کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 519,349
ۋېنۍ 105,042
کتېبۍ PDF 19,482
فایلی پەیوەڼیدار 97,751
ڤیدیۆ 1,402
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی ک...
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەران...
نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
نۋیستەکاتا بە ڕانۋیسېۋی پوختە پەی کوردیپێدیای کېیاندۍ. ئېمە پەی شمەیشا ئەرشیڤ کەرمۍ و پەی ھەتاھەتای چە فۆتیای پارېزنمېشا!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)

نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
نبذة مختصرة عن الأسماء الكردية للمناطق التاريخية القديمة في كردستان (1)
بيار قاسم
يعيش الكرد على أرضهم التاريخية منذُ آلاف السنين و قد سمّوا مناطقهم و جبالهم بأسماء تتطابق مع لغتهم الكردية الحديثة ، و قد تُرجِمَت الأسماء الى الآرامية و من ثمّ إلى العربية في الزمن الإسلامي ، و لكن الذي يضع علامة التساؤل هو عدم اهتمام علماء الآثار و المؤرخين إلى كُرديّة الأسماء بل إحالتها إلى لغاتٍ أخرى مثل ( الآشورية و اليونانية و الآرامية و العربية ) دوناً عن اللغة الكردية؟؟
و من هذه المناطق التي نحن بصددها :
گەرمیان : تقع في جنوب كردستان( باشورى كوردستان ) و تعني المنطقة الساخنة أو الحارة نظراً لنيرانها الدّائمة الاشتعال و إضافة إلى استبطانها آباراً بترولية و نفطية تمّ التنقيب عنها في مُستهلِّ القرن العشرين ، اسم گەرمیان هو اسم كردي صرف مكوّن من مقطعَين :
گەرم germ = الساخن او الحار + يان التي تُشير إلى الأماكن ، و كذلك عينُ الاسم موجود في اللغة السومرية على صيغة gir mah ( گیر ماە ) و تعني بالإنگليزية ( kiln الأتون و موقد النار ) .
يُطلق الكرد سكان گەرمیان على كركوك تسمية باوه گور گور و إنّه لمن غير المُستَبعَد استيحاء الاسم من اللفظ السومري گیر ماە ) التي تعني حرفياً النار الكبيرة او بقاء النار مشتعلاً .
فالتعبير الكردي : گور كورا ئاگر gur gura Agir : يعني اتّقاد النار .
و كذلك تحوّل الاسم في اللغة الآرامية إلى بيت گەرماي او بيت گەرمي ( beth germi ) اي المنطقة الساخنة و منها انتقلت الى المصادر العربية الإسلامية على صيغة باجرمي .
----------------------------------------
دەربەندي بازيان : يقع دەربەندي بازيان على الطريق الواصل بين كركوك و السليمانية في جنوب كردستان و يُطلَق عليه البوابة الجرداء( دەربەندي ڕووتە ) و هو ممر سهل العبور .
هنا لنقف على شرح الاسم و تفسيره :
- دەربەندي : يتألف من مقطعَين دەر + بەندي
دەر هي نفسها دەرگە و تعني الباب
بەندي تعني الغلق و السّد ( سدّ الباب ) و منها الكلمة الكردية دەربەندیخانە التي تعني السجن و الحبس ، فكان الباب يُغلَق و يُفتَح حينما يُراد العبور منه .
أما اسم بازيان فهو أيضاً مكوّن من باز / واز + يان
باز / باس / واز = كلها تعني المفتوح للعبور
و يظهر ذلك جليّاً في التعابير الكردية الآتية:
دەر باس ببە / دەر واز ببه = بمعنى اعبر الى الداخل
و كلمة باز / باس موجودة في الانگليزية على شكل path و التي تعني ممر العبور ، و يجدرُ بالإشارة إلى أن اسم دەربەندي بازيان تحوّل الى بابيت( ba beth ) في المصادر الآرامية .
أودّ التنويه إلى أنّه تمّ اقتباس كلمة( الدّرب ) من الكلمة الكردية ( دەربەندي ) و التي تعني المضيق بين جبلَين لأنّ العرب كانوا يعتبرونه باباً للعبور ، و إلى جانب ذلك اقتبس العرب كلمة ( جواز ) التي تعني مكان العبور من الكلمة الكردية : جي + واز = مكان العبور
جواز البحر ، جواز الطُرق و جواز البلدان ،كل هذه الكلمات مأخوذة من المقطعَين الكرديين : جي = المكان و واز = المفتوح للعبور ، حتى أنّه كلمة جواز السفر التي هي في مضمونها وثيقةٌ تسمحُ لحاملِهِ العبورَ إلى جميع البلدان و الدول مأخوذةٌ من الكلمة الكردية جي واز .
ماديان المُعرّبة إلى مدائن : كانت عاصمة الساسانيين و آثارها باقية و ماثلة للعيان جنوب شرق بغداد و من أحد أحيائها ( كورد آباد ) أي معمورة الكرد ، حيث أنّ كلمة آباد متأتيّة من الكلمة الكردية آوادان/ آبادان و تعني الإعمار ، أما تسمية إحدى الأحياء بكورد آباد دليلٌ لا جدال و لا محاججة فيه على كُرديّة الساسانيين و غير أنه تسمية العاصمة بماديان دليلٌ آخر يدعم انتماء الساسانيين للميديين ، علاوةً على ذلك ثمّة مناطق في كردستان ترتبط من خلال أسمائها ارتباطاً و ثيقاً بالامبراطورية الميدية و منها :
منطقة مهاباد في شرق كردستان و التي تعني معمورة الكرد و يتكون الاسم من مقطعين ( ماه + آباد ) و كذلك هناك جبل مانشت في إيلام ( ماه + نشت ) :
ماه : و مثلها ماس ، مان و ماد تُشير إلى الامبراطورية الميدية ، أما كلمة نشت: تعني الإقامة و الموطن و منها نيشتە جي = مكان الإقامة و لها امتداد في اللغة الكردية متمثّّلاً في كلمة نيشتيمان التي تعني الموطن و مكان الإقامة . إضافةً إلى ماه كو / ماكو و معناه الجبل الميدي و إلى جانبه ماه دەشت ( السهل الميدي ) و أخيراً النهر الميدي ( مان رود ) .
يغلب على الظن بأن اسم منطقة آميدية المعرَّب إلى عمادية في محافظة دهوك في جنوب كردستان مأخوذٌ من اسم إميديا ( ابنة الملك الميدي كەي خسرو ) التي زُفّت إلى الملك البابلي نبوخذ نصر إبّان تحالف الأخيريَن لتقويض العرش الآشوري الذي أسرف في التوحُّش و الاجرام .[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 285 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 3
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 21-05-2023 (1 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: زۋان و ڕازۋان و ڕانۋیس
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 16-06-2023 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 21-06-2023 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 285 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
نەبۊ خاڵانەو قەڎییمیا (2)
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (3)
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (2)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
ئەئسیروو ئەرېنی و نەرېنی کەسی ساحێبکاریزما سەرو شۆڕش یان حەرەکەو ئازادیوازی گەلیەوە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
سەفوەت
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە

تازەکی
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
03-12-2022
ئاکۆ مارانی
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
کوڵەباس
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی کورڎی-سۆرانی
14-12-2023
ئەسعەد ڕەشید
هۊرگېڵنی کورڎی-هۆرامی پەی کورڎی-سۆرانی
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
15-01-2024
ئەسعەد ڕەشید
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
18-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
تۊماری تازە
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
22-06-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 519,349
ۋېنۍ 105,042
کتېبۍ PDF 19,482
فایلی پەیوەڼیدار 97,751
ڤیدیۆ 1,402
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
نەبۊ خاڵانەو قەڎییمیا (2)
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (3)
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (2)
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
کوڵەباس
ئەئسیروو ئەرېنی و نەرېنی کەسی ساحێبکاریزما سەرو شۆڕش یان حەرەکەو ئازادیوازی گەلیەوە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
ژیواینامە
سەفوەت
ژیواینامە
عەباسی کەمەندی
کوڵەباس
ئاسکێوە دلیٛو تەویلەو هەرانە (1)
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
بۊخچۍ
ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرکۆتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - پانیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - وڵات - هەرېم - وەرنیشتو کورڎەسانی ۋاچۍ و دەسەۋاچۍ - زۋان - بنەزۋان - ھۆرامی (کرمانجیی گۊرانی)

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.328 چرکە(چرکۍ)!