Melayê Cizîrî'nin Dîvân'ında Semâ' (Musiki ve Raks)
Nesim Doru
Kovara Mukaddime, 2017, 8(3), 17-39

Öz: Bu çalışmada 17. yüzyılda yaşayan mutasavvıflardan Melayê Cizîrî’nin (Molla Ahmed el-Cezerî) semâ‘ konusuna yaklaşımı ele alınmaktadır. Cizîrî, semâ‘ konusunda İbnü’l-Arabî başta olmak üzere İslam tasavvuf düşüncesinin nazarî ve pratik semâ‘ ile ilgili meselelerine vâkıf bir düşünür olarak semâ‘ın dört ayrı kullanımını eserinde işlemiştir. Bu kullanımlar “ontolojik semâ‘”, “kozmolojik semâ‘”, “rûhânî semâ‘” ve “tabiî semâ‘” anlamlarıdır. Cizîrî varlık görüşünde yukarıdan aşağıya bir hiyerarşi içinde meseleleri ele aldığı gibi semâ‘ konusunda da aynı hiyerarşiyi takip etmiştir. Onun düşüncesinde semâ‘, sûfînin kalbindeki ilahî nağmelerin yansıması sonucu vecde gelip raks ve deveran etmesidir. Bu açıdan semâ‘ onun tasavvuf düşüncesinin önemli bir esasını oluşturmaktadır, denilebilir. [1]