Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Aknaliç
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nor Geghi (Çatkran) ermen
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,005
Wêne
  107,562
Pirtûk PDF
  20,010
Faylên peywendîdar
  100,959
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,155
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,915
هەورامی 
65,847
عربي 
29,357
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,077
فارسی 
8,979
English 
7,418
Türkçe 
3,605
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,483
Pусский 
1,133
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,576
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,716
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,524
MP4 
2,395
IMG 
196,596
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna...
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere...
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
الحدود الجغرافية لبلاد الكورد كوردستان فى مطلع القرن السابع الميلادى 2
Em xemgîn in ku Kurdîpêdiya li bakur û rojhilatê welêt ji aliyê dagirkerên tirk û farisan ve hat qedexekirin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Cebuano0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ქართველი0
中国的0
日本人0

فرست مرعي اسماعيل

فرست مرعي اسماعيل
الحدود الجغرافية لبلاد الكورد كوردستان فى مطلع القرن السابع الميلادى 2
#فرست مرعي اسماعيل#

من الضرورى بمكان، رسم خارطة توضيحية اللأقاليم الجغرافية التي تضم بلاد الكورد تبين فيها بصورة جلية مواطن الكورد (كوردستان)، نظرا لاختلاف التسميات الجغرافية تبعا للتسلسل التاريخى من عصر الى عصر، والتداخل الاثنى (العرقى) بين الكورد والفرس والارمن والسريان وغيرهم بفعل عوامل العيش المشترك معا فى تلك الاصقاع.
كانت بلاد الكورد في عصر ما قبل الاسلام وفي بدايته تقع ضمن عدة اقاليم جغرافية أشار اليها البلدانيون (= الجغرافيون)، ومنها: الجزيرة الفراتية (= ميسوبوتاميا)، ارمينيا (= بلاد هكاري والزوزان)، إذربيجان (= أتروباتين – ميديا الصغرى)، اقليم الجبال (= الغربي- ولورستان الشمالية) ، خوزستان( = لورستان الجنوبية)، فارس (= الزمزم الكوردية).
ولم يكن خافيا محاولة بعض مؤرخى الامم السابقة الذكر طمس المعالم التاريخية والجغرافية الكردية بدوافع دينية وعنصرية محضة، والقاء ظلال من الشك حول اصل الكرد ومحاولة ربطه بجنسهم، أو محاولة ربط انتماء الكرد واسقاطها على نظريات اسطورية كالضحاك والجن، اضافة الى ذلك أن الذين أرخوا لهذه الفترة لم يعايشوا مجريات الاحداث التى كانت كوردستان مسرحا لها، أو كان الكورد ابطالها وهذا ينطبق الى حد كبير فى المناطق التى كانت خاضعة للسيطرة الفارسية الساسانية.
أما المناطق الكوردية الخاضعة للسيطرة الرومية البيزنطية والارمنية فان الدوافع هنا تختلف بعض الشىء، فقد سار المؤرخون والجغرافيون والبلدانيون المسلمون على نفس النهج الذى اتبعه المؤرخون والجغرافيون اليونان والرومان والارمن فى اطلاق اسم ارمينيا وميسوبوتاميا على مناطق كوردية كثيرة، حتى بعد مرحلة الاستقرار الاسلامى فيها لعدة قرون كبلاد بلاسجان(= بلاشجان) وساترودان، والمناطق المحيطة بنهر الرس – نهر الاكراد (= نهر آراس - شمال غرب بحيرة اورمية). وأطراف بحيرة وان، مناطق الزوزان (جنوب بحيرة أرجيش - وان) ، كمنطقة هكاري، ومناطق (ديار بكر الحالية وأطرافها)، جزيرة بوختان (بوهتان -بوتان – جزيرة وأطرافها الغربية والجنوبية).
ان الباحث قد لايجانب الحقيقة اذا قال بان حوالى النصف من الاراضى المحسوبة على ارمينيا من الناحيتين الادارية والاسمية هى اراض كوردية -وللبرهنة على ذلك يمكن الاستدلال بكتابات المؤرخين والجغرافيين اليونان بل - وحتى الارمن انفسهم- فى هذا المجال أمثال :هيرودوت، زينفون، سترابون، موسى الخوريني (مايساي خورنيسكى)، جيفوند، اليزيه وردبت، ليو الارمني، ومادونه المستشرقون المعاصرون على سبيل المثال لا الحصر: وايسباخ، درايفر، مارك سايكس، كيرزون، مينورسكي، والخرائط التفصيلية الملحقة بتاريخ كمبردج القديم، اضافة الى المصادر السريانية .
بناءا على ما تقدم نجد ان الكورد شعب واسع الانتشار يمكن ان نجد مواطنه تمتد من خراسان فى شرق ايران وهمدان حتى تخوم آسيا الصغرى فى سميسات (شمشاط) وملاطيا على حد تعبير درايفر. ولكن هذه المناطق قد تقلصت وتمددت حسب الظروف، إلا ان هذه الملاحظة تنطبق على اطراف البلاد المذكورة، مع الاخذ بنظر الاعتبار ان اقواما اخرى كالفرس والارمن والعرب يشاركونهم العيش فى هذه البقاع المذكورة، اما قلب كوردستان اما يطلق عليه (الكوردستان المركزى) فبقى مستمرا واحتفظ بكل الاسس والمقومات القومية للكورد من دين ولغة وعادات وتاريخ مشترك .
ومما تجدر الاشارة اليه أنه كان على الباحث ان يستعين بالمصادر اليونانية، السريانية فضلا عن الأسلامية، كي يستطيع الألمام بما يمكن أن نطلق عليه اسم الجغرافية السياسية للمنطقة الكوردية ابان عصر صدر الاسلام، ليتمكن من خلال الجمع والمقارنة بين هذه المصادر الوصول الى أفضل صيغة علمية ممكنة لرسم خارطة (كوردستان) انذاك.
فالمصادر اليونانية تشير الى عدة مقاطعات تفصل مابين بلاد أرمينيا وبلاد ميسوبوتاسيا (بلاد مابين النهرين) وبضمنها مقاطعه كوردوئين القديمة Gordyene التي كانت عبارة عن مقاطعة صغيرة تحتل الجبال والتلال والهضاب الممتدة بين ديار بكر- نصيبين- وزاخو، والى الجنوب الشرقي منها كانت هناك مقاطعة باسم اديابين Adiabene تشمل جميع المناطق شبه الجبلية الممتدة حول أربيلا (أربيل) وحتى نهر سيروان (= ديالى)، والى الشمال الشرقي من اديابين كانت تقع مقاطعة أتروباتين Atrobatene (ميديا الصغرى) ، وفيما يلي هذا الأقليم كانت تمتد مرة أخرى الأراضي الميدية Media الواسعة وغير المحددة بشكل دقيق .
وهؤلاء الميديين هم الأجداد الحاليين للكورد حسب النظرية التي تبناها المستشرق الروسي فلاديميرمينورسكي (1877 – 1966م) في المؤتمر العشرين للاستشراق الذي عقد في مدينة بروكسل عام1938م، وتبناها باحثون آخرون من الاوروبيين فضلاً عن غالبية الباحثين والمؤرخين الكورد وغيرهم، وهذه النظرية تثير التساؤل الاتي؟ لو لم يكن الأكراد أحفاد الميديين، فماذا حل اذن بشعب عريق وجبار،ومن أين انبثقت هذه الشبكة الواسعة من القبائل الكردية التي تتكلم بلغة ايرانية موحدة، ومتميزة عن اللغات الأيرانية. وعلى مايبدو فان بعض المصادر والخرائط السريانية تدعم هذه النظرية .
ومن جانب اخر حددت المصادر السريانية المنطقة الكوردية بالاراضي الواقعة بين جبال زاكروس شرقا وجزيرة ابن عمر وجبال طورعابدين غربا، الا ان مصادر هم المتاخرة اعتبرت هذه المنطقة سريانية .
وعلى هذا الاساس يمكن أن نحدد منطقة كوردستان في مطلع القرن السابع الميلادي/ الاول الهجري من ناحية الجنوب في مقاطعة خوزستان (= عربستان) بالخط الذي يمتد شمال مدينة الاهواز قرب مدينة مناذر، ويمتد الى الشرق موازيا نهر الدجيل (الكارون) الى ان يصل مقاطعة فارس حيث يلتف على زم الرميحان احدى زموم الأكراد في فارس وبعد أن يلتف الخط حول هذا الزم ينحرف باتجاه الشمال الغربي ويضم رستاق القامدان الواقع في جنوب غرب مدينة اصفهان، وبعدها يمتد الخط بانحراف بسيط باتجاه الشمال الغربي حيث يفصل المناطق الفارسية عن منطقة اللور الصغرى الكوردية، ويستمر بنفس الاتجاه مع انحراف بسيط نحو الشمال الشرقي حيث تقع مدينة سهرورد الكوردية (= موطن الفيلسوف الاشراقي الكوردي – شهاب الدين السهرودي المقتول (549 – 587ﮪ/1154 – 1191م) ، ثم يرجع الخط الى سيرته الاولى ويقطع نهر سفيدرود ويظل في سيره الى ان يلتقي مع بحيرة اورمية في زاويتها الجنوبيه الشرقية، بعدها يستمر الخط نحو ساحل البحيرة الشرقي، وعندما يصل الى نقطة في أقصى الشمال الشرقي منها ( = جبال سَبَلان) التي يبلغ ارتفاعها 4000م عن مستوى سطح البحر، وهي سلسلة تمتد من جبال آرارات باتجاه الشمال الشرقي، يستمر هذا الاتجاه الشرقي لبلاد الكورد في السير باتجاه الشمال الشرقي الى ان يلتقي بنهر الرس (الاكراد)، وبعدها يسير بموازاة النهر ثم ينحرف بزاوية قائمة بالاتجاه الجنوبي الغربي الى ان يلتقي ببحيرة وان في زاويتها الشمالية الشرقية، ويستمر في سيره بموازاة ساحل البحيرة الشمالي، وعندما يترك البحيرة يظل سائرا بخط مستقيم مخترقا منطقة خلات ومستمرا في السير نحو الشمال مارا بملازكرد ومستمرا في السير نحو شمال موش مارا بأرزنجان وأرضروم الى أن يصل الى منطقة بينغول وسيواس ومن ينحني باتجاه ملطية ويصل في سيره الى المناطق المحيطة بغازي عيناب حيث يظل مستمرا وينحرق شيئا فشيئاً باتجته الحنوب الغربي الى ان يلتقي بنهر نهرالفرات في ضفتها اليمنى ويسير بمحاذاة نهر الفرات الى مناطق الكرد في جبل الاكراد حول مدينة حلب بعدها ينحرف باتجاه الشرق مارا بخط مستقيم باتجاه الحسكة الى أن يصل الى الحافات الجنوبية لجبل سنجار(= مدينة سنجار)، ثم يظل مستمرا في سيره الى أن يلتقي بنهر جلة شمال مدينة الموصل ويعبر النهروينحرف باتجاه الجنوب الشرقي مستمرا في سيره بمحاذاة جبل مكحول (= سلسلة حمرين)، حيث يفصل اقليم الجزيرة وشهرزور عن اقليم العراق العربي، ويظل الخط مستمرا في سيره نحو الجنوب الشرقي الى أن يقطع منطقة العراق العربي جنوب غرب مدينة جلولاء ويظل مستمرا في سيره حتى يصل جنوب غرب مدينة مندلي ومن ثم بدرة وجصان حيث جبال اللور، ويلتقي مرة اخرى مع الحدود الجنوبية عند مدينة مناذر بعد ان يعبر نهر الدجيل مرة أخرى، ويدخل الحدود الجنوبية للورستان على الحدود الشمالية لخوزستان قاطعا نهري الكرخ ودزفول ويدخل في أجزاء من اقليم فارس حيث الزموم الكوردية جنوب غرب مدينة أصفهان.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 11 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 20-05-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Evîn Teyfûr ) li: 30-07-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 31-07-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Evîn Teyfûr ) ve li ser 30-07-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 11 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD

Rast
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
02-08-2024
Evîn Teyfûr
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Kurtelêkolîn
Salnameya Zerdeştî
04-08-2024
Evîn Teyfûr
Salnameya Zerdeştî
Kurtelêkolîn
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
09-08-2024
Aras Hiso
Bûn an nebûn - pirsa hebûna Yazîdî
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Babetên nû
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
11-08-2024
Evîn Teyfûr
Cih
Getap
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nalbandyan (Mets Şirar)
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Gai
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Şenkanî
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
TliK
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Jamuşvan
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Aknaliç
09-08-2024
Aras Hiso
Cih
Nor Geghi (Çatkran) ermen
09-08-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  531,005
Wêne
  107,562
Pirtûk PDF
  20,010
Faylên peywendîdar
  100,959
Video
  1,471
Ziman
کوردیی ناوەڕاست 
303,155
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,915
هەورامی 
65,847
عربي 
29,357
کرمانجی - کوردیی سەروو 
17,077
فارسی 
8,979
English 
7,418
Türkçe 
3,605
لوڕی 
1,691
Deutsch 
1,483
Pусский 
1,133
Française 
336
Nederlands 
130
Zazakî 
90
Svenska 
63
Հայերեն 
50
Español 
45
Italiano 
44
لەکی 
37
Azərbaycanca 
24
日本人 
20
中国的 
16
Ελληνική 
14
Norsk 
14
עברית 
14
Fins 
12
Polski 
7
Esperanto 
5
Ozbek 
4
Português 
3
Тоҷикӣ 
3
Hrvatski 
2
Srpski 
2
Kiswahili سَوَاحِلي 
2
ქართველი 
2
Cebuano 
1
ترکمانی 
1
Pol, Kom
Kurmancî - Kurdîy Serû
Peyv & Hevok 
41,094
Pend û gotin 
24,576
Kurtelêkolîn 
4,908
Şehîdan 
4,214
Enfalkirî 
3,124
Pirtûkxane 
2,716
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,602
Jiyaname 
1,230
Cih 
1,150
Belgename 
289
Wêne û şirove 
139
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
26
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Pêjgeha kurdî 
3
Wekî din 
2
Karên hunerî 
2
Nexşe 
2
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Ofîs 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
30,524
MP4 
2,395
IMG 
196,596
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Kurdên Çewisandî û Birayên Wan Ên Misilman
Kurtelêkolîn
Hebûna êzdiyan li Ermenistanê: rewş û perspektîf
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Kurtelêkolîn
Şarî Antîk Pirîn(Perre/Pere)-Semsûr
Jiyaname
Mihemedsalih Qadirî
Kurtelêkolîn
Rola rêberekî netewî ji bo gelê Êzidî
Kurtelêkolîn
Keyaniya Kûmû(h)/ Koma/ Kowa
Jiyaname
Elî Paksirişt (Azad Makûyî)
Jiyaname
EZÎZÊ ÎSKO
Wêne û şirove
KURDÊN GURCISTANÊ di salê de 1971
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Kurdgalnamek(Kurdbêjname)
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
Çand û Civak
Wêne û şirove
Endamên Yekitiya Jinên Kurd a El-tealî 1919
Kurtelêkolîn
Ayda Xidir Nebî û Xidir Eylas
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
TAHARÊ BRO
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
DÎROKA TEVGERA JINA AZAD
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Aliyê siyasî - Comonist Şehîdan - Aliyê siyasî - Netevî Şehîdan - Partî - Hêzên Sûriya Demokrat - HSD Şehîdan - Partî - YPG Şehîdan - Dereceya partiyê - Endam Şehîdan - Cureyên Kes - Şehîdê senger Şehîdan - Cureyên Kes - Mexdûrê DAIŞ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.578 çirke!