Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  526,931
Wêne
  111,898
Pirtûk PDF
  20,517
Faylên peywendîdar
  106,637
Video
  1,591
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,897
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,247
عربي - Arabic 
31,666
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,681
فارسی - Farsi 
11,112
English - English 
7,776
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,342
Şehîdan 
4,305
Enfalkirî 
3,764
Pirtûkxane 
2,768
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
326
PDF 
32,064
MP4 
2,642
IMG 
205,211
∑   Hemû bi hev re 
240,243
Lêgerîna naverokê
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
100 sal in nimûneya genimê Kurdistanê tê parastin
Xebatên xwe bi formateke baş ji Kurdipediyayê re bişînin. Emê wan ji bo we arşîv bikin û ji bo we biparêzin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

100 sal in nimûneya genimê Kurdistanê tê parastin

100 sal in nimûneya genimê Kurdistanê tê parastin
=KTML_Bold=100 sal in nimûneya genimê Kurdistanê tê parastin=KTML_End=
Bi zêdebûna hejmara şêniyên cîhanê re, pêdiviya berhemanîna genim zêdetir dibe lê guherîna avhewayê berhemanîna genim li piraniya navçeyên cîhanê tûşî kelemên mezin kiriye. Digel vê yekê jî, celeb û taybetmendiya genimê ku bi deh salan e tê çandin bi giranî ji ber armancên bazirganî hatiye guhertin û tenduristiya wê kêmtir e.

Heyama 10 salan e lêkolîn li nimûneya resen a sedsalî ya genim tê kirin û li gorî encama wê lêkolînê ku di kovara navdar a Natureyê de hatiye weşandin, derketiye holê ku ew genimê ku niha li navçeyên cihê yên cîhanê tê çandin, tenê hilgirê ji sedî 40 ji genên ku di nimûneyên genimê resen de hene.

Zana dibêjin, wan ji sedî 60 ji genên ku di nimûneyên genim ên resen de hene û di genimên vêga de nînin vedîtine û li ser kar dikin ji bo ku genimê zêdetir û saxlemtir ji bo nifşên paşerojê jê berhem bînin. Di ketwarê de jî, li Brîtanyayê û li bajarê Norwichê li Navenda Lêkolînê ya John Innes genimê ku genên kevn hildigire çandine.

=KTML_Bold=Kurdistan; welatê ku cara yekem genim lê hatiye çandin=KTML_End=
Kurdistan welatê çandina yekemîn genim di dîrokê de ye û mînaka genimê Kurdistanê li embareke girîng li gel genimê 30 welatên din, ev nêzîkî 100 salî ye tê parastin ji bo ku lêkolîn li ser were kirin, xasma di warê taybetmendiyên genetîkî de ku dikare di çêkirina cûreyên nû yên genim de ji bo nifşên siberojê mifa jê bê wergirtin.

Di navbera salên 1920 heta 1930an de, giyanasê Brîtanî yê navdar Arthur Ernest Watkins nimûneyên genimê resen ji 32 welatên cîhanê berhev kirin ku wek depoyên Watkins têne nasîn. Ev embar wek gencîneyeke binirx ji bo dabînkirina xwarina nifşên paşerojê tê temaşekirin û ji hêla zanayên hemû cîhanê ve tê lêkolînkirin.

Tirkiye û Îraq di nav wan 32 welatan de ne ku genimê wan tê lêkolînkirin û bi taybetî mînak wê çaxê li navçeyên Kurdistanê li dewletên Tirkiye û Îraqê hatin berhevkirin û gencîneya Watkins bi girîngî li wan nimûneyan dinêre û dabaşa wê yekê dike ku cara ewil di dîrokê de genim li wê deverê ango li Kurdistanê hatiye çandin.

Lêkolîna wan zanayan eşkere dike ku genimê niha ji hêla dîrokî ve, ji sê celebên resen û tuxmê genim derketiye holê ku ev her sê cure berî 8 hezar salan ji aliyê gelên Rojhilata Navîn ve dihatin bikaranîn û beşeke sereke ya xwarina rojane ya xelkê bûn.

Hawrê Baxewan di pirtûka xwe ya bi navê 'Kurdistan, welatê yekem ê Sumeran' de, di çend cihan de dabaşa wan belgeyan dike ku mirovê Kurd berî 8 hezar salan teknîkên çandinî û avdanê nas kiriye, genim çandiye û amûrên wî yên hêrana genim û çêkirina ard jî hebûn.

Hawrê Baxewan balê dikişîne ser belge û şûnwarên ku li gundê Çermoyê yê nêzîkî Çemçemalê û Hezar Mêrdê nêzîkî bajarê Silêmaniyê û di şikefta Şanederê de hatine vedîtin û ev piştrast dikin ku mirovên Kurdistanê hê ji wê çaxê ve genim ji bo xwarinê bi kar anîne.

Dîroknas û arkeolog jî hemfikir in ku Kurdistan dergûşa yekem karê çandiniyê û çandina genim bû.

Profesor Akira Tsuneki, arkeologê Japonî ku niha li gundê Çermo mijûlî karê kolandinê ye, roja 25ê Gulana 2024an di hevpeyvînekê de bi Tora Medyayî ya Rûdawê re got Çermo gundekî çandiniyê bû. Di dema kûrbûna me de, me çend ode dîtin û di yekê ji wan de me tunelek dît. Tunel belge ye ku wan li vir çandinî dikir.

=KTML_Bold=“Di Şikefta Şanederê de me dît ku wan agir kontrol kiribû”=KTML_End=

Profesor Dr. Graeme Barker, di bernameya Ligel Renc de ku taybet bû bi vedîtinên Şikefta Şanederê û roja 12ê Gulana 2024an di Rûdawê de weşiya, eşkere kir ku Yek ji tiştên ku me li vir dît û kêmpeyda ye, ew e bi şuştina xweliyê me dît ku giyayên şewitandî mane ku wan xwariye. Di Şikefta Şanederê de me dît ku wan agir kontrol kiribû û dexlûdan û giya berhev dikirin û dikirin rengekî hevîr û kevir di êgir de germ dikirin û ew tişt nola xwarinê çêdikirin. Li dora agir rûniştine û bi hev re xwarine. Ev vedîtineke nû ya girîng e çimkî berê wer dihat hizirîn ku Neandertal xwedî çandeke hindik bûn, lê ya ku em li Şanederê dibînin ew e ku ew, mîna ku em dikin, li dora agir kom bûne û bi hev re xwarin xwarine.

Lêkolîn nîşan didin ku genimê Kurdistanê li welatên din ên Asya û Afrîkayê û piştre jî li Ewropayê belav bûye. Belgeyên dîrokî diyar dikin ku şaristaniya Mezopotamyayê (herêma navbera her du çeman) li ser bingeha berhemên genim hatiye avakirin.

Embara Watkins vêga ji aliyê Navenda Lêkolînê ya John Innes ve lê xwedî tê derketin û zanayên giyazan qala vedîtinên xwe di encama lêkolîna xwe ya dehsalî de dikin.
Dr. Simon Griffiths ku serpereştê tîma lêkolînvanên navneteweyî bû, di vî warî de dibêje Ew ji %60ê ku di genên genimê vêga de winda ne, dikare baş sûd jê bê dîtin ji bo têrkirina xelkê cîhanê bi berdewamî.

Griffiths dibilîne Ji 8 hezar heta 10 hezar sal in mirov ber bi çandina wan cureyên genim ve çûye ku berê zêdetir didin û li hember nexweşî û afatan bêtir li ber xwe didin.
Ev zana dibêje ku di xezîneya Watkins de mînakên wan ên ecêb û sosret hene ku divê di çandina genimê vê serdemê de sûd ji wan were dîtin.
Xezîneya Watkins girîng e ji ber ku mînak ji berî ku çandina genim bibe pîşesazî ne û ji ber ku regezên wan resen mane.
Di encama wê lêkolînê de derketiye holê ku taybetmendiya cureyên genimê vêga ku li seranserê cîhanê têne çandin tenê dişibin taybetmendiya 2 heta 7 mînakên genim ên di qaseya Watkins de.

Dr. Griffiths dibêje hin nimûne di xezîneya Watkins de hene ku genên wan li hember afatan xwedan berxwedaneke bêhempa ne û ji ber vê yekê jî dikare bi saxkirina wan nimûneyan û çandina wan pêdiviya bikaranîna semada kîmyayî kêmtir bibe wek semada ku hilgira nitrojenê ye. Ew zana dibêje bikaranîna kêmtir a semada kîmyayî xerciya cotkaran kêm dike û alîkar e jî ji bo ku karê çandiniyê nebe sedema belavkirina gazên ziyandar ku bi rêya bikaranîna semada kîmyayî peyda dibin.

Xezîneya Watkins bêtirî 10 hezar cure û mînakên cihê yên genim li xwe girtiye.
Griffith û hevkarên xwe 119 mînakên cuda hilbijartine û cardin bi rêya zanista genetîkan tev li genimê niha kirine û çandine.

=KTML_Bold=“Ji genimên niha pir cuda ne”=KTML_End=
Derbarê encaman de, Rose McNeilly ku yek ji lêkolîneran e, dibêje Genimên nû ku hatine berhemanîn, ji genimên niha pir cuda ne. Wekî tuxmê kevn ê genim in, mîna dapîra genimê vêga ne.

Ew piştrast dike ku Genimên nû ji bo roviyên me pir çêtir in, ji ber ku hêsantir û hêdîtir tên givêrtin û glukoza kêmtir li rehan çêdikin, loma jî ji bo nesaxiyên fena şekir pir baştir in.
Li gorî lêkolînê, genimên ku wan çandiye nîşasteyên zêdetir jî di wan de hene ku dikare ji bo tenduristiya mirovan bêtir sûdmend bin.
Simon Krattinger ji Zanîngeha Teknolojî û Zanistê ya Şa Ebdulah ku zanayekî din e ku beşdarî lêkolînê bûye, dibêje Aliyê girîng ew e ku di paşerojê de pêdiviya me bi genim zêdetir dibe.

Ew dibêje ku sûdwergirtina ji genimê resen ji ber taybetmendiyên wê yên cihêreng ên genetîkî dikare bibe sedem ku di siberojê de genimê pêwîst ji şêniyên cîhanê re were misogerkirin.
Tê pêşbînîkirin ku heta sala 2050î, bi rêjeya ji %30 heta % 50 pêwîstî bi genim zêdetir bibe ji genimê ku vêga tê berhemanîn.
Li gorî lêkolînan, ji pêncan yek ji kaloriyên ku xelk li cîhanê bi kar tînin ji xwarina genim û berhemên wê yên din tên, lê genimê niha pirrengiya xwe ji dest daye û zana hewl didin pirrengiyê li genim vegerînin.

Lang Mao ji Enstîtuya Zanistên Giyayan li bajarê Shenzhenê li Çînê ku hevpara lêkolîna navneteweyî ye, dibêje Niha têgihîştineke me ya baştir a genên genim heye. Em baştir dizanin xelk li navçeyên din ên cîhanê çi celebê genim û ji kîjan tuxmî bi kar tînin.

Navenda John Innes ku sala 1910an li bajarê Norwichê hatiye damezrandin, vêga xezîneya Watkinsê mezin kiriye û 30 hezar nimûneyên genim ji seranserê cîhanê di pileya germê ya sar de hilgirtiye ku wek mezintirîn banka genên genim a cîhanê tê hesibandin.

Omer Ehmed, Berpirsê Maseya Aborî ya Tora Medyayî ya Rûdawê ye
(Nivîs bi tevahî ji fikr û ramanên nivîskar pêk tê. Tora Medyayî ya Rûdawê tenê nivîsê diweşîne.)[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 63 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | Kurmancî | https://www.rudaw.net
Gotarên Girêdayî: 10
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 30-10-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Kiştukal
Kategorîya Naverokê: Abûrî
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 96%
96%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 03-11-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 04-11-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 03-11-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 63 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Di navbera mecbûriyeta aborî û prestîja civakî de kemaçejen li Stenbol û Elmanyayê
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Kurtelêkolîn
Sînemaya şoreşger
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Strana Qasimê Meyro
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
‘Pêşangeha herî mezin dilê gel e’
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Pirtûkxane
Rewan
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Egîdek, şiirek û muzîkalek: Destana Egîdekî

Rast
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Kurtelêkolîn
Feylî
13-10-2024
Sara Kamela
Feylî
Babetên nû
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
10-11-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Rewan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
QÎRÎNA MIRINÊ
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Zanhaweya Pêxember (Mewlûda Pêxember)
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Ji xunava Bîranînan
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Hostanîbêja Zarhaweyên Kurdî
07-11-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
Gulistan 2
07-11-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  526,931
Wêne
  111,898
Pirtûk PDF
  20,517
Faylên peywendîdar
  106,637
Video
  1,591
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,897
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,948
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,247
عربي - Arabic 
31,666
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,681
فارسی - Farsi 
11,112
English - English 
7,776
Türkçe - Turkish 
3,681
Deutsch - German 
1,807
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,927
Pend 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,342
Şehîdan 
4,305
Enfalkirî 
3,764
Pirtûkxane 
2,768
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,746
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
326
PDF 
32,064
MP4 
2,642
IMG 
205,211
∑   Hemû bi hev re 
240,243
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Erdal Kaya
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Di navbera mecbûriyeta aborî û prestîja civakî de kemaçejen li Stenbol û Elmanyayê
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Kurtelêkolîn
Sînemaya şoreşger
Pirtûkxane
RÊZIMANE KURMANCÎ
Kurtelêkolîn
Strana Qasimê Meyro
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Kurtelêkolîn
‘Pêşangeha herî mezin dilê gel e’
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Osman Sebrî 1905-1993 (Jiyan, Têkoşîn û Berhem)
Pirtûkxane
Rewan
Jiyaname
Narin Gûran
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 47
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Pirtûkxane
Dîroka Kurdistanê 1
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Kurtelêkolîn
Egîdek, şiirek û muzîkalek: Destana Egîdekî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 5.266 çirke!