DI Çarçoveya Teoriya Performansê De Nirxandina Vegotinên Gelêrî.
necat keskin.
International Journal of Kurdish Studies,2 (1), pp. 51 - 66, 2016.

Çîrokên gelêrî yên wekî çîrok, efsane, epos, efsane cureyên wêjeya gelêrî ne ku yek ji wan e. şaxê sereke yê dîsîplîna folklorê. Ew çîrok ji nifşê din ve hatine veguhestin yek bi devkî an nenas bi sedsalan. Di destpêka dîsîplîna folklorê de ew cure wek metneke ku bi piranî guh nedaye çarçove û teşeya wan hatiye nirxandin. Di salên 1970 de nîqaş kirin li ser nirxandina wan di performansa wan a çarçoveyî de di nav folklornasan de dest pê kir. Di vê çarçoveyê de ji nû ve vegotin ji wan çîrokên gelêrî û heta pêşangeha wan jî dest bi xebatan kir. Di vê gotarê de, hinek Nimûneyên çîrokên gelêrî yên tirkî û kurdî yên wekî 'Uykudan önce (berî razanê)', 'Nemadî Muzeya Heritage, ''Dengbêj di Mala Dengbêjan de'', 'Mem û Zîn', û 'Pîrê û Rovî (a folklora kurdî)'. di çarçoveya teoriya performansê de ku yek ji van demên dawî ye, hatine nîqaşkirin û nirxandin teoriyên bibandor ên folklorê.

Folk-Narratives such as folktales, myth, epos, legend are genres of the folk literature which is one of the main branch of folklore discipline. Those narratives have been transferred from generation to next one orally an anonymously for centuries. In the very beginning of the folklore discipline those genres have been evaluated as a text which mostly ignored their context and texture. In the 1970's discussing over evaluating them in their contextual performing began among folklorists. In this frame re-narrating of those folk narratives and even their exhibition begun to be subject of the works. In this article, some examples of turkish and kurdish folk narratives such as 'Uykudan önce (before sleeping)', 'Intangible Heritage Museum', ''Dengbêj in the Dengbêj House', 'Mem û Zîn', and 'Pîrê û Rovî (a kurdish folktale)' have been dicussed and evaluated in the frame of performance theory which is one of the recent influential theories of folklore. [1]