کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 527,568
ۋېنۍ 106,821
کتېبۍ PDF 19,811
فایلی پەیوەڼیدار 99,843
ڤیدیۆ 1,455
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
301,803
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,011
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,555
فارسی 
8,702
English 
7,180
Türkçe 
3,576
Deutsch 
1,461
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,792
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
712
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
311
PDF 
30,011
MP4 
2,359
IMG 
194,968
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەر...
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
آثار هسكيف…تاريخ إنساني يغرق
کوردیپێدیا، ڕۊ بە ڕۊو تارېخو کورڎەسانی و کورڎی منۋیسۊۋە..
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

آثار هسكيف

آثار هسكيف
إعداد/ عبدالرحمن محمد
لم تقتصر همجية تركيا وعدوانها على الوحشية ضد البشر فقط؛ بل إنها تمتد إلى التاريخ والطبيعة بما فيها من شجر وحجر، وما عدوانها وتدميرها لآثار عفرين في الآونة الأخيرة، إلا امتدادا لمسلسل تجاوزاتها وانتهاكها لمواثيق وقوانين دولية تُحرم انتهاك حرمة التراث الإنساني، وسبق لها أن فعلت ذلك في عشرات المرات كما في سور آمد وآثار هسكيف العريقة.
و”هسكيف” أو “حصن كيفا أو حسن كيف” هي موقع قرية قديمة تقع على امتداد نهر دجلة في ولاية باتمان في شمال كردستان “جنوب شرق تركيا” والتي أعلنتها الدولة التركية محمية طبيعية منذ عام 1981 م، لكنها اليوم مغمورة بالماء وغالبية سكانها أجبروا على النزوح بعد أن اقام النظام التركي مجموعة من السدود على نهر دجلة.
السد الأكبر الذي بني في المنطقة هو “سد أليسو” وهو سد اصطناعي ضخم افتتح في شباط 2018 وبُدِأَ بملء خزانه المائي في الأول من حزيران 2018 وأقيم السد بالقرب من قرية أليسو وعلى طول الحدود من محافظة ماردين وشرناخ وهو واحد من 22 سد ضمن مشروع جنوب شرق الأناضول.
القرية يعود تاريخها إلى أكثر من 12 آلاف سنة، واتخذت اسمها من البيوت المنحوتة في الصخور، وأطلق عليها السريان اسم «كيفا»، أي كهف. وأطلق عليها المسلمون فيما بعد، “حصن كيفا”.
هسكيف عبر التاريخ:
وتعتبر بلدة “هسكيف” من المعالم التي تجذب سنوياً الآلاف من السياح وعشاق الطبيعة في تلك المنطقة، وتأتي في مقدمة آثارها المميزة والفريدة الكهوف السكنية في التلال الصخرية وقلعة هسكيف التي كانت واحدة من القلعتين اللتين استولى عليهما الإمبراطور البيزنطي قسطنطين عند دخوله مدينة آمد “ديار بكر”.
في الموقع أيضاً القصر الكبير الذي يقع شمال القلعة تحت الأنقاض التي انهارت بفعل الطبيعة في المكان، وبسبب عدم وجود أي كتابة على جدرانه، فإن تاريخ بنائه وهويته لا يزالان مجهولين حتى الآن، لكنّ خصائص المبنى تشير حسب الخبراء إلى عصر الدولة الآرتقية، كما إن جسر هسكيف يعد من أكبر الجسور الحجرية التي بنيت في العصور الوسطى، ويرجح أيضاً، حسب بعض المصادر، أنّه بني في عصر الدولة الآرتقية عام 1122م. وفي عهد السلطان سليمان الأيوبي بني جامع “الرّزق” عام1409م. وتبدو علية نقوش كتابية وأسماء الله الحسني التسعة والتسعين، ولم تبق منه سوى المنارة والباب الرئيسي، وفي المكان أنقاض قصور كبيرة تقع في شمال القلعة.
تشير الأبحاث الجيوبوليتيكية إلى أنّ المدينة سُكِنت منذ زمن بعيد، ولا تزال بعض مغاراتها صالحة للسكن حتى الآن، كما إنها كانت مركزاً تجارياً وتاريخياً وكانت ملتقى الطرق التجارية، ومركز جذب للعلوم والثقافة، فكانت تضم كثيراً من المدارس الدينية والعلمية والمشافي، وفي عام 1981 م. دخلت تحت الحماية بصفتها موقعا أثريا من التراث الإنساني.
حصن هسكيف الطبيعي الأخدودي:
منحت الطبيعة “هسكيف” حصناً طبيعيا يَندر مثيله، يتجلى في الأخدود العميق الذي يحيط بها، وهو أخدود عميق تشكل على مرِّ آلاف السنين، ومن خلال الأنهار العميقة والمغاور والبيوت الكهفية ترتسم أروع المناظر الطبيعية الخلابة التي يتعانق فيها الحجر والماء والإنسان. كما شكلت الحفر والأودية الموجودة في المنطقة والمناطق المجاورة مسرى جريان نهر دجلة لآلاف السنين.
ويدل نظام إيصال مياه الشرب إلى المغارات السكنية المنحوتة في الصخور وفقاً للقوانين الفيزيائية، على التطور العلمي في منطقة “هسكيف”.
ومن أهم المعالم التي تلفت الأنظار في المنطقة “خان مغارة- يولكيتشن” الذي أنشئ ليلجأ إليه عابرو السبيل الذين لا مأوى لهم، وتقع المغارة تحت القلعة، وتنفتح على نهر دجلة مباشرة، واستخدمت لتخزين المياه وأيضاً كانت طريقاً سرياً للخروج من القلعة، كما اُستخدمت أيضاً للعبور إلى الضفة المقابلة لنهر دجلة. وكانت هذه المغارة تجذب آلاف الزائرين والسواح.
إغراق هسكيف ومحاولات الإنقاذ:
بدأت أزمة انهيار البلدة القديمة وغرق أثارها وتدمير طبيعتها منذ عام 2006 م، بوضع حجر الأساس لمشروع سد إليسو على نهر دجلة، وأثار المخاوف على حياة سكان المنطقة وأثار الخلافات مع العراق أيضاً على تقاسم الحصص في مياه النهر.
ظهرت العديد من مؤسسات المجتمع الدولي وبعض المنظمات الدولية التي تهتم بالآثار والتراث الإنساني والبيئة كجهات معارضة للسد الذي رأت فيه تدميراً لحضارة وتراث انساني يمتد لاثني عشر ألف عام، وتهجير عشرات الآلاف من السكان والعشرات من القرى، رغم إن المشروع توقف لفترة إلا إنه أُنجز بتمويله من جهات أخرى، وعمدت الجهات الحكومية إلى إقناع السكان بمدينة جديدة، وتأهيل المنطقة لكن علماء الآثار يؤكدون إن سد أليسو يهدد بلدة “هسكيف” وهي واحدة من أهم المدن التاريخية الإنسانية وإحدى أقدم المدن في العالم. كما يتسبب هذا المشروع في تشريد أكثر من 55 ألف شخص عن منازلهم، ناهيك عن إن السلطات التركية لم تضع خططاً لمنع انتشار الأمراض والأوبئة التي قد تنشأ في منطقة السد.
وعمدت تركيا وبتعاون قطري إلى نقل بعض الأوابد من المنطقة إلى خارج منطقة الغمر ليتم تهجير السكان وسرقة ونهب التاريخ من جهة وغمره وتدميره من جهة أخرى، واعتبرت “حركة البيئة في ميزوبوتاميا” يوم 23 أيلول يوماً للتضامن مع “هسكيف” وإعادة الحياة إليها.[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 1,085 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 3
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 24-12-2018 (6 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
کتېب - کوڵەباس: ڕاپۆرتە
کتېب - کوڵەباس: کولتۇر / فۆلکلۆر
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 97%
97%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( هەژار کامەلا )یۆ جە: 26-05-2022 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( هاوڕێ باخەوان ) چە: 26-05-2022 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( هاوڕێ باخەوان )یۆ جە:26-05-2022 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 1,085 جارۍ ۋینیێنە
فایېلۍ پېۋەدریێ - ڤێرشن
جۊر ڤێرشن نامۊ تۊمارکەری
فایلو ۋېنەی 1.0.1124 KB 26-05-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
کوڵەباس
بژارو زوانی (1)
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە

تازەکی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئیسماعیل سابووری
کوڵەباس
پەی مەسعود عەباسی
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
پەی مەسعود عەباسی
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
25-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
26-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئێرۆس یانې چێش؟
تۊماری تازە
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
13-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
05-07-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 527,568
ۋېنۍ 106,821
کتېبۍ PDF 19,811
فایلی پەیوەڼیدار 99,843
ڤیدیۆ 1,455
زۋان
کوردیی ناوەڕاست 
301,803
Kurmancî - Kurdîy Serû 
88,810
هەورامی 
65,787
عربي 
29,011
کرمانجی - کوردیی سەروو 
16,555
فارسی 
8,702
English 
7,180
Türkçe 
3,576
Deutsch 
1,461
Pусский 
1,123
Française 
321
Nederlands 
130
Zazakî 
85
Svenska 
56
Հայերեն 
44
Español 
39
Italiano 
39
لەکی 
37
Azərbaycanca 
20
日本人 
18
עברית 
14
Norsk 
14
Ελληνική 
13
中国的 
11
پېڕە
هەورامی
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ 
61,596
کوڵەباس 
1,792
ھۊنیێ 
1,388
پەندۍ و ئیدیۆمۍ 
712
ژیواینامە 
137
کتېبخانە 
94
بەڵگەنامۍ 
55
یاگۍ 
6
ۋەڵاکریێ (گۊڤارۍ و ڕۊجنامۍ و ...) 
2
شەھیدۍ 
2
نامۍ کورڎیۍ 
1
پارتیۍ و ڕېکۋزیێ 
1
ئامارۍ و ڕاپەرسیۍ 
1
کۊگاو پەرۋەڼا (فاییلا)
MP3 
311
PDF 
30,011
MP4 
2,359
IMG 
194,968
گېڵای شۊنۊ دلېنارە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
ژیواینامە
ئیسماعیل سابووری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
مستەفا زەڵمی
کوڵەباس
با جە ڕاوکەرڎەی وازبارمۍ
کوڵەباس
ئێرۆس یانې چێش؟
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
هەڵای تەقە نەکۆتەن باخا
کوڵەباس
بژارو زوانی (1)
کوڵەباس
چی هیچ کام ئی خەیرێشا نەکەرڎېنە تاکو خوڎا دورێشا نەوزۊوە
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی کوڵەباس - جۊرو بەڵگەنامەی - زۋانی یەکەم کوڵەباس - جۊرو ۋەڵاکەرڎەی - دیجیتاڵ کوڵەباس - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) کوڵەباس - شار و شارەکڵۍ - بېیارۍ (هۆرامان) کوڵەباس - شار و شارەکڵۍ - پاۋە (هۆرامان) کوڵەباس - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی کوڵەباس - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.67
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 2.328 چرکە(چرکۍ)!