Jiyana êzîdiyan li Ermenistanê ( Gotarên kurte etnografîk li ser jiyan û awayê jiyana idzîdiyan li Ermenistanê) Gundê Nalbandyan (Mets Şirar)
Jiyana #êzîdiyan# li Ermenistanê
Gundê Nalbandian li parêzgeha Armavir a Komara Ermenistanê ye. Niştecîhan ên li gundê Ayserê Isayan çêkir a kurt sûretliser jiyana ji êzdîya li Nalbandyan е . Li gundê Nalbandyan yebinavê Mikael Lazarevich Nalbandyan, nivîskar Armenian, helbestvan, rexnegirê wêjeyî, civakî, fîlozof, demokratên şoreşger . Gund gundekî Ermenî-Yazîdî yê tevlîhev e ku ji 150yî zêdetir e Malbatên êzîdî yên li wê dijîn, û niha li wê derê 112 malbat man. Nifûsa giştî zêdetirî 900 malbatî ye.
Têbînî ku, Ayser seroka Ji bo başbûna mirov, mirovahî û aborî ye, ku mijara wê ne tenê mirovên yazîdî , û hemî kêmneteweyên ku li Ermenistanê dijîn hene. Vê rêxistinê di derheqê pirsgirêkên civaka Yazîdî yên li Ermenistanê de gelek pirs pirsîn .
Li gor Ayser Isayan , û êzid i s pêşî li vê derê bicîhbûne li dora 1947 .
Li gund bi в bi taybetî li dimeşandin çandinî .: ew bi di berê de beşdar dibe, viticulture, sebze zêde dibe, û heywanan masîvan . Ew her weha cotên bermayî yên gerîla, ku di hilberîna rûnên bingehîn de têne bikar anîn, mezin dibin .
Struktura perwerdeya çi ye, çawa zarok fêr bibin, û li wê derê yî ь tu derçûyên ku xwendina xwe piştî dibistanê berdewam bike?
Li gund dibistanek navîn heye. Zarokên êzîdî digel Redi pir xwendekarên hêja derketin asta bilind nîşan didin . Herdu keç û xort xwendina xwe piştî dibistanê berdewam dikin. Ayser Isayan : Miletê me, ku niha ji bo mayîna şer, divê ji riya fêrbûna bigirin, ji ber ku îro kesekî xwende bikaribin îlan pirsgirêkên, û çareserkirina van pirsgirêkan An kesê nexwende ne wê. Bên bi giranî birin In. Min nerîn , ev e ku em ê çawa karibin nasnameya xwe ya etnîkî biparêzin, spas ji nifşa perwerdekirî û wêjeyî M.
Mijara perwerdekirina nifşê din divê di rojevê de be. Pêdiviya me bi perwerdehiyê mîna hewayê û avê heye. I ez ji hemî dêûbavan re teşwîq dikim ku fersendê bidin û zarokên xwe hîn bikin » .
Li dibistanê, zimanê dayîkê yê êzîdî tête fêr kirin, û hefteyek du ders didin zarokan zarokan bi zimanê xwe yê êzîdî fêr dibin.
Li wir bûn a gelek kesan li gundê me dike. Mînak, Hashanah Aslanyan , wekî serokên cotkarekî cotkarê dewletê xebitî. Bira Reşîd û Tosn Asoyan di şaredariya gund de xebitîn. Hayser Isayan, 9 salî, wekî şaxekî darayî li rêveberiya gund de kar dikir. Boris Isayan, e Serokê ya neteweyî Yekîtiya Êzîdî Şaxê û li herêmê Armavir. Aziz Isayan, li gund wek cotkar kar dikir. Du hevrêyên me jî gelek salan endamê meclîsa gundî bûn.
Li gund, êzîdî bi piranî zimanê xwe yê dayikê diaxivin.
Pêwîst e ku gundî pir bi tundî li gorî kevneşopiyên neteweyî tevbigerin. Hemî cejnên neteweyî wekî ku divê be, li gorî salname û bi rastî têne pîroz kirin
Me gelek pirs pirsî, ku di civata idizîdî de pir têne nîqaş kirin.
Em pirsî Ayser Isayan : « Di nav xelkê ji gundê hê jî dab hene, wek zewacên di navbera xizmên xwe yên nêz an jî zewaca zûtir ji girls?
Ayser Isayan : « Wekî ku ew dibêjin, bê goşt bê goşt e. Wekî li Neteweyên din, her weha di ya me de jî, xeletî hene. Mixabin, ev celeb zewac kêm e, lê li welatê me diyar e. Ez vê yekê wekî nexweşiyek parsengê ya gelê me dibînim. Em ji mêj ve li welatekî demokratîk dijîn, û me hîn ji vê nexweşiya ku ji zewacên dayikên piçûk di zewacê de dayî xelas nebûne.
Mînakî , di raya giştî de hate gotin ku з gava keçên rûsî 16 salî xistin xulamê pîr, vê yekê gelek nerazî li hin nûnerên gelê me xist. Ez dizanim gelek bûyerên zewaca zû bi encamek xemgîn, gava ku piştî zewacê keçik nekare dayik bavêje an ducan bibe. Divê keçek ji hêla fîzîkî û fikrîkî ve ji bo zewacê amade be. Min çend caran serdana malbatekê kir ku keça sêwî ya ku berê di mala xortan de dayikek e . Ez dît çawa cîwaran bi lîstokan zarok , kêm ji pêlîstokên xwe. Ev yek ji ber ku dêûbavan ne neçû ku di wextê xwe de bi lîstikan re lîstin .
18 salî, divê keçikê li mala bavê xwe bar bike, piştî ku hûn dikarin berê li ser zewacê bifikirin. Ez plansaz dikim ku mijara cezakirina dêûbavan ku keça xwe ya piçûk di zewacê de, di forma zindankirinê de ji bo kêmtirîn pênc salan, zêde bike. Gava ku çend dêûbav ji bo vê yekê diçin zîndanê, hinên din wê fêm bikin, ku ew bêxwedî ye û bi zanebûn vê xeletiyê dinirxîne. Bi heman rengî, dê pirsgirêka malbatên ku dixwazin li Woo keçek ciwanek bêkêmasî bigirin dê were çareser kirin .
Digel vê pirsgirêkê, pirsgirêkek din a cidî jî heye. Ev zewacek wêne an vîdyoyê ye, ku dêûbav têne mala bûkê ya pêşerojê bêyî kurê xwe, tenê wêneyek kurê nîşan didin. Often bi gelemperî dêûbav bêaqil keçên xwe ji kesek ku di kesê ku nehatiye xuya kirin de, bi tenê agahdariya fermî hebe, bi keçên xwe re derbas dikin. Ku di piraniya bûyeran de rê li ber bûyerek xemgîn a bûyeran vedike. Bi gelemperî keçan xapandin dimînin, û dema ku têne mala mêrê , ew fêm dikin ku ev ne yê heman mirovê ku li wêneyê bû an mêr xwedan malbatek sivîl a din e. Dîsa jî bûyer hebûn ku bûk ji hêla orjînal ne kevneşopî bû û dêûbav neçar bûn ku bi hêviya rastkirina kurê xwe keça xwe bînin, û bi vî rengî jiyana keçikê xirab bikin. Jixwe keçikek piçûk, bi xeletiya dêûbavek veqetandî dibe û şansek ku zilamek nenas dê wê jina xwe bikişîne pir hindik e.
Forawa ku zewacên di nav têkiliyan de, ev jî cûreyek nexweşiyê ye. Ne tiştek çawa be, pir kes dibêjin ku pismamên li ser milê dayikê di xwînê de dûr in, ev derew e. Diyar e, xwişk an birayên li tenişta bav tenê xwîn têne hesibandin. Ev guneh e, ez bawer dikim, û meziniyek e. Pêwîst e ku em dev ji vî cehaletê berdin ».
-Piştî pirsgirêkên civakî li gund çiye?
-Di gundê me de, pirsgirêkên wusa gerdûnî yên di derbarê nifûsê de tune. Hemî karên pêwîst hatine kirin. Gund bi gaza xwezayî tê peyda kirin, hema li seranserê gund şevek konferansê heye, rê di rewşa normal de ne, bi gotinek, her tişt baş e. E demeke ji demekê li wir e dema ku pirsgirêka avê heye а zeviyan, lê başe ku di demeke kurt de ev pirsgirêk bi xwe çareser bibe.
-Gelo veberhênanên taybetî hene, û di kîjan warê de veberhênan dikin?
Ayser Isayan : Di nava 80 salan de ji sedsala borî, klubeke mezin ji bo bûyerên li gundê hat çêkirin Ev bû dinavde ne, heta 2012.. Banê club li ser de gihiştibû dawiyê bû. Li ser bîra ji serê yên dewletê dobro dereng Mirze Çoloand bi alîkarîya yên din dobro де dewletê, Aslanyan , bigirin Melis Lazgiany , Zadoe pîr û Telman ji bajarê Ivanovo, li General, ew berhev 60,000 me dolaran û alîkariyên ji bo temîrkirina banê club .
Armen û Perche Nalbandyan dibistanek herêmî nû kirine û ji bo malbatên xizan ên ku di rewşek tengasiyê de ne 14 xaniyên niştecîh ava dikin . ».
-Belê gundê we ji cîranên xwe ciyawazî çi ye?
Ays er Isayan : Gund pir mezin e, û xwedan posteyek, dibistanek, çerçek, dibistanek muzîkê, dibistanek werzîşê û klînîkek derveyî heye.
Di serdema Sovyetê de, gund xwediyê gelek kargeh, 12 zeviyên kolektîf, Parkek, û sûkên mezin ên serşokê bû ... Lê piştî hilweşîna dewletê, ev hemû ji ber sedemên cûda hatin girtin, û îro jî ne wusa kar dike.
Mirovên ji gundên cîran zarokên xwe dişînin dibistana me, ji ber ku li wir dibistanên bilind hene, li gundên cîran jî baxçeyek zarokan tune , û hwd.
Bicîhanîna çi radeyê wê ev be ji bo civaka êzîdî de li Ermenîstanê ji bo parastina ziman û çanda xwe е ?
Ayser Isayan : Demek dirêj, heke em dikarin di her darek de komek bersivê ya bilez biafirînin. Bi vî rengî, axaftin bikin, komên ku di wextê rast de di demek rast de dê bibin alîkar ji hevkarên xwe re. Bi vî rengî em ê karibin pêşî lê bigirin. klînîkek di nav civakê de. divê em Yekbûyî û sedema ku ne. Her tişt di destê me de ye, her kes li dora takîp ji bo adetên baş, çand û adetên xwe, îdî dem fora dirêj ev dê bibe muhtemel ji bo parastina hemû vê . Xweşbextane , ziman pir baş digire. culture çand bingehê ziman e.
[1]