
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
30-07-2024
Evîn Teyfûr
Jiyaname
Tewfîq Wehbî
25-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ishaq Iskotî
21-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Letif Memmed Brukî
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kinyazê Brahîm Mîrzoyêv
18-07-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Mela Kaka Hemê
13-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mihemed Cezaêr
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Mistefa Elî Şan Nebo
09-07-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Nîroz Malik
09-07-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  528,646
Wêne
  106,982
Pirtûk PDF
  19,882
Faylên peywendîdar
  100,264
Video
  1,468
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
302,073
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,834
هەورامی 
65,800
عربي 
29,077
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,736
فارسی 
8,807
English 
7,251
Türkçe 
3,580
Deutsch 
1,474
Pусский 
1,126
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
57
Հայերեն 
45
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
21
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,602
Kurtelêkolîn 
4,886
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,069
Pirtûkxane 
2,709
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,229
Cih 
1,134
Belgename 
289
Wêne û şirove 
133
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
311
PDF 
30,140
MP4 
2,379
IMG 
195,567
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Dewleta Fedlawî (Hezarhespî) / 1156-1423
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Çand û Civak
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
DÎROKA KURD LI ÇAVKANIYÊN BIYANIYAN
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Pirtûkxane
Civaknasiy perwerdeyê
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
V. SEMPOZYÛMA NAVNETEWEYÎ YA KURDIYATÊ MELA MEHMÛDÊ BAZÎDÎ & ALEKSANDRE AUGUSTE JABA Û MÎRASA WAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Kurtelêkolîn
Ji lêkolîner Seîdê Dêreşî îdîaya yekemîn helbesvanê kurd
Pirtûkxane
Zanista Civakê
Dosya
Enfalkirî - Zayend - Nêr Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Netewe - Kurd Enfalkirî - Netewe - Kurd Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Enfalkirî - Cureyên Kes - Enfakirin Enfalkirî - Cureyên Kes - Qurbaniyên Enfalê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.984 çirke!