کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
میرزا عەبدوڵڵای خەیاڵی
09-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
05-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەی براکە
04-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
03-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  529,966
ۋېنۍ
  107,305
کتېبۍ PDF
  19,947
فایلی پەیوەڼیدار
  100,729
ڤیدیۆ
  1,470
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,809
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
732
ژیواینامە 
141
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەر...
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
الديانة الميترائيّة الآريّة الكُرديّة منبعُ الديانة المسيحيّة
چە ڕاو کوردیپێدیایۆ مزانی؛ کې، کې ھەن! کۊگە، کۊگە ھەن، چېش چېش ھەن!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الديانة الميترائيّة الآريّة الكُرديّة

الديانة الميترائيّة الآريّة الكُرديّة
برادوست ميتاني

المقدمة: الميترائية هي إحدى الديانات، التي ظهرت في ميزوبوتاميا خاصة، وكردستان عامة، وقد أعتنقها العرق الآري كغيرها من الديانات الأخرى كالإيزيدية، والزردشتية، والتي جميعها تأثرت ببعضها، وتعد ديانات الشعب الكردي في ميزوبوتاميا عامة، وكردستان خاصة، وذلك قبل ظهور المسيحية.
تأخذ الميترائية أو المهترا اسمها من هتاو، وهور، وخور، أي: الشمس في اللغة الكردية، الباعثة للنور ضد الظلام الدال على نصرة الخير في صراعه مع الشر، كما هي في الزردشتية والإيزيدية “ديانات الكرد”.
انتقلت عقائد الديانات الكردية، وخاصة الميترائية من كردستان إلى روما، في أوروبا مع جنود الإسكندر المقدوني في القرن الثالث قبل الميلاد، وقد أصبحت الديانة الرسمية للإمبراطورية الرومانية في القرن الأول قبل الميلاد، وقد اعتنقها العديد من الأباطرة الرومانيين منهم، دقلديانوس، وأورليان، وبنوا لها معابد عديدة، وما زال أحد هذه المعابد تحت كنيسة الفاتيكان، بالإضافة إلى هيكل ميترا الموجود حتى الآن في الكنيسة نفسها.
تعرف مهترا أحياناً كإله، وأحياناً نبي من روح الإله، وقد استمدت المسيحية منها العديد من العبادات، والطقوس، والفكر.
مثل:
1-مهترا في المهترائية هو النبي عيسى المسيح، عليه السلام، في المسيحية، وهما روح الله، لذا تقول بعض الآراء: إن اسم عيسى هو إيسى أي إيزي في الإيزيدية المرآة للمهترائية.
2-الولادة: كلاهما من أم عذراء بروح إلهية، حيث النبي عيسى من مريم العذراء، ومهترا من صخرة عذراء.
3-كلاهما يقدسان الشمس والنور، لذلك نرى دائماً نور للشمس حول رؤوسهما في رسومات أثرية، أو لوحات حالية، وتسمى لدى الإخوة المسيحية خور، وقد استمد اسم خرستيان في اللغة الكردية، وكرستيان في الأوروبية مدلولهما من الشمس خور، كما أن من رجال الدين المسيحية ثمة مرتبة باسم، خوري وأخر، باسم شماس.
4-يستحوذ الكهف على مكانة رئيسية في حيثيات عقيدتهما، إذ إن اللقاء الأول بالنبي عيسى، وولادته وتفاصيل أخرى تمت في الكهف، وكذلك يتم اشعال النور، لطرد الأشرار في الميترائية، والافتداء بالثور أيضاً في الكهوف.
5-المهترائية، والمسيحية توقدان النار عند النوافذ، والكوات؛ للحفاظ على النور في وجه الظلام، المجلب للأرواح الشريرة.
6-كلاهما أي مهترا والنبي عيسى، ذهبا للقاء بالرب، ومن خلال عربة مباركة.
7-لكليهما رمز مقدس يدل على العالمية، وهو الصليب.
8-كلاهما تمكنا من نشر دينهما بواسطة (12) قديساً.
9-لهما (3) أيام صيام مقدسة، ومازالت تمارس من قبل الإخوة السريان، والإيزيديين قبيل بداية رأس السنة الجديدة.
10-لهما عيدان متشابهان، ومازالا يستخدمان من قبل الإخوة الإيزيدية عيد رأس نيسان جارشمبا صور، أي الأربعاء الأحمر، ومن قبل الإخوة السريان عيد أكيتو، وكلاهما يلونان البيض، دلالة على تنوع الحياة على الكرة الأرضية، كما أنهما يشتركان في عيد أخر شمساني وهو عيد شفا يلدا، أي ليلة يلدا مع فارق بأربعة أيام، وهو عيد يلدا الأري، فمازال الكرد يحتفلون به في كردستان، المصادف في 21-12 من كل عام وهو يوم خلق النور.
11-كلاهما أي النبي عيسى ومهترا لم يتزوجا، وانتقلا للمكوث بجوار ربهما، وهما في مقتبل العمر، ومازالا هناك.
12-في حكاية ولادتهما زارهما ثلاثة من الموغ القديسين وهم كرد، مهترا في كردستان قرب النهر، بينما النبي عيسى في فلسطين، عندما سار الموغ الكرد من كردستان بناء على نبوءة النبي دانيال، الذي يُقال: أنه النبي زردشت الذي أشار للكرد على نجمة يسيرون معها، حيث ولادة السيد المسيح، فسار مع النجم الموغ الكرد حتى الكهف الموجود فيه النبي عيسى، عليه السلام، في بيت لحم، فرأوه بذلك، ويعد الكرد أول من بشّر بمجيء النبي عيسى، عليه السلام، والكتاب المقدس، يؤكد ذلك ويسميهم بالماديين أي الميديين.
13-في المهترائية يقال لكبير القديسين بابا، وكذلك في المسيحية.
14-في نهج كلا الديانتين، أن كلاهما يشفيان المرضى، ويحييان الموتى.
15-كلاهما يؤكدان على القيمة العليا للإنسان، ومكانته عند الرب، وقد ضحيا من أجله، النبي عيسى بروحه، ومهترا بثوره المقدس.
16-يشترك كلاهما في أنهما تناولا آخر عشاء، مع حواريهما، وسمي بالعشاء الرباني.
17-كلاهما يشتركان معاً في الهبوط من عند الله على الأرض، بعد أن يدب فيها الفساد، وقتلهما للدجال عند مجيء يوم القيامة.
18-وأخيراً، وهو مهم لسبب ما نصبوا إليه، في أن هذا العيد الذي يسمى بعيد ميلاد السيد المسيح، هو عيد ميلاد الإله مهترا في 25-12، وأن اتباعه كانوا يحتفلون به، بمن فيهم الإمبراطور الروماني أورليان عام 270-275م، وأن عيد ميلاد النبي عيسى، عليه السلام، أيضاً هو25-12 وقد احتفل به لأول مرة الإمبراطور الروماني قسطنطين عام 313م بذلك يعد العيد هو ذاته.
في الختام: ثمة أمور طقسية وعقائدية أخرى تجمع بين الديانتين، لدرجة أن الباحث الألماني كارل جونغ يقول: إن المسيحية والمهترائية شقيقتان، والباحث أرنست رينان يقول: لوكان قد أصاب المسيحية مكروه، وزالت لظهرت مكانها المهترائية من جديد.[1]
المصادر: المؤرخ الكردي مهدي كاكائي – موقع الحوار المتمدن لوي ديورانت – قصة الحضارة – الجزء الأول – المجلد الأول احمد عبد الغفور عطار-الأديان، والمعتقدات في مختلف العصور أرنولد توينبي: مختصر لدراسة التاريخ جفري بارّندر: المعتقدات الدينية لدى الشعوب. كتابي: بوابة إلى التاريخ الكردي القديم. 24-12-2021م.4-10-2633
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 1,685 جارۍ ۋینیێنە
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 14
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 31-12-2021 (3 ساڵە)
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
کتېب - کوڵەباس: ئایین و ئاتەئیزم
کتېب - کوڵەباس: فەرھەنگ، ۋاچەڎان
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 95%
95%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( هەژار کامەلا )یۆ جە: 21-05-2022 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 21-05-2022 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( زریان سەرچناری )یۆ جە:21-05-2022 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 1,685 جارۍ ۋینیێنە
فایېلۍ پېۋەدریێ - ڤێرشن
جۊر ڤێرشن نامۊ تۊمارکەری
فایلو ۋېنەی 1.0.128 KB 21-05-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
دیڎارێ ئەدەبی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
هۆرامان وەڵاتوو وێ ئەرمانای و تەبێعەتی و زەریفیەکاو خوڎای گۆرەیەن
کوڵەباس
دەسما بێ دەسەڵاتا
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
ژیواینامە
سەی براکە
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
جەژنەو کەشکەکی
ژیواینامە
میرزا عەبدوڵڵای خەیاڵی

تازەکی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئێرۆس یانې چێش؟
تۊماری تازە
ژیواینامە
میرزا عەبدوڵڵای خەیاڵی
09-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
05-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەی براکە
04-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
03-08-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ
  529,966
ۋېنۍ
  107,305
کتېبۍ PDF
  19,947
فایلی پەیوەڼیدار
  100,729
ڤیدیۆ
  1,470
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
302,744
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,912
هەورامی 
65,829
عربي 
29,208
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,985
فارسی 
8,934
English 
7,395
Türkçe 
3,595
Deutsch 
1,479
Pусский 
1,134
Française 
324
Nederlands 
130
Zazakî 
86
Svenska 
57
Հայերեն 
49
Italiano 
40
Español 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
22
日本人 
19
Norsk 
14
עברית 
14
Ελληνική 
13
中国的 
12
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,809
ھۊنیێ 
1,389
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
732
ژیواینامە 
141
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
323
PDF 
30,403
MP4 
2,391
IMG 
196,210
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
دیڎارێ ئەدەبی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
ژیواینامە
مەحموود خانی دزڵی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
هۆرامان وەڵاتوو وێ ئەرمانای و تەبێعەتی و زەریفیەکاو خوڎای گۆرەیەن
کوڵەباس
دەسما بێ دەسەڵاتا
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
دەروێش ئۆجاغی گاوارەیی
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
ژیواینامە
سەی براکە
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
جەژنەو کەشکەکی
ژیواینامە
میرزا عەبدوڵڵای خەیاڵی
بۊخچۍ
پەندۍ و ئیدیۆمۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی پەندۍ و ئیدیۆمۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرنیشتو کورڎەسانی پەندۍ و ئیدیۆمۍ - شار و شارەکڵۍ - پاۋە (هۆرامان) پەندۍ و ئیدیۆمۍ - شار و شارەکڵۍ - بېیارۍ (هۆرامان) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.75
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.281 چرکە(چرکۍ)!