نامۍ: شېخ ئەمین
نازنام: بېوەی
نامۍ تاتەی: شېخ عەلادین
نامۍ ئەڎێ: ڕابېعە
ڕۊ و ساڵەو جە ئەڎابیەی: #21-12-1931#
ڕۊ و ساڵەو کۊچۍ دمایی: #09-04-1990#
یاگۍ ئامای دنیا:#بیارۍ#
یاگۍ جە دنیا بەرشیەی:#سلېمانی#
$ژیواینامە$
نامۍ تەمامەش شېخ ئەمین کوڕو شېخ عەلادین و بیارۍ، کوڕەزاو شېخ عومەر و بیارۍ. 21-12-1931 جە شارەدەگاو بیارۍ ئامان دنیا. ئەڎاش نامېش(ڕابیعە) کناچۍ شېخ ئەحمەدو عیززی کە خەڵکو(دیر الزور)ینە جە وەڵات و سوریای. تەمەنو زارۊڵەینە جە خانەقاو بیارۍ وەردەمو هەردووە زانایا(مەڵڵا کەریم و بیارۍ و مەڵڵا بەها)ی دەرسی دینیش وانان کە میانێ ماریفی و ئاینی بیەن و بە قەسرەو عاریفا ئەشناسیان. وانای سەرەتاییش جە مەکتەب و بیارۍ تەمامنان و میانش جە شارو سلېمانی. بە مەڵامەت و برا گۆرەیی و بە دەستورو تاتەیش(شېخ عەلادین) سەروکاری براو واڵە گولانەکاش گېرتەن دەس، دەسش جە وانای هۊرگېرتەن و خەریکو کشتوکاڵی و باخداری بیەن جە دەگاو(زەڵمی). ساڵەو (1951ز) زەماۋڼەش کەردېنەو کناچۍ(مەحمود خان و دزڵیۍ)ش مارە کەردېنە.بېوەی چەنی(نەجیبە)خانۍ هامسەرېش تا ساڵەو (1962ز) خەریکو کشتوکاڵی و باخداری بیېنۍ، پەوکەی شارەزایێ خاسش چا بوارەنە پېڎاکەردەن. جە وەختو بۍ کاریچەنە خەریکو موتالاو وانایۆ بیەن.
بېوەی شاعېر بېجگە کارو کشتیاری و باخداری و وانای حەزش جە ڕاوەشکاری وئەسپ سواری بیەن و چەنی ڕەفېقاش وەختێ وەششا ویەرنان.
دمای ساڵەو(1962ز) بارشکەردەن پەی (دزڵیۍ) و چاگەیچۆ پەی(دووڕوی) و دماتەر پەی کرماشانی. جە کرماشان دەسشکەردەنۆ بە وانای و ئامادەییش تەمامنان. دماتەر بارش کەردەن پەی(تاران)ی و چاگە کولیژو ئادابینە لسانسش وەرگېرتەن.ساڵەو (1979ز) گېڵانۆ پەی ماواو وېش(بیارۍ).سەرەتاو جەنگ و میانو(عېراق_ئېران)ی بە مەڵامەتو جەنگی و توپ وارانی جە سنوورەکانە، بیارۍ جیامازۊو ملۊ پەی شارو بەغڎای، ماوەو دوۍ ساڵا جە زانکۊو بەغڎای پېسە وانەواچی دەرسی فارسی ماچۊوە. ئەمین نەقشبەندی جە ژیوایشەنە یەرۍ جار تەواف(حەج)ش کەردەن. ساڵەو(1981ز) بەرهەمێ جە شېعرەکاش بە زوانی(هۆرامی... سۆرانی... فارسی) وەڵا کەردەنۆ بە نامۍ(بەرهەمی ژیان) و بە نازنامو(بېوەی).
دماجار جە #09-04-1990# پەی یەکجاری کۊچی دمایی کەرۊن
$بەهەمەکۍ شاعیری:$
1. بەشی یەکەم و دیوانە شېعرۍ بە نامونیشان(بەرهەمی ژیان)
2. بەرهەمێ بە زوانی فارسی بە نامۍ(علومی ئیسلامی) فاڕانش پەی سەرو زوانی کوردی.
3. بابەتێ دەرباەو(شارەزوور و شارەزووریەکان).
4. تەصەوف چییە؟
$دوۍ نموونۍ جە شېعرەکاش:$
جەژنەی دوور وڵات
مەواچان جەژنەن، وەشین شادیەن
وادەی سەیرانەن، ڕۊی ئازادیەن
فەسڵی وەهارەن، خەیمەی گوڵانەن
ئېڵاخان خاڵ خاڵ، ڕۊی بوڵ بوڵانەن
هاڕەی شەتاوەن نەپای کوسارا
زایەڵە کەوتەن کۊنە هەوارا
پول پول نازاران ملان وە کوسار
هەم سەیرانی گوڵ، هەم دیدەنی یار
ئانە تۊ چېشەن، چی خەمگینەنی؟
چی کزت کەردەن، چېشا چینەنی؟
واتم مەزانو من چی شادیم بۊ
کە ئارۊ ئەوجی نامورادیم بۊ
چەنی کۍ گەردەن ئازادی کەروو
داخانی دەروون وەلاو کۍ بەروو
کۍ پەنەم واچۊ جەژنت موبارەک
دیوانم پەی کۍ بدەو تەدارەک
چەنی کۍ بلوو ئېساڵ وە کۊسار
بۍ دوسو هام دەم بۍ یاوەر بۍ یار
چەنی کۍ گېڵوو نە پاو خاڵ خاڵا
چەنی کۍ گېروو دەسەو گوڵاڵا
پەی کۍ هۊرمجوو زوخاو و دڵا
چەنی کۍ کەروو سەیران و گوڵا
من دوور جە وڵات جە ماواو مەسکەن
دوور جە ئازیزان جە خاکی وەتەن
دوور جە بیارۍ دوور جە ئاڵیاوا
دوور جە تافی زەڵم جە ئەحمەڎ ئاوا
دوور جە ڕەنگین و دوور جە شارەزوور
جە قەوموو خوېشان جە هامسایان دوور
دوور جە تەوېڵۍ چمان بەهەشتەن
باخەن شەتاوەن گوڵزارەن گەشتەن
بۍ باخ بۍ بازار، بۍ یار بۍ یاوەر
کامە بۊ جەژنم تۊ کەروو داوەر
بېوەی
20-04-1964 دووڕۊ
$وای بۍ ماوا$
ئەی وای بۍ ماوا، ئەی وای بۍ ماوا
وە خێربەی ئامای وە ئەحمەڎ ئاوا
خەبەری ئازیز ئاوەردی پەرېم
چەنی بۍ زانات تۊ وە ماواو جېم
چوون خۊ من یانەو ماوام نەمەندەن
ددانی یاگەو مەنزڵم کەندەن
بەڵام ئەی شەماڵ بۍ ماواو مەسکەن
بۍ یاگەو جاگە، بۍ ماڵ بۍ وەتەن
کەی بۊ ڕوو بنیەی هەم ڕووەو یارم
بیاونی وەلاش شکات و زارم
بواچە ئازیز گیانی شیرینم
جە گیان شیرینتەر سەرمایەی ژینم
وە گیانت قەسەم خەیلێ پەشېوم
یاخوا نەوینی باری سەر لېوم
قەسەم وە دووری دیداری یارم
قەسەم وە کڵپەی دەروونی زارم
هېندە پەشېوی دەستی فیراقم
وە مەردەن خەیلێ، خەیلێ موشتاقم
خۊ تۊ دیارەن شوکور شادیتەن
ئیسەوەن خەمی ڕووی ئازادیتەن
شوکور زانانت جەژن نزیکەن
چوون یارت دوورەن جەژنت تاریکەن
خۊ من تا نیگای نامەت نەکەردم
خەیاڵی جەژن وە دڵ ناوەردم
هەر نەزانانم ئی جەژنە کەی بۊ
گەردەن ئازادی و ئۊخەی ئۊخەی بۊ
چوون تەنم دوورەن جە ئەقڵ و فامم
وە کام کەی یاوان دڵەی ناکامم
من بنەک داری دەردو ئېش و ڕېش
توخوا ئازیزم جەژن وە من چېش
چوون ئینە جەژنی ڕوچەوانانەن
کەی جەژنی دینی ڕووی ئازیزانەن
خۊ من خەیلێوەن ڕەمەزانمەن
ڕۊچەی دیداری ئازیزانمەن
ئەقڵ و فام و هۊش وە تاڵانمەن
دووری دیداری ثابت گیانمەن
دیدەم وە خالق جەمعی مەخلووقات
ساتیوەن جەژنم بنیشو جە لات
جا ئەوسا وە کام یاوان دەروونم
جەژن و شادیشەن جەستەی زەبوونم
جا ئانە جەژنەن، جەژنی سەڎ جارەن
جەژنی دیدەنی، دیداری یارەن
جا شەماڵ ئەوسا وە خوڎاش بسپارە
زوو زوو هەواڵش پەرێ من بارە
17-05-1955 ئەحمەڎ ئاوا[1]