عەنبەر خاتوونە
مەولەوی کە جە وەسڵ و لەیلۍ نائۊمېڎ بی، وەختێ ئەحمەڎ پریسی ماناو عەشقیش یاونانە(قسەیێ ئەکەی بێ ڕێو و جێ بێ تۆ کە مەجنوونی چۆن بەگیجێ بێ).
ئیتر قەدەر پاسەبۍ کە بە وەسڵ و (عەنبەر خاتوونۍ) یاۊو. خاتوونەو مەولەوی کناچێ بە ئەسڵ ئەفغانیە، کە خانەوادەشان چېروو سایەو حەزرەتو شېخ عوسمانی سیراجەدین و تەوېڵۍ مەنزڵشان گېرتەبۍ. عەشق و مەولەوی پەی عەنبەر خاتوونۍ دمای ویساڵیشان بە یۊترینی. عەشقێ هەرەقەتینە دوور جەحەزی کاتی و هەواو هەوەسی. بەردەوام عەشق و مەولەوی پەی هامسەرېش باڵا کەرۍ، تا یاوایش بە پلێوە پاک و بېگەرد. قەدەر ڕاش نەڎا بە مەولەوی کە سایەو عەشقینە بەردەوام مەنزڵ گېرۊ.
فەلەک چەنی من ڕاس بەستەن کەڵەک
مەر من سەنگم دان وە مینای فەلەک
عەنبەر خاتوونە مەولەویش جیائاست. ڕاسەن بە تەن دوورۍ کەوتێ، بەڵام دایېم ڕۊح و مەولەوی ئامېتەو زوڵفان و بۊی هەناسەو مەعشووقېش بۍ.
هەرچی موینوون شېوەی تۊ پېشەن
دڵ وە هەتیتەی حەسرەت دا کېشەن.
شمشاد و باخانی باڵاو مەعشووقېش بە ویر ئارېوە، گوڵەنەرگز دیڎەی مەسش، وەنەوشەی چەمەن خاڵی گوناش مەوزۊوە ویرش، پەوکەی مەولەوی نمەتاۋۍ دمای عەنبەر خاتوونۍ تەماشەو باخ و دەشت و گوڵانی کەرۊن.
دووریت دیارەن چەند ساحېب نېشەن
تۊی دەروون وە خار نېشێوتەر ڕېشەن
هەرچی بوینوون شېوەی تۊ پېشەن
دڵ وە هەتیتەی حەسرەت داکێشەن
هەر ماهێ نەو بۊ حاڵم پەشېوەن
چوون هیلال شېوەی ئەبرۊی تۊش پېوەن
نە شەو ڕاحەتم، نە ڕۊ دڵشادم
شەو زوڵف و ڕۊ ڕووت مەوزۊ ئەو یادم
شمشاد و نەرگس وەنەوشەی چەمەن
سەیرشان ئازار بینایی چەمەن
ئاڎ مارۊ بە ویر، تەرزەکەی باڵات
ئەو دیڎەی مەستت، ئېد خاڵی ئاڵات
سۊچنۊم حەسرەت دەردی جیاییت
نەک چوون بڵېسەی یادی تەنیاییت
وە مەرگت، دیدەم، هام نە گوزەردا
منیچ لام لای تۆن، ئارۊ یا فەردا
موتریب مەقامێ، دەردم ناچارەن
ساقیا جامێ، دۊس ئینتیزارەن.[1]