خەرتەلە ڕەشە 80-81
خەرتەلە، گیایەکی وەرزی زستانەیە، بە تۆو زیاد دەکات، له بناری #کێوەڕەش# دەڕوێت، لەسەرەتای مانگی ڕەشەمێ - شوبات چەکەرە دەکات و له مانگی نەورۆز-ئادار بە باشی قەد و باڵا دەکات، باڵای ئەم گیایه تا یەک مەتر بەرز دەبێتەوە و گەڵاکانی سەوز باوی بريسکەدارە، گوڵەکەی زەردباوی تێر و جوانە، به هێشوو گوڵ دەگرێت و تۆپەڵ تۆپەڵ خۆی دەردەخات، لاسکی زۆرە و هەر لاسکێک گوڵی خۆی دەگرێت، له مانگی نە ورۆز و گوڵان دا گوڵ دەگرێت و به لێشاو یەک پارچە زەوی زەرد و سەوز دەکات، بە دەرکەوتنی ئەم گوڵه لە دەشتی #بیتوێن# و (#ڕانیه#)، به یەکێک له نیشانەکانی سەرەتای بەهار هەژمار دەکرێت، خەرتەلە لاسکەکە ی سپی دەکرێت و دەخورێت، تامی تیژە، له مێژوودا ئە م گیایەیان بەکارهێنراوه بۆ نەخۆشی و سوودی زۆری هەبووە، وەک: جەڵتەی دڵ، سینگ هێشە، کۆخە، جومگەکان بەهێزدەکات و چەند جۆرێک خەرتەلە هەیە ئەوانیش:
- خەرتەله کێويله
- خەرتەلە. خەندەلک
- خەرتەلە ڕەشە
- خەرتەلە[1]