کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 519,041
ۋېنۍ 104,913
کتېبۍ PDF 19,348
فایلی پەیوەڼیدار 97,629
ڤیدیۆ 1,401
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی ک...
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەران...
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
ۋېنە تارېخییەکۍ دارایی نەتەۋەکەیمانۍ! تکا کەرمۍ، بە لۆگۆ و نۋیستە و ڕەنگکەرڎەی، بەھاکاشا دلېنەمەبەرڎۍ!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کوڵەباس

تاريخ قرية إيسيان مركز الإمارة الإيزيدية
کوڵەباس

قاسم مرزا الجندي

الاسم الصحيح للقرية هو إيسيا وليست ايسيان، وتم تحريفه في العهد البائد الى ايسيان مثل باقي القرى #الايزيدية# مثل قرية بوزا كانت في الاصل وتحولت الى بوزان، وقضاء الشيخا كانت في الاصل نسبة الى (ولات شيخ) تحولت الى شيخان فتغيرت معناها كثيراً .
تقع قرية ايسيا في شمال مدينة الموصل على بعد (50) كم، وهي قرية تابعة لمركز القضاء عين سفني، تبعد عن مركز قضاء الشيخان ب (5)كم الى الجهة الغربية منها، في أسفل منحدر سلسلة جبلية تسمى بجبل(سبلوت)(سبروت)(سمروت)وسمي بهذا الاسم لعدم وجود اشجار عليه في الجهة المقابلة للشمس، وهي سلسلة جبلية بمحاذاة الشارع الذي يربط مركز القضاء عين سفني بناحية باعدري مروراً بقرية ايسيان.
تعود تسمية قرية ايسيا حسب الميثولوجيا الايزيدية، عندما غادر آدم عليه السلام (كلي لالش), وسكن آدم وحواء فيها، سميت بقرية ايسيا لان الحياة البشرية بدأ وانطلق منها، هذا ما ذكر في كتاب الايزيدية المقدس بشارة الشمس (مزدةها روز)، ولكن إن محتوى هذا الكتاب قد تم تحريفه بشكل كبير.
إن مصطلح ايسيا كلمة كُردية تعني أضاءت مثل سراج، يقال إن نوراً كان يظهر ليلاً في سماء القرية عند مزار ممي أيسيا، وهذا المزار هو مزار(نيشانا) أدم(غ)، ولهذا السبب لا تأتي ذكر إسم آدم او (ممي ايسيا) في دروز الخاسين (دروزا خاسا)، لان مزار آدم هو مزار(ممي ايسيا) كان موجوداً قبل ظهور الخاسين بآلاف السنين، ويقال إن آدم عليه السلام هو الذي بنى القبة على العين البيضاء (كانيا سبى) في كلي لالش.
إن اسم ايس، ايسي، ايسيا، ايسو، آسيا، هي اسماء الفتيات والنساء الايزيديات، هي اسماء تشير الى النور والاشراق، و هنا نجد أن اسم والدة الشيخ هادي الثاني ابو البركات، كانت ستيا ايس(ستيا ئيس) وهي اشارة الى قرية ايسيا، وهذه الاسماء قديمة ترجع الى العهد السومري والبابلي إنه تأكيد لقدسية النور لدى الديانة الايزيدية .
عندما جاء آدم وحواء الى هذه البقعة واستقر فيها، يسمى (ليس او ليسيا) أي سكن فيها، تسمى كلمة (ليسيا) باللغة الكُردية بمعنى التجئ اليها، عندما ترجع الطيور الى اعشاشها في الغروب تسمى هذه العودة ب (ليسيا) وهي كلمة كُردية تعني الاستقرار والسكون.
حسب الكتب والنصوص( الاقوال) الدينية الايزيدية تعود تاريخ قرية ايسيا الى آلاف السنين، والى أبعد من ذلك بكثير، اشارة الى اول بقعة من الارض سكنها البشر، أما قرية ايسيا من الناحية التاريخية نلخصها في النقاط التالية :
1 توجد في قرية ايسيان آثار قصر المير بداغ بك يعود تاريخه إلى سنة (1771 1788)م, وكان له اخ اسمه الامير بدرخان بك تولى الامارة من بعده في سنة( 1789 1790)م، يقال قتله خنجر بك، وكان لبداغ بك ثلاثة ابناء (جول بك ، خنجر بك ، فرز بك)، كانت فترة امارتهما في قرية ايسيان.
2 في سنة (1788 1790) تولى الامارة في قرية ايسيان الامير جول بك، وفي عام 1790م وبأمر من الاستانة زحف إسماعيل باشا والي العمادية وبجيش جرار وبمساعدة عساكر الدولة العثمانية على قرى منطقة الشيخان ومنها قرية ايسيان مركز الامارة الايزيدية انذاك، وقتل الامير جول بك والكثير من الايزيدية
3 نصب خنجر بك اميراً عى الايزيدية في سنة (1790 1792) في قصر والده بداغ بك، في قرية ايسيان، و في سنة ( 1792م) قاد إسماعيل باشا والي العمادية فرماناً آخر على الإيزيدية وقتل أميرهم خنجر بك، ودمر القرى وقتل الكثير من الايزيدية.
يقال إن جيش اسماعيل باشا كانت تطلق المدافع على قصر خنجر بك وكانت مدفعهم على بعد (600) متر فوق تلة صغيرة جنوب قرية ايسيان، وسميّ بتل المدفع، وكانت تطلق القذائف على قصر الامارة على سفح الجبل، وتم تدمير القصر وقرية ايسيا و قتل الامير خنجر بك .
4 في سنة (1792 1809) نصب الامير حسن بك اميراً على الايزيدية، وتحول مركز الامارة من قرية ايسيا الى قرية باعدرة في عهده، وكان له اربعة ابناء وهم (سليمان بك وعلي بك وصالح بك وهادي بك) ومن بعده تولى الامارة علي بك الكبير، ومنذ ذلك التاريخ اصبحت باعدري مركزاً للامارة الايزيدية.
5 في سنة (1787) كان شيخ رشكي بابا شيخ في قرية ايسيان في زمن المير جول بك وخنجر بك، وفي سنة (1807 1889) شيخ ناسر شيخ رشكي، كان بابا شيخ الايزيدية بعد كوجك بريم، في زمن المير حسين بك، وهم من سلالة الشيخ فخر من شيوخ الشمسانية في القرية.
6 عائلة البيشيمام (بيشيمام البابا شيخ) من شيوخ الشرفدين في قرية ايسيان ويجب أن يكون بيشيمام البابا شيخ من هذه العائلة فقط وهي محصورة فيها منذ زمن طويل يعود تاريخه الى مئات السنين. في سنة (1885) كان بيشيمام البابا شيخ هو (الشيخ اودي) في زمن البابا شيخ (شيخ ناسر) ومن بعده تولى منصب بيشيمام البابا شيخ الاسماء التالية وهم( شيخ اسماعيل ، شيخ ايزدين ، شيخ الياس) والآن بيشيمام البابا شيخ (شيخ علي) هو شيخ نعمان شيخ الياس.
7 الثائر داؤود الداؤود (1884 – 1954) رفض الخدمة الإلزامية في شنكال، وقاد الحكومة الملكية حملة عسكرية ضد شنكال، قتل الكثير من الايزيدية والقي القبض عليه, ونفيّه الى قرية ايسيان بناءً على رغبته وعاش فيها لسنوات.[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 279 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | http://www.bahzani.net/
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 18
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
کوڵەباس
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 27-11-2022 (2 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
شار و شارەکڵۍ: شێخان
وڵات - هەرېم: پانیشتو کورڎەسانی
کتېب - کوڵەباس: کولتۇر / فۆلکلۆر
کتېب - کوڵەباس: جوگرافیا
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 98%
98%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( هەژار کامەلا )یۆ جە: 01-01-2023 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 03-01-2023 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( هاوڕێ باخەوان )یۆ جە:20-05-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ 279 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (3)
کوڵەباس
ئایا چیٛوێوە هەن بەنامیٛ فەلسەفەی ئیسلامیۆ؟! (7)
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
سەفوەت
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (2)
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (2)
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی

تازەکی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
03-12-2022
ئاکۆ مارانی
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی کورڎی-سۆرانی
14-12-2023
ئەسعەد ڕەشید
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی کورڎی-سۆرانی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
15-01-2024
ئەسعەد ڕەشید
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
18-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
تۊماری تازە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 519,041
ۋېنۍ 104,913
کتېبۍ PDF 19,348
فایلی پەیوەڼیدار 97,629
ڤیدیۆ 1,401
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
کتېبخانە
مەولە
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (3)
کوڵەباس
ئایا چیٛوێوە هەن بەنامیٛ فەلسەفەی ئیسلامیۆ؟! (7)
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
سەفوەت
کوڵەباس
هەر جە ئەوەڵۆ گرکەس جیا بېیەن و هۆرامانیچ قوتبو زەمانەی (2)
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (2)
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی کتېبخانە - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی کتېبخانە - جۊرو بەڵگەنامەی - زۋانی یەکەم کتېبخانە - شار و شارەکڵۍ - سلېمانییە کتېبخانە - کتېب - کوڵەباس - ئەدەبیی / ڕەخنۍ ئەدەبییە کتېبخانە - زۋان - بنەزۋان - سۆرانی (کرمانجیی مېیانی) ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی) کتېبخانە - فایلو PDFی - نەخێر کتېبخانە - جۊرو ۋەڵاکەرڎەی - چاپکراو

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.343 چرکە(چرکۍ)!