بابەتە: قودرەتوو زوانێوی مجیارە دلێ دامنەو تاریخی
نویستەی: نەبەز هۆرامی... سەرکۆت عەزیزی
ژیواریەکۍ تاریخ سازېنۍ پەی ئارۊ گۊران زەمینی
زوانو فەیسەڵ ژیواری زوانو ئېمە و بنەڕەتو ژیواو ئېمەن
واتاو عەشرەت پی جۊرەنە کە وەنمېشەو.
یانی هەر ئی خەڵکەنە بە ئاوراو تەژنەیچ هەر خەمەوەرۍ زوانیشانۍ و هەمیشە حەزشان بە سەرکۆتەیی ئەدەبېیات، فەرهەنگ، ئاوڕ و شەخسیەت، دەسەڵاتوو زوانی. عەشرەتوو، گۊران زەمینی و هۆرامانی شۊنکەوتۍ هۆویەت و کۍ بېیەو وېشانۍ. هەر وەخت مەدۊنیشا ماچا کورە ئېمە هۆرامیێنمۍ خۊ پېسەو ئادییشا... کەلەشەقۍ نېیەنمۍ، هەر ئی عەشرەتەنە، حەزشا زوانش پارېزیۊ و زوانو سەردەمی بۊ و پەنا نەبەرۊ بنە لەهجێ تەری و لەهجێ تەری و زوانێ تەری.
ئەدەبېیات: ئانەن زوانو ژیواو ئېمەو تاریخی منویسۊوە...
ئەدەبېیاتوو هەر میللەتێوی بە شاهەرمانەکاشوە پارېزنەرو هۆویەتوو ئا میللەتینە.
گۊران زەمین/ هۆرامیەکا یۊ چا شانازی و تاریخ سازیشا هەر ئی ئەدەبېیاتشا بېیەن و هەن. گردو عاڵەموو دنیای دڎانش نیاپۊرە و منیۊچ پۊرە، شعرەو ئی میلەتی، زوان کۍ بېیەی ودەسەڵاتوو سەردەمو گۊران زەمینی بېیەن و بەرزتەرین و قەویتەرین سەنەد هەر ئی ئەدەبېیاتە بېیەن و ئارۊیچ وینمۍ حیچ کەمتەرخەمی تخمە ئینسانی هۆرامی نەکریان وفرەیچ زەریف ملا ڕانە.
بەڵام گۊرانیێ چېش؟ سېیاو چەمانە چېش؟ ئیسە ژیواریەکۍ چېش؟.
دەسبارو تاریخینە پەی ئېمەی عاشقۍ ئی هونەری کە یۊ جە بەرزتەرین و هېقمتەرین نەسەقێ مەینۍ ئەژمار، دەنگو گۊرانی واچەکامان و شعرەکاو [بەیتە فولکلۆرەکاو ئی گۊرانی واچامانۍ ]، سیاوچەمانەن. پەنەوازا درکنمۍ و هۊشمانە بمانۊوە، ژیوارو ژیواریەکۍ بنکەو تاریخینە پەی ئاستەیوەو ئی زوانیما و ئی هۆویەتیما، زوانێو سەفا مەخووڵەی و سۊسەلێ ئەلەی بە قەڵەموو تاڵب ئەداکی و نیشاتەو سەیدی و ئارۊ فەیسەڵ ژیواری و جوانەکاشا ماچاشاوە و ئاخوڎاش کەراوە پەیما بۍ حیچ خۆفێوە مشۊم واچمۍ زوانو دڵوو ئېمەن و گردما ڕۊحما فېنکبۊوە پەنەش. سەرڕاوحورمەتیم پەی نویسەرەکاو ئارۊیما، بەڵام ئەدەبېیاتە دەمواچە کە ژیواریەکۍ بە تایبەت فەیسەڵ ماچۊشاوە قسۍ ژیواو غیرەتوو ئېمەنۍ.
بڕێ چا ئەدەبېیاتی کەدەنگەکاو فەیسەڵینە دیارېنۍ بە زەریف وزووشا وەروو سەرنجېتا.
چکۊ بیېنۍ چکۊ بیېنۍ هارەقت کەردەن
هەرمانەکۍو خوڎالەین دڵما تۊ بەردەن
یا ئی گۊرانیەشادەو، تازېشەنە ماچۊ:
هۆرە سیاوەکەی داش لارەتاوە
جەبۊنەو تۊوە مەیمۍ گەناوە
دەسەو نازارام هەواریۍ بیېنۍ
چەنی چنووری تێکەڵۍ بیېنۍ
هاموشیەی چەمەی پەوکی نەمەنە
نە من سەفا بېیاو نە تۊ سۊسەنە.[1]