#ئاغا عەنایەت#

بەو نام بەو نیشان سەرکېشام نەو جا
دیم کە دۇ کۊتەی سۊچېیای سېیا
کەوتەن نە بەر ماڵ مەناڵان وە دەرد
دەم دەم مەکېشان ھەناسانی سەرد
چەند نەفەر ئەولاد سەغیر و کەبیر
نە لاشان کەوتەن بە وېنەی ئەسیر
واتم ئێوە کێن پەی چېش وەی تەورەن
مەر کاری دنیا ھەر جەفا و جەورەن
واتشان تۊ کێی پەی چېش مەپەرسی
دەردەدارەنی یاخۊ چە کەسی
واتم من قاسېد دەردەدارانم
مەحرەم و ھامڕاز شەوبېدارانم
ڕەفېق و شەریک دڵ ئەوگارانم
ئاگا نە ئەحواڵ پەشېوحاڵانم
یارانی عەزیز نۇری دیدەتان
ساحېب جا و مەقام بەرگوزیدەتان
ئەشخاسێ ئەوسا نەی وەرمەکانە
جای پەنا و مەلجەئ خوېش و بېگانە
سەردار و ڕەئیس خان و بەگزادە
لاقەید نە بەشەر شاھ و شاھزادە
ئیسە نە زیندان بېکەس و مەھتۇک
بۍ قەدر و قیمەت مەریز و مەفلۇک
ھەر یەک نە شارێ تەفرەقە کەوتەن
جۊشېیای زوڵم و تاوېیای بۊتەن
غەریب و بېکەس، موحتاج و بەدبەخت
زەلیل و ئەوگار فشارانی سەخت
وەزع و حاڵشان وەی تەور پەشېوەن
دۇی ھەناسەشان بېشتەر پەی ئێوەن
ئید واتم ناگا کەوت و شی نە ھۊش
وە دەم دەردەوە بەرئاما خرۊش
واتش ئەی شەماڵ ھەی بەرگوزیدەم
قەدەمت وە بان بینایی دیدەم
یە تۊ بیت ئامای جە لای دەردەدار
نە خاوی غەفڵەت ئېمەت کەرد بېدار
سەرگوزەشتەمان جە حەد وېیەردەن
بەدبەختیی ئېمە بۍ پەنا و پەردەن
چەند ساڵ نە دەوران فامیل وېیەردەن
نە ڕای ئېحتېرام زیندەگی کەردەن
ناگا چەرخی چەپ خول ئاوردەوە
زەمزەمە و بېسات یەکسەر شاردەوە
مەحرۇم نە دیدار برا و کەس و کار
یەک جە یەک بەدتەر بېیەن گرفتار
ئابڕۇ و حورمەت نە دەسمان شېیەن
ئېختیاری موڵک وېچمان نېیەن
ئەوەن بەدبەختی و سەختی و دەربەدەر
ئېنتېزاری دەس ڕایەت و نۊکەر
نەی کەلاوەدا کەفتەنم کەساس
کەس نمەپەرسۊ خراو تا وە خاس
ئایېرێ شېیەن نە پەڕ و باڵم
عالەم بېزارەن نە بۊی زوخاڵم
ئایېرێ گېرتەن سەرتاپای تەنم
بېیەن وە کۊتەی سۊتەی جەھەنم
شەماڵ فېراقەن سۊچنان جەرگم
زیندەگی بېزار ڕازی وە مەرگم
شەماڵ فېراقەن فەرقم شکاوان
وە گېیانت قەسەم مەگېرەم تاوان
فېراقەن تېشە نە فەرقم شەنەن
فېراقەن ڕیشەی عومری من کەنەن
فېراقەن ئایېر وەردان نە جەستەم
کەم کەم سۊچنان پېشەی شکستەم
فېراقەن غەرقم کەردەن نە دەریا
ڕەنجی سەد ساڵەم وە عەبەس بریا
ھېجرانەن بېیەن سەرباری دەردم
ھېجرانەن باعېس ئی ڕەنگی زەردم
ھېجرانەن وە گاز جەرگم مەکېشۊ
ھېجرانەن قەلبم دایېم مەجۊشۊ
ھېجرانەن شعۇر نە دەستم سەنەن
ھېجرانەن یاسین پەی مەرگم وەنەن
ھېجرانەن ھەرگیز نە ویر نمەشۊ
ھېجرانەن لیباس ئازیەتی پۊشۊ
ھېجرانەن دڵ کەرد وە کۊتەی قەساو
ھېجرانەن زامش نەدارۊ حەساو
حەسرەت نمازۊ کۊنە بۊ زامان
حەسرەت دەردېوەن نەدارۊ دەرمان
حەسرەتەن دایېم زامش ھەر وە سۊن
ھەشت ساڵەن مەکان حەسرەت جوانڕۊن
حەسرەتەن قامەت کەردەن وە کەمان
حەسرەتەن سانان بینایی چەمان
چېش واچۇن شەماڵ گېیانم فیداتەن
نە ھەزار یەکێ دەردم نەواتەن
پەی جەستەی خەستەم کافر کەرۊ شین
نە موڵکی وېمان وېنەی غەریبین
بۍ قەدر و حورمەت کەساس کەوتەکار
کزکز مەنیشین نە پەنای دیوار
یانەی زیندانی یەکسەر وەی تەورەن
شەماڵ وە گېیانت پەڕ جەفا و جەورەن
ئینە سەرگوزەشت کول خاس و عامەن
ھەر چەند عەرزی من گشت ناتەمامەن
ڕاگە وەی دۇری زەحمەتت کېشان
فیدای ئامات بام سەر بدەر لېشان
نەی جا وېیەردی کەڵێ و تۇرکەپان
ئاڵیاوا چەنی قەریەی ناو خوشکان
ھەر چوار پەرێ زیندانی وېشان
تا ڕۊی قېیامەت ھەر ئاھ مەکېشان
نە ڕای سەفیاوا حەرەکەت بکەر
قەڵای جوانڕۊ باوەر وەنەزەر
داخڵ بەر نەو جا ئەسڵی مەکانەن
پایتەخت و مەرکەز حاکم و خانەن
چەند خان و حاکم سەردارش دېیەن
چەند بەگ و بەگلەر نامدارش دېیەن
چەند کوشت و قەزا و ئازارش دېیەن
چەند شەدەلاران نازارش دېیەن
چەندێ ڕەئیس و وەکیلش دېیەن
چەند گەڎا و دارا و زەلیلش دېیەن
چەند شادی و وەشی و شیوەنش دېیەن
چەند سوپا و لەشکەر کولینش دېیەن
زەمزەمە و نۊکەر دیواخان دېیەن
سەفا و سەیرانگای ناو باخان دېیەن
چەندێ تەپڵ و کۆرس بەیداخش دېیەن
چەندێ داخدار و بېداخش دېیەن
چەند قازی و خەتیب مستەوفیش دېیەن
چەند شېخ چەند دەروېش چەند سۊفیش دېیەن
چەند خانم خاتۇن مەحبۇبش دېیەن
چەندێ غاڵب و مەغڵۇبش دېیەن
چەند مونشی باشی و دەبیرش دېیەن
چەندێ سەرعېل و ئەمیرش دېیەن
شەماڵ وە گېیانت ئینە کول واتم
ئامان و لۇان فیدای ئاماتم
دەورانی گەردۇن چەپگەردی کەچ نەرد
سەنگی بنچینەی گردین بەر ئاوەرد
مەرکەز و ماوای ئابا و ئەجدادەن
قەلب و ڕۊحمان بەو یاگە شادەن
یاگۍ بەزمگای شادی و وەشیمان
چمان خاوێ بۍ دیمان نەدیمان
ناگا و ناغافڵ بېخەبەر جە دەرد
فەڵەک پەی ئېمە دیسان شانا نەرد
سەرگوزەشتەمان ھەر تا وە ئارۊ
شەرحش نە فەوقەن لازم نەدارۊ
نەو جا نیگا کەر دەخیلەن شەماڵ
خاس دېققەت بدەر بە حاڵ و ئەحواڵ
ئەر دیت ئەشخاسێ تاقەتش تاقەن
ئانە گرفتار دەردی فېراقەن
ئەر دیت کەسانێ دەردش گرانەن
ئانە سۊچېیای ناری ھېجرانەن
بڎیە ھەر کەسێ جە کەسان تاکەن
ڕەنگ زەرد و زایېف دیدە خەمناکەن
کەوتەن نە گۊشەی کۇچە و کەلاران
وېنەی پۇڵی قەڵب ناڕەوای شاران
زەلیل و زگار کەفتەن وە بېکەس
بزان و نەزان مەکېشۊ نەفەس
بۊی کزەی جەرگش نیشتەن نە ڕۇی عەرش
تەن لوخت و عوریان نە پۊشاک نە فەرش
وېنەی یەتیمان نە پەنای دیوار
نە موڵکی وېشان خارجی و ئەغیار
ئانە تۊ وەی تەور مەوینیش وە چەم
خانمێ بېیەن ئەعلا و موحتەرەم
نامەحرەم نەدېیەن کەس وە دیدەی وېش
ئیسە ناعېلاج بېیەن وە دەروېش
شەماڵ وە گېیانت جەرگم بریانەن
شەو و ڕۊ دایېم کارم گریانەن
یەکێ مەوېنی کەوتەن نە سەحرا
خاتۇنێ بېیەن موقتەدیر دارا
یەکێ پەی فەرزەند دەردش کارییەن
یەکێ سەردارش نادېیارییەن
یەکێ براڵەش وە ئەسیر بریان
یەکێ داراییش کول غارەت کریان
ئانە فەرزەندش نە دەسش شېیەن
کەم کەم بیناییش نابینا بېیەن
ئانە مەوېنی کەوتەن، مەناڵۊ
فەرزەندەن پەرێ بابۊش مەلاڵۊ
ھەر کەس مەوینی دەردش کارییەن
دەرمانی دەردش نادېیارییەن
شەماڵ وە گېیانت دنیا خەسیسەن
نۊکەر و یەتیم وېشان ڕەئیسەن
ئەو مەکان وەزعش ڕېققەت-ئاورەن
جۊشی دەرۇنم چۇن سەماوەرەن
بویەرە نەو جا نەگبەت ماوەرۊ
دەردشان سەختەن پایان نەدارۊ
شەو و ڕۊ دایېم شین و زارییەن
نە باتی ئەسرین ھۇناو جارییەن
بازە ھەر بەو حاڵ جەستەی پەشېوە
تا ڕۊی قېیامەت گېج وەران پېوە
شەماڵ قوربانەت نەو یاگە مەویەر
زیارەتی مەرقەد شېخ فەتاح بکەر
بشۊ وە خدمەت ئەو پیری کامڵ
سەرگوزەشتەمان چەنی دەردی دڵ
بەدبەختیمانەن چەنی نەدامەت
دیدار بینیمان کەوتەن قېیامەت
زەلیل و غەریب موحتاج و بېکەس
ھا وەختەن بەرشۊ ئاخەرین نەفەس
دنیا وەی تەورەن عېلاج نەدارۊ
نە عەھدی قەدیم ھەرتا وە ئارۊ
نە مەیدانی ھەقق عالەم کول خەستەن
ڕای قەزا و قەدەر ھیچ کەس نەبەستەن
حەرەکەت بکەر نە ئەترافاتش
بگېڵە پېشدا قەریە و دێھاتش
کەش و کۊسارش یاگەی شکارەن
ئاساری ئېمەیچ نەو جا دېیارەن
فرەمان کەردەن نەو یاگە شادی
پەیمان بوازە گەردەن ئازادی
فیدات بام شەماڵ زەحمەتت کېشان
یانەی زیندانی سەر بدەر لېشان
دمای سەیرانگای جوانڕۊ کەردی
کەش و کۊسارش گېجەلۇل وەردی
ڕاگەی گەرمەسېر بگېرە نە وەر
چەشمە و سەراوان باوەر وە نەزەر
باڵەخانییەن نە سەری ڕاتەن
ئاوش بە وېنەی چەشمەی حەیاتەن
موڵک و دێھاتش باسەفا و سەیرەن
جە گشت نېعمەتێ پەڕ دەخڵ و خەیرەن
یانەی ئېقباڵەن دایېم زاریشەن
پەرێ سەردارش بېقەراریشەن
ئەوان ھەم چەند ڕۊ وە کامەرانی
عەیشی وېشان کەرد نە باڵەخانی
فەڵەک ھەم پەی ئەو دیسان شانا نەرد
ئېقباڵ ئېقباڵش نەو جا غورۇب کەرد
ماچی ڕۊی ئەزەڵ پەی زیندان تاشان
گەڎا نە لای ئەو وېنەی پادشان
شەماڵ بویەرە نەو جا پەی زلان
چەشمە و سەراوەن بېھتەرین مەکان
خسۇس سەراوبەس نەو جا مەشھۇرەن
مەجۊشۊ مەیۊ تەمام پەڕ نۇرەن
پەشتی سەراوبەس کۊی ساراوەنەن
ئېڵاخی وەشەن ڕیشەی دڵکەنەن
ئەم دەس و ئەو دەس تەمام بگېڵە
کول ماجەمینەن ھەوارگەی خېڵە
یاگەی نازاران ماجەمینانەن
مەنزڵگای قەدیم میر و خانانەن
دەشتی گوڵاڵە تا بەردی زەنجیر
چەند حاکم دېیەن سەرعېل و ئەمیر
بەردی زەنجیرەن نەو جا مەشھۇرەن
ئاو ساف و زەڵاڵ ماچی کافۇرەن
چەندێ جە مەردان ڕۊزگار دېیەن
چەن نەوجەوانان کارزار دېیەن
چەندێ نە دەوران دنیای دۇن شېیەن
یاگەی بەگزادەی باوەجانییەن
ئەوان ھەم چەن وەخت نە دەوری وېشان
ڕۊزگارێ وەش ھەمڕا بۍ پەیشان
نارا و بەنیگەز میراوا گېڵە
شەماڵ وەگېیانت کول یاگەی خېڵە
نە ھەر جا بڎیە جارییەن سەراو
مەخسۇسەن ئاوی چەشمەی بێڵەتاو
خاک و ئاو وەی تەور ناپەیدا و کەمەن
جای کشت و زەرعەن مەنزەرگای چەمەن
عېل و تایېفەی پەڕ حەشەم دارۊ
عەیبش ھەر ئېدەن ڕەئیس نەدارۊ
کەدخودا و ڕەئیس گرفتار بېیەن
نە تۊی زیندانان کول نەبەین شېیەن
یانەی زیندانی ھەر ئاغەڕۆشەن
ھەر کەس پەی کەسێ دایېم بېھۊشەن
تاوەگۆز و کڵاش تا باوەجانی
شەماڵ بگېڵە تۊ وە نېھانی
وە ھەر جا مەشی شین و زارییەن
ئەلوەداعی گەرم بېقەرارییەن
ئەو سەرزەمینە بگېڵە پېشدا
ھەر کەسێ کەسەن نەمەندەن تېشدا
خېڵ باواخدر نە ملەی لێواشە
ھەر دەسە دۊعان چەرخ بۊ چەواشە
کەرە و شاینگان تا دەوڵەتئاوا
شەماڵ زەحمەتەن خەیلێ ماڵئاوا
ئەوانیچ عەشرەت ھەم گرفتارەن
زەدەی زامی سەخت نېشی یەک خارەن
سەر بدەر لېشان کەسێ نەمەندەن
فەڵەک یانەشان نە ڕیشە کەندەن
کەرە مەنزڵگای وەلەد بەگییەن
چەند شۊڕەسوار ئامان و شېیەن
نە میر نە ڕەئیس نە سەردار مەنەن
یاگەی یانەشان بەزرشان شەنەن
سەردار نە زیندان نە قەسری قەجەر
نەعشش چۇن گەڎا کېشیان وە بەر
نەمەندەن کەسێ نە ئۊجاخشان
ڕەعیەتێ بېیەن وە ئەربابشان
دایېم زارییەن نە تۊی یانەشان
با ھەر بگېڵۊ چەمەڕانەشان
ئای چەند نازاران کەوتەن وە بۍ ناز
فەڵەک خڎېشەن نەشیب و فەراز
شەماڵ فیدات بام باوەر وە نەزەر
زیارەتی مەرقەد دەوڵەتئاوا کەر
گونبەدێ نەو جا بوڵندەن پایەش
شېخی ئیرشادەن بشۊ نە سایەش
نەتیجەی پاکەن جە پاک سرۇشتەن
یاگەی ئومېدەن جای پەنا و پەشتەن
سەییدەن جە نەسڵ پاکی پېغەمبەر
شافعی ئومەت ڕۊی دەشتی مەحشەر
سەر گوزەشتەمان عەرزکەر نە خدمەت
ھەشت ساڵ گرفتار ڕەنج و مەشەققەت
موعجېزاتشان مەشھۇری عامەن
ساحېب هېمەتەن بوڵند مەقامەن
فەقیر و غەریب موحتاج و زەلیل
تەڵەبکەر هېمەت شەماڵ سەد دەخیل
ھەرچەن موقەددەر عېلاج نەدارۊ
جە پېغەمبەران ھەرتا وە ئارۊ
بەشەر حاڵشەن وە ئومېد زیندەن
ھیچ کەس ددانی ئومېد نەکەندەن
دەوڵەتئاوا جای شەرېعەت بېیەن
جومعە و جەماعەت تەرېقەت بېیەن
تەکیە و مەنزڵگای دەروېشان بېیەن
مەلجەئ و پەنای دڵڕېشان بېیەن
ئیسە نیشانێ جە ئەو نەمەندەن
فەڵەک ئەساسش بەرچیدە کەردەن
ھاشمی ھەشت ساڵ نە تۊی زیندانەن
پەی بەدبەختی وېش جەرگش بریانەن
بۍ جورم و تەقسیر گرفتار بېیەن
شان و مەقامش کول نە دەس شېیەن
عایېلە و کڵفەت سەرگەردان بەدبەخت
جۊشېیای کۇرەی زوڵم و زۊری سەخت
دایېمولئەوقات شین و زارییەن
پەی بەدبەختی بەخت بېقەرارییەن
شەماڵ وە گېیانت فەڵەک کارشەن
ھەر ڕۊ وە نەوعێ یە بازاڕشەن
شەماڵ فیدات بام زەحمەتت کېشان
قەدیم ئۊجاخان سەر بدەر لېشان
کەی مەبۊ زەحمەت تۊ فەرامۊشم
حەڵقەی غوڵامی کەردی نە گۊشم
نە ھەر جا ڕەئیس کوردزوان بېیەن
سەردار و ئەمیر کول نەبەین شېیەن
بگېڵە پېشدا ھەر کەس نە جای وېش
یەکسەر فامیلش بېیەن وە دەروېش
نە جا نە مەقام نە شان نە شېوە
کول پەی دەردی وېش شېت بېیەن لېوە
پارچەی نەوڕۆڵە بگېرە نە وەر
سەیرانی دەشتی ماھیدەشت بکەر
قەڵای باوانەن ساحېبش نېیەن
مەرکەزی سەردار سەنجاوی بېیەن
سێ نەفەر سەردار نەو جا بەرقەرار
ساحېو تەپڵ و کۆرس بەیداخ و سوار
ماڵ و دیواخان دەبدەبە و ئەساس
لەشکەر و نۊکەر یۊ جە یۊتەر خاس
کەدخودا و ڕایەت تایېفەی زېیاد
گشت خۆش و خوڕەم یەکسەر خاتر شاد
نەڕای ئېقتېدار وە کامەرانی
چەند ساڵ وېیاران نەی دنیای فانی
چەرخی چەواشە چۇن ھەردە جاران
تەفرەقەشان کەرد نە کۇچەی شاران
نە ماڵ نە فەرزەن نە نۊکەر نە کەس
ڕەنجی سەد ساڵە بەرشی وە عەبەس
وەی تەور پاشېیان تەفرەقە و بېکەس
یەکېشان ئەو تۇن یەکێ ئەو تەوەس
حەیف پەی جوانان وېنەی شېری مەس
لاشەش خاک کەران بۍ برا و بېکەس
ئیسە نیشانێ لېشان نەمەندەن
فەڵەک ئەساسش نە ڕیشە کەندەن
وەی تەور پەشېو بی حاڵ و باڵشان
کەس نمەزانۊ ڕا مەزارشان
شەماڵ بویەرە ماھیدەشت تەی کەر
مەدارا مەکەر تا وە چوار زەوەر
نیگا کەر نەو جا دەشت گەواوڕەن
مەرکەز و ماوای عېلی کەڵهوڕەن
ئەرشەدەن پەرێ تایېفان نەو جا
مەردانی کاری ھەم ساحېو پەنا
سەرحەد نشینەن پەی خاکی ئێران
خاکی ئێرانەن ھەم یاگەی شېران
میللەتی ئێران دۇ خەسڵەت دارۊ
نە عەھدی قەدیم ھەرتا وە ئارۊ
ئېتاعەی ئەمری پادشای وېشان
وەتەنپەرەستی بېیەن خڎېشان
خسۇس عەشایر جەمعی دلێران
پاسەبان بېیەن پەی خاکی ئێران
چەنی خارجە ھەرچی جەنگ کریان
عەمەڵشان نە تۊی تارېخ سەبت کریان
پەی ئېمە میللەت ئېفتېخار دارۊ
مېھەنپەرەستی شەرافەت مارۊ
عېلی کەڵھوڕ بی مەقسۇدم نەی جا
خاک و ئاوشا لەشکر و سوپا
ھەر نە چوار زەوەر تا قەسریشیرین
مەنزڵگاشان بی تەمام عېلنشین
کەوکەبەی داۇد ئەو نە عەھدی وېش
مەشھۇر بۍ نە تۊی سەردارانی پېش
سەدای تەپڵ و کۆرس لفەی بەیداخان
دەستگاھی ڕەنگین ماڵ و دیواخان
زەمزەمە و بیسات عەمەڵە و نۊکەر
کەم کەسێ دېیەن تەرەقی بەو تەور
چەند خان خەوانین ڕەئیس و سەردار
نە فەرمانی ئەو گېرتەبۍ قەرار
سوارانی خاس ئەسپ و زین تەییار
بازی مەکەردەن ھەر سوب تا ئێوار
تەپڵی حازرباش ھەر وەخت مەژەندەن
شەش ھەزار سوار حازر مەکەردەن
حەیفەن پەی ئەمیر سەرداری کەڵھوڕ
شکست دا وە تیپ بەختیاری و لوڕ
چۇن ڕۊی بەرگەشتە نەدارۊ ئامان
نەو جەنگ و داوای ملەی ھەمەدان
جە تەقدیری ھەق ئەمری خوداوەند
دۇ تیر نازڵ بی پەی بابۊ و فەزەند
دۇ سوپای عەزیم کەردەن چەکاچاک
لاشەی ئەمیران غەڵتان بین وە خاک
جەو دما فەرزەند چەنی نەبیران
چەن ساڵ نە جای ئەو دنیا وېیاران
ڕۊزگار مەیلش سەرد بی نە لېشان
کەم کەم ئېختېلاف کەوتنە دلېشان
حوببی ڕېیاسەت توغیانی بەشەر
مەبۊ وە قاتڵ فەرزەند و پدەر
مامۊ و برازا بین وە خەسمی یەک
مامۊی وېشان کوشت پەی بەدبەختی ھەم
ھەر کەس خوداوەند ھۊرگېڵاوە لېش
ھەر وېش کۊمەکەن پەی نەگبەتی وېش
ئیسە نەو فامیل یەکێ نەمەنەن
یاگۍ یانەشان بۇڵشان شەنەن
مەحرۇم بین نە ڕەنج چەندین ساڵەی وېش
گەڎا و دەرودەر بە وېنەی دەروېش
شەماڵ وە گېیانت فەڵەک کارشەن
دایېمولئەوقات یە بازاڕشەن
شەماڵ دەستی ڕاست گېڵە دماوە
تەختگە و شامار بدەر دماوە
یاگەی سەلاتین گۊران بگېڵە
وېشان گرفتارعایېلەشان وېڵە
حەفت سوڵتان نەو جا حوکمڕان بېیەن
ھیچکام نە جای وېش ئاسارش نېیەن
کول ساحېو سوار تفەنگچی و نۊکەر
یاگەی سوپاخېز سەرباز و عەسکەر
تایېفە و عەشرەت ئەمڵاکاتی خاس
شەجېع و مەربۇت مەعقۇڵ شاشناس
گاوارە مەرکەز حاکمنشین بۍ
ھەر یەک نە جای وېش ساحېو نگین بۍ
داڵەھۊ یەکسەر کەش و کۊسارەن
یاگەی سەلاتین نەو جا دېیارەن
زەردە و یارانەن زەھاو تا سەرپېڵ
گشت یاگەی چادر کەدخودا و سەرخېڵ
قەدیم ئۊجاخان تەفرەقە و فیرار
ڕایەت و نۊکەر بېیەن وەجادار
شەماڵ وە گېیانت دڵ پەڕ نە ھۇنەن
وی تەور مەوینی جەستەی تۊ چۇنەن
سەرقەڵا چەنی جێگیران تەی کەر
بڎیە کۍ نەو جا کەردەنش گوزەر
چەند میر و سەردار نەو جا وېیەردەن
کۊچ و تەڵمیت بار ڕەنگین پەروەردەن
باوەیسی نەو جا یاگەی سەردار بی
جای عەیش و نیشات تەپڵ و سوار بی
ھەواش پەی زمسان خەیلێ تەمامەن
چەشمە و سەراوش وېنەی حەمامەن
سەوز و خوڕەمەن زمسان وەک بەھار
چوار ئەترافش وەشەن پەی شکار
داخم ئیسە کۍ بەو یاگە شېیەن
پاسە بزانۇ ھەر ئەوش دېیەن
شەماڵ بگېڵە ئەو سەرزەمینە
زمسانش وەشەن گشت عېلنشینە
قەدیم سەرادان یەکێش نەمەنەن
یاگۍ یانەشان مېخشان کەنەن
ڕای دەروەن دەھۆڵ بگېرە نە وەر
داری زەنگەنە و ئەزگڵە تەی کەر
باخی سەیدی خان ھەوارگەی بنگوېز
بەرز و چەشم‌ئەنداز با سەفا و ڕاخېز
سەیرانش وەشەن ئەو پارچەی بەمۊ
کول ماڵ جەمینەن شەماڵ گېیانی تۊ
قەیتۇلەن نەو جا یانەی شېخ حەسەن
جەرگم بریانەن تەمام بېکەسەن
وېش چەنی ئېمە گرفتار بېیەن
ھەش ساڵ نەی وەرتەر بە ڕەحمەت شېیەن
ئەو نە تۊی زیندان مەشھەد فەوتش کەرد
بۍ قەدر و حورمەت وە سەد ئاھی سەرد
نە فامیلی وېش وەی تەور بڕیان شۊن
کەس نمەزانۊ مەزارش جە کۊن
تایېفەی نەجیب ساحېو کەرامات
فەریادڕەسی عام پەی کولی حاجات
بۍ جورم و تەقسیر ئەسیرش کەردەن
ئابڕۇ و حورمەت چەند ساڵەش بەردەن
ڕۊی گرفتاری ھەرتا وە ئارۊ
دۊعا و موعجېزات ئەسەر نەدارۊ
قەزای موبڕەمەن عېلاجش نېیەن
نەزر و سەدەقە کول نە بەین شېیەن
شەماڵ وە گېیانت کڵفەتش وېڵەن
بە وېنەی دەروېش کەڵپۊس نە پېڵەن
بزان یانەکەش کەس مەنەن تېشدا
یاخۊ باوەقوش مەوانۊ پېشدا
عایېلەش جە کۊ تەفرەقە کریان
ماڵ و ئەمواڵش وە میراس بریان
دەک فەڵەک چەرخت با چەواشە بۊ
نمەبۊ ڕەحمت پەی کەسێ بۍ تۊ
بەڕوین بانەدار تا وە خانەشۇر
ئی سەر تا ئەو سەر نزیک تا وە دۇر
چەن ساڵ نە دەوران ڕۊزگار شېیەن
یاگەی قوبادی و باوەجانییەن
یاگەی حکۇمەت حەیبەڵا خانەن
جاگەی دەبدەبەی مستەفا خانەن
لازم نەدارۊ شەرحش وېیەردەن
یە گشت نیشانەی دنیای بېپەردەن
نەو جا وېیەردی ئاوی سیروانەن
مەشھۇرەن مەحدۇد خاکی ئێرانەن
ئاوی زمکان و لېڵە جەو مەکان
داخڵ بۊ نە تۊی ڕۇدخانەی سیروان
مەعرۇفەن نەو جا پردی کناچان
قەدیمەن ئېسمش پاسە مەواچان
ئیسە وېرانەن ھەر پایەش مەنەن
دەورانی گەردۇن نە ڕیشەش کەنەن
لاوران چەنی بێزەل نە ئەو جان
شکارگای وەشەن پەرێ زمستان
ئیمامی نەو جا گېرتەنش قەرار
جە گشت حەیوانێ پەڕەن نە شکار
مەکانێ وەشەن پەرێ زمستان
شەماڵ ئامانەن نەوی ھەراسان
تایېفەی ئیمامی نەو جا دېیارەن
پەی زیندانیشان دایېم خەمبارەن
یانەی ھۊسمان بەگ دڵشان نە جۊشەن
ھەشت ساڵەن تەمام کول سېیاپۊشەن
ئەو چەمی سیروان جە دەس وەر مەدەر
کوېلە و ماکوان وەشەن پەی گوزەر
یاگە و مەکانی ئیناخی نەو جان
پەی بەدبەختیشان جەرگشان بڕیان
ملەی لەشکەرگا ھەنجیرەک گېڵە
زێ و ھیرتا ھەوار نشینگەی خېڵە
ھەر یەک نە لایێ شین و زاریشەن
ھەر یەک وە دەردێ گرفتاریشەن
زیندانی ئەوان ھەر یەک نە شارێ
تەفرەقە کریان وە سەر دېیارێ
فەتحڵڵا ھۊسمان ھەر جە کرماشان
وەلۇلەی تفەنگ سەرباز کوشتشان
بڎیە ھەر کەسێ ئالۇدەی دەردەن
ئانە کەسېوەش نە زیندان مەردەن
باز ھەر وەو دەرد سەختی گېیان کېشان
تا ڕۊی قېیامەت ھەر ئاخ بکېشان
ناحیەی زەردۊیی بگېرە نە وەر
مەکانێ وەشەن مەلاحېزەش کەر
دەودان و ڕۇوان تا وە باینگان
ساتیاری وێراش تا بەلەبزان
گڕاڵە و دشە، خانەگا و پاوە
دۇریسان شمشېر قشڵاخ تا شاوە
نۇریا و نجاڕ بە وردە دېوە
شەماڵ فیدات بام خاس بگېڵ پېوە
تەشریف بەر وە بان قوللەی ئاتەشگا
یەکسەر دېیارەن بکەر تەماشا
باسەفا و بەرزەن چەشم-ئەنداز دارۊ
ھەر جا مەیلت ھەن وە نەزەر مارۊ
دێھاتێ نە فەوق شەرحم دان پەی تۊ
ھەشت ساڵەن شیوەن واوەیلا و ھەی ڕۊ
نەبڕیان سەدای شین و زاریشان
نەدریان قەرار بېقەراریشان
نە تۊی زیندانان کول نەبەین شېیەن
ھەر کەس مەنەبۊ نیمەگېیان بېیەن
ڕۊی گرفتاری ھەرتا وە ئارۊ
نەو قېتعە زەمین ئایېر مەوارۊ
کوشتارێ زېیاد نەو یاگە کریان
ھەر جا کەسېوەن وە ئەسیر بریان
وە ھەر جا مەشی شەماڵ زارییەن
ھەر یەک چەند کەسش نادېیارییەن
خوسۇسەن میرزا و مستەوفی پاوە
ڕیشەکەن کریان جە ھەر دۇ لاوە
میرزا مەحمۇد بۍ، مونشی خۆش تەحریر
عاقڵ و فەھیم ھەم ساحېو تەقریر
چەند ساڵ فیرار بۍ نەو زێد و ماوا
بەدبەختی کېشا ھەرتا کە تاوا
ئارەزۇش ئېد بۍ بېیاوۊ وە کام
دەوڵەت بسانۊ پەرێش ئېنتېقام
وەختێ کە قشۇن حەرەکەتش کەرد
ھەورامی نەو جا گشت فەرارش کەرد
ئەو میرزای مەرحۇم بە خەیاڵی وېش
ئارەزۇش بڕیان تەمام یاوا پېش
بېخەبەر نە چەرخ قەزای ڕەببانی
بەرعەکسەن دایېم شاد پەشیمانی
عەبباس براڵەی گېیانی گېیانیش بۍ
کول کەسێ عاشق وەش-زبانیش بۍ
ناگا کۆمیسیۆن نەو جا تەشکیل دان
ھەرچی مەنەبۍ ئەسڵەحە جەم دان
ئەو گرفتاری نە فەوق شەرحم دان
جە قەسریشیرین ھەرتا مەریوان
مەقسۇدم میرزای ساحېو شەوق و زەوق
شادیش بی وە شین زەوقش بی وە تەوق
وېش چەنی مامۊ، برا و مامۊزا
گرفتار کەردەن ڕەنجش شی وە با
وە چەند ئېفتېزاح فشاراتی سەخت
نە جەمعی مەردم بە وەخت و بۍ وەخت
تا داخڵ وە شار تاران بین یەکسەر
یاگەی ئەوان دان نە قەسری قەجەر
ھەر چەند کە ئېزھار مەزڵۇمی وېشان
مەکەردەن ئەسڵەن نەشنەفتەن لېشان
ھەر یەکێ پەنج ساڵ حەپسشان بڕین
شەش ساڵ زېیاتەر کېشان وە یەقین
دمای سەدەمات جە حەد وېیەردە
زوڵم و زۊری سەخت دنیای بېپەردە
ھەزار حەسرەتان مەنەبۍ نە دڵ
یەک نە شۊنی یەک داخڵ بین وە گڵ
عومۇم بۍ ڕەمەق مدراین وە پاوە
ڕیشەمان بەنەن وە بای فەناوە
شەماڵ ڕاھی بەر پەرێ ھەورامان
خاکی ئێرانەن سەرتا وەدامان
بگېڵە پېشدا بۍ سەفا نېیەن
وەزعی سابېقش گشت نەبەین شېیەن
تەرزێ جە دیدەن ئیسە جە وڵات
جادەی ماشینەن عەقڵ مەبۊ مات
ھەورامی ئەوسا نە یاگەی وېشان
ئېقتېدارێ خاس بۍ نە دلېشان
ھەر یەک نە جای وېش دەستگا و عومارەت
ماڵ و دیواخان نۊکەر و ڕایەت
چەنی عەشایر خارج و داخڵ
خەیلێ جەنگ کەردەن شەجېع و پەڕ دڵ
کەم کەم تەرەقی دەستدا پەرێشان
قەریبی چل ساڵ ڕاحەت پەی وېشان
نە ڕای ئېقتېدار زیندەگی کەردەن
ڕۊزگارێ وەش وە سەر مەوەردەن
غورۇرشا یاوا سەرحەدی کەماڵ
نەوبەت کەفت وە دەس ئەساسەی زەواڵ
نە ئەمری دەوڵەت تەمەڕود کەردەن
فەریبی توغیان چەن ساڵە وەردەن
دەوڵەت قشۇنش کېشا پەرێشان
سەنگی تەفرەقە کەوت نە دلېشان
ھەر یەک نە لایێ بۍ وە چارەسەر
پەرێ خارجە دەشت گېرتەن نە وەر
ھەر کەس تەسلیم بی گرفتار کریا
نە قەسری قەجەر یاگە پېش دریا
وەی تەور پاشیا و بڕیا شۊنشان
کەس نېیەن نە جای ھەوار کۊنشان
شەماڵ بگېڵە ھەر سەیران خاسە
چەمپۊشی کەرە جەی دەنگ و باسە
داریان و ھەجیج نۊتشە و شەڕەکان
چەشمە و سەراوەن باغات فراوان
نەوسۇدەن مەرکەز حکۇمەتنشین
بەرز و چەشم-ئەنداز باغاتش ڕەنگین
وردە دێھاتش یەکسەر باغاتەن
ھانەگەڕمەڵە نە سەری ڕاتەن
ناحیەی لهۊن تەمام سەیران کەر
نە کەلی کاوۍ سەر باوەر وە بەر
ئەو یاگە بەرزەن پەرێ سەیرانگا
ھەرجا مەیلت ھەن بکەر تەماشا
قولەی پیرڕۊستەم دېیار وە دېیار
دەشتی مەریوان گۆلی و زرێوار
ئەو قەریە و دێھات مەوینی وە چەم
بەدبەختیشانەن پېچیاون وە خەم
قەدیم ئۊجاخان بڕیا شۊنشان
نەمەنەن بە غەیر ھەوار کۊنشان
مەخسۇسەن شاری ھەورامانی تەخت
قەڕەچۊڵ بڕیان بەرچیدە و بەدبەخت
گشت سوڵتانزادە ساحېو نان و خوان
نەجیب و مەعقۇل وەی تەور پېش ئامان
بەعزێشان ئەوەن زوخاوان وەردەن
زەلیل و موحتاج کول گېیان سوپەردەن
بەعزێ بۍ ڕەمەق مدران وە پاوە
ئېنتېزاری مەرگ بەیۊ جە لاوە
عایېلە و کڵفەت بۍ قەدر و حورمەت
تاوېیای بۊتەی زوڵم و مەشەققەت
ھەر یەک پەرێ وېش ھەر ئاغە ڕۆشەن
ھەشت ساڵەن تەمام کول سېیاپۊشەن
شەماڵ فیدات بام ھەورامان تەواو
قەریە و دێھاتش ھەرتا کە ڕەزاو
یەکسەر وەی تەورەن حاڵ و باڵشان
عاڵەمش گېرتەن بۊی کەواوشان
بۍ جورم و تەقسیر وەی تەور پېش ئامان
دەردش کارییەن سەر تا وە دامان
ھەوش و بەدرانی و دزڵی مەویەرە
جای مەحمۇد خانەن شەخسێ دلێرە
چەند ساڵ جەو مەکان نە ڕای ئېقتېدار
ساحېو سوفرە و خوان نۊکەر و سوار
شەجېع و زرنگ بەخشەندە و خەڕڕاج
خارج و داخڵ وە کەس نەڎۍ باج
حەقېقەت حەیفەن پەی مەردی ئێران
وەی تەور بان پەنا وە خارج بەران
دەرەکیۍ یاگەی ئەسەد بەگ بېیەن
ئەو ھەم مەشھۇرەن کول کەسێ دېیەن
یاگەی مەشوەرەت خاس و عام بېیەن
ساحېو دیواخان وەش کەلام بېیەن
شەماڵ وە گېیانت جەی گشت ئەساسە
یەکێش نەمەندەن تەمام ئېفلاسە
قەدەم ڕەنجە کەر پەرێ مەریوان
ئەو سا مەزانی چېش پەنەش ئامان
قەڵای مەریوان پایتەختشانەن
یاگەی حکۇمەت ڕەئیس و خانەن
کانیسانان بۍ یاگەی مەحمۇد خان
دەستگا مورەتەب سوفرە و دیواخان
بەگزادە و نۊکەر تەپڵ و سوارە
داخڵ بېیەبۍ نە تۊی ئیدارە
حقۇقی دەوڵەت ئابڕۇ و حورمەت
مەنبەعی ئومېد کەدخودا و میللەت
باقی بەگزادە ھەریەک نە جای وېش
تایېفە و شەجېع یەکسەر قەوم و خوېش
ولەژێر یاگەی کەیخەسرەو خان بۍ
قەدیم ڕېیاسەت کول مەریوان بۍ
دەستە و بەستەی وېش بەگزادە و نۊکەر
تەپڵ و سوارە نە جەنگ بېخەتەر
فەرزەندانی خاس یاگەڎارش بۍ
کەدخودا و ڕایەت بەرقەرارش بۍ
باقی بەگزادە و خوردە مالکین
ھەر یەک نە جای وېش کول ساحېو تەمکین
نە ڕای ئېحتېرام زیندەگی کەردە
بېخەبەر نە چەرخ دنیای بېپەردە
شادیشان یەک ڕۊ یەکسەر بی وە شین
بەو تەور گرفتار دامی بەڵا بین
چېش واچۇن شەماڵ چېش ئاما وە سەر
ئەسڵەن یەکېشان بەر نەشی وە بەر
ئەو ئېفتېزاحە کول دیمان وە چەم
کەم کەسێ دېیەن ئەولادی ئادەم
ئەوان ھەم تەقسیم زیندانان کریان
ھەر یەک نە لایێ وە ئەسیر بریان
ئەوەن زوخاوان بەدبەختی وەردەن
قەلیلێ مەنەن یەکسەر کول مەردەن
ئیسە یانەشان تەمام خاپۇرەن
ڕۊی ڕۊشن لېشان شەوی دەیجۇرەن
عایېلەشان وەی تەور کول نەبەین شېیەن
ھەرکەس مەنەبۊ کز و کۊر بېیەن
نەمەنەن ھیچ کەس نە ئۊجاخشان
ڕەعیەتەن ساحېو ئەملاکاتشان
فیدات بام شەماڵ قاسیدێ خاسی
سەرکەشی کەرە ھەم جە کۊماسی
ئەوان ھەم بەدبەخت ھەم گرفتارەن
یانە وېرانەن خەیلێ ئەوگارەن
بەگزادە و ڕەئیس بېیەن دەروەدەر
ھانە تۊی زیندان نە قەسری قەجەر
دەروېش مەحمۇدەن بېچارە و بەدبەخت
موحتاج و زەلیل وەی زیندانی سەخت
ھەشت ساڵەن زوخاو بۍ سامان وەردەن
خەزان پەی بەختش خەزانش کەردەن
یانەشان دایېم شیوەن نە تۊشەن
ھەر کەس پەی کەسێ مەست و مەدھۊشەن
شەماڵ عەرزم ھەن بڎیە چېش ماچۇن
لازمەن سەیران کۊی تەورێز خاتۇن
زەحمەتت کېشا خەیلێ ماڵ ئاوا
ئېڵاخی وەشەن ئەو کۊی زێڕئاوا
بڎیە دېیارەن کۊی ئەفراسېیاب
کۊی عەبباس بەگەن کول چەشمە و سەراب
ھەر چوار ئېڵاخ یاگەی عېل بېیەن
ئیسە قاعېدەش بەرچیدە بېیەن
قەریە و دێھاتش تا چەم کەرۊ کار
ھەرتا بېیاوۊ سەرحەدی ھەوشار
یەکسەر ئېڵاخەن چەشمە و میرغوزار
سەوز و خوڕڕەمەن نە وەختی بەھار
قەسەبچەی قەشەنگ چەنەش مەویەرە
ھەم حسەینئاوا ھەم دیواندەرە
سەد پارچە ئەملاک نەو جا دېیارەن
یەکسەر ئەملاکی ئەعیانی شارەن
گەڵباغی و مەنمی تایېفەی بېئەندېش
ئانە کول واتم گېرتەبېیەن پەی وېش
جە کەناری شار ھەرتاکە بیجاڕ
ئەم سەر تا ئەو سەر حدۇدی ھەوشار
چەند ساڵ نەو زەمان دنیای ھەرج و مەرج
وېشان ڕەئیس بین وە کەس نەدېن خەرج
جە شا تا وەزیر سەردار و ئەمیر
خان وخەوانین جەمعییەت کەسیر
تەپڵ و بەیداخ و سوارە و نۊکەر
ماڵ و دیواخان دەبدەبە و لەشکەر
ئەساسێ وەی تەور پەی وېشان سازان
بە زۊری بازۇی وېشان مەنازان
تا ئاخر دەوڵەت ئەمر دا قشۇن
پەی سەرکۇبیشان وە بۍ چەند و چۇن
شەریفوالدەولە حاکم بی ئەو ساڵ
پەنج ھەزار نەفەر تەمام و کەماڵ
سەردار ڕەشید بۍ، ئەوڕۆ سوپاھدار
نە فەرمانش بین تفەنگچی و سوار
شمشېر حەمایېل خەلعەتش کەردەن
جەنگی گەڵباغی وە ئەو سوپەردەن
ھەورامان چەنی جوانڕۆ تەمام
باقی عەشایر جە خاس تا وە عام
جەم کەردەن پەیشان جە شاری سنە
حەرەکەت دریا ئەساسە و بنە
یاوان بەو مەحاڵ ئەوان بین ماوا
فەوری حەمڵە دان کەردشان داوا
وەلحاسڵ ئەوڕۆ سوب تا خۆرئاوا
زەد و خورد کەردەن ھەرتا کە تاوا
ھەر چەند شوجاعەت وە کار مەوەردەن
چۇن نەگبەتشان بۍ، عېلاج نەکەردەن
شکست وەردشان کەردشان فیرار
غارەت و چەپاو تەمام بېشومار
کەفت نە ڕۇی سەحرا ھەر کەس پەرێ وېش
ھەرکەسێ یاوا درېغ نەکەرد لېش
نە ھەر دۇ تەرەف تەڵەفات کریا
خاتېمەی ئەو جەنگ وەی تەورە دریا
جەو دما بەعزێ ڕەئیس و سەردار
شەریفوالدولە ئومېد دان قەرار
پەنا ئاوەردەن قەوڵ دان پېشان
گوناه و بېگوناه وە دارشان کېشان
پېش ئامەدێ سەخت پەڕ خەوف و خەتەر
پاشیان وە ھەم وەبۍ چارەسەر
دمای کوشتار و غارەت و زەرەر
خارج و داخڵ دەشت گېرتەن نە وەر
چەند ساڵ نەمابەین ئی کارە وېیەرد
باز نە جای وېشان جەماوەری کەرد
دۇبارە فەریب تەمەڕڕود وەردەن
دەوڵەت ئەمرش دا تەبعیدشان کەردەن
بەعزێ گرفتار نە قەسری قەجەر
باقیشان یەکسەر کریان دەروەدەر
تەفرەقە و تەقسیم شار و دێھاتەن
چەمەڕای جیرە و نان و بەراتەن
گەڎایی کەران بە وېنەی دەروېش
نیمەگېیانێ ھەن بېزار بېیەن لېش
شەماڵ سەرگوزەشت دنیا وەی تەورەن
ڕاحەتیش نېیەن پەڕ جەفا و جەورەن
ئیسە ئەو یاگە تەمام وېرانە
بېیەن وە لانەی بایەقوشخانە
با ھەر بناڵان تا ئاخر نەفەس
وە شارانەدا غەریب و بېکەس
فیدات بام شەماڵ مەنزڵت دۇرەن
سەیرانی سنە ئەو ھەم زەرۇرەن
شارێ قەشەنگەن مەدارا مەکەر
بگېڵە پېشدا ئەو کۊی ئاویدەر
کۊسارێ وەشەن نەدارۊ جەفا
تۊ خودا بنۊشە ئاو کانی شەفا
ئانە سەیرانگای ئەعیانی شارەن
بەرز و چەشم-ئەنداز کول جا دېیارەن
بڎیە خەسراوا ماچی بەھەشتەن
نۇری لەقای ھەق نەو یاگە وەشتەن
پارچەی ئاویدەر چەشمە و سەیرانەن
عەیشگای عامەن کززە و کەواوەن
چەمەن موعتەمەد یاگەی ئەعیانەن
تەفرېحگای ئەشراف توجار و خانەن
داخڵ بەر نە شار قەڵای حکۇمەت
بەرز و قەشەنگەن نەدارۊ زەحمەت
بازاڕ خېیابان مەغازە کەم کەم
تا مشی وە بان ئاو کانی دۇشەم
شەماڵ بگېڵە یا خوڎا وەشت بۊ
ئارەزۇی منەن کول یاوان وە تۊ
یانەی ئەعیانەن ھەر یەک نەجایێ
ئەو سا مەنمانان بە وېنەی شایێ
دەستگا و عومارەت تەلاری عالی
ساحېبی ڕوتبە و موشیر و والی
وەزیر و ئاسەف موعتەمەد وەکیل
مەورۇسیشانەن ھەر یەک چەند دەلیل
نۊکەر ئېقتېدار ئەملاکاتی خاس
مەشھۇر و مەعرۇف تەمام شاشناس
موشکڵێ نەبی نەکەران ئاسان
ساحېبی لەنگەر یەکسەر کوردستان
حکۇمەت دایېم بە مەیلی وېشان
مەعلۇم مەکەردەن جە مەرکەز پەیشان
ھەژدە بلۇکی کوردستان تەمام
وە ئەوان کارش مەدریا ئەنجام
مەلجەئ و پەنای فەقیر و دەروېش
یاری دەھندەی بېنەوا و دڵڕېش
وەلی نېعمەتی سەفحەی کوردستان
بەرپا کونندەی گرۊی بېکەسان
چەنێ جە ئەشخاس بېنەوا و نادان
نە دەرماڵشان بین وە خانەدان
ھەرچی تەعریف کەم ئەوسافاتشان
دەبدەبە و ڕەواج ئەحکاماتشان
زېیاتەر بېیەن ھەر یەک پەی وېشان
ئیسە ڕۊزگار سەرد بېیەن لېشان
ئەوان ھەم چەنی ئېمە جەلب کریان
وە ھەر بەھانە پەی مەرکەز بریان
شەش ساڵ جە مەرکەز نیشتەن پەی وېشان
ئیجازەی مەحەل نەدریا پېشان
جە دمای شەش ساڵ ھەناسانی سەرد
ئاسەفی ئەعزەم نەو جا فەوتش کەرد
نەعشش بە وېنەی یەک نەفەر گەڎا
بەردەن وە مەحەل بۍ سەر و سەدا
ئیسە نە ئەو قەدر، نە ئەو قیمەتە
نە ئەو ئېحتېرام سەفا و زینەتە
حاڵ و ئەحواڵشان ئەگەر بپەرسی
ئەوان ھەم وېنەی یەک نەفەر شەخسی
زیندەگی کەران نە یانەی وېشان
جەو ئېقتېدارە کول دەسشان کېشان
ڕۊزگار دایېم ئینە خڎیشەن
یەکێ پادشا و یەکێ دەروېشەن
دنیا ھەر وېشەن بەشەر فانییەن
کۊشش پەی دنیا پەشیمانییەن
شەماڵ فیدات بام کافییەن زەحمەت
کېشات فراوان ڕەنج و مەشەققەت
دنیا وە ھیچ کەس وەفاش نەکەردەن
کەس جە بېوەفا بەھرەش نەبەردەن
چەند پادشاھان جە بەشەر بېباک
وە ھەزار حەسرەت سەر نېیان وە خاک
کەیۊمەرس سەرتەوق پادشاھان بۍ
سەر حەڵقەی زەنجیر ساحېو جاھان بۍ
وە کۊ شی جەمشید ساحېو جامی جەم
وېش چەنی جامش لۇان پەی عەدەم
کۊرشی کەبیر داخم ئەو کۊ شی
سەر دۇدمانی ھەخامەنېشی
ھەر یەک چەند حەسرەت گېرتەبین نە دڵ
یەک نە شۊنی یەک داخڵ بین وە گڵ
نەمرۇد و شەدداد، زوححاک و فیرعەون
ئېددېعاشان بی چەنی خوداوەند
داخم جە کۊ بان کەیانانی کەی
ئەو گورز و گۊپاڵ ئەو ساقی و ئەو مەی
کۊ شی کەیخەسرەو ساحېو تەخت و تاج
کۊ پەھڵەوانان نەپای کورسی عاج
کۆرسی کاوسی داخۊم جە کۊ بۊ
کەللەی کەیقوباد جە کۊ کەوتە بۊ
فەرەیدۇنی فەڕ بڵند بۍ پایەش
چەند ساڵ مەملەکەت وەش بین نە سایەش
گۇدەرز وە حەفتا و حەفت فەرزەندەوە
گیو وە ڕېیازەت خەسرەو سەندەوە
داخۊم جە کۊ بۊ شای ئەفراسېیاو
ئېسمش مەوەردەن سەنگ مەبی وە ئاو
ڕۊستەم جە کۊ بۊ ئەسفەندیار جە کۊن
کەللەی دېوسفید چەنی بڕیان شۊن
ئی گشت پادشا و پەھڵەوانی قین
چەنی جاشان بی نە سینەی زەمین
داخۊم جە کۊ بان خەبەرشان نېیەن
کەوکەبە و ئەساس کول نەبەین شېیەن
ھەر یەکێ ھەزار حەسرەتان نە دڵ
وە چەند ئارەزۇ سەر نېیان وە گڵ
چەند پادشاھان ئەشکانی بېیەن
یەک نە شۊنی یەک ئامان و شېیەن
کەوکەبەی دارا چەنی بی تەمام
ئەسکەندەر نە شۊن ئەو یاوا وەکام
ئەسکەندەر جە کۊن پادشای نامی
شەرق و غەربش گېرت ئەو وە تەمامی
جە عومری کۊتاش ڕاحەتیش نەدی
ھەر چی ڕەنجش دا وە عەبەس بەرشی
ساسانی جە کۊن چەنی شېین وە باد
نەوشیروان بی، ساحېب عەدڵ و داد
کەیخەسرەو تەختش جە مەدایېن بۍ
شیرین مەلیکەی ئێران زەمین بۍ
کەم کەسێ دېیەن ئەو تەخت و ئەو تاج
مەتای ڕەنگاڕەنگ ئەو حوکمی ڕەواج
دەبدەبە و بیسات بەزمی خەسرەوی
مەشھۇری عامەن ھیچ کەسێ نەدی
ئاخر گرفتار چەرخی دنیای دۇن
یەک شەو شیرین دیش غەڵتانەن نە ھۇن
ئەو سەردارەش دی وەی حاڵ و وەی دەرد
شیرین ھەم جە گېیان شیرینش وېیەرد
بە غەیر جە شیرین کەس نەدېیەن وە چەم
دمای سەردارش حازر پەی عەدەم
شیرین بای شیرین پەی شیرین کاریت
سەبت کریان تارېخ پەی یادگاریت
گەنجی باد-ئاوەر تەڵای دەست-ئەفشار
وە غارەت بەردەن دېیار وە دېیار
تایېفەی مەغۆڵ ئەو جەنگی خۇنخوار
جە کەللەی ئادەم سازناشان مەنار
ئەوەند پادشا ئامان و شېیەن
چەند ھەزار ھەزار ئېسمشان نېیەن
ئینە کول واتم ئامان و بېیەن
عەجەبتەر جە کار ئېمە کەم بېیەن
ھیچ کەسێ نەدېیەن بېگونا و تەقسیر
بەدبەختش کەران دە ساڵ نەزەنجیر
مەحرۇمی دیدارعایېلە و فەرزەن
فەریادڕەس نېیەن غەیر جە خوداوەن
بە وېنەی حەیوان دوڕندەی قەفەس
دە ساڵ نەکېشی ڕاحەت یەک نەفەس
ڕەنجی چەند ساڵە وە ھەزار زەحمەت
تەمام نەبەین شی وە نیمە قیمەت
[1]