کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خالید ڕەشید
19-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,906
ۋېنۍ 106,345
کتېبۍ PDF 19,329
فایلی پەیوەڼیدار 97,293
ڤیدیۆ 1,397
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
عفرين… عاشقة السهل وخليلة الجبل
ھەر کونج و ڕووداۋېۋو وڵاتی، چە وەرھۊرزۆ پەی وەرنیشتی، چە سەرنیشتۆ پەی پانیشتی... بۊ بە سەرچەمەو کوردپێدیای!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

عفرين

عفرين
إعداد/ عبد الرحمن محمد
مدينة#عفرين# هي حاضرة جبل الكرد، عفرين، درة المدن الكردية وأجمل المدن السورية على الحدود الشمالية، تتربع على الزاوية الشمالية الغربية من سوريا، وقد بدأت بالازدهار والتطور العمراني حديثاً فباتت بحق من أجمل المدن عمراناً ومناخاً وأعرقها تاريخاً ومكانة لما تتمتع به من إرث حضاري وثقافي.
عفرين… التسمية والتاريخ
للتسمية دلالات وقصص عدة تشير إلى قدم وعراقة المدينة ودورها وأهميتها، فهي تقع على ارتفاع حوالي 400 متر عن سطح البحر وعلى الضفة اليمنى للنهر المعروف باسمها أيضاً “نهر عفرين”، وقد ورد في دراسات عدة أسباب وجذور الاسم إلى أصول عدة منها:
– في المعاجم والمصادر العربية: عَفِر وعَفّرَ: بمعنى خالطه بما يخالف لونه؛ واعتَفَرَ الشيء: أي خالطه بالتراب كما جاء في القاموس الوسيط، وجاء في معجم ” لسان العرب”: عِفِرّين تعني “مأسدة”، وقيل هو الأسد. وقيل لكل قوي: ليث عِفِرّين، فيما يذهب خير الدين الأسدي بالقول أن كلمة عفرين تعني التراب.
– في النصوص اليونانية والآشورية: يرد اسم النهر بصيغة ” “Aprie كما يرد اسم السهل بصيغة “Patin” كما يذكر المؤرخ اليوناني الشهير “سترابون” اسم نهر عفرين بنفس الصيغة ” آبريه” Aprie في القرن الأول قبل الميلاد.
وقد أجمع المؤرخون على أن أصل كلمة Apre هي من اللغة الليسنية Licien وهي إحدى اللغات الهند أوروبية القديمة في الأناضول، وشكل الكلمة الأساسي هو: Eple . فالجذر Ap- في اللغات الآرية القديمة ومنها الكردية تعني الماء. والكرد حسب لهجاتهم يبدلون الحرف p ب v فتصبح Av.
أما إذا أخذنا الجذر – rêأو – lê بمعناه الكردي الآخر أي “مجرى، مسيل، طريق”، فسيكون الاسم الكامل بمعنى “مجرى الماء أو مسيل الماء”.
أما في الكردية: “آفرينAfirîn ” كلمة كردية بمعنى الخلق والعطاء. ونهر عفرين بمياهه المتدفقة، كان ولا يزال مبعثاً للحياة ومنبعاً للعطاء، مما جعل الحياة الرغيدة والعيش الهانئ من حول النهر من خلال مئات القرى والتجمعات السكانية وعشرات المدن والبلدات، ليكون النهر “مانح الحياة والخصبAfirîn ” ، مثلما يسمون المرأة ب ” آفرت” Afret “مبدعة الحياة”.
وهكذا، فأياً كان معنى الاسم ومصدره، فأسلاف الكرد من الهوريين والحثيين والميديين كانوا من سكن المنطقة، وعرف النهر بهم سواءً أكان اسمه Aprie أو عفرين أو آفرين Afirîn وأسسوا فيها أرقى الحضارات.
الاقتصاد المزدهر
كانت عفرين مكاناً لاستراحة القوافل التجارية بين حلب ولواء اسكندرون، وهي تتمتع بأراضيَ متنوعة التضاريس خصبة التربة، ومناخها الفريد وقربها من مدينة حلب العاصمة الاقتصادية لسوريا 60كم، ويعمل أغلب السكان بالزراعة وأهمها الزيتون والحبوب والبقول والكرم والمزروعات المروية، مما جعل الحركة الاقتصادية والسياحة والزراعة تنتعش فيها وتزدهر، والحركة الاقتصادية كانت في انتعاش دائم وتجدد، والأسواق التي تتوسع باستمرار وتتخصص بعضها بنشاطات تجارية محددة كأسواق الماشية، فيما تكون الأسواق الأخرى الشعبية وأسواق المنتجات الزراعية والحيوانية مقصد الغالبية العظمى من السكان.
وكثرت في المدينة وجوارها معاصر للزيتون، ومعامل لتصنيع البيرين والصابون، وأخرى لمواد البناء وبعض المواد الغذائية، ومعمل للمشروبات الروحية، ومحلات النجارة والحدادة وصيانة الآلات والمركبات وغيرها، وتعتبر أسواقها من كبرى الأسواق التجارية والزراعية بخاصة في سوريا.
نهر عفرين… شريان الحياة المتدفق
ينبع نهر عفرين من جبل اللكام وهضبة عنتاب ويمر على الروندان، يبلغ طول النهر الإجمالي قرابة 150 كم، وطول مجراه في الأراضي السورية (85) كم ويصب في منخفض العمق في لواء إسكندرون .
يمر النهر شمال شرقي قرية شلتاح عند منسوب (360) م ويمر بالقرب من قرية دير صوان مخترقاً الجسور الرومانية المنصوبة على هذا النهر, ويلتقي مع نهر الصابون غربي قرية ويره كان ويتجه بعمق نحو ميدانكي حيث الصخور متعددة القساوة تشكل في مجراه شلالات ميدانكي وكمروك مخترقاً الأراضي بأكواع كثيرة حتى مدينة عفرين, وترفده عدة مسيلات وعدة ينابيع صغيرة وتتسبب في تعرجات كثيرة وقاسية في مجراه، ولغزارة التدفق المائي كانت تتسبب بفيضانات مدمرة كما حصل عام 1974، مما دفع لبناء سد ميدانكي المعروف منذ عام 1980 وتم تدشينه عام 2004.
مقتطفات تاريخية
ورد في كتاب للدكتور محمد عبدو علي ” جبل الكرد – عفرين”: عفرين: هو اسم نهر عفرين، أطلق على المدينة بعد تأسيسها في مطلع القرن العشرين. وقد وجدنا اسم “عفرين” بصيغته الحالية، في أربعة مصادر تاريخية من العهد الإسلامي، وهي – تاريخ حلب – للعظيمي، صفحة أحداث سنة 478ه/1085م. وصبح الأعشى للقلقشندي، ص57. والدر المنتخب لابن الشحنه، ص167. ومعجم البلدان لياقوت الحموي، القسم الثاني، ص180. وبذلك يكون أقدم ذكر لاسم “عفرين” بشكله الحالي يعود إلى عام 1085م
تشير المصادر إلى أنه في العهد الروماني، كان يمر من موقع مدينة عفرين طريق روماني “سريع”. وأظهرت الحفريات على جانبي شارع طريق جنديرس، حجارة مشذبة أثرية ضخمة، وجِرار فخارية كبيرة، مما يدل على استيطان قديم في الموقع. كما كانت هناك مغاور وكهوف عديدة شمالي المبنى القديم لشركة الكهرباء، كانت تستخدم قديماً من قبل المسافرين، بدلالة القطع النقدية المعدنية القديمة التي كانت تظهر في أرضيتها.
كما تذكر كتب التاريخ أنه في القرون الوسطى – حوالي القرن الرابع عشر للميلاد – كان في موقع المدينة جسر باسم “قيبار”. وفي أواخر العهد العثماني، كانت هناك خانات عديدة لإيواء القوافل والمسافرين شمالي الجسر الحالي.
من كتاب: عفرين … نهرها وروابيها الخضراء. للكاتب عبد الرحمن محم.[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 995 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 4
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 18-11-2020 (4 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
کتېب - کوڵەباس: جوگرافیا
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( هەژار کامەلا )یۆ جە: 23-05-2022 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( ڕۆژان نوری عەبدوڵڵا ) چە: 24-05-2022 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( هەژار کامەلا )یۆ جە:03-01-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 995 جارۍ ۋینیێنە
فایېلۍ پېۋەدریێ - ڤێرشن
جۊر ڤێرشن نامۊ تۊمارکەری
فایلو ۋېنەی 1.0.152 KB 23-05-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئانەی گەردوونیین و ئانەی نەتەوەیین
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
ڕاپۆرتو ڕاوەلوای ششۆمین هەمامەو کوڵەداستانێ هۆرامیێ
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
داڵانی و هەوارو عەشقی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
جە بۍ کەسی وېم
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کتېبخانە
مەولە

تازەکی
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
حاجی عەباسی جەڕاح
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئەحمەدی خانی
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
محەمەدی مەلا کەریم
تۊماری تازە
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خالید ڕەشید
19-03-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,906
ۋېنۍ 106,345
کتېبۍ PDF 19,329
فایلی پەیوەڼیدار 97,293
ڤیدیۆ 1,397
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئانەی گەردوونیین و ئانەی نەتەوەیین
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
ڕاپۆرتو ڕاوەلوای ششۆمین هەمامەو کوڵەداستانێ هۆرامیێ
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
داڵانی و هەوارو عەشقی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
جە بۍ کەسی وېم
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کتېبخانە
مەولە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.25 چرکە(چرکۍ)!